Aura Istanbul Research - A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of Northern Istanbul from the Landscape
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş:
Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
A Walk to Unknown Territories:
Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Serra Utkum İkiz
Stüdyo Yürütücüleri / Studio Instructors: Tuna Han Koç - Zeynep Altınbaşlı
AURA-İSTANBUL | GÜZ 2021
İçindekiler :
Contents :
Özet
Giriş
3
5
Preview
Introduction
3
5
Yürümek ve Metabolik Keşifler
7
Walking and Metabolic Discoveries
7
Eleştirel Yürüyüşler
Kuzey İstanbul’un Mekânsal Değişimi
8
9
Critical Walk ing
Spatial Change of Northern Istanbul
8
9
Haritalama
Kişisel Gözlem ve Üst Ölçekten Bakış
Karşıtlıklar ve Çarpışmalar
11
11
13
Mapping
Personal Observation and God’s View
Oppositions and Collisions
11
12
13
Yürüyüşler
Tayakadın ve Çevresi
Terkos/Durusu ve Çevresi
Karaburun ve Çevresi
Yeniköy ve Çevresi
15
19
22
27
31
Walking
Tayakadin and Its Surroundings
Terkos/Durusu and Its Surroundings
Karaburun and its surroundings
Yeniköy and its surroundings
15
19
22
27
31
Sonuç
34
Conclusion
34
Kaynakça
36
References
36
Bilinmeyen Bölgelere Bir
Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un
Değişimini Yerden Okumak
Serra Utkum İkiz
Anahtar Kelime : İstanbul, kent, kentleşme,
yürümek, eleştirel yürüyüşler, yaratıcı haritalama,
eleştirel haritalama, Kuzey İstanbul, keşfetmek,
yer, değişim.
A Walk to Unknown Territories:
Reading the Transformation
of Northern Istanbul from the
Landscape
Serra Utkum İkiz
Keywords : Istanbul, city, urbanization, walking, critical
walks, creative mapping, critical mapping, Northern
Istanbul, exploring, place, change.
Her yanımız, aslında, aşina olduğumuzla aynı uzamsal
boyutları kapsayan bilinmeyen bir manzaradır.
Bilinmeyen her yerde bilinenle iç içedir; Bunu görebilmek
için sadece kendi alışkanlıklarımızı kırmamız
gerekir. Bir trene ya da otobüse binin -ya da isterseniz
yürüyün- ve nereye varacağınızı bilmediğiniz bir
yola çıkın.
Özet
Araştırma İstanbul’un kuzeyine gerçekleştirilen
yukardan değil içerden bir bakış ile periferiyi tartışmaya
açan eleştirel bir yürüyüştür. Yakın zamanda
inşa edilen ya da inşa edilmesi planlanan
projelerin kuzey bölgelerde meydana gelen değişime
ve süreci, doğal olan ve insan (yapay) yapımı
arasındaki dinamik ilişkilerin gözlemlenmesini
kapsamaktadır. Bu bölgeleri keşfetmek için başlangıçta
yürüyüş metodolojisi kullanarak, ardından
kişisel deneyime ve mekânsal verilere dayalı
olarak haritalamalarla ortaya çıkan ilişkileri araştırmak
amaçlanmıştır. Bölgenin belirsizliği coğrafi
ve akademiktir.
Araştırmada, Kuzey İstanbul’u tartışmak kadar tanımak
istenmiştir. Bunun için, Kuzey İstanbul’un
mekânsal gelişimine bir bakış atılarak yürüyüşün
arka planı oluşturulmuş ve odak alanı seçilmiştir.
Kuzey İstanbul’un araştırma alanı olarak seçilmesinin
nedeni; İstanbul’un az pratik edilen bir bölgesi
olması ve Yeni İstanbul Projelerinin gerçekleşmesi
durumunda yok olacak bir alan olmasıdır.
Kuzey İstanbul dediğimiz bölgeden örneklem ola-
All around us is an unknown landscape which occupies
the same spatial dimensions as the one we
are intimately familiar with. The unknown is everywhere
intertwined with the known; to see it,
we only need break our own habits. Get on a train
or bus -or just walk, if you want- without knowing
where you’ll end up.
Preview
The research is based on a critical walking to the
Nothern Istanbul that opens the periphery to
discussion with a view from the inside, not from
above. It covers the transformation and process
of the projects that have been built or planned to
be built recently in the northern regions and the
observation of the dynamic relations between the
natural and the human made. To explore these
regions, it was aimed to explore the relationships
that emerged with the mappings based on personal
experience and spatial data, initially using
the walking methodology. The uncertainty of the
region is geographical and academic.
In the research, it was desired to know Northern
Istanbul as much as to discuss it. For this, the
background of the walk was created by looking
at the spatial development of Northern Istanbul,
after that the focus area was chosen. The
reason why Northern Istanbul was chosen as the
research area; It is a less known area of Istanbul
and it is an area that will disappear if the New Istanbul
Projects are realized. Tayakadin, Yeniköy,
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
5
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Periferide odak alan seçilirken dikkat edilen doğal alanlar.
Natural areas that are considered when choosing a case area in the periphery.
rak Tayakadın, Yeniköy, Terkos, Karaburun kapsayan
alan seçilmiştir. Araştırma içerisinde, yerden
elde edilen ve kuzey İstanbul’un değişiminin plan
ölçeğindeki süreci göz önünde bulundurularak,
projelerin coğrafyayı ve yereli nasıl şekillendirdiği
üzerinde durulmuştur.
“Yürüyüş” bölümünde, kuzey İstanbul’u tanımak,
anlamak ve tartışmak için kullanılan eleştirel yürüyüş
kavramı ve metodolojisine odaklanılmıştır.
Yürümek ve mekânsal değişim arasındaki ilişkiler
temel olarak verilmiştir. Yürümenin sadece bir
yerden bir yere gitmek için yapılan bir eylem olmasından
öte, kentle, düşünmeyle ve eleştirmeyle
olan ilişkisi tartışılmıştır.
“Haritalama” bölümünde yürümek ve haritalama
arasındaki ilişkiye değinilmiştir. Bu bölümde, üst
ölçekten bakmak ve insan ölçeğinden deneyimlemek
arasındaki ilişki, karşıtlıklar ve beraber
kullanılmasının yaratacağı durumlar tartışmaya
açılmıştır. Üst ölçekte varmış gibi konuştuğumuz
mega projeler ve bunların söylemsel varlıklarının
Terkos and Karaburun was chosen as a case area.
In the research, it is emphasized how the projects
shape the geography and locality, considering the
process of the change of northern Istanbul at the
plan scale, which is obtained from the ground.
In “Walking”, the focus is on the critical walking
concept and methodology used to get to know,
understand and discuss northern Istanbul. The
relationships between walking and spatial change
are given as a basis. Beyond the fact that walking
is just an action to go from one place to another,
its relationship with the city, thinking and criticism
is discussed.
