Ocak - Haziran 2011 Say›s› - Türk Nefroloji ve Diyaliz ...
Ocak - Haziran 2011 Say›s› - Türk Nefroloji ve Diyaliz ... Ocak - Haziran 2011 Say›s› - Türk Nefroloji ve Diyaliz ...
lenmifltir (1). Sonuç Fiziksel aktivite/egzersizin yukar›da sadece bir k›sm›na k›saca de¤indi¤imiz say›s›z yarar› oldu¤unun bilimsel çevrelerce bilinmesine ve kabul edilmesine karfl›n bu konudaki kamu fark›ndal›¤›n›n ayn› düzeyde oldu¤unu söylemek çok güçtür. Öyle ki, ekonomik ve sosyal göstergeleri çok iyi durumda olan bir çok ülkenin bile bu konuda beklenen geliflmeye ulaflamad›klar› gösterilmifltir. Örne¤in Amerikan Kalp Birli¤i (AHA) verilerine göre sadece ABD’de y›lda yaklafl›k olarak 250 000 kifli düzenli fiziksel aktivite eksikli¤ine ba¤l› olarak ölmektedir. Günümüz sa¤l›k politikalar›nda koruyucu sa¤l›k hizmetleri ön plandad›r ve koruyucu sa¤l›k hizmetlerinde fiziksel aktivitenin önemli bir yeri vard›r. Bu Kronik Hastal›klarda Fiziksel Aktivite • Cilt 8 • Say› 1 • Ocak - Haziran 2011 • Sayfa 28 ba¤lamda fiziksel aktiviteleri gelifltirici ve destekleyici programlar oluflturulmaktad›r. Bu tür programlar›n maliyet etkinli¤i ile ilgili yap›lan araflt›rmalarda Avustralya’da 600 milyon $, Yeni Zellanda’da 160 milyon $ ekonomik yarar sa¤lad›¤› görülmüfltür (1) . Toplumda kronik hastal›¤a sahip bireyler, düzenli egzersizin önemi vurgulanarak egzersiz yapmadan önce nelere dikkat edece¤i, hangi düzende, nas›l yapaca¤› ve mutlaka bir doktor kontrolünden sonra egzersiz program›na bafllamas› gerekti¤i, klinikte yada toplum sa¤l›¤› alan›nda çal›flan hemflireler taraf›ndan bilgilendirilmelidir. Fiziksel aktivite/egzersizin toplum taraf›ndan kabul edilebilirli¤ini sa¤lamak için ulusal kampanyalar egzersiz yapma düzeyini yükseltebilir ve hemflireler fiziksel aktivite/egzersiz programlar›na halk› yönlendirmede son derece etkili olabilir. TTaabblloo 11:: Fiziksel aktivite/Egzersizin çeflitli kronik hastal›klar ve genel sa¤l›k üzerine etkileri HHaassttaall››kkllaarr RRiisskklleerrii ddüüflflüürrmmee OOrrggaannaa aaiitt sseemmppttoommllaarr›› DDii¤¤eerr SSeemmppttoommllaarr›› AAkkttiivviittee ttiipplleerrii eettkkiinnllii¤¤ii aazzaallttmmaa eettkkiinnllii¤¤ii aazzaallttmmaa eettkkiinnllii¤¤ii Alzheimer + A Anksiyete + + + + + + + A Ast›m + + A Koroner kalp hastal›klar› + + + + + + + + A, E Kronik obstüriktif akci¤er + + + A hastal›klar› ‹nme + + + + + S, A* Kanser: • Meme + + + + + A • Kolon + + + + + + + A • Endometrium + A • Akci¤er + A • Prostat + + + + A Depresyon + + + + + + A Diabet (Tip 2) + + + + + + + + + A, E Hipertansiyon + + + + + A, E Yaflam süresini uzatma + + + + + + A fiiflmanl›k + + + + + + + E, A Osteoatrit + + S, A Osteoporoz + + S (W), A Periferik damar + A hastal›klar› Hamilelik + + + A Sigara + + + + + A Stres + + + + + + A Duodenal Ulser + A Aç›klama: + az etkili, ; ++ orta etkili; +++ çok etkili, oldu¤u kan›ta dayal› olarak tavsiye edilebilir. A = orta/hafif düzey egzersizler; E = önemli düzeyde enerji tüketen egzersizler; S = kuvvet gerektiren direnç /germe egzersizleri; W = a¤›rl›k kald›rma egzersizleri.
