Ocak - Haziran 2011 Say›s› - Türk Nefroloji ve Diyaliz ...

ço¤unun PD için ayr›lm›fl odas› olmad›¤› ve diyaliz odas›n›n
nas›l olmas› gerekti¤i konusunda bilgi eksiklikleri oldu¤u
bulunmufltur (12, 17-18). Bununla birlikte hastalar›n ço¤unun
düflük sosyoekonomik koflullar›na ra¤men PD’in uygulanabilir
bir tedavi yöntemi olarak benimsedi¤i belirlenmifltir
(18). Ayr›ca PD’li çocuklar›n ev ortamlar› da de¤erlendirilmifl,
diyaliz yap›lan odan›n ve evin ayd›nlanmas›n›n yeterli
oldu¤u, sadece biri d›fl›nda hepsinin havaland›rmas›n›n
iyi oldu¤u, belirgin rutubet olmad›¤› belirlenmifltir. Bir ev
d›fl›nda bütün evlerin kanalizasyon sistemine ba¤l› tuvaleti
oldu¤u, evlerde flebeke suyu bulundu¤u saptanm›flt›r. Yap›lan
baflka bir çal›flmada da, diyaliz odas›n›n ayd›nlanma ve
havaland›rma yönünden uygun oldu¤u, evlerde musluk suyu
kullan›ld›¤› bulunmufltur (12). PD yap›l›rken pansuman
s›ras›nda maske tak›lmas›, katetere dokunmadan önce ellerin
y›kanmas›, banyonun dufl fleklinde yap›lmas›, kiflisel temizlik
kurallar›na uyulmas›, iç çamafl›rlar›n her gün de¤ifltirilmesi,
kateter ç›k›fl yeri bak›m›n›n günlük olarak yap›lma-
TTaabblloo 44:: Çocuklar›n/ifllemi uygulayan bireyin periton
diyalizi uygulamas›na iliflkin kulland›¤› teknikler
TTeekknniikklleerr SSaayy›› %%
EElliinnii uuyygguunn yy››kkaammaa
Y›k›yor 18 100.0
Y›kam›yor 0 0.000
MMaasskkee ttaakkmmaa
Tak›yor 6 33.3
Takm›yor 12 66.7
KKaatteetteerr çç››kk››flfl yyeerrii bbaakk››mm››
Her gün yap›yor 13 72.2
Gün afl›r› yap›yor 5 27.8
BBaannyyoo aall››flflkkaannll››¤¤››
Haftada bir 18 100.0
BBaannyyoo flfleekkllii
Dufl fleklinde 17 94.4
Destekle oturarak 1 5.6
ÇÇaammaaflfl››rr ddee¤¤iiflfliimmii
Günlük de¤ifltiriyor 13 72.2
Günlük de¤ifltirmiyor 5 27.8
MMaallzzeemmee ssaakkllaammaa kkooflfluullllaarr››
Uygun 17 94.4
Uygun de¤il 1 5.6
DDiiyyaalliizz aatt››¤¤››nn›› iimmhhaa flfleekkllii
Çöpe at›yor 10 55.6
Tuvalete boflalt›yor 8 44.4
Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi
• Cilt 8 • Say› 1 • Ocak - Haziran 2011 • Sayfa 56
s›, enfeksiyon geliflme riskini azaltmak yönünden önemlidir
(10,11,19). Çal›flmaya al›nan hastalar›n hepsinin ifllem öncesinde
diyaliz s›v›lar›na iliflkin kontrollerini (son kullanma
tarihleri, pofletlerin delik olup olmad›¤›, diyaliz s›v›lar›n›n
rengi) eksiksiz yapt›¤›, kurallara uygun ellerini y›kad›¤›,
%66.7’sinin ifllem esnas›nda maske kullanmad›¤›,
%27.8’inin katater ç›k›fl yeri bak›m›n› gün afl›r› yapt›¤›,
%72.2’sinin katater ç›k›fl yeri bak›m›n› ve çamafl›r de¤iflimini
her gün yapt›¤› bulunmufltur. Ayr›ca, hastalar›n hepsinin
haftada bir kez banyo yapt›¤›, 17 (%94.4) hastan›n banyosunu
dufl fleklinde yapt›¤›, saptanm›flt›r (Tablo 4). Yafl, cinsiyet,
anne-baba e¤itimi, diyaliz süresi ile maske takma aras›nda
iliflki bulunmad›¤› belirlenmifltir (s›ras›yla, p=1.000,
p=1.000, p=1.000, p=0.620, p=0.62). Yine, yap›lan de¤erlendirmede
yafl, cinsiyet, anne-baba e¤itimi, diyaliz süresinin
kateter ç›k›fl yeri bak›m› ve çamafl›r de¤iflimini etkilemedi¤i
bulunmufltur (Kateter ç›k›fl yeri bak›m›; s›ras›yla;
p=0.596, p=0.608, p=1.000, p=1.000, p=0.326, çamafl›r
de¤iflimi; s›ras›yla; p=0.596, p=1.000, p=1.000, p=0.294,
p=1.000). On yedi (%94.4) hastan›n diyaliz s›v›lar›n›, kutular›n›n
içinde kuru ve serin ortamda saklad›¤›, 1 (%5.6) hastan›n
ise s›v›lar› diyaliz yapt›¤› odada kutu içinde saklad›¤›
saptanm›flt›r (Tablo 4). Bu sonuçlar do¤rultusunda; ifllem esnas›nda
bak›m ilkelerine uyan çocuk ve ebeveynler desteklenmifl,
bak›m ilkelerinde eksikleri görülen çocuk ve ebeveynlere
(maske takma, katater ç›k›fl yeri bak›m›, çamafl›r
de¤iflimi vb.) önerilerde bulunulmufltur (Tablo 5). Hastalar›n
diyaliz s›v›lar›n› ifllem sonras› tuvalete boflaltmalar› ve tuvalet
yüzeyini çamafl›r suyu ile temizlemeleri gerekmektedir
(10). Ancak, bu çal›flmada sekiz (%44.4) hastan›n diyaliz
TTaabblloo 55:: Çal›flmaya kat›lan çocuklara/ifllemi
uygulayan bireylere verilen tavsiyeler
TTaavvssiiyyeelleerr SSaayy›› %%
Günlük kan bas›nc› izlemi 6 33.3
Günlük kilo takibi 13 72.2
Maske kullan›m› 12 66.7
At›klar›n uygun yok edilmesi 10 55.6
Diyaliz için ayr› odas›n›n olmas› 8 44.4
Günlük ç›k›fl yeri bak›m› 5 27.8
Her gün iç çamafl›r› de¤ifltirme 5 27.8
Diyaliz s›v›lar›n› uygun yerde saklama 1 5.6