3-Şiir

ŞİİR
Zengin sembollerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya
çıkan hece ve durak bakımından denk ve kendi başına bir bütün olan
edebi anlatım biçimi, manzume, nazım, koşuk.
1

Ya Rabb bela-yı aşk ile kıl aşina beni
Bir dem bela-yı aşktan etme cüda beni
(Fuzuli)
(aşina:bilindik dem:an cüda:ayırma)
2

2021 AYT
3

Nazım Birimi
• Şiirin her bir satırına
dize (mısra) denir.
• Nazım birimi, şiirdeki
dizelerin kümelenişidir.
• Bu kümeleniş:
1 ise dize
2 dize ise beyit
3-5 veya fazlası ise bent
4 dize ise dörtlüktür.
Mısra: Arap
Beyit: Fars (İran)
Bent: Antik Yunan
Dörtlük: Türklere özgü nazım
birimleridir.
4

2021 AYT
5

2021 AYT
6

Nazım Birimlerinin Tarihi
• Eski Yunan şiiri genellikle üç mısralı bentlerle söyleniyordu.
• Eski İran şiirinde nazım birimi mısra idi.
• Arap edebiyatında ise en karakteristik nazım birimi beyittir.
• Beyit İslamiyet’ten sonraki asırlarda hem Arap hem İran hem de Türk
edebiyatında ortak nazım birimi olmuştur.
• Türk şiirinin var oluşundan itibaren, İslamiyet Öncesi Dönem’den
itibaren karakteristik nazım birimi dörtlüktür.
7

Nazım Biçimi
• Şiirin dış görünümü; dize sayısına, kafiye örgüsüne, ölçüsüne göre aldığı isimdir.
8

1-İSLAMİYET ÖNCESİ NAZIM BİÇİMLERİ
KOŞUK
• Sığır ve Şölen adı verilen törenlerde söylenir.
• 7’li hece ölçüsüyle yazılır.
• Yiğitlik, doğa, aşk konuları işlenir.
• Halk edebiyatındaki koşmanın eski halidir.
9

SAGU
• Ölenin arkasından yazılır.
• Koşuk nazım şekli ile söylenir. Koşuktan tek farkı ölüm konusunu
işlemesidir.
• En ünlü sagu ’’Alp Er Tunga Sagusu’’dur.
• Divan edebiyatında ’’mersiye’’, halk edebiyatında ’’ağıt’’ adını alır.
Sav, İslamiyet Öncesi dönemin
atasözleridir.
Sav, şiir değildir.
10

2-İSLAMİYET SONRASI TÜRK EDEBİYATI
NAZIM BİÇİMLERİ
11

A-HALK ŞİİRİ NAZIM BİÇİMLERİ
Halk Şiiri kendi içinde üç döneme ayrılır:
-Anonim Halk Şiiri
-Aşık Tarzı Halk Şiiri
-Tekke Edebiyatı
12

Anonim Halk Şiiri Nazım Biçimleri
• Tek dörtlükten oluşur.
• 7’li hece ölçüsü kullanılır.
• aaxa kafiye düzeni vardır.
• Asıl söylenen son iki dizededir.
İlk iki dize doldurmadır.
MANİ
Mani Çeşitleri
-Düz mani: 7 hece 4 dize
-Kesik mani: ilk dize 7 heceden az
-Artık mani: 4 dizeden fazla ise
-Karşılıklı mani: Karşılıklı konuşma
şeklinde olanlardır.
13

Mani Örnekleri
MANİ 1 Mani 3
Şu dağlar olmasaydı
Ağlarım çağlar gibi
Çiçeği solmasaydı
Derdim var dağlar gibi
Ölüm Allah’ın emri
Ciğerden yaralıyım
Ayrılık olmasaydı.
Gülerim sağlar gibi
Mani 2
Her gelen bir gül ister
Böyle bağlar
Sahipsiz bağlar gibi
Yâr başın böyle bağlar
Gül açmaz bülbül ötmez
Yıkılsın böyle bağlar
14

Türkü
• Anonimdir. Söyleyeni belli olanlar koşma ve semai türündedir.
• 7, 8, 11’li hece ölçüsü ile söylenebilir.
• Asıl bölümüne bent, tekrarlanan kısma nakarat, bağlama ya da kavuştak
denir.
• Nakaratsız türküler de vardır.
Türkü Türleri:
Usullü Türkü: Ölçü ve ritimli türkülerdir.
Usulsüz Türkü: Uzun havalar
Not: 1-Türküler ezgisine göre Hoyrat, Kayabaşı, Çukurova, Bozlak, Türkmani,
Oturak, Kırık gibi isimler alır.
Not: 2-Lebdeğmez b, p, m, v, f kullanılmayan şiirlerdir.
15

