Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

nüzü açtığınız zaman parmağınızın değişen konumunun
daha az olduğunu fark edeceksiniz. Bunun sebebi parmağınızın
gözünüze daha uzak olmasıdır (Şekil 7(b)). Kısaca,
Dünya gerçekten de hareket etmektedir, ama paralaks değişimi
uzaklıkla birlikte çok büyük miktarlarda azalmaktadır
ve yıldızlar çok ama çok uzaktadırlar. Bu yüzden yıldız
paralaksı ilkel ekipmanlarla görülemez.
Zamanında Aristarkus’un Güneş merkezli evren modelini
yanlışlayan kanıtlar çok fazlaydı, bu nedenle diğer
filozof arkadaşlarının neden Dünya merkezli evren modeline
sadık kaldıklarını anlayabiliriz. Bu geleneksel model
son derece mantıklı, anlamlı ve kendisiyle uyumluydu.
Evren görüşleri ve kendilerinin bu evrendeki konumlarından
hoşnuttular. Ancak çok önemli bir sorun vardı. Güneş,
Ay ve yıldızlar Dünya’nın etrafında düzenli bir şekilde dönüyor
gibiydi ama beş gök cismi son derece düzensiz bir
şekilde hareket ediyordu. Hatta bazen bu cisimler oldukları
yerde duruyor ve ardından geriye dönüyorlardı. Bu
gezgin asiler, bilinen diğer gezegenlerdi: Merkür, Venüs,
Mars, Jüpiter ve Satürn. Bu yüzden gezegen sözcüğü de
“gezgin” sözcüğünden türetilmiştir (İngilizce’deki “planet”
sözcüğü de Yunanca “gezgin” anlamına gelen “planitis”den
gelmektedir1). Benzer şekilde Babil dilinde gezegen anlamına
gelen “bibbu” sözcüğü de vahşi koyun anlamındadır,
çünkü gezegenler düzensiz bir şekilde etrafa yayılmışlardı.
Antik Mısırlılar da Mars’a “sekded-ef em hetheiS” yani
“geriye doğru gezinen” diyorlardı.
Dünya’nın Güneş’in etrafında yörüngede olduğu modern
perspektifimizle, bu serseri gök cisimlerinin hareketlerini
anlamamız çok kolaydır. Gerçekte gezegenler düzenli
bir şekilde Güneş’in etrafında dönmektedir, ama biz
onları hareket eden bir platformdan, yani Dünya’dan izliyoruz,
bu yüzden de hareketleri bize düzensiz geliyor. Bu
1. Ç.N: Eski Yunancada ‘başıboş dolaşan’ anlamında kullanılan
"planitis” sözcüğünün yanı sıra, Arapçada da gezegene seyyare(dolanan)
denmektedir.
big bang’in romanı 33/3