In “Mapping”, the relationship between walking
and mapping is mentioned. In this section,
the relationship between looking from a higher
scale and experiencing from a human scale, the
contrasts and the situations that can be created
by using them together are open to discussion. It
has been tried to think through maps and walks
that mega project that we talk about as if they
6
yere ve yerelin eylemlerine nasıl etkilediği haritalar
ve yürüyüşler ile düşünülmeye çalışılmıştır. Bu
araştırma kapsamında ortaya çıkan, deneyimsel
ve eleştirel haritalama metodolojisi olarak “Karşıtlıklar
ve Çarpışmalar” başlığı altında ortaya çıkan
haritalar; yürüyüş haritaları ve yürüyüş atlasları
olarak tanımlanmaktadır.
Giriş
Tarih boyunca farklı toplumlara ev sahipliği yapmış
bir şehir olarak İstanbul, kentleşme ve toplumsal
bellekte önemli bir yere sahiptir. 1950’li
yıllarda başlayan hızlı göç artışı ve büyümeye
bağlı mekânsal bir saçaklanma yaşamıştır. Kentsel
gelişim zaman içerisinde kentin doğal alanlarını
baskılamaya başlamıştır. İstanbul gibi mega
ölçekteki birçok şehir gibi bu önemli bir problem
haline gelmiştir.
Günümüzde yatırımlar, kentin tarihi merkezlerinden
periferiye doğru kaymaya başlamıştır. Kentin
kuzeyinde mega projeler kurgulanmaya ve uygulanmaya
başlamıştır. Kuzey Marmara Otoyolunun
inşa edilmesi bu süreci başlatan önemli yatırımlardan
birisidir. Projeler açıklandıkça yatırımcıların
dikkati İstanbul’un periferisine yönelmeye
başlamıştır ve projeler gerçekleşmeden arsaları
satışa çıkmıştır. Araştırmanın odağı olarak seçilen
Tayakadın, Terkos, Karaburun ve Yeniköy bölgesi
yapılmış olan mega projelerin baskısını hisseden
ve planlanan projelerin gerçekleşmesi durumunda
yok olacak olan alanlardır. Kentin önemli havzaları,
su kaynakları ve ormanlık alanlarının bir bölümü
bu alan içerisinde kalmaktadır. Ancak, bu
bölgeler kentin merkezinden uzaktır, İstanbul’un
temsil etmek istediği küresel şehir imajıyla örtüşmeyen,
şehrin az nüfuslu kırsal alanlarıdır (Tümerdem,
2018). Onlar görüş alanı dışındadır ve
dolayısıyla tartışmalarımızdan ve aklımızdan da
uzaktadırlar.
Araştırma, İstanbul üzerine devam etmekte olan
tartışmalardan kuzey İstanbul’da gerçekleşen
değişimlere odaklanmaktadır. İstanbul’un kuzeexist
on a high scale and how their discursive existence
affects the place and the actions of the
locals. The maps that emerged within the scope
of this research under the title of “Contrasts and
Collisions” as an experiential and critical mapping
methodology; are defined as hiking maps and hiking
atlases.
Introduction
As a city that has hosted different societies
throughout history, Istanbul has an important
place in urbanization and social memory. It has
experienced a spatial sprawl due to the rapid increase
in immigration and growth that started
in the 1950s. Urban development has started to
suppress the natural areas of the city over time.
Like many mega-scale cities such as Istanbul, this
has become an important problem.
Today, investments have started to shift from the
historical centres of the city towards the periphery.
In the north of the city, megaprojects began
to be designed and implemented. The construction
of the Northern Marmara Highway is one of
the important investments that started this process.
As the projects were announced, the attention
of the investors started to turn to the periphery
of Istanbul and their lands were put up for sale
before the projects were realized. Tayakadin, Terkos,
Karaburun and Yeniköy regions chosen as the
focus of the research are the areas that feel the
pressure of the mega projects and will disappear if
the planned projects are realized. Some of the important
basins, water resources and forest areas
of the city remain in this area. However, these areas
are far from the centre of the city, they are the
less populated rural areas of the city that do not
match the global city image that Istanbul wants
to represent (Tumerdem, 2018). They are out of
sight and therefore far from our discussions and
our minds.
The research focuses on the ongoing debate on
Istanbul and the changes taking place in north-
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
7
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Araştırmanın kavramsal şeması.
The conceptual scheme of the research.
yindeki bilinmeyen bölgelerden yola çıkarak, bu
alanlar üzerine alınan kararlar, bölgenin değişimi
ve bilinir hale gelmesini amaçlamaktadır. Araştırma,
eleştirel yürüme yöntemi kullanılarak, kentleşmenin
kuzey üzerindeki baskısını gözlemlemektedir.
Araştırmanın soruları, “Yeri fiziksel ve statik formundan
çıkarak değişimi üzerinden deneyimlerimizle
tartışmak mümkün müdür? İstanbul’da
yapılan yatırımlar ve kentsel değişiklikler insanlar
için her zaman anlaşılabilir mi? Onları yeniden
hayal edersek nasıl olur? Kuzey İstanbul’daki tahribi
deneyimlemek farkındalığı nasıl etkiler? Üst
ölçekten tartıştığımız alanlar (peyzajlar) insan ölçeğine
indiğimizde bizi nasıl karşılar?” şeklindedir.
Araştırmanın sorguları “karşıtlıklar ve çarpışmalar”
olarak ikiye ayrılmıştır.
ern Istanbul. Starting from the unknown regions
in the north of Istanbul, the decisions taken on
these areas aim to change the region and make
it known. Using the critical walking method, the
research observes the pressure of urbanization on
the north.
The questions of the research were, “Is it possible
to discuss the change of the place from its physical
and static form with our experiences? Are investments
and urban changes in Istanbul always
understandable to people? What if we re-imagined
them? How does experiencing the destruction
in Northern Istanbul affect awareness? How
do the areas (landscapes) we discuss from the
upper scale welcome us when we descend to the
human scale?” is in the form. The questions of the
research are divided into two as “oppositions and
collisions”.
8
Yürümek ve Metabolik Keşifler
Yürümek gündelik bir keşfin -bir yerden bir yere
gitme eyleminin- ötesinde mekanı anlamak, yorumlamak
ve yeniden üretmek için yapılan eleştirel
bir eylem olarak kullanılabilmektedir. Kentlerin
doğal işleyişleri vardır. Bir kente olması
gerekenden fazla yapılan müdahaleler o kentin
metabolizmasını bozar, bir anda olmasa bile “değişim
etkisi” zamanla ortaya çıkar. Kent, sadece
insanlardan oluşan bir yapı değildir.
