Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

di. Örneğin, aygırların ağızlarında kısraklara oranla daha
fazla diş olduğunu görüp erkeklerin ağızlarında kadınlardan
daha fazla diş olduğu genellemesini yapan Aristoteles’in
eserleri kutsal sayılıyordu. Her ne kadar iki kere evlenmiş
olsa da görünüşe bakılırsa Aristoteles, eşlerinin
ağızlarına hiç bakmamış. Olağanüstü bir mantıkçı olabilir
ama deney ve gözlem kavramlarını tam olarak kavrayamadığı
belli. Komik olan nokta, Avrupalı bilginlerin yüzyıllar
boyu antik bilgeliğe kavuşmayı beklemesi, sonrasında
bu bilgeliğin içindeki hataları unutmak için yüzyıllar
harcamasıdır. Gerçekten de Gerard’ın Almagestfi 1175 yılında
çevirmesinden sonra, Batlamyus’un Dünya merkezli
evren modeli dört yüzyıl daha yaşamaya devam etti.
Bu arada Kastilya ve Leon’un kralı X. Alfonso gibi birkaç
kişi Batlamyus’un Dünya merkezli evren modelini biraz
eleştirdiler. X. Alfonso, Toledo’yu başkenti yaptıktan
sonra astronomlarına gezegenlerin hareketlerini gösteren
Alfonsine Şemalarını yapmayı emretti. Bu şemalar, Arapça
metinlere ve İspanyol astronomların kendi gözlemlerine
dayanıyordu. Her ne kadar astronomiye çok büyük
önem verse ve birçok astronoma hamilik yapıyor olsa da
X. Alfonso, Batlamyus’un daireler içinde daireler, dış çemberler
ve taşıyıcılarla dolu evren modelinden etkilenmemişti:
“Yüce Tanrı evreni yaratmadan önce bana danışsaydı,
daha basit bir şey yapmasını önerirdim.”
Sonrasında, XIV. yüzyılda Fransa Kralı V. Charles’m
şapel papazı Nicole d’Oresme, Dünya merkezli evren teorisinin
tam anlamıyla kanıtlanmadığını açıkça belirtti.
Yine de bu modelin yanlış olduğunu söylemedi. Ve XV.
yüzyılın Almanya’sında Kardinal, Kusalı Nikolas, Dünya’nın
evrenin merkezi olmadığını söyledi ama evrenin
merkezinin Güneş olabileceğini de söylemedi.
Yunanlıların kozmolojisine karşı gelip evreni başka
bir düzenle tanımlayacak cesarette bir astronomun ortaya
çıkması için Dünya’nm XVI. yüzyıla kadar beklemesi gerekiyordu.
Aristarkus’un Güneş merkezli evren modelini
tekrar keşfedecek olan adam Mikolaj Kopernik adıyla vaf­
41