AŞIK TARZI HALK ŞİİRİ
NAZIM BİÇİMLERİ
16

Koşma
• En yaygın şekildir. İşlediği konu yönüyle koşuk ve gazele benzer.
• 3-5 dörtlükten oluşur.
• 11’li hece ölçüsüyle yazılır.(6+5, 4+4+3 kalıpları kullanılır)
• Tapşırma (şairin mahlası) son dörtlükte bulunur.
(Divan geleneğinde mahlas son beyitte yer alır.)
• Karşılıklı konuşma şeklinde olanlara müracaa denir.
17

Semai
• 8’li hece ölçüsüyle söylenir.
• 3-5 dörtlükten oluşur.
• Kendine özgü ezgisi vardır.
• Son dörtlükte tapşırma geçer.
• Aruzla da yazılanları vardır.
18

Varsağı
• Varsak (Avşar) Türklerinin kendine özgü ezgisiyle söyledikleri şiirlerdir.
• 8’li hece ölçüsüyle yazılır.
• Yiğitçe, mertçe bir söyleyiş vardır.
• ‘‘ Bre, hey, behey, aman, hey gidi’’ ünlemleri kullanılır.
• Karacaoğlan, Dadaloğlu varsağıları ile ünlüdür.
• 3-5 dörtlükten oluşur.
19

Destan
• Dörtlük sayısı sınırsızdır.
• 8’li ve 11’li hece ölçüsü kullanılır.
• Toplumu ilgilendiren olaylar anlatılır.
• Doğal destanla karıştırmamak gerekir.
20

Aruzla Yazılan
Aşık Tarzı Halk Şiiri Nazım Biçimleri
• Divani: ‘‘Failatün Failatün Failatün Failatün’’ kalıbıyla düzenlenir. ‘‘aabaccca-ççça’’
şeklinde kafiyelenir.
• Semai:
• Selis: 19.yy aşıkları tarafından aruzla yazılır. Farklı ezgisi vardır.
• Kalenderi: ‘‘ Mefulü Mefailü Mefailü Feulün ’’ kalıbıyla yazılır. Özel ezgisi
vardır.
• Satranç: 19.yüzyılda görülür. Musammat gazel biçimiyle düzenlenir.
• Vezn-i Aher: ‘‘Müstefilatün Müstefilatün Müstefilatün Müstefilatün’’
kalıbıyla düzenlenir. ‘‘abcç, bcçd, cçde’’ kafiye şeması vardır. 21

Tekke Edebiyatı
Nazım Biçimleri
22

İlahi
• İlahi aşk konu edinilir.
• 7, 8, 11’li hece ölçüsü kullanılır.
• 3-7 dörtlükten oluşur.
• Divan edebiyatındaki tevhit ve
münacaatın halk edebiyatındaki
karşılığıdır.
• Mevlevilerde ayin, Bektaşilerde
nefes, Gülşenilerde tapug,
Halvetilerde durak adı verilir.
Nefes
• Bektaşilerin Hz.Muhammed, Hz.Ali
ve ehlibeyt sevgisini işlediği
şiirlerdir.
• Kaygusuz Abdal, Pir Sultan Abdal
nefesleri ile ünlüdür.
Nutuk
• Tarikat şeyhlerinin müritlere tarikat
adabını anlattığı şiirlerdir.
Devriye
• Seyr-i Süluk felsefesinin işlendiği
şiirlerdir.
(Seyr-i Süluk: Allah’tan gelip ona
döneceğimizi anlatır.)
Şathiye
• Dini konuları iğneleyici, alaycı
üslupla ele alan şiirlerdir.
• Kaygusuz Abdal şathiyeleri ile
ünlüdür.
23

B-DİVAN EDEBİYATI
NAZIM BİÇİMLERİ
• Beyitlerle kurulanlar (gazel, kaside, mesnevi, kıta, müstezat)
• Bentlerle kurulanlar (rubai, tuyuğ, murabba, şarkı, terbi,
muhammes(5), müseddes(6), tesdis(6), müsebba(7), müsemmen(8),
mütessa(9), muaşşer(10), terkib-i bent, terci-i bent)
24