İstanbul’un kuzey bölgeleriyle dolaşmak, peyzajla
ve onun tüm insani ve insan dışı bileşenleriyle
“metabolik” bir ilişki kurmayı sağlar. Bu nedenle,
peyzaja ve devam eden dönüşümlerine yönelik
insandan ve kentsel ölçekten daha fazla bir bakış
açısı yürüyerek elde edilebilir.
Walking and Metabolic Discoveries
Walking can be used as a critical action to understand,
interpret, and reproduce space beyond an
everyday discovery- the act of going from one
place to another. Cities have natural processes.
Excessive interventions in a city disrupt the metabolism
of that city. Even if not suddenly, the
“transformation effect” emerges over time. The
city is not just a structure made up of people.
Wandering around the northern parts of Istanbul
provides a “metabolic” relationship with the
landscape and all its human and non-human
components. Therefore, a more human and urban
scale perspective of the landscape and its ongoing
transformations can be gained by walking.
Tayakadın Köyü ve havalimanı yolunda hayvanlar.
Animals in Tayakadin Village and on the way to the airport.
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
9
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
2012-2021 yılları arasında İstanbul Havalimanı-Terkos bölgesinin değişimi.
Transformation of Istanbul Airport-Terkos region between 2012-2021
Eleştirel Yürüyüşler
Kentlerin hızlı gelişimleri ile büyük kentsel alanların
çevresindeki bölgeler, bölgesel kararlarda
kritik roller oynamaya başlamaktadır. Dolayısıyla,
günümüzde bu hızlı değişimi anlamak için klasik
araştırma metotları dışında yeni analitik araçlara
ve eleştirel yaklaşımlara ihtiyaç bulunmaktadır.
Yürüme teorisi, mimari, şehircilik, tasarım, felsefe,
sanat ve aktivizm gibi birçok farklı disiplinin yürüyüş
üzerine yaptığı çalışmalar ile inşa edilmiştir.
Kentlerin bilinmeyen alanları hakkında daha fazla
bilgi edinme arzusuyla beslenen yürüyüş pratiği,
kentsel alanın çeperlerinin değişimini ve dönüşümünü
gözlemede kilit bir rol oynamaktadır. İnsanlar
yürüdükçe dünyanın yüzeyinde izler bırakmaktadır.
Temelde yürümek dünyanın çehresini
değiştiren ilk eylemlerimizden birisidir. Careri’ye
göre yürümek ya da mekânı geçmek, insanın dünyanın
kaosu içinde düzen yaratmak için kullandığı
“ilk estetik eylem”dir (Tümerdem Medaric, 2018).
Critical Walking
With the rapid development of cities, regions
around large urban areas are starting to play critical
roles in regional decisions. Therefore, in order
to understand this rapid change, new analytical
tools and critical approaches are needed, apart
from classical research methods. Walking theory
is built on the work of many different disciplines
such as architecture, urbanism, design, philosophy,
art and activism.
The practice of walking, fed by the desire to learn
more about the unknown areas of the cities, plays
a key role in observing the transformation of the
periphery of the urban area. As people walk, they
leave traces on the surface of the earth. Basically,
walking is one of our first actions that changed
the face of the world. According to Careri, walking
or crossing the space is the “first aesthetic act”
that people use to create order in the chaos of the
world (Tumerdem Medaric, 2018).
10
Yeni İstanbul Projesi Alanı
İstanbul Havalimanı
Tarihi Yarımada
Futbol Sahası
244.750.000 m2
76.500.000 m2
16.000.000 m2
7.140 m2
Yürümenin değişimi takip etmek ile olan ilişkisi
doğrudan tasarım ile ilgilidir. Yürümek, bir mekanın
fiziksel inşası olmasa da mekanın ve anlamlarının
bir dönüşümünü ima eder; insanın haritası
çıkarılmamış bir mekanda yalnızca fiziksel varlığı
ve onu geçerken aldığı algıların varyasyonları,
görünür işaretler bırakmadan, mekanın anlamını
ve dolayısıyla mekanın kendisini kültürel olarak
değiştiren, peyzajın bir dönüşüm biçimini oluşturmaktadır
(Careri, 2017). İnsanların ve insan olmayanların
gerçekleştirdiği bu hareket eylemiyle
insandan daha fazlası olan bir dünyaya gidilebilir
(Springgay & Truman, 2018). Eleştirel bir uygulama
olarak yürümek, dinamik, alternatif ve süreç
temelli bir görme, algılama, kaydetme ve hatırlama
yöntemidir (Tümerdem Medaric, 2018).
Kuzey İstanbul’un Mekânsal Değişimi
İstanbul gibi eski bir şehirde, kentsel değişim
uzun zamandır kentin tarihi merkezlerinde yaşanıyor
olsa da son yıllarda kentin yatırım ve gelişme
odağı kentin çeperlerine doğru kaymaya
başlamıştır. 2000 sonrası izlenen ekonomik politikaların
büyük bir bölümü inşaat sektöründen
güç alan ve kentin farklı bölümlerine yatırımı çekmeye
odaklanan kararlardan oluşmaktadır. 2009
yılında yapılan 1/100.000 Çevre Düzeni Planında
İstanbul’un kuzeye doğru gelişiminin kontrol altına
alınması ön görülmüştür ancak alınan alt bölge
kararları ile lojistik merkezler, sanayi bölgeleri ve
konut alanları önerilerek mutlak korunması gereken
alanlar üzerindeki kentsel baskı artırılmıştır.
Bu kararlar ile İstanbul’un kuzeyinde planlanacak
ve bazıları gerçekleşecek olan “mega projelerin”
yolu açılmıştır. Kanal İstanbul, 3. Havalimanı ve
Yeni İstanbul Otoyolu gibi büyük ölçekli kararlar,
kamuoyu tartışmalarıyla karar verilmedi, ancak
The relationship between walking and transformation
is directly related to design. Walking implies
a transformation of space and its meanings,
though not the physical construction of space;
Only the physical existence of the human being in
an unmapped space and the variations of the perceptions
he receives while passing it, constitute
a form of transformation of the landscape, which
culturally changes the meaning of the space and
therefore the space itself, without leaving visible
signs (Careri, 2017). With this act of movement
performed by humans and non-humans, to go to
a world that is more than human (Springgay &
Truman, 2018). Walking as a critical practice is a
dynamic, alternative and process-based method
of seeing, perceiving, recording and remembering
(Tumerdem Medaric, 2018).
Spatial Change of Northern Istanbul
Although urban change has been taking place in
the historical centres of the city for a long time,
the investment and development focus of the
city has started to shift towards the peripherie
of the city in recent years. Most of the economic
policies followed after 2000, consist of decisions
that draw strength from the construction sector
and focus on attracting investment to different
parts of the city. In the 1/100.000 Master Plan
(2009), it was foreseen to control the development
of Istanbul towards the north, but with the
sub-region decisions taken, the urban pressure on
the areas that must be protected was increased
by suggesting logistics centres, industrial zones
and residential areas. With these decisions, the
way for “megaprojects” to be planned and some
of which will be planned in the northern Istanbul
has been opened. Large-scale decisions such
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
11
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Dijital haritalardan yürüyüş öncesi rota önerileri.
