karanlık enerji - 439,karanlık madde - 259, 436, 437,Kellogg Radyasyon Laboratuarı -362,Kepler, Johannes - 55-58, 60-63,65-67, 75, 80, 116, 117, 122,126, 142, 337, 368,kırmızıya kayma — 229, 230, 234,235, 241, 243, 248, 250, 252,257, 258, 295, 311, 317, 329,338, 339, 346, 348, 385, 386,408, 409,Kirchhoff, Gustav - 221-223,Koestler, Arthur - 37,konuşmalar - 74, 76, 77,Kopernik, Mikolaj - 41-51, 55, 57,58, 60, 63, 67, 69-71, 75, 99,113, 116, 126, 142, 152, 167,170, 234, 337, 368, 442,kozmoloji prensibi - 142, 143, 320,kozmoloji sabiti - 144, 145, 147,149, 150, 153, 156, 253, 255,Kozyrev, Nikolai - 333,Königsberg - 168,Kraliyet Akademisi - 137, 139, 189,191,Kraliyet Astronomi Akademisi -137, 192,Kraliyet Astronomi Topluluğu -248,kuantum fiziği - 447,kuasar - 386, 387,Kuhn, Thomas - 336,Kusalı Nikolas - 41,kusursuz kozmoloji prensibi - 320,Küçük Macellan Bulutu - 198-200,212,kütlesel sıkışık hale objeleri - 437,La Palma Rasathanesi - 177, 211,La Roux, Emile - 398,Langevin, Paul - 288,Lapseki - 22,Laslett, Peter - 325,Lavoisier, Antoine - 430,Le Gentil, Guillaume - 134,Le Verrier, Urban - 122, 124,Leavitt, Henrietta - 196-200, 202,209, 212, 343, 345,Lemaitre, Georges - 152-156, 161,233, 237, 241, 248, 249, 252-256, 259, 260, 287, 329, 331,332, 352, 382, 399, 425, 430,Leningrad - 151, 284,Lentiküler altokümülüs - 319,Leslie, John - 443,Libri, Giulio - 71,Lippershey, Hans - 65,Listener (dergisi) - 326,Liverpool - 134,Lockyer, Norman - 223,Lodge, Oliver - 138,Londra - 232, 379, 383,Lord Kelvin —81, 93,Lorentz, Hendrik —137,Los Alamos —281, 290, 309,Los Angeles - 342, 344,Louis XV - 171,Louvain Üniversitesi - 152, 153,399,Lov, V. E. - 333,Lovell, Bernard - 378,Lowell Rasathanesi - 234,Lyell, Charles - 82,Macellan, Ferdinand - 198,MACHOs - 437,Magdeburg - 92,Maline - 152,Manchester - 378,Manhattan Projesi - 290, 293,Marie, Mileva - 105,Mars - 28, 33-36, 57, 58, 61, 163,202, 231, 344,Marsden, Ernest - 268-270, 274,Massachusetts - 196,Mather, John - 416, 417, 421,Mathias, Berndt - 16,Mauritus — 134,4 5 3
maviye kayma - 229, 230,Melvill, Thomas - 219,Mendeleev, Dmitri - 189, 266,Merkür - 28, 33, 57, 67, 69, 122-127, 139, 142, 163,Messier, Charles - 171,Mestral, George de - 374,Michelson, Albert - 93-97, 100-102,203, 247,Millikan, Robert - 203, 258,Milne, Arthur - 257,MIT - 153, 292, 395,Mittag-Leffler, Gösta - 201,Minkowski, Hermann - 104,Montreal - 395,Morley, Edward - 95, 100-102,Moseley, Harry - 131,Moskova - 334,Mount Palomar - 343, 344, 380,Mount Wilson - 179, 180, 207, 208,233, 343, 344, 349,Mount Wilson Rasathanesi - 182,205, 208, 211, 234, 252, 255,258, 342,Mullard Rasathanesi - 383,Murmansk - 285,Münih - 388, 389,Mysterium cosmographicum —57,Narlikar, Jayant - 403, 404,N A S A -416-419,Nature (dergisi) - 248, 