Beyitlerle Kurulan
Divan Edebiyatı Nazım Biçimleri
25

2019 AYT
26

Gazel
• Aşk, kadın, şarap konularını işler.
(Lirik)
• Aruzun her kalıbıyla yazılır.
• 5-15 beyitten oluşur.
• 15 beyitten fazla olanlara
‘‘müzeyyel’’ veya ‘‘mutavval’’ gazel
denir.
• Kafiye şeması aa, ba, ca …
şeklindedir.
• İlk beyitine matla, son beyite makta
denir.
• En güzel beyite ‘‘beytü’l-gazel’’
veya ‘‘şah-beyit’’ denir.
• Konu birliği olan gazele ‘‘yekahenk’’
denir.
• Bütün beyitler aynı güzellikteyse
‘‘yek-avaz’’ denir.
• İşledikleri konuya göre:
Aşıkane: Aşk Şuhane: Kadın
Rindane: Yaşama keyfi
Hakimane: Hayat dersi
• Matla beyitinden sonraki beyite
‘‘hüsn-i matla denir. Makta
beyitinden önceki beyite ‘‘hüsn-i
makta’’ denir.
• Fuzuli, Baki, Nedim, Şeyh Galip
gazelleri ile ünlüdür.
27

Kaside
• Din, devlet büyüklerini övmek,
yermek için kaleme alınır.
• 33-99 beyit arasında yazılır.
• aa, ba, ca … kafiye şeması vardır.
• Matla, makta, beytü’l-kasid vardır.
Mahlasın geçtiği beyite taç beyit
denir.
• Bölümleri:
1-Nesib(Teşbib): Giriş bölümü. 15-20
beyit olur.
2-Girizgah: Methiyeye geçeceği
bildirilir. Genellikle tek beyittir.
3-Methiye: Övgü bölümüdür. Sanatlı
beyitler yer alır.
4-Tegazzül: Hüner göstermek
amacıyla kasideyle aynı ölçüde
yazılan kaside içindeki gazeldir.
5-Fahriye: Şairin kendisini övdüğü
bölümdür. Genellikle kendilerini İran
şairleri ile kıyaslarlar.
6-Dua: Kasideyi sunduğu kişiye dua
ettiği bölümdür.
28

2021 AYT
29

Mesnevi
• Uzun konuların anlatıldığı divan edebiyatı türüdür.
• Hikaye ve romanın divan edebiyatındaki yansımasıdır.
• Beyitlerle yazılır. Beyit sınırı yoktur. aa,bb, cc … şeklinde kafiyelenir.
• En uzun mesnevi Mevlana’nın ‘‘Mesnevi’’ eseridir. 26.000 beyitten oluşur.
• İlk mesnevimiz Yusuf Has Hacib’in ‘‘Kutadgu Bilig’’ eseridir.
• Beş mesnevi yazmaya hamse denir. Ali Şir Nevai, Nevizade Atai, Taşlıcalı Yahya,
Nergisi, Ahmedi, Lamii hamse sahibi yazarlardır.
• Mesnevinin bölümleri:
a)Giriş
Dibace: Mesnevinin önsözüdür.
Sebeb-i Telif: Yazılış sebebinin açıklandığı bölüm.
b)Allah’ın, Peygamber’in, Çihar-Yar-ı Güzin(Dört Halife)in övüldükleri bölüm
c)Dönemin devlet büyüğüne övgü
ç)Didaktik bölüm (sözün değeri …. gibi)
d)Ana konu
30

İşlenen konuya göre mesneviler:
• Aşk: Leyla vü Mecnun – Fuzuli
• Dini-tasavvufi: Vesiletü’n-Necat – Süleyman Çelebi
• Ahlaki ve didaktik: Hayriyye – Nabi
• Mizah: Harname – Şeyhi
Ayrıca,
Savaşı işleyenlere gazaname/gazavatname, şehri anlatanlara şehrengiz, saray
eğlencelerini anlatanlara surname, devlet yöneticilerine öğüt verenlere
siyasetname denir.
Farabi – Medinetü’l-Fazıla, Nizamülmülk – Siyasetname, Yusuf Has Hacib –
Kutadgu Bilig en önemli siyasetnamelerdendir.
31

