Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

Önemli olan bir nokta bilimsel tartışmaların çoğunun
sonucunda bir paradigma değişimi yaşanmadığıdır. Genellikle
yeni önerilen bir model hatalıdır ve eski model
kullanılmaya devam edilir. Böyle olması da aslında çok
iyidir, aksi halde bilim, hiç durmadan değişen ve evreni
anlamak ve araştırmak için güven vermeyen bir araç olurdu.
Ancak bir paradigma değişimi gerçekleşmesi bilim tarihinde
önemli bir an olarak kaydedilir.
Eski bir paradigmadan yeni bir paradigmaya uzanan
yol, yıllar sürebilir ve birçok bilim adamının katkısını gerektirebilir.
Bu ilginç bir soruyu aklımıza getirir: Yeni paradigmayı
kime borçluyuz? Bu konu, Roald Hoffmann ve
Cari Djerassi tarafından yazılmış Oksijen adlı bir oyunda
incelenmiştir. Bu oyun retro-Nobel denilen ve Nobel Akademisi
kurulmadan önce gerçekleştirilen keşiflere verilen
hayali bir ödül üzerine kurulmuştur. Ödül komitesi toplanır
ve ödülü oksijenin keşfine vermeyi kararlaştırır. Ancak
komite üyeleri, ödülü kime vereceklerine karar veremezler.
Bu gazı ilk kez sentetik bir şekilde izole etmeyi başaran
İsveçli eczacı Carl Wilhelm Scheele mi keşfetmişti?
Yoksa keşfi ilk yayımlayan ve araştırmalarının detaylı sonuçlarını
açıklayan İngiliz rahip Joseph Priestly miydi?
Yoksa oksijenin ayrı bir element olduğunu fark eden Fransız
kimyager Antoine Lavoisier miydi? Oyun öncelik sorununu
irdeler ve geçmişe yolculuk ederek her bir mucidin
kendi görüşünü savunmasına izin verir.
Eğer oksijeni kimin keşfettiği sorusu karmaşıksa Big
Bang modelini kimin icat ettiği sorusunu yanıtlamak imkânsızdır.
Big Bang modelinin geliştirilmesi, test edilmesi
ve tamamlanması; teorik, gözlemsel ve dejıeysel birçok
safhadan oluşuyordu ve her safhanın kendine has kahramanları
vardı. Genel izafiyet teorisi ile yerçekimini açıklayan
Einstein’m büyük katkıları olmuştur, çünkü yerçekimi
anlayışı tamamlanmadan Big Bang modelinin ortaya
çıkması imkânsız olurdu. Ancak ilk başta o da genişleyen
bir evren fikrine karşı geldi, bu yüzden Big Bang teorisini
geliştirmek Lemaitre ve Friedmann’a kaldı. Onların çalış­
4 3 0