324,New Jersey —369, 392, 393,New York - 178, 232, 302, 389, 393,396, 401,New York City Üniversitesi - 389,New York Times - 139, 255, 372,398, 399, 415,Newsweek - 297, 425,Newton, Isaac - 114-118, 121-127,129, 132, 135-139, 141, 143-145, 284, 368,NGC 221 - 242,NGC 379 - 242,Nikolas II - 146,Nobel - 93, 98, 201, 203, 257, 267,286, 288, 331, 348, 349, 367,369, 389, 400, 403, 406, 430,433,Nuremberg - 45,nükleer fizik - 247, 273, 278, 283,284, 286, 289, 309, 363,O’Connell, Daniel - 332,Occamli William - 49, 50,Odessa - 283, 292,Odessa Novorossia Üniversitesi -284,Olbers, Wilhelm - 170, 405,Osiander, Andreas - 45, 47, 48,Otuz yıl savaşı - 76,Oxfoed Üniversitesi - 49, 131, 196,203, 215,özel izafiyet teorisi - 106, 107, 109,111-114, 117, 141, 276,Papalık Bilim Akademisi - 330,331,Paris - 89, 134, 266, 445,Paris Bilim Akademisi —89,Parsons, William (Kont Rosse) -174-177, 368,Partenon - 25,Pasadena - 179, 209, 254, 255,Pasteur, Louis - 375,Paul III - 47,Pauli, Wolfgang - 266,Payne, Cecilia - 138,Peebles, James - 395-397, 399,436,Peierls, Rudolf - 313,Penrose, Roger - 335,Penzias, Arno - 388-398, 400-403,406, 408, 411, 424, 425, 431,432,Perseus takımyıldızı - 187,Philolaus - 29,Physical Review - 16, 295, 330,Pickering, Edward - 194-196,Pigott, Edward - 187, 189-191,4 5 4
- Page 1 and 2:
POPÜLER BİLİM
- Page 3 and 4:
Özgür Yayınları kurucusu: Refik
- Page 6:
Uç kum tanesini dev bir katedralin
- Page 10:
1. BAŞLANGIÇTABilim ilk önce mit
- Page 13 and 14:
üşebildi. Herhâlükârda, Big Ba
- Page 15 and 16:
zünde bir delik olduğunu ve Düny
- Page 17 and 18:
rende uyum varsa bu yörüngelerin
- Page 19 and 20:
yaya her alanda başarılı olabile
- Page 21 and 22:
O dakikaDünya(Kuzey kutbundanDüny
- Page 23 and 24:
Büyük üçgenŞekil 3: Ay’ın b
- Page 25 and 26:
Küçük üçgenŞekil 5: Güneş
- Page 27 and 28:
bebi de doğanın güzel olmasıdı
- Page 29 and 30:
Şekil 6: (a) Şekli klasik ve yanl
- Page 31 and 32:
altında yatan bilimsel gerçekleri
- Page 33 and 34:
ancak yıldızlar Dünya’ya çok
- Page 35 and 36:
Şekil 8: Mars, Jüpiter ve Satürn
- Page 37 and 38:
TaşıyıcıŞekil 9: Batlamyus’u
- Page 39 and 40:
Tablo 2: Bu tabloda Dünya ve Güne
- Page 41 and 42:
kitlesine ulaştı. Avrupa’nın O
- Page 43 and 44:
tiz edilmişti ama Dünya onu ismin
- Page 45 and 46:
hiç benzemediği için sonuç da b
- Page 47 and 48:
kitabım görebilmek için yaşam s
- Page 49 and 50:
line inanan Aristotelescilerden bah
- Page 51 and 52:
Örneğin, fırtınalı bir akşamd
- Page 53 and 54:
Şekil 11: Hven adasındaki Uranibo
- Page 55 and 56:
ceyle misafirlerini eğlendiriyordu
- Page 57 and 58:
lan yönetmektense ülkeyi yakıp y
- Page 59 and 60:
Kepler, bu atılımım antik prensi
- Page 61 and 62:
Aslında Keplerin Güneş sistemini
- Page 63 and 64:
yöntem için tam bir başarıydı.
