Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

Baade, Andromeda galaksisinin kabul edilen uzaklığında
bir hata olduğuna inanıyordu, RR Lyrae değişkenlerinin
görülmemesinin tek sebebi bu olabilirdi. Meslektaşları
ilk başta şüpheyle yaklaştılar ama Baade, Andromeda’nm
uzaklığının geçmişte nasıl ve neden yanlış hesaplandığını
gösterince ikna oldular.
Bölüm 3’te açıkladığımız gibi Andromeda galaksisinin
ilk uzaklık ölçümleri, galaksiler arası ölçüm aracı olan Şefe
değişken yıldızları kullanılarak yapılmıştı. Henrietta
Leavitt, Sefelerin değişkenlik sürelerinin gerçek parlaklıklarının
da bir belirtisi olduğunu göstermişti, görünürdeki
parlaklıkları, gerçek parlaklıklarıyla kıyaslandığı zaman
da Dünya’ya olan uzaklıkları kolayca hesaplanabilirdi.
Samanyolu dışında Şefe değişkenleri olduğunu ilk fark
eden Hubble olduğu için, Andromeda galaksisinin uzaklığını
ölçebilmişti.
Ancak 1940’larda çoğu yıldızın popülasyon denen iki
kategoriye ayırılabileceği ortaya çıkmıştı. Yaşlı yıldızlar
Popülasyon II yıldızlarıdır ve bu yıldızlar sönünce kalıntıları
tekrar toplanıp genç ve daha sıcak, daha parlak ve daha
mavi olan Popülasyon I yıldızlarına dönüşürler. Baade,
Şefe yıldızlarının da bu iki kategoriye ayrıldıklarını varsaydı
ve bu yüzden Andromeda galaksisinin daha yakınmış
gibi göründüğünü söyledi.
Baade’nin, Andromeda’nın daha uzakta olduğu iddiası
iki adım üzerine dayalıydı. Öncelikle, Popülasyon I Şefe
yıldızları, kendileriyle aynı değişkenlik süresine sahip
olan Popülasyon II yıldızlarından daha parlaktırlar. İkinci
olarak da, astronomlar Andromeda’da sadece daha parlak
olan Popülasyon I yıldızlarını görebilmekteydiler, ama
Şefe uzaklık ölçümlerini Samanyolu’ndaki daha sönük Popülasyon
II yıldızlarını kullanarak yapmışlardı.
İki tip Şefe yıldızı olduğundan habersiz olan Hubble,
daha sönük Popülasyon II Şefe yıldızlarını Andromeda’nın
daha parlak Popülasyon I yıldızlarıyla karşılaştırmıştı.
Sonuç olarak Andromeda’nın gerçekte olduğundan daha
yakın olduğunu hesaplamıştı.
345