Kaynaklar 1. Sport and recreation new zealand. Sparc facts: results of the new zealand sport and physical activity surveys (1997-2001). Wellington: Sport and Recreation New Zealand 2003. https://www.nzma.org.nz/journal/117-1207/1216/content.pdf 05.11.2008 2. Stampfer MJ, Hu FB, Manson JE et al. Primary prevention of coronary heart disease in women through diet and lifestyle. N Engl J Med, 2000; 343(1):16-22. 3. Hahn RA, Heath GW, Chang MH. Cardiovascular disease risk factors and preventive practices among adults—United States, 1994: a behavioral risk factor atlas. MMWR Morb Mortal Wkly Rep.1998; 47:35–69. 4. Bartlett J.S., Romatizmal Hastal›klarda Klinik Tedavi. (Çeviri editorü; Dinç A.), Romatoloji Araflt›rma ve E¤itim Derne¤i, 3. Bas›m, Üçgün Ofset, 2007. 5. Cindafl A. Yafll›lara egzersiz uygulamas›n›n genel ilkeleri. Geriatri 2001;4 (2):7-84. 6. Özdinç S. Yafllanma ve egzersiz. Sa¤l›k ve Toplum 2003; 13:18-21. 7. Tunay BV. Sa¤l›kl› yaflam ve egzersizin önemi. Sa¤l›cakla 2008; 2: 8-21. 8. Thomas D, Elliot E. Naughton G. Exercise for type 2 diabetes mellitus 12th annual cogress of the ECSS 11-14 July, Filland 2007. 9. Normand G, Haddad E, Kenny PG, Wells AG, Sigal JR. Effects of exercise on glycemic control and body mass in type 2 diabetes mellitus a meta-analysis of controlled clinical trials. JAMA, 2001; 286:1218-1227. 10. Strong W, Malina R, Blimkie C et.al. Evidence based physical activity for school-age youth . The Journal of Pediatrics , 2005; 146(6):732-737 11. Bafldafl Ö, Bayat M,Günefl T. Çok düflük do¤um a¤›rl›kl› preterm yenido¤anlarda günlük fiziksel aktivite program›n›n tibia sos de¤eri üzerine etkisi 52. Milli Pediatri Kongresi Bildiri Kitab›, 12-16 Kas›m 2008. 12. Taflk›n K. 10-12 Aras›nda olan obez çocuklarda 12 haftal›k egzersizin, vücut kompozisyonu ve kan lipid düzeylerindeki etkisi. Gaziantep Üniversitesi Beden E¤itimi ve Spor Anabilim Dal› Yüksek Lisans Tezi, 2007. 13. Hansen CJ, Stevens LC, Coast RJ. Exercise duration and mood state: how much is enough to feel better?. Health Psychology. July 2001; 20(4):267-275. 14. Allgower A, Wardle J, Steptoe A. Deppressive symptoms, social support and personal health behaviours in young men and women. Health Psychology. May 2001; 20(3): 223-227. 15. Wannametthee SG, Shaper AG. Physical activity in the prevention of cardiovascular disease: an epidemiological perspective. Sports Medicine. 2001; 31(2):101-104. 16. Rodriguez L, Diaz FJ. Epidemiology of physical activity and aerobic capacity in university workers. Medicine and Science in Sports and Exercise. May 1997; 29(5): 17. Hohepa M, Schofield G, Kolt G. Adolescent obesity and physical inactivity. Journal of The New Zealand Medical Association, 2004; 117:1207. 18. Ertürk fi. Hipertansiyon ve egzersiz. Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi A.Ü.T.F. Spor Hekimli¤i Anabilim Dal› Hastal›klar ve Egzersiz Kursu. 