- Page 65 and 66:
Görmek İnanmaktır15 Şubat 1564
- Page 67 and 68:
lattığı zaman, Kepler teleskobun
- Page 69 and 70:
S%Cartjf* O ü tc l / t o r ?MOKDIC
- Page 71 and 72:
WŞekil 17: Galileo’nun Venüs’
- Page 73 and 74:
Tablo 3: Tabloda 1610 yılında, Ga
- Page 75 and 76:
Galileo, Kilise’nin onun bilimsel
- Page 77 and 78:
sini sağlıyordu. Ayrıca kitap La
- Page 79 and 80:
Yine de cezası verildikten sonra,
- Page 81 and 82:
Kastilya’nın Kralı X. Alfonso y
- Page 83 and 84:
Geniş kabul gören bu düşünce,
- Page 86:
2. EVREN TEORİLERİ[Einstein’ın
- Page 89 and 90:
ışıktan daha yavaş olduğunu bu
- Page 91 and 92:
Şekil 19: 01e Römer, Jüpiter’i
- Page 93 and 94:
gördüğümüz gibi mantık ve akl
- Page 95 and 96:
optikte birinci oldu. Akademi’nin
- Page 97 and 98:
Nehrin akıntisı, 1 metre/sr \Yüz
- Page 99 and 100:
inanılmaz merakıdır. Verimli, de
- Page 101 and 102:
rattığı rüzgârı sürekli hiss
- Page 103 and 104:
Viktorya döneminde ortaya çıkan
- Page 105 and 106:
kirleriyle Dünya’yı sallayacakt
- Page 107 and 108:
¡11I ! ■Şekil 21: Albert Einste
- Page 109 and 110:
22(a)’da gösterildiği gibi birb
- Page 111 and 112:
Bob için her tık arası daha uzun
- Page 113 and 114:
Iİli yüzden Bob’un algılayış
- Page 115 and 116:
Yerçekimi Savaşı: Einstein Newto
- Page 117 and 118:
mıştır. Sadece on sekiz ay süre
- Page 119 and 120:
vnı lık düşündü Esnek uzayzam
- Page 121 and 122:
Hinin uzay zamanda yarattığı der
- Page 123 and 124:
astronomların doğru tahminler yap
- Page 125 and 126:
/eğenin eliptik bir yörüngesi va
- Page 127 and 128:
tende bu tür matematiksel hileler,
- Page 129 and 130:
Şekil 25: Einstein uzayzamanda der
- Page 131 and 132:
ama onların parlaklıkları Güne
- Page 133 and 134:
ler yazmaya devam ediyordu ve hatta
- Page 135 and 136:
Ancak D’Auteroche ve grubundan ik
- Page 137 and 138:
Principe ekibi tarafından çekilen
- Page 139 and 140:
Dünya'dan görünüm\GüneşV _ y1
- Page 141 and 142:
Şekil 28: Genel izafiyet kuramın
- Page 143 and 144:
dan geçmesini; ikiz bir yıldız s
- Page 145 and 146:
di, ama uygulamada çekim dengesind
- Page 147 and 148:
Şekil 29: Alexander Friedmann. Gen
- Page 149 and 150:
Şekil 30: Üç farklı boyuttaki g
- Page 151 and 152:
gende yapıldığını hayal edin.
- Page 153 and 154:
nüz hayattayken bu makaleler nered
- Page 155 and 156:
tekrar keşfetti. Friedmann’m ayn
- Page 157 and 158:
debilmişti. Yine de Belçikalı ra
- Page 160:
3. BUYUK TARTIŞMABilinen şeylerin
- Page 163 and 164:
verilerin akıllı yaşam formları
- Page 165 and 166:
Şekil 32: XVIII. yüzyılın en ü
- Page 167 and 168:
Şekil 33: Uranüs’ü keşfettikt
- Page 169 and 170:
Dünya merkezli evrene inananlar bu
- Page 171 and 172:
km.ydi (yani 100 trilyon km). Şu a
- Page 173 and 174:
Şekil 35: Yirmi yıl gözlem yapt
- Page 175 and 176:
Savaşın safları belliydi. Hersch
- Page 177 and 178:
Stoney, teleskobun gücünü ve kal
- Page 179 and 180:
1871 Chicago yangını, kendi eski
- Page 181 and 182:
Şekil 38: 1910 yılında Andrew Ca
- Page 183 and 184:
varılmasını düşünmüştü. Sa
- Page 185 and 186:
olduğunu söylüyordu. Böylece sa
- Page 187 and 188:
Iİn ıkı lıınıl'ın kullandı
- Page 189 and 190:
Şekil 40: Algol yıldızının par
- Page 191 and 192:
Delta Sefe’nin de değişken oldu
- Page 193 and 194:
le veya çizimlerle anlatılabiliyo
- Page 195 and 196:
işlemi tekrar eder. Fakat fotoğra
- Page 197 and 198:
altında birlikte çalışmalarına
- Page 199 and 200:
Iıklarındaki iniş çıkışı ne
- Page 201 and 202:
M(b)Şekil 45: Bu iki grafik Henrie
- Page 203 and 204:
Dev AstronomLeavitt’in keşfinden
- Page 205 and 206:
Şekil 46: Çağının en büyük g
- Page 207 and 208:
Şekil 47: 2.5 metrelik Hooker tele
- Page 209 and 210:
Işın (i;ıh;ı da zor yanı Mount
- Page 211 and 212:
Şekil 49: 1923 Ekim’inde Hubble
- Page 213 and 214:
ni aptal konumuna düşürmek de is
- Page 215 and 216:
iyi makale ödülünü Lemuel Cleve
- Page 217 and 218:
(a)Dalga boyuŞekil 51: Işık bir
- Page 219 and 220:
Gözlex l0 13 Ultraviyole görülen
- Page 221 and 222:
tuzunu yaktığı zaman parlak turu
- Page 223 and 224:
İkili, birlikte bir nesnenin yayd
- Page 225 and 226:
nüyorlardı. Ama Huggins, Betelgeu
- Page 227 and 228:
Şekil 58: Bir nilüfer yaprağı
- Page 229 and 230:
hareket ediyor olabilir, ve bu duru
- Page 231 and 232:
(a) Değişmemiş(b) Kırmızıya k
- Page 233 and 234:
Slipher birkaç gece boyunca Androm
- Page 235 and 236:
törlerle ve İgor Stravinsky gibi
- Page 237 and 238:
Şekil 60: Bu grafik, Hubble’m 19
- Page 239 and 240:
.Şekil 61: Hubble’ın gözlemler
- Page 241 and 242:
20,00015,000 -10,0005,00025 50Uzakl
- Page 243 and 244:
NGC221KHI İl Iu mı 11I I IIII200
- Page 246:
4. KOZMOS’UN ASİLERİGalaksileri
- Page 249 and 250:
tan da saldırılmasıydı. 2. böl
- Page 251 and 252:
Şekil 64: Burada evren bir balonun
- Page 253 and 254:
teorisini destekleyince konuya tekr
- Page 255 and 256:
Şekil 65: Albert Einstein ve Georg
- Page 257 and 258:
Galileo gibi Lemaitre de Tann’nı
- Page 259 and 260:
lü Robert Millikan tarafından Cal
- Page 261 and 262:
Sonuçta Eddington, Lemaitre’nin
- Page 263 and 264:
Hu hikayenin no kadarına inanabili
- Page 265 and 266:
/.orundaydılar. Bütün mantıklı
- Page 267 and 268:
I )cll<Tİi‘i in arasına yerleş
- Page 269 and 270:
Şekil 69: Şekilde J. J. Thomson
- Page 271 and 272:
bir folyo yerleştirdiler ve altın
- Page 273 and 274:
£ 9Hidrojen(Döteryum)Hidrojen(Tri
- Page 275 and 276:
le araştırmalarına devam etmişt
- Page 277 and 278:
çok küçük çekirdekli atomlar d
- Page 279 and 280:
Nükleer fiziğin bu kurallarını
- Page 281 and 282:
verdim: “Dünden beri onların ni
- Page 283 and 284:
Bu iki nükleer tepkime yöntemine
- Page 285 and 286:
Gamow, Odessa Novorossia Üniversit
- Page 287 and 288:
lerinde bir daha asla Sovyetler Bir
- Page 289 and 290:
cd-4J0> Mfi cd£'W fifi rB*5 3cd cd
- Page 291 and 292:
Alamos’taki Manhattan Projesi’n
- Page 293 and 294:
yordu. Çok iyi bir fizikçiydi ama
- Page 295 and 296:
mak, bomba yapanlar için çok öne
- Page 297 and 298:
Bethe’nin ismiyle birlikte makale
- Page 299 and 300:
"Beş Dakika, Ha?"Şekil 78: “Be
- Page 301 and 302:
kileri yüzünden çok kararsız ol
- Page 303 and 304:
ğımsız hesaplamalar bile Şekil
- Page 305 and 306:
bir bağ yoktur ve birbirlerinden b
- Page 307 and 308:
300,000 yıl alacağını hesaplad
- Page 309 and 310:
ra yapılmış bir tahmin değildi.
