Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

vnı lık düşündü Esnek uzayzamamn yerçekiminin altında
yatan sebep olduğu da sonradan anlaşılacaktı. Bu garip
esneklik gösterisini anlamak şüphesiz ki çok güç, ama bir
sonraki paragrafta Einstein’ın yerçekimi felsefesini daha
basit bir şekilde anlatmaya çalışacağız.
Uzayzaman dört boyuttan oluşur; genişlik, uzunluk,
derinlik ve zaman. Dört boyutu aynı anda düşünmek birçok
insan için zor olacağından Şekil 23’te gösterildiği gibi
ilk önce, sadece iki boyutlu düşünerek başlayabiliriz. Bu
basit model, uzayzamamn en önemli özelliklerini gösterebildiği
için güzel bir sadeleştirme olarak düşünülebilir. Şekil
23(a) uzayın (ve uzayzamamn) esnek bir bez gibi olduğunu
gösterir; üzerindeki kareler, uzayda yer alan bir şey
olmadığı zaman dokusunun düz ve pürüzsüz olduğunu
gösterir. Şekil 23(b)’de üzerine bir nesne geldiğinde bu iki
boyutlu mekânın ne kadar çok değiştiği gösterilmekte. Bu
ikinci şeklin, kütlesi çok büyük olan Güneş’in, uzayı sanki
bir tramplenin üzerine bırakılmış bowling topu gibi
büktüğünü gösterdiğini varsayalım.
Tramplen benzetmesini bir adım öteye taşırsak; eğer
bir bowling topu Güneş’i temsil ediyorsa Dünya’yı temsil
eden bir tenis topu da onun etrafında yörüngede gezebilir
(Şekil 23(c) ). Tenis topu da aslında tramplen üzerinde
kendi ufak çukurunu yaratır ve bu çukur onunla birlikte
ilerler.
Uygulamada, bir tramplen üzeripde modellemeye çalışacağımız
her karmaşık sistem kısa sürede başarısız
olur, çünkü tramplen bezinin yarattığı sürtünme nesnelerin
doğal hareketlerini bozar. Yine de Einstein, uzayzamamn
dokusunda bu türden tramplen etkilerinin bulunduğunu
savunuyordu. Einstein’a göre fizikçiler ve astronomlar
ne zaman yerçekimi kuvveti ile ilgili bir olay görseler
aslında nesnelerin uzayzamamn eğimine olan tepkilerini
görüyorlardı. Örneğin, Newton bir elmanın Dünya’ya düşmesini
ikisinin arasındaki çekimsel kuvvete bağlıyordu.
Ancak Einstein yerçekimini daha iyi anladığını hissettiği
için elmanın yere düşmesinin sebebinin Dünya’nın kütle-
118