26.08.2022 Views

Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

bir folyo yerleştirdiler ve altın atomlarına çarpan alfa partiküllerine

ne olacağını araştırdılar.

Alfa partikülleri pozitif yüklüdür, atomlarda ise hem

pozitif hem de negatif yükler bulunmaktadır; zıt yükler

birbirlerini çekerken benzer yükler, birbirini iter. Bu yüzden

Geiger ve Marsden alfa partikülleriyle altın atomlarının

ilişkisinin altın atomları içindeki yük dağılımı hakkında

bir şey göstereceğini düşünüyorlardı. Örneğin, eğer

gerçekten de altın atomları pozitif yüklü bir hamurun

içindeki negatif parçacıklardan oluşuyorsa alfa partiküllerinin

çok az bir kısmının geri sekmesi gerekirdi çünkü

nötr bir yükle karşılaşırlardı. Gerçekten de Geiger ve

Marsden, folyonun diğer tarafına çinko sülfat plakayı yerleştirdikleri

zaman alfa partiküllerinin çok azının yön değiştirdiğini

gördüler.

Ardından Rutherford detektörün radyum kaynağı ile

aynı tarafa çekilmesini istedi. Öylesine, altın plakaya çarpıp

geri dönecek bir alfa partikülü olabilir mi diye bakmaya

başladılar. Eğer Thomson doğruysa, atom pudingi modelinin

bütün alfa partiküllerini geçirmesi ve hiçbirini geri

sektirmemesi gerekiyordu. Ancak Geiger ve Marsden

gördükleri şey karşısında şaşırıp kaldılar. Altın atomlarına

çarpıp geri dönen alfa partikülleri olduğunu fark etmişlerdi.

Her 8000 alfa partikülünden sadece biri geri sekiyordu

ama Thomson’a göre hiçbirinin sekmemesi lazımdı.

Bu deneyin sonuçları atom pudingi modelini alaşağı

ediyordu.

Konuya aşina olmayanlar için bu deney, beklenmedik

bir sonuç vermiş başka bir deney gibi gelebilir, fakat atomun

nasıl olması gerektiği konusuna yıllarını veren ve

atomu anladığını iddia eden Rutherford için bu sonuç gerçekten

şok ediciydi: “Hayatımda başıma gelen en inanılmaz

olaydı. 40 santim çapında bir top güllesi, kağıt bir

mendile çarpıp size geri dönse herhalde aynı şeyleri hissederdik.”

Deney sonucunda elde edilen veriler, atom pudingi

modeli kapsamında imkânsızdı. Bu yüzden Rutherford,

270

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!