- Page 311 and 312:
henüz Big Bang modelini kabul etme
- Page 313 and 314:
Birçok şey değişir, birçok şe
- Page 315 and 316:
Şekil 84: Babası Birinci Dünya S
- Page 317 and 318:
Şekil 85: Fred Hoyle, fiziğin ve
- Page 319 and 320:
ig’e anlatırlar ve beş farklı
- Page 321 and 322:
Gelişen ama değişmeyen bir evren
- Page 323 and 324:
vap olarak Hoyle, kimsenin yıldız
- Page 325 and 326:
pik İngiliz muhafazakârlığında
- Page 327 and 328:
Program radyosunda beş ayrı konu
- Page 330 and 331:
Evrenin hakimiyeti için çarpışa
- Page 332 and 333:
view dergisinde yayınlanan bir yaz
- Page 334 and 335:
nın olması aynı zamanda bir Yara
- Page 336 and 337:
laşma hızı “gerçek” olarak
- Page 338 and 339:
oluyordu ama bazen bilimsel düşü
- Page 340 and 341:
mektedir. Her bir kritere göre mod
- Page 342 and 343:
İki rakip modelin güçlü ve zay
- Page 344 and 345:
lığı için zaten başvuru yapmı
- Page 346 and 347:
Baade, Andromeda galaksisinin kabul
- Page 348 and 349:
aralığı probleminin hâlâ devam
- Page 350 and 351:
Hubble 28 Eylül 1953’te beyin ka
- Page 352 and 353:
etmesini istemişti. Ancak Sandage,
- Page 354 and 355:
niş aralık kesinlikle evrendeki d
- Page 356 and 357:
bir yıldızın ömrünün sonları
- Page 358 and 359:
Hoyle’un araştırmalarının bir
- Page 360 and 361:
türleri için geçerliydi, helyumu
- Page 362 and 363:
kurtulabilir (E = mc2), ama kütle
- Page 364 and 365:
tech kampusündeydi ve Willy Fowler
- Page 366 and 367:
gerektiğini söylemektedir; İmi d
- Page 368 and 369:
dızlar ve süpernovalarda gerçekl
- Page 370 and 371:
normal bir durum sayılır, sonuçt
- Page 372 and 373:
arkasını döndüğünde çocuklar
- Page 374 and 375:
UltraviyoleKızıl ÖtesiRöntgen G
- Page 376 and 377:
si olan Fry, bu zayıf zamkla ilahi
- Page 378 and 379:
programının bir parçasıydı. Ra
- Page 380 and 381:
ha uzun olmasıdır. Ryle, interfer
- Page 382 and 383:
lara bakmaya başladı, tek kelime
- Page 384 and 385:
Eğer sabit evren modeli doğruysa
- Page 386 and 387:
sonuçların “Ryle etkisi” oldu
- Page 388 and 389:
uzaklarda ve geçmişte vardıysa b
- Page 390 and 391:
ülke dışına kaçabileceklerdi.
- Page 392 and 393:
Echo uydusu kalkış esnasında 66
- Page 394 and 395:
umuyorlardı ama hiç beklemedikler
- Page 396 and 397:
ki ilk ışık evrende hiç değiş
- Page 398 and 399:
bulma yarışı sona ermişti ve Be
- Page 400 and 401:
dalgaların sesine benzer. Dinledi
- Page 402 and 403:
Aradaki on senede bilim adamları C
- Page 404 and 405: Bilim adamlarının çoğu için CM
- Page 406 and 407: olarak yaratıldığını söylemek
- Page 408 and 409: ufak değişimler, evrenin geçirec
- Page 410 and 411: Kriterler Sabit Evren Modeli Başar
- Page 412 and 413: bir bölgeden çıkmış olması be
- Page 414 and 415: lılıklar olabilirdi, ama bu farkl
- Page 416 and 417: CMB radyasyonunu daha kısa, karş
- Page 418 and 419: (COBE) adı verilen uydu projesini
- Page 420 and 421: du, CMB radyasyonunu algılayıp Bi
- Page 422 and 423: CMB radyasyonundaki farklılıklar
- Page 424 and 425: BİG BANG: ÖLDÜ MÜ KALDI MI? Sab
- Page 426: İstatistiki analizler karmaşık o
- Page 430 and 431: Big Bang evren modeli tartışılı
- Page 432 and 433: maları, evrenin genişlediğini g
- Page 434 and 435: Ve sonunda buradayız, aşağı yuk
- Page 436 and 437: yonu bulunmaktadır ancak özünde
- Page 438 and 439: lara göre evrenin normal yıldız
- Page 440 and 441: teleskoplarını Tip la süpernovas
- Page 442 and 443: adamları evrendeki tüm maddenin t
- Page 444 and 445: nüşmesi imkânsız olurdu. Döter
- Page 446 and 447: suz bir çokluevren arasından seç
- Page 448 and 449: Bu dalgalanan, yeniden dönüşen e
- Page 450 and 451: İNDEKS61 Cygni - 168-170,Abell, Ge
- Page 452 and 453: Delta Şefe yıldızı - 189, 190,d
- Page 456 and 457: Pigott, Nathaniel - 186,Pisagor - 1
- Page 458: Hangi astronomun geyiği aşırı a