Pre-walk route suggestions from digital maps.
yukarıdan aşağıya politikalarla açıklandı. 2014
yılında İmar Kanunu’nda yapılan değişikliklerde
kararların yasal desteğine dönüşmüştür. 2014
yılında yapılan değişiklikle, Karadeniz kıyısında
bugünkü konumunda plana işlenmiştir . Günümüzde,
“İstanbul Havalimanı” adıyla kullanılmaktadır.
2009 planında yer almayan Üçüncü Köprü
projesi, 2014 tarihinde onaylanan, 1/25.000 ölçekli
İstanbul Kuzey Marmara Otoyolu Nazım
İmar Planı değişikliği ile plana dahil olmuştur
(İstanbul Planlama Ajansı, 2020). Günümüzde,
2009 Çevre Düzeni Planı üzerinde birçok değişiklik
yapılmıştır ve 2020 yılındaki revizyon ile Kanal
İstanbul Projesi plana dahil edilmiştir (T.C. Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı, 2020).
as Kanal Istanbul, the 3rd Airport and the New
Istanbul Highway were not decided by public,
but by top-down policies. With the amendments
made in the Physical Development Planning Law
in 2014, it turned into the legal support of the
decisions. With the change made in 2014, Black
Sea coast plans was included in the plan. Today,
it is used as “Istanbul Airport”. The Third Bridge
project, which was not included in the 2009 plan,
was included in the plan with the 1/25.000 scaled
Istanbul Northern Marmara Highway Master Development
Plan amendment approved on 2014
(Istanbul Planning Agency, 2020). Kanal Istanbul
Project has been included in the plan with the revision
in 2020 (T.R. Ministry of Environment and
Urbanization, 2020).
12
Yürüyüş Fotoğrafları: Yeniköy (3 Ocak 2022).
Walking Photos: Yenikoy (January 3rd, 2021).
Haritalama
Yürümek ve haritalamak arasında doğası gereği
karşılıklı bir ilişki bulunmaktadır. Bilinmeyen
coğrafyalar yüzyıllar boyunca yürüyerek, yer ile
birebir ilişkiye girerek haritalanmamıştır. Geçmişten
günümüze kadar haritalar belirli amaçlar için
kişiler tarafından hazırlanmıştır. Her haritanın onu
üretenler ile, asıl amacının altında yatan bir ilişkisi
bulunmaktadır. Araştırma sürecinde, yürümek,
bölgenin zihinsel olarak haritalanması, Kuzey İstanbul
üzerine argümanlar üretilirken referans
verilen üst ölçekli verilerin insan ölçeğine indiğimizde
bizi nasıl karşıladığına dair bir eleştirme,
karşılaştırma yöntemi olarak kullanılmıştır.
Araştırmanın temel amaçlarından birisi, yürüyüş
deneyimi üzerinden Kuzey İstanbul’da seçilen
bölgenin eleştirel olarak yeniden üretilmesidir. Bu
nedenle, araştırmanın bu bölümünde metinsel,
görsel, kartografik temsiller sunulacaktır.
Kişisel Gözlem ve Üst Ölçekli Bakış
Araştırmacı yürürken bir katılımcı ve gezgin olmaktadır,
bu şekilde üst ölçekten bakan rolünden
çıkarak yerinde deneyimleyene dönüşebilmektedir.
Bu katılım İstanbul gibi bir metropolde çok
önemlidir. Çünkü metropollerde üst ölçekten
bakılarak alınan kararlar teori ve pratik arasındaki
eylemsel bir boşluk yaratmaktadır. Kentin az
bilinen, keşfedilmemiş alanlarına farklı bir bakış
açısıyla tanımak için yapılan bu yürüyüşler, me-
Yürüyüş Fotoğrafları: Tayakadın (3 Ocak 2022).
Walking Photos: Tayakadın (January 3rd, 2021).
Mapping
There is an inherently reciprocal relationship
between walking and mapping. Unknown geographies
have not been mapped for centuries by
walking and interacting with the ground. From
past to present, maps have been prepared by
people for specific purposes. Every map has a relationship
with its creators, underlying its original
purpose. During the research process, walking,
the mental mapping of the region, was used as a
critique and comparison method about how the
high-scale data referenced while producing arguments
on Northern Istanbul greeted us when we
descended to the human scale.
One of the main purposes of the research is to
critically reproduce the selected region in Northern
Istanbul through the walking experience.
Therefore, in this part of the research, textual,
visual and cartographic representations.
Personal Observation and God’s Eye View
As the researcher walks, he becomes a participant
and a traveller, in this way, he can turn from the
role of a viewer to an on-site experiencer. This
participation is very important in metropolitan
areas like Istanbul. Because the decisions taken
from the upper scale in metropolises create an
operational gap between theory and practice.
hese walks, which are made to get to know the
little-known and unexplored areas of the city
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
13
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Odak Alan Seçimi.
Focus Area Selection.
kana, duruma ve zamana özel, kişisel, duyusal ve
eleştirel deneyim de sunmaktadır. Öte yandan,
üst ölçekten bakış, mekana dair imajımızı uzaktan
edinmemizi ve yere özel detayları kaçırmamıza
neden olabilmektedir. Bu açıdan havadan
görüntü bir nesnelliğe sahiptir diyebiliriz ve sunuş
şekliyle alana dair düşüncelerimizi (ön görülerimizi)
manipüle edilebilir. Üst ölçekli bakış, insanın
doğa üzerinde bir hakimiyeti ilişkilendirildiği için,
her şeyi gören her şeye hakim olan insan aynı zamanda
yeri kolayca değiştirebileceği fikrini edinmektedir.
Kent üzerine düşünene ve kenti tasarlayanlar
olarak uzaktan gözlemek eğilimindeyiz,
yürümek bunu kırmamızı sağlayabilmektedir. Harita
üzerinde yürüdüğümüzde bu alanlar hakkında
farklı bir bakış edinmemiz mümkün olmaktadır.
Harita üzerinde yüründüğünde ve yürüyüş haritalandığında
bu bölgeler hakkında benzersiz bir bakış
açısı yakalanır (Tümerdem Medaric, 2018, s.
