BERCESTE (3)
- Page 2 and 3: B E RCE S T EİÇİNDEKİLEREditör
- Page 4 and 5: Sevgili BERCESTE Okurları,İlk gü
- Page 6 and 7: MERHABALAR,Ben sözüme değerli At
- Page 8 and 9: 7SANAT
- Page 10 and 11: PABLO PİCASSOPABLO PİCASSO KİMD
- Page 12 and 13: VİNCENT VAN GOGHVAN GOGH KİMDİR?
- Page 14 and 15: 13Van Gogh aralarında güller, ley
- Page 16 and 17: 15SALVADOR DALÍSALVADOR DALí KİM
- Page 18: TAMARA DE LEMPİCKAGünümüzde ese
- Page 21 and 22: OR20
- Page 23 and 24: Naim Süleymanoğlu'nununutulmaz ba
- Page 25 and 26: 2020 Tokyo OlimpiyatOyunları'nda f
- Page 27 and 28: Steffi Graf Ödülleri ve Başarıl
- Page 29 and 30: İlk kadın futbol kulübününkuru
- Page 31 and 32: 5 NBA Şampiyonluğu, İki FinalMVP
- Page 33 and 34: YAZDIRAN İNSANLAR32
- Page 35 and 36: EDİSON'UN AMPULU AZ UZAKTA YANMIYO
- Page 37 and 38: Alternatif AkımŞirketleri kuruluy
- Page 39 and 40: TurkcPatentini alabileceği vepazar
- Page 41 and 42: Marie CurieMarie Sklodowska Curie,
- Page 43 and 44: Stephen HawkingEvreni anlamaya adan
- Page 45 and 46: İngiliz bilim insanı çözümleri
- Page 47: B E RCE S T Eİnsan imkansızı ba
B E RCE S T E
İÇİNDEKİLER
Editörlerden
Pablo Picasso
Vincent Van Gogh
Salvador Dali
Naim Süleymanoğlu
Mete Gazoz
Steffi Graf
..................... 3
................... 9
............... 11
.................... 15
17
.............. 21
...................... 23
........................ 25
Tamara De Lempicka ............
Nettie Honeyball..................
27
Kobe Bryant ..................... 29
Edison ........................... 34
Westing House ve Tesla .......... 35
Marie Curie ...................... 40
Stephen Hawking ................ 42
EDİTÖRLER
SANAT ALANINDA ÖNEMLİ İSİMLER: IŞIL
AYDOĞAN
SPOR ALANINDA ÖNEMLİ İSİMLER: EBRAR
KİLİT
BİLİM ALANINDA ÖNEMLİ İSİMLER: ECE SU
DOKUMACI
Sevgili BERCESTE Okurları,
İlk günden bu yana BERCETE
dergisini emeklerimiz ve
düşüncelerimiz çerçevesinde
hazırlıyor ve bundan
mutluluk duyuyoruz. Dergiyi
hazırlarken çok emek
gösterdik, çabaladık ama
hiçbir zaman sıkılmadık. Yeri
geldi güldük, eğlendik ama en
çok da öğrendik. Dergimizi
her gün bir üst seviyeye
çıkarmak için çabaladık ve
sonunda sizlere sunduk.
Sizlerin de dergimizin sayfaları arasında gezinirken
yüzünüzde gülücüklerin oluşması için en iyi konularla
süslemeye çalıştık. Umarım seversiniz. Son olarak Aziz
Sancar'ın bir sözüyle bitirmek istiyorum:
“Bir şeyler söylemekle hiçbir şey olmuyor, çalışmak gerek,
çaba sarf etmek gerek. Sadece çok çalışarak başarı elde
edebilirsiniz. Çabayla elde edilen başarıyı kimse inkar
edemez. İster Amerika ister Avrupa isterse de dünyanın
herhangi bir yeri olsun, kimse çalışkan insanın karşısında
duramaz.”
Işıl Aydoğan
3
4
MERHABALAR,
Ben sözüme değerli Atamız Mustafa Kemal’in sözü ile
başlamak istiyorum: Küçük hanımlar, küçük beyler… Sizler
hepiniz, geleceğin bir gülü, yıldızı, bir bahtının aydınlığısınız.
Memleketi asıl aydınlığa boğacak olan sizsiniz. Kendinizin
ne kadar önemli, kıymetli olduğunuzu düşünerek ona göre
çalışınız.” değerli Atatmızın da bu sözünden anlaşıldığı
üzere geleceğin tek umudu bizleriz. Tesla Westinghouse ve
Edison üçlüsünde aslında karartılan bir hayat görüyoruz. Bir
gelecek çalma söz konusu. Bir kaderin mahvedilişi. Bunun
yerine herkes kendi aydınlığını yaratsaydı. Bizim umudumuz
daha sonraki geleceğimiz daha aydınlık olabilirdi.
ben burada bugün sözü Tesla’nın sözü ile bırakmak
istiyorum: nefretinizi elektriğe dönüştürebilseydiniz
tüm dünyayı aydınlatabilmeye yeterdi. Kısacası bilim
kısmından eğlenerek öğrendiğiniz bilgiler aslında
bir nefret teması olarak karşımıza çıkıyor. Oysaki
kimse kimsenin hakkını çalmasa dünya daha güzel
bir hale gelebilir soncunu da buradan çıkarabiliriz.
