Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

Tüm bunlar yetmezmiş gibi, Aristarkus’un orijinal
Güneş merkezli evren modeli gibi, De Revolutionibuéda
öne sürülen sistem, gezegenlerin gelecekteki konumlarını
tahmin etmek hususunda Batlamyus’un sistemi kadar başarılı
değildi. Bu anlamda temel olarak doğru olan Kopernik
sistemi, yanlış olan Batlamyus’un sistemiyle yanşamıyordu.
Bu garip durumun iki sebebi vardı. Öncelikle
Kopernik’in modelinde, modelin doğruluğunu baltalayan
çok önemli bir eksik vardı. Dahası Batlamyus’un modelinde,
gezegenlerin gelecekteki konumlannı hesaplayabilmek
için onlann taşıyıcılan, dış çemberleri ve tüm hesaplamalanyla
oynanmıştı, ve herhangi yanlış bir modelle yeterince
oynarsanız doğruymuş gibi görünebilir.
Elbette Kopernik’in modeline, Aristarkus’un modeline
yapılan eleştirilerin hepsi yöneltilmişti (bknz. Tablo 2).
Güneş merkezli evren modelinin, diğerine nazaran hâlâ
tek bir artısı vardı, sade olması. Her ne kadar Kopernik de
dış çemberleri eklemeyi düşünmüş olsa da Batlamyus’un
her gezegen için ayn ayrı geliştirilmiş dış çemberler, taşıyıcılar
vs. bulunan modelinin aksine, Kopernik’in modelinde
her gezegen için sadece bir dairesel hareket vardı.
Kopernik’in şansına sadelik, on dördüncü yüzyılda yaşamış
İngiliz Occamlı William tarafından da belirtildiği
gibi önemli bir bilimsel niteliktir. Occamlı William, Fransisken
bir rahipti ve tarikatların mülk ve zenginlik sahibi
olmamaları gerektiğini söylediği için daha yaşarken büyük
bir ün kazanmıştı. Görüşlerini öyle bir hararetle savunuyordu
ki Oxford Üniversitesi’nden atıldı ve Güney
Fransa’da Avignon’a gitmek zorunda kaldı ve burada da
Papa’yı sapkınlıkla suçladı. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde
aforoz edildi. 1349 yılında kara veba yüzünden öldükten
sonra da Occam’ın usturası olarak bilinen bilimsel mirasıyla
da ünlü oldu. Occam’ın usturasına göre, diğer her şeyin
eşit olduğu iki rakip teoriden daha sade olanının doğru
olması daha olasıdır. Occam bunu şöyle belirtiyordu:
pluralitas non est ponenda sine necessitate (şeyler gerekli
olduklarından daha fazla çoğaltılmamalıdır).
big bang’in romanı 49/4