Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

kalmış gibi görünecekti. Kısaca, Römer İo’nun düzenli bir
şekilde hareket ettiğini, gecikiyormuş gibi görünmesinin
sebebinin Io’dan gelen ışığın Dünyaya gelmesinin bazen
daha fazla zaman alması yüzünden olduğunu söylüyordu.
Ne olduğunu daha iyi anlamanız için şöyle bir örnek
verebiliriz. Saat başı ateşlenen bir topun yanında olduğunuzu
düşünün. Top patladığı zaman kronometrenizi çalıştırdınız
ve saatte 100 km. ile toptan uzaklaşmaya başladınız.
Böylece top tekrar patlatıldığı zaman 100 km. uzakta
oldunuz. Arabanızı durdurdunuz ve uzaktan gelen hafif
bir top sesi duydunuz. Ses yaklaşık saatte 1000 km. hızda
gittiği için iki top patlaması arasında 60 dakika değil 66
dakika olduğunu algılarsınız. 66 dakika olmasının sebebi,
top sesinin size gelmek için bir 6 dakika daha yolculuk etmesi
gerektiği yüzündendir. Top her saat başı düzenli bir
şekilde patlamaktadır, ama sesin sonlu hızı ve yeni konumunuz
yüzünden top sesini 6 dakika geç duyarsınız.
Uç yıl boyunca, Io, Dünya ve Jüpiter'in zamanlamalarını
inceleyen Römer; ışık hızının saniyede 190 000 km.
olarak ölçtü. Aslında ışık hızı saniyede 300 000 km. olsa
da önemli olan nokta Römer’in ışık hızının sonlu olduğunu
kanıtlaması ve saçma sapan bir değer bulmamasıydı.
Çağlardır devam eden tartışma, sonunda bitmişti.
Fakat Römer elde ettiği sonuçları açıkladığı zaman
Cassini çok sinirlenmişti, çünkü her ne kadar Römer hesaplamalarını
Cassini’nin ölçümleriyle yapmış olsa da
Cassini’den hiç bahsetmemişti. Cassini RömeFi eleştirenlerle
birlik oldu ve ışığın sonsuz bir hıza sahip olduğunu
savundu. Römer vazgeçmedi ve sonlu ışık hızı bilgisini
kullanarak 9 Kasım 1676’da İo’nun tutulmasının rakiplerinin
söylediği zamandan 10 dakika sonra gerçekleşeceğini
tahmin etti. Gerçekten de İo birkaç dakika geç kalmıştı.
Römer tekrar haklı çıktı ve ışığın hızı üzerine bir makale
daha yayınladı.
Tutulma tahmini bilim adamlarının arasındaki tartışmayı
bitirmeliydi, ama daha önce de Güneş merkezli ve
Dünya merkezli evren modelleri arasındaki tartışmada
91