TEŞEKKÜRLER
ECE SU DOKUMACI
5
Van Gogh Salvador Dali Kobe Bryant
Pablo Picasso
Steffi Graf
Nettie Honeyball
Tamara De Lempicka
Naim Süleymanoğlu
Mete Gazoz
Tesla
Stephen Hawking
Marie Curie
Edison
Aziz Sancar 6
7
SANAT
8
PABLO PİCASSO
PABLO PİCASSO KİMDİR?
25 Ekim 1881’de Malaga,
İspanya’da doğan Pablo
Picasso’nun tam ismi: Pablo
Diego José Francisco de Paula
Juan Nepomuceno María de
los Remedios Cipriano de la
Santísima Trinidad Martyr
Patricio Clito Ruíz y Picasso.
Resim sanatına olan yeteneği
küçük bir çocukken bile fark
edilen Picasso, sanat
hakkındaki ilk bilgilerini aynı
zamanda bir ressam olan
babası Jose Ruiz Blasco’dan
öğrenmiştir. 1892 yılında
enstitüdeki eğitimi dışında
babasının okulunda da resim
dersleri almaya başlayan
Picasso, babasının eserlerini
dikkatle inceleyerek ilk
sanatsal çalışmalarını
yapmaya başlamıştır.
9
EN ÜNLÜ PİCASSO ESERLERİ
The Three Musicians
Picasso bu resmin iki ayrı
versiyonunu çizmiştir ancak
her ikisi de Picasso’nun kübist
dönemi için alışılmadık
derecede büyüktür ve bu
büyük ölçekte çalışmayı
seçmiş olması, onu neredeyse
bir süredir işgal eden Sentetik
Kübizm’in sonucu olarak
görülmektedir.
Guernica Tablosu
Guernica, Pablo Picasso tarafından 1937’de yapılmıştır.
İspanya İç Savaşı sırasında Nazi Almanyası’na ait 28
Luftwaffe uçağının İspanya’nın Guernica şehrini
bombalamasını anlatan, 7,76 m eninde ve 3,49 m
yüksekliğinde anıtsal tablodur.
10
VİNCENT VAN GOGH
VAN GOGH KİMDİR?
30 Mart 1853’te doğan Vincent Willem van Gogh
günümüzde en tanınmış ressamları arasında
sayılıyor.Hollandalı post-impressionist ressam Vincent
Van Gogh, 37 yıllık yaşamının sadece son 10 yılında ve
toplamda 2000’e yakın resim yaptı. Resim yapmaya
çok sevdiği kardeşi Theo’nun ısrarıyla başladı. Paris’e
geldiğinde ise empresyonist eserleri keşfeden
ünlü ressam Van Gogh, renkleri eserlerine katmaya başlar ve
daha pozitif bir akıma katılır. Bu değişimine rağmen beklediği
ilgiye ulaşamayan Van Gogh, Fransa’nın güney kesiminde
bulunan Arles’e taşınır ve sakin bir hayat sürmeye devam eder.
Geçirdiği travmalar sonucu tedavi görmeye başlayan sanatçı bir
süre sonra kulağının bir kısmını keser ve çok zaman geçmeden
intihar eder.
11
EN ÜNLÜ VAN GOGH ESERLERİ
Yıldızlı Gece
19. yüzyılın en ünlü sanatçıların elinden çıkan Yıldızlı Gece
tablosu, ressam Vincent Van Gogh'un Saint Rémy de Provence'ta
bir akıl hastanesinde hastayken yaptığı bir başyapıt olarak kabul
edilir. Gökyüzünün dönen kompozisyonu ve melankolik mavi
renk paleti, Van Gogh'un trajik tarihiyle birleştiğinde, sanat
eseri tüm zamanların en tanınmış tablolarından biri haline geldi.
Şüphesiz ki en bilinen eserlerinden birisi “Yıldızlı Gece”
isimli tablosudur. Fransa’da tedavi gördüğü sırada yaptığı eser,
oldukça özgün ve kendisini ifade eden tekniklerle yapılmıştır.
Günümüzde ise Vincent Van Gogh’un bu eseri yaparken
ilaçlar yüzünden halüsinasyonlar gördüğü ve bu sayede bu eseri
yaptığı söyleniyor. Ölümünden bir sene önce yaptığı bu eser
birçok empresyonist esere ilham kaynağı olmayı başardı.