23-24 Kas›m 2006. 19. Kevin A, Johnson L, Puczynski S. Lifestyle activity for patients with high-normal blood pressure and stage hypertension. JAMA 1999; 281(4):327-334. 20. Chintanadilok J. Exercise in Treating Hypertension. Phys Sports Med Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi 2002; 30:11-23. 21. Tarakç› Z, Do¤an N, Akman A. ve ark. Tip 2 diabetes mellituslu hastalar›n egzersiz yapma durumlar›n›n belirlenmesi. 9.Ulusal ‹ç Hastal›klar› Kongresi Bildiri Kitab› Antalya 5-9 Eylül 2008:334-336. 22. Do¤an N, Tip 2 Diabet ve egzersiz, 9.Ulusal ‹ç Hastal›klar› Kongresi Bildiri Kitab› Antalya 5-9 Eylül 2008:328-333. 23. American diabetes association, diabetes mellitus and exercise. Diabetes Care 2002;25: 64-68. 24. Barwell ND, Malkova D, Moran CN, Cleland SJ et.al. Exercise training has greater effects on insulin sensitivity in daughters of patients with type 2 diabetes than in women with no family history of diabetes. Diabetologia. 2008;51(10): 1912–1919. 25. Coflar Z, ‹nsüline ba¤›ml› olmayan diabetin tedavisinde egzersizin rolü. ‹.Ü Cerrahpafla T›p Fakültesi Sürekli T›p E¤itimi Etkinlikleri Diabetes Mellitus Sempozyumu, ‹stanbul 18 -19 Aral›k 1997:79-85. 26. Sarpkaya Ü, Tuna H, Tabako¤lu E. Kronik obstrüktif akci¤er hastal›¤›nda solunum kaslar› egzersizlerinin ve aerobik egzersiz program›n›n yaflam kalitesi üzerine etkileri Türk Fiz T›p Rehabilitasyon Dergisi 2005; 51(1):14-18. 27. Green RH, Singh SJ, Williams J, Morgan MDL. A Randomised controlled trial of four weeks versus seven weeks of pulmonary rehabilitation in chronic obstructive pulmonary disease. Thorax 2001; 56:143-145. 28. Kaelin ME, Swank AM, Barnard KL, phys›cal f›tness and qual›ty of l›fe outcomes in a pulmonary rehab›l›tat›on program ut›l›z›ng symptom l›m›ted ›nterval tra›n›ng and res›stance tra›n›ng. Jepo Nline Journal of Exercise Physiologyonline 2001;4(3):30-37 29. Coupland CC, Cliffe SJ, Bassey EJ et. al. Habitual physicalactivity and bone mineral density in postmenopausal women in england. Int J Epidemiology 1999; 28(24):1-6. 30. Ebrahim S, Thompson PW, Baskaran V et .al. Randomized placebo-controlled trial of brisk walking in the prevention of postmenopausal osteoporosis. Age Ageing 1997; 26:253-60. 31. Ünsal S, Özel S, fiahin fi ve ark. Osteoartritli yafll› hastalarda egzersiz engelleri. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon 2007; 10(4): 179-183. 32. Hassan BS, Mocket T, Doherty M. Static postural sway, proprioception and maximal voluntary quadriceps contraction in patients with knee osteoarthritis and normal control subjects. Ann Rheum Dis 2001; 60(6):612-618 33. Haydon AM, Macinnus R, English D et al. The effect of physical activity and body size on survical after diognozis with colorectal cancer. Gut 2006; 55:62-67. 34. Irwin ML. Physical activity ›nterventions for cancer survivors. Br J Sports Med. 2009; 43(1):32-8. 