Önemli Mesneviler
11.Yy
• Kutadgu Bilig - Yusuf Has Hacib
13.yy
• Mesnevi – Mevlana
• Risaletü’n-Nushiyye–Yunus Emre
• Yusuf u Züleyha – Şeyyad Hamza
• Mantıku’t-Tayr – Gülşehri
14.yy
• Garipname – Aşık Paşa
• İskendername – Ahmedi
• Cemşid ü Hurşid – Ahmedi
15.yy
• Harname – Şeyhi
• Vesiletü’n-Necat – Süleyman Çelebi
16.yy
• Edirne Şehrengizi – Mesihi (ilk
şehrengiz)
• Leyla vü Mecnun – Fuzuli
• Yusuf u Züleyha – Taşlıcalı Yahya
17.yy
• Hayriyye – Nabi
• Hayrabat – Nabi
18.yy
• Hüsn ü Aşk – Şeyh Galip
19.yy
• Mihnet Keşan – Keçecizade İzzet
Molla
32

2019 AYT
33

Kıta
• Yergi, övgü, hayat görüşü konu
edilir.
• 2 beyitten oluşur. 12 beyite
çıkanlar vardır. 24 beyitten fazla
olanlara ‘‘kıta-i kebire’’ denir.
• xa, xa şeklinde kafiyelenir.
• Dizeler arası anlam bütünlüğü
vardır.
• Tarih düşürmek ve hicvetmek
için kullanılır.
• Divan sonunda ‘‘mukattaat’’
başlığı altında yer alır.
• Necati Bey, Fuzuli, Baki, Bağdatlı
Ruhi en fazla kıta yazan şairlerdir.
34

Müstezat
• Eklenmiş, arttırılmış anlamına
gelir.
• İki ayrı gazelin iç içe geçmesi
gibidir.
• Gazelin uzun mısralarına kısa
mısra eklenerek oluşturulur.
• Eklenen kısa mısraya ziyade
denir.
• Gazelin konuları işlenir.
• Mefulü/mefailü/mefailü/feulün
kalıbıyla yazılır.
• Ziyadeler mefulü/feulün kalıbıyla
yazılır.
• a(a) a(a)/ b(b) a(a)/c(c) a(a)
şeklinde kafiyelenir.
• İlk kez yazan şair Nesimi’dir.
Şeyhi, Necati de müstezatları ile
ünlüdür.
35

Bentlerle Kurulan
Divan Edebiyatı Nazım Biçimleri
36

Rubai
• Tek dörtlükten oluşur.
• İran edebiyatından alınmıştır.
• Hayat görüşü, felsefi görüş,
tasavvuf işlenir.
• Mani ve tuyuğ benzeri kafiye
şeması vardır. (aaxa)
• Genellikle mahlas kullanılmaz.
• En büyük şairi Ömer Hayyam’dır.
• Türk edebiyatında Azmizade Haleti,
Nabi, Yahya Kemal, Arif Nihat Asya
rubaileri ile tanınır.
• Her mısra farklı vezinlerle
yazılabilir. Aruzun 24 kalıbı da
kullanılabilir.
Tuyuğ
• Divan edebiyatına Türklerin kattığı
türdür.
• Rubai ile aynı konular işlenir.
• Maninin aruzla yazılmış halidir.
• aaxa kafiye şeması vardır.
Genellikle mani gibi cinaslı kafiye
aranır.
• Kadı Burhanettin ortaya çıkarmıştır.
• Sadece
failatün/failatün/failatün/failün
kalıbıyla yazılır.
• Daha çok Azeri ve Çağatay şiirinde
kullanılmıştır.
37

Murabba
• Aynı vezinde dört mısralık bentlerden
oluşur.
• Bent sayısı 3-7 arasında değişir.
• Her konuda yazılabilir.
• Son dize aynen tekrar ediliyorsa
‘‘mütekerrir murabba’’ denir. Yalnızca
son dizelerin kafiyeleri benziyorsa
‘‘müzdevic murabba’’ denir.
• Taşlıcalı Yahya, Namık Kemal, Fuzuli,
Muhibbi önemli murabba yazarlarıdır.
Şarkı
• Türklerin divan edebiyatına kattığı
nazım biçimidir.
• Bestelenmek amacıyla yazılır.
• Konusu aşk ve güzelliktir.
• Dört dizeli bentlerle yazılır.
• Her bendin üçüncü dizesine ‘‘miyan’’
ya da ‘‘miyanhane’’ ; sonda
tekrarlanan dizeye nakarat denir.
• Nedim, Enderunlu Fazıl, Enderunlu
Vasıf, Yahya Kemal önemli şarkı
yazarlarıdır.
• Murabbadan geliştiği tahmin edilir.
• Miyan en duygulu yerdir.
• İlk örneklerini Nail-i Kadim yazmıştır.
38