12
13
Van Gogh aralarında güller, leylaklar, irisler ve
ayçiçekleri de dahil olmak üzere çeşitli çiçekli manzara
resimleri yapmıştır. Bazıları renk dili üzerine olan ilgisini,
bazıları da Japon ukiyo-e tarzına olan ilgisini yansıtır.
Kuruyan ayçiçeklerinin tasvir edildiği iki serisi vardır. İlk
seri 1887’de Paris’te yapılmıştır ve yerde duran çiçekleri
gösterir. İkinci seri bir yıl sonra Arles’de tamamlanmıştır
ve sabahın erken saatlerindeki ışık altında vazoda tanzim
edilmiş buketi gösterir.
Saintes Maries’de Deniz
Vincent van Gogh, boya
fırçasını bir kenara bırakarak
bunun yerine palet bıçağını
kullandı. Dağılmamış
kırmızılar, karıştırılmamış
yeşillikler ile çatışır. Saf
beyaz saf maviye karşı çıkar.
Bir renk kakofonisi dalgaların
çökme seslerini yansıtır.
Enerji ve hareket derinlerde
hissedilir.
Zeytin Ağaçları
Her daim yeşil olan zeytin
yapraklarından büyülenen Van
Gogh, ağaçlara duyduğu ilgiyi
annesine “Burada çok güzel
zeytinlikler var, yaprakları
Pollard söğüt ağaçları gibi gri
ve gümüşi” cümleleriyle
açıkladı. Zeytin ağaçlarını
gözlemleyen van Gogh kısa
zamanda bir resim serisi ortaya
çıkardı.
Montmartre’dan Belvedere
Vincent van Gogh'un Montmartre'dan
Belvedere isimli bu eseri 1886 tarihli
olup orijinali Art Institute of
Chicago'da bulunmaktadır.
Fransa’nın güneyinde yaptığı,
coşkunluk, gerilim, iç sıkıntısı yada
yalnızlığı yansıtan tablolarda buldu.
Ara ara gelen nöbetlerle kesintiye
uğrayan bu çalışma döneminde,
çırpınmalı bir havanın egemen olduğu
yapıtlar verdi.
14
15
SALVADOR DALÍ
SALVADOR DALí KİMDİR?
Tam adı "Salvador Domingo Felipe Jacinte Dali
Domenech" olan Salvador Dali tüm dünyada üne
kavuşmuş ve çok sayıda eser ortaya
çıkarmıştır.Salvador Dali, 20. yüzyılın en önemli
sanatçılarından biri. Özellikle sürrealizm akımının
temsilcisi bir ressam. Korkularıyla, sevinçleriyle,
hayalleriyle, aslında kısacası çocukluk travmasının
kendisine kattığı her bir duyguyla başa çıkmanın
yolunu resimde bulmuş ve resim sanatının akışına
yön veren ressam.
Abisi, Dali doğmadan tam 9 ay 10
gün önce, 1 Ağustos 1903’te
sindirim yolu iltihabıyla ölmüştü.
Ailesi de abisinin adını, Dali’ye
verdi.Dali, kendi kimliğini
bulmakta o kadar zorlanmıştı ki,
ölen abisinin gölgesini hep
üzerinde hissetmekten, aslında
onun kendi bedeni vasıtasıyla
dünyaya geldiğine karar
vermişti.Bu sınır tanımaz hallerden
olsa gerek, histerik davranışları,
teatral halleri arasında bir yerde
resme tutuldu.
EN ÜNLÜ SALVADOR DALí ESERLERİ
The Persistence of Memory, Belleğin Azmi
1931 yılı geldiğinde, Dali, ölümsüz en meşhur eserine nihayet
imza atıyordu. Ona, Belleğin Azmi adını vermişti.
Geniş bir kumsal
manzarasına nazır eriyen
cep saatlerinin resmedildiği
bu eseri ile Dali, katı ve
değişmez zaman kavramına
karşı duruyor şeklinde
yorumlansa da, Dali, daha
sonra bu resmi yapmak için
Ağustos sıcağında güneş
altında eriyen Camembert
peynirinden ilhamla
aldığını söyleyecekti.
Swans Reflecting Elephants, File yansıyan Kuğular
Çifte gerçekçilik örneği olan
tabloyu, Dal’nin paranoya
yaşadığı dönemde yapması
bağlı olarak farklı anlamlar
yükleniyor. Kuğuların
sudaki fil yansıması ve
gölün dinginliği ile tezat
hissi veren kompozisyon,
özel koleksiyonda bulunan
bu eseri sürrealizmin önemli
tabloları arasında yer
almasına sebep olmuş.