119). Bu şekilde şehirlerin “bilinmeyen bölgeleri”,
“bilinen” bölgeleri haline gelebilmektedir.
from a different perspective, also offer a personal,
sensory and critical experience specific to the
place, situation and time. On the other hand, the
view from the upper scale can cause us to get our
image of the place from afar and miss the details
specific to the place. From this point of view, we
can say that the aerial image has objectivity and
our thoughts (sights) about the field can be manipulated
with the way it is presented. Since the
upper-scale view is associated with man’s dominance
over nature, the all-seeing, all-dominant
man also gets the idea that he can easily change
the place. As those who think about and design
the city, we tend to observe from afar, walking
can help us break this. When we walk on the map,
it is possible to get a different view of these areas.
When walking on the map and mapping the walk,
a unique perspective is captured about these regions
(Tumerdem Medaric, 2018, p. 119). In this
way, “unknown regions” of cities can become
“known” regions.
14
Araştırmada yürüme yöntemi, üst ölçekli bakış ve
kişisel deneyim arasında bir yerdedir. Üst ölçekli
bakış araştırma rotası, bölgesel ilişkileri gözlemlemek,
ilişkileri anlamak için kullanılmıştır.
Karşıtlıklar ve Çarpışmalar
Araştırma sürecinde plan ölçeğinden ve insan ölçeğinden
elde edilen veriler birbiriyle kıyaslanarak
bir dizi harita oluşturulmuştur. Oluşturulan
haritalarda kuzey İstanbul’un değişimi sürecinde
kamuda ses getiren söylemler, projelerin gelişim
aşamaları ve yürüyerek elde edilen veriler karşılaştırılmaya
çalışılmıştır. Şehir plancılar ve mimarlar
olarak eğitimimiz gereği yere yukardan
bakma eğilimindeyiz. Günümüzde kentsel politikalarda
İstanbul gibi büyük metropollerde yukardan
bir bakış ile hegemonik olarak gerçekleşmektedir.
Ancak bizim üst ölçekten tanımadığımız/
keşfetmediğimiz alanlar için almış olduğumuz
kararlar insan ölçeğine inip “yer” ile temasa geçtiğimiz
zaman, düşündüğümüz karşılığı bulamayabilmektedir.
Yeni İstanbul Projelerinin gerçekleşmesi durumunda
yok olma tehlikesi altında olan Tayakadın,
Terkos, Karaburun ve Yeniköy bu durumun bir
örneğidir. Yukardan gelen kararlar, yeri ve yerliyi
olumsuz etkilemektedir.
Yeni İstanbul Projeleri arasında öne çıkan Kanal
İstanbul Projesi, üst ölçekten baktığımızda bir
su kanalı diyebiliriz. Ancak insan ölçeğine indiğimizde
yapılmadan ve yapıldıktan sonra yaratacağı
birçok farklı etken bulunmaktadır. Projenin
gerçekleşmesi durumunda İstanbul’un en önemli
su havzalarında olan Terkos Gölü ve Sazlıbosna
Gölleri yok olacaktır. Projeden yaklaşık olarak 1,5
milyar m3 hafriyat çıkması beklenmektedir (Dünya
Doğayı Koruma Vakfı, 2018). İstanbul’un tatlı
su kaynaklarının yaklaşık %7 oranında azalması
beklenmektedir. Proje gerçekleşmeden oluşan
etkilere baktığımızda, yürüyüşler sırasında “Kanal
İstanbul’a yakın”, “Kanal İstanbul üzeri satılık
arsa” gibi başlıklara sahip birçok ilan görülebil-
The walking method in the research is somewhere
between the upper-scale view and personal experience.
The upper-scale view research route was
used to observe and understand relations.
Oppositions and Collisions
During the research process, a series of maps were
created by comparing the data obtained from the
plan scale and the human scale with each other.
In the maps created, the public discourses, the
development stages of the projects and the data
obtained by walking in the process of the change
of northern Istanbul were tried to be compared.
As urban planners and architects, we tend to look
down on the ground due to our education. Today,
urban policies are realized hegemonically in big
metropolises such as Istanbul with a view from
above. However, the decisions we have taken for
areas that unknow/undiscover from the upper
scale may not find the answer we think when we
go down to the human scale and come into contact
with the “place”.
Tayakadin, Terkos, Karaburun and Yeniköy, which
are in danger of extinction in the event of the
realization of the New Istanbul Projects, are an
example of this situation. Decisions from above
negatively affect the place and the locals.
The Kanal Istanbul Project, which stands out
among the New Istanbul Projects, can be said to
be a water channel when we look at it from the
upper scale. However, when we go down to the
human scale, there are many different factors
that will be created before and after it is done. In
the event of the realization of the project, Terkos
Lake and Sazlıbosna Lakes, which are the most
important water basins of Istanbul, will disappear.
It is expected that approximately 1.5 billion
m3 of excavation will emerge from the project
(World Wildlife Fund, 2018). Istanbul’s freshwater
resources are expected to decrease by approximately
7%. When we look at the effects resulting
from the realization of the project, many adver-
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
15
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Tehlike Altındaki Ekolojik Alanlar, Mega Projeler, Madenler ve Doğal Çevre Arasındaki İlişkiler Haritası.
Map of Relationships Between Endangered Ecological Areas, Mega Projects, Mines and the Natural Environment..
16
Tehlike Altındaki Ekolojik Alanlar, Mega Projeler, Madenler ve Doğal Çevre Arasındaki İlişkiler Haritası.
Map of Relationships Between Endangered Ecological Areas, Mega Projects, Mines and the Natural Environment..
mektedir. Tarım arazileri bozularak inşaata uygun
araziler haline getirilmeye başlamıştır. Aslında
daha gerçekleşmemiş bir proje için yatırımlar yapılmaktadır.
Projenin gerçekleşmemesi durumunda
İstanbul’un korunması gereken ekolojik alanlarının
tahribi artmaktadır.
Yürüyüş
İstanbul’un periferisinde yer alan; Tayakadın, Terkos,
Karaburun ve Yeniköy’ü kapsayan yürüyüş,
3 Ocak 2022 günü gerçekleştirilmiştir. Yürüyüş
süresince notlar tutulmuş, fotoğraflar çekilmiş ve
yerel ile sohbetler gerçekleştirilmiştir.
Nietzsche, “Oturarak düşünmek imkansızdır” der.
Yürümek, yaşamın görünüşte önemsiz, göz ardı
ettiğimiz yönleri üzerine bir felsefe geliştirme-
tisements with titles such as “close to Kanal Istanbul”
and “land for sale on Kanal Istanbul” can
be seen during the walks. Agricultural lands began
to deteriorate and become lands suitable for
construction. In fact, investments are made for a
project that has not yet been realized.
Walking
Located in the periphery of Istanbul; The march,
which included Tayakadin, Terkos, Karaburun and
Yeniköy, was held on January 3, 2022. During the
walk, notes were taken, photographs were taken,
and conversations were held with the locals.
Nietzsche said, “It is impossible to think sitting
down”. Walking is an activity suited to developing
philosophy on the seemingly insignificant aspects
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
17
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Yürüyüş Notları (3 Ocak 2022).