35. Valenti M, Porz›o G, A›ell› F.et. al. Physical exercise and ouality of life in breast cancer survivors. ‹nternational Journal of Medicine Sciencs 2008; 5(1):24-28. 36. Crystal N, Holick I, Polly A. et. al. Physical exercise and survival after diagnosis of invasive breast cancer. Cancer Epidemil Biomarkers Prev 2008;17(2):379-86. 37. Tite L, Exercise and for breast cancer: randomised controlledtrial. Student BJM 2007; 334:517-20. 38. Michelle D, Holmes, MD, Wendy Y et al. Physical activity and survival after breast cancer diagnosis. JAMA 2005; 293:2479-2486. Ö¤r. Gör. Nazan KILIÇ AKÇA • Cilt 8 • Say› 1 • Ocak - Haziran 2011 • Sayfa 29 E-Mail: nazanakca7@hotmail.com
- Page 1 and 2: E d i t ö r d e n De¤erli Meslekt
- Page 3 and 4: • Akut Böbrek Yetmezli¤i ve Hem
- Page 5 and 6: Yazarlar, www.ndthd.org internet ad
- Page 7 and 8: Diyabetin Kronik Böbrek Hastal›
- Page 9 and 10: Safha I: Glomeruler Hiperfonksiyon
- Page 11 and 12: ise mikroalbuminüri tan›s› kon
- Page 13 and 14: Ramipril on cardiovascular and micr
- Page 15 and 16: amaç; hastal›k sürecini, tedavi
- Page 17 and 18: Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi per
- Page 19 and 20: lili¤ine a¤›rl›k verilmesi ve
- Page 21 and 22: periton diyalizi, hemodiyaliz ve ek
- Page 23 and 24: enci, GFH 50ml/dk alt›nda oldu¤u
- Page 25 and 26: 3. Levey AS, Atkins R, Coresh J , C
- Page 27 and 28: zin vücut kompozisyonu ve kan lipi
- Page 29: (1,4). Osteoartrit’li hastalar da
- Page 33 and 34: eden kardiovasküler yetersizlik, h
- Page 35 and 36: Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi ati
- Page 37 and 38: Periton Diyalizi Tedavisindeki Çoc
- Page 39 and 40: di¤inde SAPD uygulamas›n›n nor
- Page 41 and 42: at›klar›n› tuvalete boflaltt
- Page 43 and 44: Periton Diyalizinde Evde Bak›m HH
- Page 45 and 46: leri gerekir. Tüm bunlar periton d
- Page 47 and 48: Girifl Kronik böbrek yetmezli¤i (
- Page 49 and 50: Nefroloji Hemflireli¤i Dergisi tek
- Page 51 and 52: hastalar›n yaflam kalitesi ve öz
- Page 53 and 54: ortaya koymas›n› gerektirir. He
- Page 55 and 56: da, myoklonus, sedasyon ve uyku hal
- Page 57 and 58: Özel Diyaliz Ünitelerinde Çal›
- Page 59 and 60: gereksinimlerinin de karfl›lanmas
- Page 61 and 62: TTaabblloo 22:: Diyaliz hemflireler
- Page 63 and 64: zeyi diyaliz hemflirelerinin ifl do
lenmifltir (1).<br />
Sonuç<br />
Fiziksel aktivite/egzersizin yukar›da sadece bir k›sm›na<br />
k›saca de¤indi¤imiz say›s›z yarar› oldu¤unun bilimsel çevrelerce<br />
bilinmesine <strong>ve</strong> kabul edilmesine karfl›n bu konudaki<br />
kamu fark›ndal›¤›n›n ayn› düzeyde oldu¤unu söylemek<br />
çok güçtür. Öyle ki, ekonomik <strong>ve</strong> sosyal göstergeleri çok iyi<br />
durumda olan bir çok ülkenin bile bu konuda beklenen geliflmeye<br />
ulaflamad›klar› gösterilmifltir. Örne¤in Amerikan<br />
Kalp Birli¤i (AHA) <strong>ve</strong>rilerine göre sadece ABD’de y›lda yaklafl›k<br />
