Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

oluyordu ama bazen bilimsel düşünce paradigma değişimi
dediğimiz şiddetli kırılmalara maruz kalıyordu.
Örneğin astronomlar yüzyıllar boyunca Dünya merkezli
bir evren modeliyle uğraşmışlardı. Modelin Güneş’in,
gezegenlerin ve yıdızların hareketlerine uyması
için dış çemberler ve taşıyıcılar eklemişlerdi. Zamanla gezegenlerin
yörüngelerini tahmin etmekte sorunlar yaşanmaya
başlandı. Birçok astronom eski modele olan bağlılıkları
yüzünden bu sorunları görmezden geldi. Bu problemler
birikip katlanılamayacak bir seviyeye eriştiğinde ise
Kopernik, Kepler ve Galileo gibi isyankârlar yeni güneş
merkezli paradigmayı önerdiler. Birkaç nesil içinde tüm
astronomlar eski paradigmayı terk ettiler ve yenisini benimsediler.
Ardından yeni bir bilimsel çağ başladı ve yapılan
araştırmaların temelleri bu yeni paradigmaya oturtuldu.
Dünya merkezli evren modeli Güneş merkezli evren
modeline dönüşmedi, yerini ona bıraktı.
Atom pudingi modelinden Rutherford’un nükleer
atom modeline geçiş veya esir maddesi dolu evren anlayışından
esirin olmadığının kanıtlanması da benzer paradigma
değişimleridir. Her iki durumda da yeni paradigma
tamamen oluştuğunda ve eskisinin yanlış olduğu kesinlik
kazanınca değişim gerçekleşebilir. Değişimin hızı
birçok faktöre bağlıdır. En önemli faktörler, yeni paradigmayı
destekleyen kanıtların ağırlığı ve eski paradigmanın
gösterdiği dirençtir. Genellikle yaşlı bilim adamları zamanlarının
çoğunu eski paradigma üzerinde çalışarak geçirdikleri
için değişimi kolay kabul etmezler ama genç
bilim adamları daha açık görüşlü ve maceraperesttirler.
Bu yüzden paradigma değişimi çoğu zaman yaşlı bilim
adamları emekliye ayrılıp yerlerini gençlere bırakınca
gerçekleşir. Bazen eski paradigma yüzyıllarca direnir, bu
yüzden on, yirmi senelik bir değişim dönemi göreceli olarak
kısadır.
Kozmolojinin durumu alışılmışın biraz dışındaydı
çünkü eski statik, ebedi evren anlayışı galaksilerin harebig
bang’in romanı 337/22