Walking Notes (January 3rd, 2021).
18
Yürüyüş Fotoğrafları: Yeniköy (3 Ocak 2022).
Walking Photos: Yenikoy (January 3rd, 2021).
ye uygun bir etkinliktir. Gezgini kendisi, doğa ve
bireyler arasındaki ilişkiler hakkında bazen beklenmedik
birçok soru sormaya teşvik etmektedir
(Taycan, 2014). Periferi genel olarak göz ardı edilen
coğrafyalardır ancak günümüzde hızlı bir değişime
maruz kalmaktadır. Hızla yatırım çekmesine
rağmen hala keşfedilmemiş olma özelliğini korumaktadır.
“Bilinmeyen bu coğrafyalarda yürürken
haritalar üzerinden görünmez ve fark edilmez olan
arazi kendini göstermeye başladığından, tersten
öğrenme, tersten yerleşme ve tersten arşivleme
süreçleri mümkün hale gelmektedir” (Tümerdem
Medaric, 2018, s.16). Bu bölgeler kentin baskısına
ve değiştirici gücüyle karşı karşıya kalmaktadır.
Periferiyi gerçekten tanımak için orayı deneyimlemek
gerekmektedir.
of life that we ignore. It encourages the traveller
to ask many sometimes-unexpected questions
about the relationships between himself, nature
and individuals (Taycan, 2014). Periphery is generally
ignored geographies, but today it is subject
to rapid change. Despite rapidly attracting investment,
it still remains undiscovered. “Walking in
these unknown geographies actually enables a
process of (un)learning, (un)settling and (an)archiving
as the site reveals things that would have
been invisible and indiscernible through maps.”
(Tumerdem Medaric, 2018, p.16). These regions
face the pressure and transformative power of
the city. To truly know the periphery, it is necessary
to experience it. It is possible to map these
regions only by experiencing and archiving them.
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
19
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Tayakadın Köyünden İstanbul Havalimanına bakış (3 Ocak 2022).
View from Tayakadin Village to Istanbul Airport (January 3rd, 2021).
Yürüyüş Notları (3 Ocak 2022).
Walking Notes (January 3rd, 2021).
20
Bu bölgelerin haritalarını çıkarmak ancak orayı
deneyimleyerek, arşivleme yoluyla mümkün olabilmektedir.
Böylece bizim eğitimimiz boyunca
gördüğümüz üstten bakan kavramsal sınırlar aşılabilmesi
mümkün olmaktadır.
Tayakadın ve Çevresi
Rotada ziyaret edilecek köyler arasında İstanbul
Havalimanı ile en yakın olan köy. Köyün birçok
noktasından havalimanını görebiliyorsunuz. Havalimanına
giden yok, köyü ve havalimanı arazisini
birbirinden ayırmaktadır.
Tayakadın, İstanbul Havalimanı kullanılmaya
başladıktan sonra havalimanın alt bölgesi gibi
işlev görmeye başlamıştır. Havalimanının servis
araçları, özel firmaların servis araçları, konaklama
yerlerinin reklamları köyün içerisinde ön plana
çıkmaktadır. İstanbul Havalimanı yapılana kadar
köyün en önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılık
şeklindedir. Köyün arazi yapısına bağlı olarak
büyük baş hayvancılık yapılmaktadır. Köy içerisinde
organik ürünler satan yerler bulunmaktadır.
Yürüyüş sırasında birçok manda ile karşılaşılmıştır.
Köylüler, sebze ve meyve üretmektedir ancak
günümüzde havalimanı ve çevredeki sanayileşmenin
etkisi ile bu faaliyetler geçmişte olduğu kadar
öne çıkmaktadır.
Yeni İstanbul Projesine bağlı olarak bölge Kanal
İstanbul’un duraklarından birisidir. Kanal ve havalimanı
arasında sıkışıp kalacaktır. Yeni İstanbul
Projesinin gerçekleşmesi durumunda tamamen
havalimanı alt merkezine dönüşmesi ve bölgenin
iş merkezler, doğal parklar ile dönüştürülmesi ön
görülmektedir. Yeni İstanbul Projesi için planlanan
durumlar açıklanması ile, bölgede arazi satışları
başlamıştır. Köy içinde ve çevresinde yürürken
“Satılık Arazi/Ev/Tarla” ilanları görmek mümkündür.
Thus, it is possible to overcome the conceptual
boundaries that we have seen throughout our academic
education.
Tayakadin and Its Surroundings
Among the villages to be visited on the route, it
is the closest village to Istanbul Airport. You can
see the airport from many points of the village.
No one to the airport separates the village and
the airport land from each other.
Tayakadin started to function as a sub-zone of
the airport after Istanbul Airport started to be
used. Airport shuttle vehicles, private companies’
shuttle vehicles, advertisements for accommodation
places come to the fore in the village. Until
the Istanbul Airport was built, the village’s most
important source of income was agriculture and
animal husbandry. Depending on the land structure
of the village, cattle breeding is carried out.
There are places selling organic products in the
village.
Many buffaloes were encountered during the
walk. Villagers produce vegetables and fruits, but
today, with the effect of industrialization in the
airport and the surrounding area, these activities
are as prominent as in the past.
Depending on the New Istanbul Project, the region
is one of the stops of Kanal Istanbul. It will
be stuck between the canal and the airport. In
case of realization of the New Istanbul Project,
it is foreseen that it will completely transform
into the airport sub-center and the region will be
transformed into business centers and natural
parks. With the announcement of the planned
situations for the New Istanbul Project, land
sales in the region have started. It is possible to
see “Land for Sale/House/Field” advertisements
while walking in and around the village.
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
21
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
22
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
23
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Terkos/Durusu ve Çevresi
Yürüyüşün ikinci durağı olan Terkos Gölü çevresi,
İstanbul’un tehlike altındaki ekolojik alanlarından
birisidir. Terkos Havzası, aynı zamanda, İstanbul’un
en eski su kaynaklarından birisidir. Bölge,
zengin bir bitki örtüsüne sahiptir. Bölgenin büyük
bir kısmı ormanlık alnlar ile kaplıdır ancak son dönemde
yatırımların ilgisinin buraya kaymasının
etkisi doğal alanların tahribine yol açmıştır.
Yürüyüş sırasında, beton santrali, tesisler, oteller
gibi yeni yapılmış olan yapılar görülmüştür. Alanda
bulunan bazı bitki türleri küresel ölçekte tehlike
altındadır. Bölge üzerindeki önemli tehtidlerden
birisi İSKİ’nin (İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi)
şehre su getirmek için 1990 yılında başlatmış olduğu
projelerdir 1 . Proje yapım aşamasında ve sonrasında
havzanın su rejimine olumsuz etki etmiştir.
