Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

ilgili iki gizemi açıklamak gerekmektedir. Birincisi, Kopernik’in
eksik olarak yazdığı takdim bölümü. De Revolutionibutfun
takdim bölümünde Papa III. Paul, Capua Kardinali
ve Kulm Piskoposu gibi birçok insanın ismi anılıyordu
ama kitabın ortaya çıkmasında azımsanamayacak
derecede çok katkısı olan çırağı Rheticus’un ismi anılmamıştı.
Tarihçiler; Kopernik, etkilemeye çalıştığı katolik hiyerarşisinin
bir Protestan’ın adının kitapta yazılı olmasına
karşı gelmelerinden korktuğu için Rheticus’un adının
yazılmadığını tahmin etmektedir. Takdimde ismi yazılmadığı
için Rheticus kendisini hiçe sayılmış hissetti ve basıldıktan
sonra De Revolutionibus’la hiç ilgilenmedi.
İkinci gizemli olay, Kopernik’in izni dışında kitaba eklenen
ve iddialarının inandırıcılığını çürüten önsözdür.
Kısaca önsöz, kitabın içeriğinin “doğru, hatta olası bile olmayabileceğini”
belirtiyordu. Güneş merkezli evren modeli
içindeki absürdlükleri vurguluyor ve Kopernik’in hayatı
boyunca uğraşarak tamamladığı matematiksel hesapları
ve detaylı açıklamaları hikâye boyutuna indirgiyordu.
Önsöz, Kopernik’in sisteminin gözlemlerle mantıklı bir ölçüde
uyumlu olabileceğini ama teorinin gerçekleri yansıtmaktan
ziyade hesaplama yapmak için uygun bir yöntem
olduğunu söyleyerek Kopernik’in tüm teorisini sakatlıyordu.
Kopernik’in kitabının el yazmaları hâlâ mevcut olduğu
için asıl önsözün, basılmış önsözden farklı olduğunu
görebiliyoruz. Bu yüzden yeni önsöz, Rheticus Fraenburg’dan
ayrıldıktan sonra eklenmiş olmalı. Bu da demektir
ki kitabın basılmış halini ilk defa ölüm döşeğinde okuyan
Kopernik, bu önsözü değiştiremedi. Belki de önsözü
okumasıyla birlikte canını teslim etti.
Peki bu yeni önsözü kim ekledi? En büyük şüpheli kitabı
basma sorumluluğunu üstlenen rahip Osiander. Düşünceleri
herkes tarafından öğrenildiği zaman Kopernik’in
mahkûm edilmesinden korkmuş ve iyi niyetli bir şekilde
Kopernik’i korumak ve eleştirmenleri yatıştırmak
için bu önsözü eklemiş olabilir. Osiander’in endişelerinin
kanıtı, Rheticus’a yazdığı ve Dünya merkezli evren mode­
47