16
TAMARA DE LEMPİCKA
Günümüzde eserleriyle kendisine hayran bıraktırmayı
başarabilen ressamlardan biri olan Tamara de Lempicka,
1898 yılında Varşova’da doğar. Aristokrat bir aileden
gelmenin verdiği zenginliğe dayanarak büyükannesi ile
çocukluğundan beri Avrupa’yı dolaşan Tamara, İtalya’da
Rönesans ustalarının resimlerini görünce adeta
büyülenir. Daha ufacıkken sokak ressamına yaptırdığı
resmi beğenmeyip ”Ben daha iyisini yaparım!” diyecek
kadar da özgüveni yüksek bir kız çocuğudur.1917 yılında
Paris’te yılında Rus devrimi sırasında tanıştığı Rus avukat
Tadeusz Łempicki ile evlenir.
17
Baba evinde olduğu gibi
bolluk bereket içinde
yüzmeyen Tamara ve eşi
ekonomik sıkıntılar çekmeye
başlar. Bir sene sonra
aşklarının meyvesi ve
resimlerinin biricik modeli
haline gelecek olan kızı Kizette
de Lempicka dünyaya gelir.
1920’lere geldiğinde artık
eğitim almanın vakti geldiğini
anlayan Tamara, 1925 yılında
sponsoru sayesinde ilk
sergisini Milano’da açar.
19
SP
OR
20
21
Naim Süleymanoğlu
Naim Süleymanoğlu,(Bulgaristan'da değiştirilen adı:
Naum Şalamanov; 23 Ocak 1967, Kırcaali'de doğdu. 18
Kasım 2017'de İstanbul'da vefat etti. Birçok otoriteye
göre tüm zamanların en iyi haltercisi olarak kabul edilir.
Yapıca ufak tefek ancak çok güçlü olması nedeniyle Cep
Herkül'ü olarak anılan Naim Süleymanoğlu, Türk
Süpermen adıyla da anılır.
Naim Süleymanoğlu'nun
unutulmaz başarısı
1988 SEUL OLİMPİYATLARI'NA
TÜRKİYE ADINA
KATILABİLMESİ İÇİN TÜRK
HÜKÛMETİNCE
BULGARİSTAN'A 1 MİLYON 250
BİN DOLAR ÖDENEREK
GEREKLİ İZİN ALINDI. BU
OLİMPİYATLARDA
SÜLEYMANOĞLU 60 KG
KOPARMADA SIRASIYLA 145,
150,5 VE 152,5 KG; SİLKMEDE
175, 188,5 VE 190 KG;
TOPLAMDA DA 320, 339 VE
342,5 KG KALDIRDI VE ALTI
DÜNYA, DOKUZ OLİMPİYAT
REKORU KIRARAK MUHTEŞEM
BİR ZAFER ELDE ETTİ
BÖYLECE TÜRKİYE'YE
OLİMPİYATLAR TARİHİNDE
GÜREŞ DIŞINDA İLK ALTIN
MADALYA KAZANDIRAN
SPORCU OLDU. SİLKMEDE
KALDIRDIĞI KENDİ
AĞIRLIĞININ ÜÇ KATINDAN
10 KİLOGRAM FAZLA OLAN
190 KG İLE VE BUNU
BAŞARAN DÜNYADAKİ TEK
KİŞİ OLARAK TARİHE ADINI
YAZDIRDI. DÜNYA
ÜZERİNDE BU BAŞARIYI
TEKRARLAYAN BAŞKA BİR
HALTERCİ HÂLEN
ÇIKMAMIŞTIR.
22
Mete Gazoz
23
8 Haziran 1999 tarihinde
İstanbul'da doğan milli sporcumuz,
küçük yaşlardan beri okçuluk
eğitimi aldı. Kariyerini İstanbul
Okçuluk Gençlik ve Spor
Kulübü'nde devam ettiren 19
yaşındaki Gazoz, ilk defa Bakü'de
düzenlenen Avrupa Oyunları'nda
Türkiye'yi temsil etti.
2020 Tokyo Olimpiyat
Oyunları'nda final maçında milli
okçu Mete Gazoz, İtalyan Mauro
Nespoli'yi yenerek olimpiyat
şampiyonu oldu.
Klasik yay bireysel kategoride
mücadele eden Mete Gazoz'un
şampiyonluğu ile Türkiye
olimpiyat tarihinde ilk kez
okçulukta altın madalya kazandı.
24
Alman tenisçi. Dünya sıralamasında, kazandığı 22
Grand Slam'le, 24 sayıyla rekoru elinde bulunduran
Margaret Smith Court'un ardından gelmektedir. 1999
yılında Associated Press tarafından 20.yüzyılın en
büyük bayan tenisçisi seçilmiştir. Graf ayrıca WTA
dünya sıralamasında 377 hafta birinci sırada kalarak
en fazla bir numara olan tenisçi ünvanını taşımaktadır.
