Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

zünde bir delik olduğunu ve Dünya’nın etrafında döndüğünü
söylüyordu. Benzer şekilde Ay ve yıldızlar da Güneş’e
benzer deliklerdi. Anaximander’e karşı olarak Xenophanes,
Dünya’nın gece boyu yanıcı gazlar saldığına, bu
gazların küre şeklinde birikip belirli bir ağırlığa ulaştıktan
sonra birden alev alıp Güneş’i oluşturduğuna inanıyordu.
Bu gaz küresi söndüğü zaman tekrar gece oluyor ve
geriye yıldızlar olarak gördüğümüz birkaç kıvılcım kalıyordu.
Ay’ı da benzer şekilde, yirmi sekiz günlük dönemlerde
biriken ve yanan gazlar olarak açıklıyordu.
Xenophanes ve Anaximander’in savlarının, gerçeğin
çok uzağında olması önemli değildir çünkü önemli olan,
Dünya’yı ve doğayı, doğaüstü güçlere ve tanrılara başvurmadan
açıklamaya çalışmalarıdır. Güneş’i dünyanın etrafındaki
bir delik olarak açıklayan bir teori, nitelik olarak
Güneş’in tanrı Apollon’un ateşten arabası olduğunu söyleyen
Yunan mitinden çok farklıdır. Bu demek değildir ki bu
yeni filozoflar tanrılara inanmıyordu; onlar, sadece doğal
olayların tanrıların işi olduğuna inanmayı reddediyorlardı.
Bu filozoflar ilk kozmologlardı, çünkü fiziksel evreni ve
yaratılışını bilimsel araştırmalarla açıklamak istiyorlardı.
“Kozmoloji” sözcüğü eski Yunanca’daki “kosmeo” kelimesinden
türemiştir; “kosmeo” da düzenlemek, organize etmek
anlamındadır. Yani evrenin anlaşılabilir ve analitik
çalışmalar yapmaya değer olduğu düşüncesini yansıtır.
Kozmos’un belli bir düzeni vardı ve Yunanlılar bu düzeni
anlamak, incelemek ve arkasında yatan sebepleri öğrenmek
istiyordu.
Xenophanes ve Anaximander’e bugünkü anlamıyla bilim
adamı demek büyük bir abartma olur, teorilerine tam
bir bilimsel teori demekle de aşırıya kaçarız. Yine de, bilimsel
düşüncenin doğumuna büyük katkı sağladıkları bir
gerçektir ve yöntemleri modern bilimle birçok ortak nokta
barındırmaktadır. Örneğin, tıpkı modern bilimde olduğu
gibi, Yunanlı kozmologların fikirleri eleştirilebiliyor, kıyaslanabiliyor,
incelenebiliyor ve terk edilebiliyordu. Yunanlılar
tartışmayı çok severdi, bu yüzden bir grup filozof
14