Simon Singh - Big Bang'in Romanı-Büyük Patlama ve Evrenin Başlangıcı

Einstein’m özel izafiyet teorisinin en ilginç sonuçlarından
biri bildiğimiz anlamdaki zaman anlayışının tamamen
yanlış olduğudur. Bilim adamları dahil herkes zamanın
hiç durmayan evrensel bir saat gibi çalıştığını, kainatın
kalp atışları gibi olduğunu, tüm diğer saatlerin ona göre
ayarlanabileceği bir saat gibi olduğunu düşünmüşlerdi.
Her birimiz aynı evrensel saate göre yaşadığımız için zaman
herkes için aynı olmalıydı; aynı sarkaç herkes için
bugün de yarın da, Londra’da veya Sydney’de, senin için
veya benim için, aynı şekilde sallanırdı. Zamanın, mutlak,
düzenli ve evrensel olduğu varsaydırdı. Hayır, dedi Einstein,
zaman esnektir, genişleyip kısalabilir ve herkes için
değişkendir. Özellikle, seninle birlikte hareket eden bir
saat, yanındaki sabit bir saate oranla daha yavaş ilerler.
Yani bir trende olsanız ve ben de istasyon’da durup siz yanımdan
hızlıca geçip giderken saatinize baksam, sizin saatinizin
benim saatime oranla daha yavaş hareket ettiğini
görürdüm.
Bu imkânsız gibi gözüküyor ama Einstein’a göre bu
mantıki olarak kaçınılmaz bir sonuçtu. Sonraki paragraflarda
zamanın neden kişiye özel olduğunu ve izlenilen saatin
hızıyla nasıl alakalı olduğunun kısa bir açıklaması
bulunmakta. Her ne kadar işin içinde az miktarda matematik
olsa da formüller gayet basit; mantıki süreci izleyebilirseniz,
Einstein’ın özel izafiyet teorisinin Dünya’ya bakış
açımızı değiştirdiğini anlayabilirsiniz. Ancak matematik
derslerinden kaldıysanız veya anlamadıysanız endişelenmeyin,
çünkp matematik kısmım bitirdiğimiz zaman
en önemli kısımlarını tekrar özetleyeceğim.
Einstein’m özel izafiyet teorisinin zaman kavramına
olan etkisini anlayabilmek için öncelikle Alice adında bir
mucit olduğunu varsayalım ve Alice adındaki bu mucit ilginç
bir saat icat etmiş olsun. Tüm saatler, zamanı ölçmek
için sabit bir şekilde hareket eden bir mekanizmaya ihtiyaç
duyarlar; bu mekanizma eski bir duvar saatindeki
sarkaç da olabilir, su saatinde düzenli olarak damlayan
sular da olabilir. Alice’in saatinde bu mekanizma, Şekil
107