25
Steffi Graf Ödülleri ve Başarıları
Graf, 1987 yılından 1990 yılına kadar, 1993 yılından 1996
yılına kadar toplamda 8 kez “Yılın Oyuncusu” ödülünü almıştır.
Steffi Graf, 1986 yılında Corel WTA Tour tarafından
Newcomer of the Year ödülüne layık görüldü.
1988 ile 1989 yılları arasında 2 takvim döneminde 7 Grand
Slam şampiyonluğu elde eden Steffi Graf, bu galibiyetleri elde
eden tek tenisçidir.
Steffi Graf, 1988 yılında 4 Grand Slam turnuvasının
dördünü ve olimpiyat altın madalyasını kazanan ilk ve tek
tenisçi olma unvanını hala elinde tutmaktadır.
Steffi Graf, 17 Ağustos 1987’de başlayıp 10 Mart 1991 yılına
kadar 186 hafta boyunca kadınlar tenis dünya sıralamasında
bir numara yer aldı. Tüm kariyeri boyunca 377 hafta bir
numarada kalarak büyük bir rekora imza attı.
26
Futbol ‘erkek oyunudur’ sözüne 1800’lü
yılların sonunda kafa tutan bir kadın
NETTİE
HONEYBALL
Nettie J. Honeyball olarak da
adlandırılan Nettie Honeyball,
bilinen ilk kadın birliği futbol kulübü
olan İngiliz Bayanlar Futbol
Kulübü'nün kurucusu ve 1895
baharına kadar oyuncularından biri
idi. Nettie Honeyball adı bir takma
addı ve gerçek isim bilinmiyor
27
Sanayi Devrimi sürecinde ilk kez
ortaya çıkan feminist düşünceyi
savunan yazarlardan biri olan Lady
Florence Dixie ile görüşerek
düşüncesini destekletmek ister.
Britanya’da güçlü ve soylu bir
aileye sahip olan Dixie, kurulacak
futbol kulübüne “kızların bu oyuna
kalpleri ve ruhlarıyla” destek olmak
için başkan olur.
İlk kadın futbol kulübünün
kurulması
Londra'da yaşayan Honeyball 1894
yılında gazetelere bir ilan verdi. Genç
kadın, verdiği ilanda yeni yeni filizlenen
futbolda kadınların da yer alabileceğini
belirtti. Kadınlara seslenen ve bir kulüp
kurmayı arzu ettiğini paylaşan
Honeyball'ın çağrısı kısa sürede olumlu
yanıt buldu.
28
29
Kobe Bryant
Kobe Bean Bryant, 23 Ağustos 1978 tarihinde
Philadelphia, Pensilvanya'da dünyaya geldi.
lakabı Black Mamba, NBA takımlarından Los
Angeles Lakers'ın formasını giymiş Amerikalı
profesyonel basketbolcu. 1.98 boyunda olan
Bryant şutör gard ve kısa forvet
pozisyonunda görev almıştır. NBA tarihinin
en önemli basketbolcularından birisi olarak
gösterilmektedir.
5 NBA Şampiyonluğu, İki Final
MVP’liği ve 30.000 Sayı Barajını
Aşan En Genç Oyuncu
Kariyerinde sayısız başarılar elde eden Kobe
Bryant 24 yaşında 3 NBA şampiyonluğuna
sahip olmayı başarmıştır. Ardından 2008-
2009 sezonunu ve 2009-2010 sezonunu da
şampiyon tamamlayarak 5. yüzüğünü elde
etmiş ve bu iki sezonda da NBA Finallerinin
En Değerli Oyuncusu seçilerek tarihi bir
başarıya imza atmıştır. 34 yaşında ise NBA
tarihinin 30 bin sayı barajını aşan en genç
oyuncusu unvanını aldı.
30
31
DÜNYAYA ADINI
YAZDIRAN İNSANLAR
32
33
EDİSON'UN AMPULU AZ UZAKTA YANMIYOR
Elektriğin önündeki potansiyeli gören
ilk kişilerden biri Thomas Edison'dur.
Elektriğin "dünyadaki yaşamı
yeniden düzenleyecek" bir enerji
kaynağı olacağını öngören mucit
Edison, 1870'li yıllarda akkor
lambayı gündelik hayatta
kullanılabilir hale getirmek için New
Jersey'deki laboratuarına girdi. O
zamanlarda akkor lambalar hem çok
pahalıydı hem de kısa sürede
yanarak bozulmaktaydı. Bu
sorunların üstesinden gelmek için
yıllarca çalışarak başarıya ulaşan
Edison, 1879 yılında akkor lambanın
patentini aldı.
Küçük jeneratörler kullanarak
bazı seçkin insanların evlerini
akkor lamba ile aydınlatan
Edison, 1882 yılında New York'ta
Edison Aydınlatma Şirketi'ni
kurarak ticari çalışmalarına hız
kazandırdı. Yüzlerce buhar
makinesi satın alıp, düşük voltajlı
doğru akım şebekelerini kurmaya
başladı.
