Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

ve diğeri de işarete karşılık verdi. İlk gözlemci, işareti vermesiyle
alması arasındaki süreyi saniyenin bir kesiri olarak
tahmin etti. Ancak bu ikinci gözlemcinin tepki süresiyle
ilgili bir gecikme olabilirdi. Deney üst üste birçok kez
tekrarlandı; iki adam sürekli birbirlerinden uzaklaşıyor
ve geri dönen işaretin zamanını kaydediyorlardı. İşaretin
geri dönme süresi uzaklıkla artsaydı düşük ve sonlu bir
ışık hızı olduğu anlamına gelirdi ama geri dönüş hızı değişmedi.
Böylece ışığın hızının ya sonsuz ya da gözlemcilerin
tepki süreleriyle kıyaslandığı zaman ışığın gözlemciler
arasındaki mesafeyi kat etme süresinin çok önemsiz
kalacağı kadar hızlı olduğu ortaya çıktı. Deneyciler ışık
hızının saatte 10 000 km. ve sonsuz arasında bir yerde olduğu
sonucuna vardılar. Işık hızı daha yavaş olsaydı gözlemciler,
birbirlerinden uzaklaşırken artan bir gecikme
süresi olduğunu görürlerdi.
Işık hızının sonlu mu sonsuz olduğu sorusu, DanimarkalI
astronom Ole Römer ortaya çıkana kadar yanıtsız
kaldı. Gençken Uraniborg’da, Tycho Brahe’nin eski rasathanesinde
çalışmıştı ve rasathanenin tam konumunu ölçerek
Avrupa’daki diğer gözlemcilerle Tyeho’nun çalışmalarının
kıyaslanmasını sağlamıştı. Mükemmel bir astronom
ve gözlemci olarak ünlü olduktan sonra 1672’de prestijli
Paris Bilim Akademisinde kendisine bir kürsü önerildi.
Paris Bilim Akademisi; bilim adamları, kralların, kraliçelerin
ve Papa’nm boyunduruğunun dışında bağımsız
çalışmalar yürütebilsinler diye kurulmuştu. Römer Paris’teyken
meslektaşı Giovanni Domenico Cassini, İo başta
olmak üzere Jüpiter’in aylarıyla ilgili ilginç bir anormalliği
incelemesini salık vermişti. Jüpiter’in tüm uyduları
tıpkı bizim Ay’ımız gibi Jüpiter’in çevresinde düzenli bir
şekilde dönmeliydi. Ama astronomlar Îo’nun zamanlamasının
düzensiz olduğunu görünce şoka uğradılar. Bazen İo
Jüpiter’in arkasından birkaç dakika erken çıkıyor; bazen
de birkaç dakika geç kalıyordu. Bir uydu nasıl bu şekilde
davranabilirdi? Astronomlar, İo’nun bu uyuşuk tavrı karşısında
şaşkına dönmüştü.
89