26.08.2022 Views

Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

yüzden modern bakış açımızla geriye doğru gidiyormuş gibi

görünen Mars, Satürn ve Jüpiter’in hareketlerini açıklayabiliyoruz.

Şekil 8(a)’da sadece Güneş’in, Dünya’nm ve

Mars’ın gösterildiği bir güneş sistemi var. Dünya, Güneş’in

etrafında Mars’tan daha hızlı dönmektedir; Dünya

Mars’ı yakalayıp onu geçerken Mars’ı farklı konumlarda

görmekteyiz. Ancak eski Dünya merkezli evren modelinde

bu gök cisimlerinin hareketleri bilmece gibiydi. Dünya’mn

etrafında düzenli bir şekilde gezmek yerine zikzaklar çiziyor

gibiydiler (Şekil 8(b)). Satürn ve Jüpiter de benzer bir

hareket içindeydiler ve Antik Yunanlılar onları da zikzaklar

çizen bir yörüngede düşünmüşlerdi.

Bu zikzaklı yörüngeler, antik Yunanlılar için büyük

bir sorundu, çünkü Eflatun ve öğrencisi Aristoteles’e göre

tüm yörüngelerin dairesel olması gerekiyordu. Onlara göre

daire, basitliği, güzelliği ve başı ve sonu olmaması ile

kusursuz şekildi; gökler mükemmelliğin diyarı olduğu

için, gök cisimleri dairesel yörüngede olmak zorundaydılar.

Birçok astronom ve matematikçi bu problemi çözmeye

çalıştılar ve birkaç yüzyıl içinde akıllıca bir çözüm buldular.

Eflatun ve Aristoteles’in dairenin mükemmelliği görüşüyle

tezat oluşturmayacak bir şekilde, zikzaklı yörüngeleri

iç içe daireler olarak açıklayan bir çözüm. Bulunan bu

çözüm, M.Ö. II. yüzyılda İskenderiye’de yaşamış olan Batlamyus

adında bir astronoma aitti. Batlamyus’un evren

görüşü, herkesin bildiği ve doğru kabul ettiği gibi Dünya

merkezli başlar. Dünya evrenin merkezinde ve sabittir,

“aksi halde tüm hayvanlar ve yere bağlı olmayan her şey

uçar giderdi”. Ardından, Ay’ın ve Güneş’in hareketlerini

basit daireler olarak açıkladı. Sonrasında, geriye doğru

dönüş hareketlerini açıklayabilmek için Şekil 9’da gösterildiği

gibi daireler içinde daireler olduğu teorisini geliştirdi.

Periyodik olarak geriye dönüşleri açıklayabilmek

için ilk önce taşıyıcı adı verilen bir daire ve bu daireye

bağlı bir doğru çizdi. Bu doğrunun ucunda olan gezegen

hem büyük dairenin etrafında dönecek hem de doğrunun

ucunda olduğu için daha küçük bir daire daha çizecekti.

35

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!