Terbi
• Gazelin her beyitine aynı ölçü ve
uyakta iki dize eklenerek dörtlü
bentlerle yazılan şekildir.
• Eklenen iki dizeye ‘‘ zamime’’
denir.
• Divan edebiyatında az
kullanılmıştır.
Muhammes
• 5 dizelik 4-8 bentten oluşur.
• Her bendin sonundaki bir ya da
iki dize ilk bentle benzeşiyorsa
‘‘müzdevic muhammes’’, aynıysa
‘‘mütekerrir muhammes’’ denir.
Muhammes türleri:
• Tardiyye: Son dizeleri birbiri ile
kafiyeli muhammestir.
• Tahmis: Gazelin başına aynı
ölçüyle 3 dize eklenerek
oluşturulur.
• Taştir: Gazelin iki dizesi arasına 3
dize eklenerek oluşturulur.
39

Terkib-i Bent
• Gazel biçiminde kafiyelenmiş
5-10 beyitlik bentlerin ‘‘vasıta’’ adı
verilen ve sürekli değişen beyitle
birbirine bağlanmasıdır.
• Bent sayısı 5-10 arasında değişir.
• Mahlas son ‘‘terkibhane’’de geçer.
• En çok mersiyelerde
kullanılır.(Kanuni Mersiyesi)
• Münacaat, naat, hicviye, din,
tasavvuf, felsefi konular da bu
nazım şekliyle anlatılmıştır.
• En ünlü şairi Bağdatlı Ruhi’dir. Ziya
Paşa’nın da terkibibentleri ünlüdür.
• Vasıta beyitine bendiye de denir.
Terci-i Bent
• Terkibibentten farkı vasıta beyitinin
aynen tekrar etmesidir.
• Anlam bentle sınırlı kalmadığından
yazmak zordur. Vasıta beyiti tekrar
ettiği için konu bütünlüğü vardır.
• Zıtlıklar, sonsuzluk, Allah’ın kudreti,
metafizik, kainatın düzeni, yaratıcı
ile insanın yaşadığı evren
bağlamındaki konular ele alınır.
• Ziya Paşa ve Şeyh Galip
terciibentleri ile ünlüdür.
40

2020 AYT
41

2021 AYT
42

3-MODERN TÜRK EDEBİYATI
NAZIM ŞEKİLLERİ
Sone, Terza-rima, Triyole, Balad, Serbest Müstezat
43

Sone
• İtalya’dan Avrupa’ya yayılmıştır.
• Lirik konular işlenir.
• İki dörtlük, iki üçlükten oluşur.
• İlk kez Servetifünun döneminde
görülmüştür.
Balad
• Fransız edebiyatında şiirimize
girmiştir.
• Manzum masaldır. Hikayesi olan
duygusal halk şarkılarıdır.
Triyole
• İki mısra ile dörder iki bentten
oluşur.
(kelime anlamı da ‘‘onlu’’dur.)
Terza-rima
• Üç dizelik benler sınırsız sayıda
olabilir.
• Son bent tek dizedir. (3+3+…..+1)
• İlahi Komedya bu şekille yazılmıştır.
• Servetifünunda ilk kez
kullanılmıştır.
Serbest Müstezat
• Anlam tek dizede tamamlanmaz
şiirin tümüne yayılır.
• Aruzun her kalıbıyla yazılır.
• Cumhuriyet devrindeki serbest şiiri
hazırlamıştır.
44

NAZIM TÜRÜ
45

Nazım Türleri
İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı
• Sagu: Ölenin ardından okunan yas
şiirleridir.
• Koşuk: Lirik konuların işlendiği
şiirlerdir.
• Destan: Milleti derinden etkileyen
olayların (savaş, göç, kıtlık…)
anlatıldığı şiirleridir.
İslamiyet Sonrası Türk Edebiyatı
1-Halk Edebiyatı
a) Anonim Halk Edebiyatı
• Ninni: Çocukları uyutmak için
söylenen şiirlerdir.
b) Aşık Tarzı Halk Edebiyatı
• Güzelleme: Lirik konuları işleyen
şiirlerdir.
• Koçaklama: Yiğitlik konularını
işleyen şiirlerdir.
• Taşlama: Eleştiri yapılan şiirlerdir.
• Ağıt: Ölenin arkasından söylenen
şiirlerdir. 46

