26.08.2022 Views

Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Iıklarındaki iniş çıkışı neyin belirlediğini öğrenmeyi çok

arzuluyordu.Bu gizemi çözebilmek için Şefe değişkenleriyle

ilgili elinde bulunan somut verilere yöneldi: değişkenlik

süresi ve parlaklığı. Değişkenlik süresiyle parlaklığı arasında

bir ilişki olup olmadığını sorguladı, belki de daha

parlak yıldızların değişkenlik süreleri de daha uzundu.

Fakat maalesef parlaklık verilerine bakarak bir çıkarım

yapmak neredeyse imkânsızdı. Örneğin görünüşte sönük

bir Şefe değişkeni aslında çok uzaktaki parlak bir yıldız

olabilir ve görünüşte çok parlak olan bir Şefe değişkeni de

aslında yakındaki sönük bir yıldız olabilirdi.

Astronomlar yıllardır bir yıldızın gerçek parlaklığını

değil sadece görünüşteki parlaklığını ölçebildiklerini biliyorlardı,

ve bu durumu değiştirmek için ellerinden bir şey

gelmiyordu. Fakat Leavitt, ilk olarak XVI. yüzyılda yaşayan

kaşif Ferdinand Macellan Güney yarımkürede yaptığı

yolculuklarda gözlemlediği için onun adının verildiği,

Küçük Macellan Bulutu’nu uzun süre inceledikten sonra

büyük bir başarı yakaladı. Küçük Macellan Bulutu sadece

Güney yarımküreden görülebildiği için Leavitt, Harvard’ın

Güney yarımküredeki Peru istasyonundan gelen

fotoğrafları inceledi. Leavitt, Küçük Macellan Bulutu’nun

içinde yirmi beş Şefe değişkeni buldu. Dünya’nın Küçük

Macellan Bulutu’na olan uzaklığını bilmiyordu ama içindeki

Şefe yıldızlarının birbirilerine yakın olduklarını tahmin

ediyordu. Yani yirmi beş Şefe değişkeni de birbirlerine

yakındı. Leavitt, aradığı şeyi bulmuştu. Küçük Macellan

Bulutu’ndaki yıldızların hepsi, hemen hemen aynı

uzaklıktaysa, bir Şefe değişkeninin diğerine göre daha

parlak olmasının sebebi görünüşte değil, gerçekten daha

parlak olması yüzündendir.

Küçük Macellan Bulutu’ndaki yıldızların Dünya’ya

eşit mesafede olduğu varsayımı bir hipotezdi ama mantıklı

bir hipotezdi. Bu olayı şu örnekle açıklayabiliriz: Gökyüzünde

sürü halinde uçan yirmi beş kuş görürseniz, bu kuşların

birbirlerine yakın mesafede olduklarını varsayarsınız

ve bu sürünün içindeki ufak kuşlar gerçekten ufak ol-

198

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!