Ulaşım için açılan yollar da ormanlık alanların
tahribine neden olmuştur. Özellikle Kuzey Marmara
Otoyolu büyük bir tahribe neden olmuştur.
Terkos Gölü çevresindeki diğer bir tehdit ise buradaki
ikinci konut artışıdır. Terkos Gölü ve Durusu
Köyü arasındaki bağlantı, yapılan yollar ve göl
kenarındaki özel inşaatlar ile kopmuş durumdadır.
Köyün geçim kaynakları arasında olan balıkçılık
günümüzde devam edememektedir. Alanda sivil
toplum kuruluşları ve insiyatiflerin etkinliği insanlara
sorular sorduğumda “Çevreci misiniz? Onlar
da buraya gelip sorular soruyor, eylem yapıyor.”
cümleleri ile gözlemlenmiştir. Terkos bölgesi Kanal
İstanbul projesinin gerçekleşmesi durumunda
yok olacaktır. Köyde yatırımlardan memnun
olanlar kadar köy yok olacak diyenler de mevcuttur.
Köy içerisindeki emlakçıların camlarında “Kanal
İstanbul Üstü Arsa” ya da “Yatırım İçin Arsa”
gibi ilanları görmek mümkündür.
1 Akıbeti Bilinmeyen Bir Müze Girişimi: İstanbul Su Medeniyetleri
Müzesi Terkos Pompa İstasyonu (2012) https://www.arkitera.com/
haber/akibeti-bilinmeyen-bir-muze-girisimi-istanbul-su-medeniyetleri-muzesi-terkos-pompa-istasyonu/
Terkos/Durusu and Its Surroundings
The area around Terkos Lake, the second stop
of the walk, is one of the endangered ecological
areas of Istanbul. Terkos Basin is also one of the
oldest water resources of Istanbul. The region
has rich vegetation. A large part of the region is
covered with forested areas, but the effect of the
recent investments in this area has led to the destruction
of natural areas.
During the walk, newly built structures such as
concrete plants, facilities and hotels were seen.
Some plant species found in the area are endangered
on a global scale. One of the important
threats to the region is the projects initiated by
İSKİ (Istanbul Water and Sewerage Administration)
in 1990 to bring water to the city 1 . The project
had a negative impact on the water regime
of the basin during and after the construction
phase. The roads opened for transportation also
caused the destruction of forest areas. Especially
the Northern Marmara Highway has caused great
damage. Another threat around Terkos Lake is
the increase in second homes here. The connection
between Terkos Lake and Durusu Village has
been broken by the roads and private constructions
on the lakeside. Fishing, which is among the
livelihoods of the village, cannot continue today.
When I asked people about the effectiveness of
non-governmental organizations and initiatives in
the field, “Are you an environmentalist? They also
come here to ask questions and take action.” observed
with sentences. Terkos region will be destroyed
in case of realization of the Kanal Istanbul
project. There are those who say that the village
will disappear as well as those who are satisfied
with the investments in the village. It is possible
to see advertisements such as “Land on Kanal Istanbul”
or “Land for Investment” on the windows
of real estate agents in the village.
1 An Unknown Museum Initiative: Istanbul Water Civilizations Museum
Terkos Pumping Station (2012) https://www.arkitera.com/
haber/akibeti-bilinmeyen-bir-muze-girisimi-istanbul-su-medeniyetleri-muzesi-terkos-pompa-istasyonu/
24
Terkos Gölü kenarındaki beton santrali (3 Ocak 2022).
Concrete batching plant by Terkos Lake (January 3rd, 2021).
ISKI Bacaları (3 Ocak 2022).
ISKI’s flues (January 3rd, 2021).
Terkos Gölü (3 Ocak 2022).
Terkos Lake (January 3rd, 2021).
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
25
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
26
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
27
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Karaburun (3 Ocak 2022).
Karaburun (January 3rd, 2021).
Yürüyüş Notları (3 Ocak 2022).
Walking Notes (January 3rd, 2021).
28
Satılık Arsa İlanı (3 Ocak 2022).
Land For Sale (January 3rd, 2021).
Karaburun ve Çevresi
Yürüyüşün üçüncü durağı Karaburun ve çevresi,
bölge şu anda çevredeki değişimlerden en az etkilenen
alanlardan birisidir. Ancak yapılması planlanan
Yeni İstanbul Projesini gerçekleşirse burası
Kanal İstanbul’un Karadeniz ile birleştiği nokta
haline gelecektir. Terkos’tan farklı olarak burada
temel geçim kaynaklarından birisi olan balıkçılık
hala devam etmektedir. Köyün merkezinde bulunan
balıkçı barınağından birçok tekne ve balıkçının
çalıştığı görülebilmektedir.
İstanbul’un en eski deniz fenerlerinden birisi burada
bulunmaktadır. Deniz fenerinin olduğu bölgede
Osmanlı Dönemine ait mezarlar bulunmaktadır.
Yürüyüş sürecinde en çok insan gördüğümüz
köy burasıydı. Karaburun’un adını duydukları için
gezmeye gelenler vardı. Gezmeye gelenler ile yapılan
küçük sohbetler sonucunda Karaburun ve
Yeniköy’ün çok güzel olduğunu duydukları ve yok
olmadan önce görmek için geldiklerini öğrendik.
Karaburun and its surroundings
The third stop of the walk is Karaburun and its surroundings,
the region is currently one of the areas
least affected by the changes in the environment.
However, if the planned New Istanbul Project is
realized, this place will become the point where
Kanal Istanbul meets the Black Sea. Unlike Terkos,
fishing, which is one of the main sources of
income, still continues here. Many boats and fishermen
can be seen working from the fisherman’s
shelter in the centre of the village.
One of the oldest lighthouses of Istanbul is here.
There are tombs from the Ottoman Period in the
area where the lighthouse is located. This was the
village where we saw the most people during the
walking. There were people who came to visit because
they heard the name of Karaburun. As a result
of small conversations with those who came
to visit, we learned that they came to see them
before they disappeared.
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
29
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
30
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
31
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Yeniköy, Milten Kömür Madeni (3 Ocak 2022)
Yenikoy, Milten Coal Mine (January 3rd, 2022)
Yürüyüş Notları (3 Ocak 2022).
Walking Notes (January 3rd, 2021).
32
Yeniköy (3 Ocak 2022)
Yenikoy (January 3rd, 2022)
Yeniköy (3 Ocak 2022)
Yenikoy (January 3rd, 2022)
Yeniköy ve Çevresi
Yürüyüşün dördüncü ve son durağı Yeniköy ve
çevresi, burası havalimanı uçuş sahası içerisinde
kalmaktadır. Köyün doğusunda Milten Yeniköy
Kömür Madeni ve güneyinde İstanbul Havalimanı
bulunmaktadır. Köy üzerinden geçen uçakları
ortalama 2 dakika arayla görebilir ya da duyabilirsiniz.
