Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

min sonucuyla uyumlu olması için bir formülü çarpıtamazsımz.
Alice ve Bob’un borsada yatırım yapmak için
mükemmel olduğunu söyledikleri birer sistemleri olduğunu
varsayalım ve siz de ikisinden birine para yatıracaksınız.
Bob sizi ikna etmek için borsanm dünkü sonuçlarını
gösteriyor ve sisteminin bu sonuçları nasıl doğru tahmin
edebileceğini gösteriyor. Öbür yandan Alice, size yarınki
borsa sonuçları tahminlerini gösteriyor ve yirmi dört saat
sonra baktığınızda Alice’in tahminlerinin doğru olduğunu
görüyorsunuz. Alice’e mi yoksa Bob’a mı yatırım yaparsınız?
Açık bir şekilde Bob’un sistemini dünkü sonuçları
yansıtması için ayarlayabileceği kuşkusu vardır, ve bu
yüzden tam olarak güvenilir değildir. Ancak Alice’in sistemi
çok daha güvenilir gözükmektedir.
Benzer şekilde Einstein, Newton’m teorisinin yanlış,
kendisininkinin de doğru olduğunu kanıtlayacaksa o zamana
kadar yapılmamış bir gözlem hakkında şaşırtıcı bir
tahmin yapması gerekiyordu. Elbette bu olay aşırı yerçekiminin
olduğu bir yerde gerçekleşmeliydi çünkü aksi halde
Newton’m ve Einstein’m tahminlerinin ikisi de doğru
sonucu verir ve kazanan belirlenemezdi.
Sonunda bu ölüm kalım sınavı, ışığın hareketinin gözlemlenmesiyle
gerçekleşecekti. Formülünü Merkür’ün yörüngesindeki
değişikliği açıklamak için kullanmadan önce
bile, hatta tam olarak teorisini bitirmeden önce Einstein,
yerçekimi ve ışık arasındaki ilişkiyi araştırıyordu.
Uzayzaman yerçekimi formülüne göre yıldız veya büyük
bir gezegenin yanından geçen herhangi bir ışık hüzmesi
bu büyük kütlenin çekim alanından etkilenir ve yönünde
hafif bir kırılma olur. Newton’m yerçekimi teorisi de büyük
kütleli cisimlerin, ışığı çok daha ufak bir oranla etkileyeceğini
söylüyordu. Sonuç olarak eğer birileri ışığın çok
büyük kütleli bir gök cisminin yanından geçerken ne kadar
kırıldığını ölçebilirse Newton’m mı yoksa Einstein’ın
mı haklı olduğunu bulabilirdi.
Einstein 1912’den beri Erwin Freundlich’le işbirliği
yapıyor ve bu kritik ölçümün nasıl yapılabileceğini tasar-
127