kupdf.net_bn-i-haldn-mukaddime-icilt-clearscanpdf

-- IBN-I HALDON --
124
Bunun sebebi -Allah en iyisini bilir- çok fazla ve karışık gıda almak, vücutta kötü
kokulara ve artıklara neden olur. Bunun sonucunda vücut dengesiz olarak gelişir ve şişmanlıktan
dolayı renk perişan ve şekil çirkin görülür. Aynı şekilde, bu gıdalardan oluşan
bozulmuş ve kötü sıvıların beyne gitmesiyle aklın ve düşüncenin üzeri örtülür, bunun sonucunda
anlayışsızlık, gaflet ve genel olarak bütün iyi hallerden sapma baş gösterir.
Bu durum, çöllerde ve kurak yerlerde yaşayan ceylan, deve kuşu, zürafa, yaban
eşeği (zebra) ve yaban sığırı gibi hayvanlar ile otu bol olan verimli yerlerde yaşayan hayvanların
karşılaştırılmasıyla da anlaşılabilir. Bu karşılaştırmada çöllerde ve kurak yerlerde
yaşayan hayvanlar, derilerinin parlaklığı, şekillerinin güzelliği, uzuvlarının orantılılığı
ve anlayışlarının keskinliği ile diğerlerinden çok farklı olduğu görülür. Oysa ceylan keçinin,
zürafa devenin, yaban eşeği ve yaban sığırı (evcil) eşek ve sığırın kardeşidir. Ancak
görüldüğü gibi aralarında çok fark vardır. Bunun sebebi ise, verimli topraklardaki bolluğun
bu hayvanların bedenlerinde kötü artıklara ve bozuk karışımlara yol açmasıdır. Çöllerdeki
hayvanların aç kalması ise onların bedenlerini ve şekillerini güzelleştiriyor.
İnsanlar için de aynı şey geçerlidir. Her türlü meyve, sebze ve ürünün bulunduğu
verimli yerlerde bolluk içinde yaşayan insanların genellikle kıt anlayışlı ve kaba cisimli kişiler
olduklarını görüyoruz. Berberllerin durumu böyledir. Diğer taraftan Masamide, Gımare
ve Sus halkları gibi sadece arpa veya mısırla yetinenlerin akıl ve cisimlerinin ise onlardan
daha iyi olduğunu görüyoruz. Aynı şekilde bolluk içindeki Mağrib halkıyla, toprakları
verimsiz ve yiyecekleri çoğunlukla mısır olan Endülüs halkının durumu da böyledir.
Endülüs halkının başkalarında karşılaşılmayacak ölçüde zeki, bedenleri hafif ve öğrenme
kabiliyetlerinin çok yüksek olduğu görülür.
Mağrib'in (ziraata elverişli) kırsal kesimlerinde yaşayanlar ile kentlerde ve şehirlerde
yaşayanların durumu da aynıdır. Her ne kadar şehirdekiler de, kırsal kesimdekiler
gibi, bolluk içinde yaşıyorlarsa da, yiyeceklerini, ona kattıkları şeylerle iyice terbiye edip
hafifletiyorlar ve tam kıvamına getiriyorlar. Zaten genel olarak yiyecekleri koyun ve tavuk
etidir. Lezzetli olsun diye yemeklerine çok fazla yağ da katmıyorlar. Böylece yemekleri hafif
oluyor ve vücutta sebep olduğu kötü artıklar da az oluyor. Onun için şehirde yaşayanların
bedenlerinin, kırsal kesimde ölçüsüzce yemek yiyerek yaşayanlarınkinden daha zarif
oldukları görülür. Aynı şekilde badiyelerde açlığa talim ederek yaşayan bedevilerin vücutlarında
da hiçbir fazlalık yoktur.
Bil ki çok yemek yemenin bedendeki (olumsuz) etkileri din ve ibadetler konusunda
bile ortaya çıkmaktadır. Badiyelerde ve şehirlerde, lüks içinde yaşamayıp, kendilerini
zevklerden ve lezzetli şeylerden uzak tutanların, bolluk ve lüks içinde yaşayanlara göre
daha dindar ve ibadetlere daha düşkün oldukları görülür. Hatta çok fazla et, birbirinden
farklı ve abartılı gıdalar ile has (kepeksiz) buğday ekmeği yemeleriyle bağlantılı olarak
kalplerinin katı ve gafıl olmasından dolayı, şehirliler arasında ibadetlere düşkün dindarlar
azdır. Abidler daha çok darlık içindeki bedevllerden çıkar.
Yine bu konuda, lüks ve bolluk içinde yaşayışlarının değişik olmasına bağlı olarak,
bir şehir halkının durumu da birbirinden farklıdır. Diğer taraftan bedevllerden ve şehirlilerden
lüks ve bolluk içinde yaşayanlar kıtlık ve açlıkla karşı karşıya kaldıklarında başkalarına
göre daha çabuk ölürler. Mağrib'teki Berberiler, Fas ve Mısır halkı gibi ... Aynı