26.08.2022 Views

Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Aslında Keplerin Güneş sisteminin yeni modelindeki

ikinci ve üçüncü önermeler, gezegenlerin elips şeklinde

hareket ettiğini söyleyen ilk önermenin bir sonucudur.

Elipsler ve elipslerin nasıl oluştuğu hakkında biraz bilgimiz

olunca bunun sebebini anlayabiliriz. Elips çizmenin

bir yolu, Şekil 13’te gösterildiği gibi, iki raptiyeyle bir ipi

kağıda sabitlemektir. Ardından bir kalemle ip gerilir. İp

gergin kalacak bir şekilde kalemi kağıdın üzerinde sağa

sola oynatırsanız bir elips çizersiniz. İpin boyu ve raptiyeler

sabittir, bu yüzden elipsin bir tanımı da iki merkez

noktasına uzaklıkları toplamı eşit olan noktalar kümesidir.

Raptiyelerin konumlarına elipsin odakları denir. Gezegenlerin

izlediği eliptik yörüngelere göre Güneş elipsin

merkezinde değil bu iki odaktan birinde durmaktadır. Bu

yüzden kimi zaman gezegenler sanki düşüyormuş gibi

Güneş’e daha fazla yaklaşırlar. Bu düşme süreci boyunca

gezegenler hızlanır, ve Güneş’ten uzaklaştıkça da yavaşlar.

Kepler yaptığı matematiksel hesaplarla, Güneş etrafında

hızlanıp yavaşlayarak eliptik yolculuk yapan bir gezegenle

Güneş arasında bir doğru olduğunu varsayarsak

eşit zamanlarda eşit bir alanı tarayacağını göstermiştir.

Bu soyut düşünce Şekil 14’te gösterilmiştir, ve gezegenlerin

sabit hızda olduğunu düşünen Kopernik’in aksine, gezegenin

yörüngesinde hızını değiştirdiğini kanıtlar.

Elips geometrisi antik Yunan’dan beri araştırılıyordu.

Peki gezegenlerin yörüngesinin elips şeklinde olabileceğini

neden daha önce kimse düşünmemişti? Bunun önemli

bir sebebi daha önce değindiğimiz gibi astronomların diğer

bütün olasılıkları göz ardı etmelerini sağlayan daire

şeklinin kutsallığıydı. Ancak bir diğer sebepse gezegenlerin

yörüngelerinin çoğunun sadece biraz eliptik olmalarıydı,

bu yüzden titizlikle gözlemlenmedikleri sürece daire

gibi görünüyorlardı. Yörüngelerin daireye ne kadar yakın

olduklarını hesaplamanın en iyi yolu, majör eksenin uzunluğunu

minör eksenin uzunluğuna bölmektir. Dünya’mn

60

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!