olarak 250 000 kifli düzenli fiziksel aktivite eksikli¤ine<br />
ba¤l› olarak ölmektedir. Günümüz sa¤l›k politikalar›nda<br />
koruyucu sa¤l›k hizmetleri ön plandad›r <strong>ve</strong> koruyucu sa¤l›k<br />
hizmetlerinde fiziksel aktivitenin önemli bir yeri vard›r. Bu<br />
Kronik Hastal›klarda Fiziksel Aktivite<br />
• Cilt 8 • Say› 1 • <strong>Ocak</strong> - <strong>Haziran</strong> <strong>2011</strong> • Sayfa 28<br />
ba¤lamda fiziksel aktiviteleri gelifltirici <strong>ve</strong> destekleyici programlar<br />
oluflturulmaktad›r. Bu tür programlar›n maliyet etkinli¤i<br />
ile ilgili yap›lan araflt›rmalarda Avustralya’da 600<br />
milyon $, Yeni Zellanda’da 160 milyon $ ekonomik yarar<br />
sa¤lad›¤› görülmüfltür (1) .<br />
Toplumda kronik hastal›¤a sahip bireyler, düzenli egzersizin<br />
önemi vurgulanarak egzersiz yapmadan önce nelere<br />
dikkat edece¤i, hangi düzende, nas›l yapaca¤› <strong>ve</strong> mutlaka<br />
bir doktor kontrolünden sonra egzersiz program›na bafllamas›<br />
gerekti¤i, klinikte yada toplum sa¤l›¤› alan›nda çal›flan<br />
hemflireler taraf›ndan bilgilendirilmelidir. Fiziksel aktivite/egzersizin<br />
toplum taraf›ndan kabul edilebilirli¤ini sa¤lamak<br />
için ulusal kampanyalar egzersiz yapma düzeyini<br />
yükseltebilir <strong>ve</strong> hemflireler fiziksel aktivite/egzersiz programlar›na<br />
halk› yönlendirmede son derece etkili olabilir.<br />
TTaabblloo 11:: Fiziksel aktivite/Egzersizin çeflitli kronik hastal›klar <strong>ve</strong> genel sa¤l›k üzerine etkileri<br />
HHaassttaall››kkllaarr RRiisskklleerrii ddüüflflüürrmmee OOrrggaannaa aaiitt sseemmppttoommllaarr›› DDii¤¤eerr SSeemmppttoommllaarr›› AAkkttiivviittee ttiipplleerrii<br />
eettkkiinnllii¤¤ii aazzaallttmmaa eettkkiinnllii¤¤ii aazzaallttmmaa eettkkiinnllii¤¤ii<br />
Alzheimer + A<br />
Anksiyete + + + + + + + A<br />
Ast›m + + A<br />
Koroner kalp hastal›klar› + + + + + + + + A, E<br />
Kronik obstüriktif akci¤er + + + A<br />
hastal›klar›<br />
‹nme + + + + + S, A*<br />
Kanser:<br />
• Meme + + + + + A<br />
• Kolon + + + + + + + A<br />
• Endometrium + A<br />
• Akci¤er + A<br />
• Prostat + + + + A<br />
Depresyon + + + + + + A<br />
Diabet (Tip 2) + + + + + + + + + A, E<br />
Hipertansiyon + + + + + A, E<br />
Yaflam süresini uzatma + + + + + + A<br />
fiiflmanl›k + + + + + + + E, A<br />
Osteoatrit + + S, A<br />
Osteoporoz + + S (W), A<br />
Periferik damar + A<br />
hastal›klar›<br />
Hamilelik + + + A<br />
Sigara + + + + + A<br />
Stres + + + + + + A<br />
Duodenal Ulser + A<br />
Aç›klama: + az etkili, ; ++ orta etkili; +++ çok etkili, oldu¤u kan›ta dayal› olarak tavsiye edilebilir. A = orta/hafif düzey egzersizler;<br />
E = önemli düzeyde enerji tüketen egzersizler; S = kuv<strong>ve</strong>t gerektiren direnç /germe egzersizleri; W = a¤›rl›k kald›rma egzersizleri.
Change language