Nazım Türleri
c) Tekke Edebiyatı
• İlahi: İlahi aşkı işleyen şiirlerdir.
• Nefes: Bektaşilerin vahdet-i vücut kavramını
anlattıkları, Hz.Muhammet ve Hz.Ali’yi
övdükleri şiirlerdir.
• Deme: Alevilerin dini törenlerde söyledikleri
şiirlerdir.
• Nutuk: Pirlerin tarikata yeni giren dervişlere
tarikat adaplarını anlattıkları şiirlerdir.
• Devriye: İnsanın var olması ve Allah’a
döneceğini anlatan şiirlerdir. (seyrisülük)
• Şathiye: Dini değerler ile alay eder gibi
gözüküp tasavvufi kavramları anlatan
şiirlerdir.
2) Divan Edebiyatı
• Tevhid: Allah’ın birliğini işleyen şiirlerdir.
• Münacaat: Allaha yakarış, dua edilen şiirlerdir.
• Naat: Hz.Peygamber’i işleyen şiirlerdir.
• Mersiye: Ölenin arkasından söylenen şiirlerdir.
• Methiye: Övgü yapılan şiirlerdir.
• Fahriye: Şairin kendini övdüğü şiirlerdir.
• Hicviye: Eleştiri yapılan şiirlerdir.
47

2020 AYT
48

49

50

51

52

53

54

55

56

57

58

2019 AYT
59

2019 AYT
60

61

2020 AYT
62

2020 AYT
63

ŞİİRDE AHENK
(Ölçü, Kafiye, Redif)
64

65

66

67

68

Aruz Terimleri
• Durak: Aruz ölçüsünde de duraklar vardır. Kalıpların arasında yer alır.
(Failatün/failatün)
• Takti: Durakların yerlerini belirtecek şekilde kesik kesik okumak.
• Vasl: Ulama olan yerdeki ilk kelimenin sonundaki ünsüzün diğer
heceye kaydırılmasıdır.
Ör: Be yaz al tın Be ya zal tın
- .
• İmale: Kısa heceyi uzatmaktır. ( a â )
• Zihaf: Uzun heceyi kısaltmaktır. ( â a)
69

70

71

72

73

74

2021 AYT
75

76

Kafiyenin Tarihi
• Kafiye dünyada ilk kez Türk edebiyatında görülmüştür.
Çünkü çok eski ve büyük şiir dillerinde Yunan dilinde kafiye sistemi
yoktur. Çin, Sanskrit ve İbrani dillerinde kafiye görülmüyor. Eski Latin
şiiri de kafiyeden mahrumdur. Eski Arapça ise Kuran-ı Kerim’deki seciler
ve aliterasyonlarla kafiye oluşan bir dildir.
Böylelikle bugünkü bilgilerimizle kafiye ve redifi kullanan iki eski dil
vardır: Farsça ve Türkçe.
Türk şiirleri incelendiğinde yarım kafiyenin karakteristik olması Fars
şiirine göre Türk şiirinin daha eski olduğunun kanıtıdır.
77

78

79

80

81

82

83

84

85

2020 AYT
86

87

Kısaltılmış Teşbih: Benzetme yönü
olmaz.
Aslan gibi çocuk
Pekiştirilmiş Teşbih: Benzetme edatı
yoktur.
Bir siyah kadındır kaldırımlarda gece
88

2021 AYT
89

90

91

Bütün
kişileştirmelerde
kapalı istiare vardır.
92

93

2020 AYT (A)
94

95

96

97

98

99

100

2019 AYT
101

102

2019 AYT
103

104

105

106

107

Nida
Seslenme sanatıdır.
108

Örnekler
• Ben dağlara meftunun sen denizlere hayran
Çeker dalgalar seni beniyse büyüler ormanlar
• Utandım ağlayarak, ağlayarak utanmadım
• Dişin mi ağrıyor
Çek kurtul
• Erbab-ı teşaur çoğalıp şair azaldı
Yok öyle değil şairin ancak adı kaldı
• Ey bu topraklar için toprağa düşmüş asker
• Ey kimsesiz avare çocuklar
Hele sizler, hele sizler…
• Saniyeler, dakikalar, saatler, günler, haftalar
Yel gibi geçip gitti
• Erişdi Canib-i Hak’tan kulağıma nagah
Nida-yı ‘‘Eşhedü en lailahe illallah’’
• Dünyada sevilmiş ve seven nafile bekler
Bilmez ki giden sevgililer dönmeyecekler
(Leff ü neşr)
(Akis)
(Terdit)
(Rücu)
(Nida)
(Kat)
(Tedric)
(İktibas)
(İştikak)
109

2018 AYT 110

2018 AYT
111

2018 AYT
112

2017 LYS
113

114

2017 LYS 115

2017 LYS
116