34
Fakat sistemlerinde doğru akım üretimini standart hale getiren
Edison'un önünde büyük bir teknik problem vardı: elektriğin uzaklara
iletilmesi. Jeneratörden 2 kilometre uzaklığa kablo çekildiğinde,
kablodaki güç tek bir lambayı bile yakmaya yetmiyordu. Dolayısıyla
elektrik santrallerinin zorunlu bir hizmet çapı vardı; çapın ötesinde
işe yaramıyor ve yeni bir santral gerekiyordu.
Westing House ve Tesla’dan
Alternatif Akım
Westinghouse ve Tesla'dan alternatif akım
Başka bir kolda ise Amerikan girişimci ve mucit
George Westinghouse vardı. Akım elektrikli
aydınlatma işine girmek amacıyla fizikçi William
Stanley'i işe alan Westinghouse, 1885 yılında
alternatif akım sistemlerini temel alan
transformatörlerden haberdar oldu. Edison'un
doğru akım şebekelerine rakip olarak bir başka
doğru akım şebekesi koymaktan ziyade,
tamamen yenilikçi ve rekabetçi bir alternatif
akım şebekesi kurmanın transformatörler
sayesinde mümkün olacağına kanaat getiren
Westinghouse, çalışmalarını alternatif akım
tarafına çekti. Böylece Westinghouse ve
başmühendisi Tesla'nın alternatif akım tarafında;
Edison'un ise doğru akım tarafında olduğu ticari
bir mücadelenin fitili ateşlenmiş oldu.
35
Alternatif Akım
Şirketleri kuruluyor
Gaulard-Gibbs transformatörlerinin
Amerikan patent haklarını satın alan
Westinghouse, Siemens alternatif akım
jeneratörünü getirerek çalışmaya başladı.
Gaulard-Gibbs ve ZBD transformatörlerinin
tasarımlarından yararlanan William
Stanley, ilk kullanılabilir transformatörü
geliştirdi. 1886 Yılının Mart ayında;
Westinghouse Elektrik Şirketinin
kurulmasından üç ay sonra Stanley, çok
voltajlı alternatif akım elektrik sistemini
dünyaya tanıttı
Yaklaşık 1,2 km boyunca çok düşük güç kaybına sahip olan bu
sistemle alternatif akım cephesinin eli daha da güçlendi. 1886
sonbaharında Westinghouse, Stanley ve Oliver B. Shallenberger,
New York'ta ilk ticari AC ağını kurmuştu. Şirket, Nikola Tesla'nın
çok fazlı alternatif akım asenkron motorunun Amerikan patenti için
büyük miktarda para ödedi ve entegre bir alternatif akım sistemi
kurma yolunda önemli bir adım attı
Santrallerden düşük akım ve çok yüksek
voltajda taşınan elektrik, yerleşim yerlerine
yakın yerlerde transformatörler vasıtasıyla
alçak gerilim ve yüksek akıma
dönüştürüldü ve kullanıma uygun hale
getirildi
36
Tesla'nın Kariyeri 1884 yılında
vatandaşı olacağı Amerika
Birleşik Devletleri'ne göç etti.
New York'ta kısa bir süre
kendi yoluna koyulmadan
önce Edison Machine
Works'te çalıştı. Ortaklarının
fikirlerini finanse etmeleri ve
pazarlamaları için Tesla, New
York'ta çeşitli elektrikli ve
mekanik cihazlar geliştirmek
için laboratuvarlar ve şirketler
kurdu.
