26.08.2022 Views

Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Astronomlar uzak galaksilerin Dünya’ya olan mesafelerini

öğrenmek için Şefe yıldızı ölçümlerini kullanamıyorlardı

çünkü o kadar uzaktaki galaksilerde bulunan Şefe

değişkenlerini saptamak olanaksızdı. Bunun yerine tamamen

değişik bir teknik kullanmak zorundaydılar; Andromeda

galaksisindeki en parlak yıldızın, aşağı yukarı diğer

tüm galaksilerdeki en parlak yıldız kadar parlak olduğunu

varsayıyorlardı. Bu yüzden uzak bir galaksideki en

parlak yıldız Andromeda’nın en parlak yıldızından 1/100

(1/102) kadar daha sönükse bu, o galaksinin Andromeda’dan

on kat daha uzakta olduğu anlamına gelir çünkü

parlaklık mesafenin karesine göre azalır.

Her ne kadar yıldızların parlaklığı aşırı şekilde farklı

olsa da, uzaklığı ölçmek için geliştirilen bu yöntem mantıksız

değildi. Örneğin insanın boyu da çok farklıdır. Ancak

rastgele seçilmiş, elli yetişkinden oluşan iki grubun

içindeki en uzun insanın aşağı yukarı 1.90 olduğunu varsaymak

mantıksız olmaz. İki büyük insan grubu uzakta

duruyorsa ve ilk grubun içindeki en uzun adam diğer grubun

içindeki en uzun adamın üçte biri kadar görünüyorsa

ilk grubun ikinci gruptan üç kat uzakta olduğunu söyleyebiliriz.

Her iki gruptaki en uzun adamın aşağı yukarı aynı

boyda olduğunu varsaydık ve görünen uzunluk mesafeyle

uyumlu bir şekilde değişir. Elbette bu yöntem kusursuz

bir yöntem değil. Bir grup, basketbol maçına giderken

diğer grup, jokey haklan için bir eylem yapmaya gidiyor

olabilir. Ancak çoğu zaman uzaklık tahminleri ufak yanılma

payları olsa da doğrudurlar.

Bu teknik insanların boylannın ortalamasını veya yıldızların

parlaklığının ortalamasını alsa çok daha güvenilir

olurdu, ama astronomlar bu tekniği çok uzaktaki galaksilere

uyguladıkları için sadece en kolay görebilecekleri

en parlak yıldızı kullanıyorlardı. Astronomlar galaksilerin

uzaklığını ölçmek için bu tekniği 1940’lardan beri kullanıyorlardı

ve arada bir kontrol edilmesinde bir sakınca

görmedikleri gibi genel anlamda bu tekniğe güveniyorlardı.

Bu yüzden de Baade, Sandage’dan ölçümlerini kontrol

350

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!