Seslerin köy hayatına çok fazla etkisi bulunmaktadır.
Hayvancılıktan verimleri düşmüş,
ses nedeni ile imkanı olanlar köyden taşınmaya
başlamış.
Havalimanı ve maden arasında yeşil tepeler bulunuyor,
bu tepelerde hayvanların otladığı görülebilmektedir.
Köy içerisinde boş araziler ve evler
bulunmaktadır. Karaburun-Yeniköy arasındaki
yolda birçok satılık arsa ve ev ilanı görülmektedir.
Yeniköy and its surroundings
The fourth and last stop of the walk is Yeniköy
and its surroundings, which is within the airport
flight area. There is Milten Yeniköy Coal Mine in
the east of the village and Istanbul Airport in the
south. You can see or hear the planes passing over
the village in approximately 2 minutes. Sounds
have a great impact on village life. The productivity
of livestock has decreased, and those who
have the opportunity due to noise have started
to move from the village.
There are green hills between the airport and the
mine, and animals graze on there. On the road
between Karaburun and Yeniköy, there are many
land and house advertisements for sale.
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
33
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
34
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
35
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Sonuç Yerine
Araştırma Kuzey İstanbul’un değişimini sorguladığı
gibi, haritalama yöntemlerinin statik, nesnel
ve nicel ürünler ile sonuçlanmak zorunda olmadığını
savunmaktadır. Bunun için somut veriler ve
deneyim arasında açık ve niteliksek bir ilişki sunmaktadır.
Deneysel, bir sonu bulunmayan, tartışma
açmayı amaçlayan bir haritalama modeli
önermektedir. Sunulan bu perspektif, İstanbul’un
az bilinen kuzey bölgelerinin haritasını çıkarmanın
alternatif yollarını bulma arayışı için önemlidir.
Eleştirel yürüyüş yoluyla, yukardan gelen, hegemonik
bilgiler sorgulanabilmektedir. Bir haritanın
yalnızca nesnel bilgilerin sessiz bir taşıyıcısı olması
gerekmez, kendi içinde bir proje olması gerekir .
İstanbul’un kuzey bölgelerinin değişimi, mega ölçekli
kentleşme politikaları nedeniyle birçok farklı
kesimin ilgisini çeker bir hale gelmiştir. Pek çok
çalışmada, araştırmada ya da haber kanallarında
bu değişimler ve yakın geleceğe dair senaryolar
tartışılmasına rağmen, tartışılan ve mevcut durum
arasında büyük bir ayrım bulunmaktadır. Bu
alanlar şehir merkezine olan uzaklığı nedeniyle
keşfedilmemiş olan bölgeler olarak kalmaktadır.
Bu bölgeler, yürüyüşler yapılarak çeşitli ölçeklerde
deneyimlenebilmektedir. Kuzey İstanbul’un
bu bölgelerine yürümek, yerin gerçeği üzerinde
hareket etmek, bölgeyi tanımayı ve araştırmayı
kolaylaştırır, müdahale etmek için yeni yollar sunmaktadır.
Bu şekilde, aktörler, dijital veriler, politik
tartışmalar ile şekillenen “yer” şeffaflaşarak
açığa çıkmaktadır. Veri sunan klasik bir haritalama
hizmetinden öteye geçerek, yürümek bizi yerin
anlamıyla yakınlaştırabilmektedir. Böylece Kuzey
İstanbul’u deneyimleyerek, tartışarak ve haritalayarak;
“bilinmeyeni bilinir”e çevirmemiz mümkün
olabilmektedir.
Instead of Results
As the research questions the change of Northern
Istanbul, it argues that mapping methods do not
have to result in static, objective, and quantitative
products. For this, it offers a clear and qualitative
relationship between concrete data and experience.
It proposes an empirical mapping model
that has no end and is intended to be controversial.
This perspective presented is important for
the search for alternative ways of mapping the
lesser-known northern regions of Istanbul. Hegemonic
knowledge from above can be questioned
through critical walking. A map need not just be a
silent carrier of objective information, it needs to
be a project.
The change in the northern regions of Istanbul
has attracted the attention of many different
segments due to the mega-scale urbanization
policies. Although these changes and scenarios
for the near future are discussed in many studies,
research or news channels, there is a great distinction
between the discussed and the current
situation. These areas remain unexplored due to
their distance from the city centre. These regions
can be experienced at various scales by taking
walks. Walking into these parts of Northern Istanbul,
acting on the reality of the ground, makes
it easier to recognize and research the region, and
offers new ways to intervene. In this way, the
“place” shaped by actors, digital data, and political
debates becomes transparent. Going beyond
a traditional mapping service that provides data,
walking can bring us closer to the meaning of
place. Thus, by experiencing, discussing, and mapping
Northern Istanbul; It is possible to turn the
unknown into the known.
36
Bilinmeyen Bölgelere Bir Yürüyüş: Kuzey İstanbul’un Değişimini
Yerden Okumak
37
A Walk to Unknown Territories: Reading the Transformation of
Northern Istanbul from the Landscape
Kaynakça / References
1. Careri, F. (2017). Walkscapes: Walking as
an Aesthetic Practice. (S. Piccolo, Çev.) Iowa:
Culicidae Press.
2. Tümerdem Medaric, N. (2018). İstanbul
Walkabouts: A Critical Walking Research of
Northern Istanbul. Istanbul Technical University
Graduate School of Science Engineering and
Technology Ph,D. Thesis.
3. Springgay, S., ve Truman, S. E. (2018). Walking
Methodologies in a More-ThanHuman World:
WalkingLab. Abingdon: Routledge.
4. İstanbul Planlama Ajansı. (2022, Şubat).
İstanbul Metropoliten Alan Plan Süreçleri.
İstanbul Vizyon 2050: https://vizyon2050.
istanbul/yayindetay-1-7- istanbul_
metropoliten_alan_plan_surecleri
5. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar ve
Şehircilik Daire Bakanlığı Şehir Planlama
Müdürlüğü. (2009). 1/100.000 Ölçekli
İstanbul Çevre Düzeni Planı. İstanbul: İstanbul
Büyükşehir Belediyesi.
6. Taycan, S. (2014). Transformation of The City
and Possibilities of Artistic Expression: The
Istanbul Case. Sabancı University, Graduate
School of Arts and Social Sciences, Master of
Arts in Visual Arts & Visual Communication
Design
7. Tayakadın Köyü Tarihi (2013). http://tayakadinli.blogspot.com/2013/06/tayakadin-koyu-tarihi.html
8. Kuzey Ormanları Savunması(2022). İstanbul’un
Ekolojik Talan Haritası. http://politeknik.org.tr/wp-content/uploads/2015/06/
cmo_eko_yikim.pdf
38