37
Kendisinin alternatif akım
(AC) indüksiyon motor ve
1888'de Westinghouse
Electric tarafından
lisanslanan ilgili çok fazlı
AC patentleri kendisine
önemli miktarda para
kazandırdı ve şirketin
pazarlayacağı çok fazlı
sistemin temel taşı
TurkcPatentini alabileceği ve
pazarlayabileceği icatlar geliştirmeye
çalışan Tesla, mekanik
osilatörler/jeneratörler, elektriksel deşarj
tüpleri ve erken X-işinı görüntüleme ile
ilgili çeşitli deneyler yaptı. Ayrıca ilk
sergilenenlerden biri olan kablosuz
kumandalı bir tekne inşa etti. Bir mucit
olarak tanınan Tesla, laboratuvarındaki
ünlülere ve zengin müşterilere
başarılarını gösteriyordu ve halk
konferanslarında şovmenliğiyle dikkat
çekiyordu. Ayrıca sık sık Delmonicos'ta
yemek yiyordu.1890'lar boyunca New
York ve Colorado Springs'teki yüksek
voltajlı, yüksek frekanslı güç
deneylerinde kablosuz aydınlatma ve
dünya çapında kablosuz elektrik enerjisi
dağıtımı konusundaki fikirlerini
sürdürüyordu
Fikirleri için saatlerce aralıksız
gece gündüz demeden
çalışıyordu.1893 yılında
nihayet bir açıklama yaptı
38
1893 yılında, cihazlarıyla kablosuz iletişim olasılığı hakkında
açıklamalar yaptı. Tesla, bu fikirleri kıtalararası bir kablosuz
iletişim ve güç ileticisi olan bitmemiş Wardenclyffe Kulesi
projesinde pratik kullanıma sunmaya çalıştı, ancak bunu
tamamlamadan önce parası tükendi.Wardenclyffe'tan sonra
Tesla, çeşitli derecelerde başarıya sahip bir dizi icatla
çalıştı. Parasının çoğunu harcayan Tesla, New York'ta birçok
otelde yaşadı ve ödenmemiş faturaları geride bıraktı. Ocak
1943'te New York'ta öldü.Tesla'nın çalışması, onun
ölümünden sonra 1960'larda Ağırlıklar ve Ölçüler Genel
Konferansı'nda SI birimi olarak manyetik akı yoğunluğuna
tesla adı verilene kadar göreceli belirsizliğin içine düştü.Bu
durum 1990'lı yıllardan beri Tesla'ya duyulan ilginin yeniden
ortaya çıkmasını sağladı
39
Marie Curie
Marie Sklodowska Curie, 1863 yılında Ruslara karşı yapılan
başarısız Polonya Ayaklanmasından kısa bir süre sonra
Polonya'da doğdu.Lise eğitimini takiben, Paris'te bulunan
abisinin ve kız kardeşinin eğitim giderlerini karşılamak için
çalıştı.Aynı zamanda kendi Paris yolculuğu için de yeterli
parayı biriktirebildi.1891 yılında Sorbonne Üniversitesi'ne
girdi.Marie Curie o tarihlerde maddi imkansızlıklar içinde
olmasına rağmen (bir keresinde açlıktan sınıfta bayılmıştı.)
sınıfının en başarılı öğrencisiydi
1895'de Fransız Kimyacı Pierre Curie ile
evlendi.Pierre Curie o tarihlerde piezo
elektriğini keşfeden bilim adamı olarak
tanınıyordu. Marie Curie piezoelektrik özelliği
olan maddeleri kullanarak, radyoaktif
maddelerin aktifliğini ölçmek suretiyle
uranyum ve toryum elementlerinin radyoaktif
yapıda olduklarını gösterdi.1898 yılında Marie
ve kocası uranyum cevherinin içerdiği yeni bir
element keşfettiler.Bu yeni elemente, Madam
Curie'nin ülkesi olan Polonya'dan
esinlenilerek "Polonyum" adı verildi.1898
yılının sonlarında Curie'ler Radyum olarak
adlandırdıkları, çok daha aktif bir elementi
eser miktarda elde edebildiler. 40
Tartılabilir çoklukta Radyum elde edebilmek için çok büyük çaba sarf
ederek, uranyumca zengin cevherden Radyumu ayırabildiler.Tonlarca
cevheri dört yıl boyunca defalarca saflaştırarak ve kendi birikimlerini de bu
iş için sarf ederek, 0,1 gr. Radyum elde etmeyi başardılar.1903 yılında
Marie ve Pierre Curie, A.H. Becquerel ile birlikte radyoaktif maddeler ile
yaptıkları çalışmalardan dolayı Nobel Fizik Ödülü'nü kazandılar.
41
Madam Curie, eşinin 1906 yılında bir
trajik kaza sonucu ölümünden sonra,
eşinin Sorbonne Üniversitesindeki
Profesörlük görevini devraldı.Ne yazık
ki, kendisinin bir kadın olmasından
kaynaklanan, bilim komitesinin önyargılı
davranışlarıyla karşılaştı.Örneğin,
Fransız Bilim Akademisi üyeliği bir tek
oyla reddedildi.
Madam Curie 1911 yılında, Radyum ve
Polonyumun keşfinden ötürü ikinci
Nobel Ödülü'nü de kimya dalında
aldı.Hayatının son yıllarını Paris
Radyum Enstitüsünü yönetmekle
geçirdi.Madam Curie, yıllarca, radyoaktif
maddelerden yayınlanan radyasyona
maruz kalmış olmanın neden olduğu
(Lösemi) kan kanserinden öldü.
Stephen Hawking
Evreni anlamaya adanmış bir hayat Stephen Hawking, motor nöron
hastalığını (ALS Amyotrofik Lateral Skleroz) yenip çağının en saygın ve
başarılı bilim insanlarından oldu. Güçlü ve renkli espri anlayışıyla bir
bilim elçisiydi ve çalışmalarına halkın rahat erişebilmesi için uğraştı.
Büyük Patlamadan Karadeliklere adlı kitabı en çok satanlar listesine
girdi ama kaç kişinin kitabı sonuna kadar okuyabildiği ise belirsiz. Çok
sayıda televizyon programına katılan Hawking, sentezlenen sesinin de
birçok kayıtta kullanılmasına izin verdi.
8 Ocak 1942'de Oxford'da
doğdu. Biyolog olan babası,
annesiyle birlikte Almanya'da
bombardımanlardan kaçıp
Londra'ya taşınmıştı.
Oxford Üniversitesi'ni birincilikle
bitirip Cambridge
Üniversitesi'nde kozmoloji (evren
bilimi) doktorası yaptı.
Gençliğinde at biniyor, kürek
sporuyla ilgileniyordu. Ama
Cambridge'teyken motor nöron
hastalığı teşhisi kondu ve
vücudunun işlevini neredeyse
tamamen yitirdi.
42
2 YIL ÖMRÜ KALDI DENDİ
43
Doktorlar, 1964 yılında ilk eşi Jane
ile evlenme hazırlığı yapan
Hawking'in iki ya da üç yıl ömrü
kaldığını söylüyordu. Ama
rahatsızlığı beklenenden daha
yavaş ilerledi. Çiftin üç çocukları
oldu. Geçirdiği soluk borusu
ameliyatı nedeniyle sesini de
yalnızca ses birleştirici cihazla
kullanabilmesine rağmen 1988'de
evren bilimi rehberi olan Zamanın
Kısa Tarihi: Büyük Patlamadan
Karadeliklere kitabını yazdı.
Kitap, 10 milyondan fazla kopya sattı
ama Hawking, bunun 'hiç bitmeyen en
popüler kitap' olduğunun farkındaydı.
Hawking, kara deliklerin kuantum
fiziğinin izin verdiği ölçüde
dalgalanmasıyla yarattığı enerji
parçacıklarının etkileşip birbirlerini yok
etmesiyle ilgili yaptığı ve 'Hawking
Radyasyonu' olarak bilinen teoriyi
keşfetti.
İngiliz bilim insanı çözümleri hesaplama veya deney
yapmadan görselleştirme yeteneğiyle biliniyordu.
Belki de en ilgi çekici olan, evrenin belirlenen
yasalara göre geliştiğini söylediği 'Her şeyin
teorisi'ydi.
"Bu yasaların tamamı bize evrenin nasıl doğduğuna
ilişkin sorulara yanıt verebilir" dedi Hawking.
"Evren nereye gidiyor, bir sonu olacak mı? Eğer
olacaksa nasıl sona erecek? Eğer bu soruların
yanıtlarını bulursak, Tanrı'nın zihnini de anlamış
oluruz."
Popüler kültürün parçası
Hawking popüler kültürün de
parçasıydı. The Simpsons çizgi
filminde Homer karakteriyle yan yana
resmedilmiş, BBC'nin komedi dizisi
Red Dwarf'ta kendini oynamış, Uzay
Yolu II: Yeni Nesil (Star Trek: New
Generation) filminde hologramı yer
almıştı. Pink Floyd rock grubu da,
1994 tarihli The Division Bell adlı
albümlerindeki Keep Talking
şarkılarında Hawking'in mekanik sesini
kullandı. Stephen Hawking,
Cambridge Üniversitesi'nde matematik
profesörü olarak çalışmaya devam
etti, 2011 yılında Ceviz Kabuğundaki
Evren (The Universe in a Nutshell)
kitabını yayımladı.
44
STEPHEN HAWKİNG’İN GELECEĞE
DAİR UYARILARI
Elektrikli tekerlekli sandalyesini
çoğu zaman dikkatsizce
kullandığı bilinen Hawking,
vücudundaki yaraların fiziksel
istismardan kaynaklanmadığını
söylüyordu. İddialarla ilgili
herhangi bir işlem yapılmadı.
45
İngiliz kuramcı, hastalığının kendisine bazı
faydaları olduğuna inanıyordu,
rahatsızlanmadan önceki hayatından
'sıkıldığını' söylemişti. Hastalığı nedeniyle
birilerinin bakımına muhtaçtı. Kendisine 20
yıldan uzun bir süre bakan eşine duyduğu
saygıyı her fırsatta dile getiriyordu. Eşini,
1995'te evlendiği bir hemşire için terk
etmesi yakınları ve arkadaşları için
şaşırtıcı olmuştu. Hawking, 2000 yılından
sonra Cambridge'teki Addenbrooke
Hastanesi'ni çeşitli rahatsızlıkları nedeniyle
sık ziyaret etmeye başladı. Hawking'in
yıllarca sözlü ve fiziksel olarak istismar
edildiği iddiaları üzerine polis, çevresindeki
bazı kişileri sorguladı.
B E RCE S T E
İnsan imkansızı başarabilir sözü yetersizdir çünkü insan
imkansızın da üstüne çıkabilir
~Nikola Tesla