Yurtsever Genç Kadın Mayis-Haziran

More documents

Recommendations

Info

YURTSEVER GENÇ KADINonlarla tartışmalar yürütür. Okuldakidiğer kadın öğretmenlerle birlikteörgütlenme çalışmaları yürütür. İstanbulve Anadolu’nun birçok şehrinde kadınlarıbir araya getirme çabası içine girer.Sosyal Demokrat Hınçak Partisi tarafındanAbdulhamit diktatörlüğüne karşı Temmuz1890 tarihinde düzenlenen ve Osmanlıtopraklarındaki gayrimüslimlerin ilk gösterisiolan yürüyüşte muhabir olarak yer alır. 18Eylül 1895’te ise Anadolu Ermeni’lerineuygulanan baskı ve zulmü batı dünyasınaduyurmak ve Abdulhamit’i 1855’te yılındakararlaştıran reformları hayata geçirmeyezorlamak için düzenlenen Babı Aligösterisinin örgütleyicileri arasında yer alır.Muş dini lideri Peder Nerses Karahanyangtarafından gönderilen kırka yakın kadın dabu direnişte onunla birliktedir. PatrikhaneKilisesi’nde yapılan ayin sonrasında Mari,Patrik’ten hükümet başvurup, reformlarınuygulamaya konmasını talep etmesini ister.“Halk ya özgürlük ya ölüm talep ediyor Patrikhazretleri” diyerek az sayıda kadınla birlikteBab-ı Ali’ye doğru yürümeye başlar. Yolboyunca sayıları katlanarak artan kadınlar,marşlar eşliğinde saraya yürürler.Ancak hükümetin talimatıylapolisler göstericilere saldırır,kanlı bir çatışma yaşanır.Mari Beyleryan bu eylemindüzenleyicisi olarakhükümetçe her yerde aranmaya başlar. Buyüzden artık sık sık evinin değiştirdiği okuldakiderslere kılık değiştirerek katılabildiğigizli bir hayat yaşamak zorunda kalır.Bir gün evi onu tutuklamak için gelen zabitlercekuşatılır. Evden gizlice çıkmayı başarır amaartık Osmanlı topraklarında yaşama şansıkalmamıştır. 1896 sonbaharında Mısır’agider. Aynı dönemde Osmanlı Hükümeti onunhakkında ölüm fermanı çıkarmıştır. Mariyaşamına İskenderiye’de devam eder. Bir süreKıbrıs’ta da öğretmenlik yapar ama kısa birsürede Mısır’a geri döner. Kahire’ye taşınanMari, öğretmenliği sürdürmekle birlikteErmeni basınında yazmaya devam eder.Burada kendisi gibi Hınçak Partisi yöneticisiolan Avo (Avedis) Nakışçıyan ile evlenirama kendi soyadını kullanmaya devam eder.Mari Beyleryan Kahire’de en büyükhayallerinden biri olan dergi çıkarmadüşüncesini hayata geçirir. Ocak 1902’deyayın hayatına başlayan aylık dergi ‘Ardemis’öğrenciliğinden bu yana kurduğu bir hayalinvücut bulmasıdır. Dergi Ermeni kadınlarınınsesi olamayı amaçlamaktadır ve kadınlara özgübir dergidir. Dergi, Ermeni kadınlarınkendi hakları ve taleplerininolduğu, siyasal vetoplumsal sorunlarıalgılayabilecek birdüşünsel yetiyesahip olduklarını322022
Kadının olduğu her yer yaşam kaynağıdır“Dergi dünyanın değişikyerlerindeki kadınlarınmektuplarla birbirineseslerinin duyurdukları,Sorunlarını paylasıp çözümaradıkları bir platformadönüsür”gösterebilecekleri düşüncesini işleryayınlarda. İlk sayıdaki sunuş yazısında Mari,Ardemis’i kız kardeşlerine hediye ettiğinibelirtir. Ve şöyle açıklar; “Bu dergiyi sevsin,ona gözünün nuru gibi baksın ve maddimanevigüçlerini benimkilerine katıp her türlüfırtınaya karşı durabilen temeller üzerindedurabilen uzun bir geleceğe sahip olsun diye.’’Onun için tüm kadınlar kız kardeşidir. O günekadarki feminist ve kadın çevrelerindenfarklı olarak Mari başkent dışında yaşayantaşralı kadınların sorunlarına eğilmeyi esasalır. Kendi adıyla veya “Sone” takma adıylayazdığı yazılarda onların sorunlarını işler.1915 soykırımında katledilir.Ardemis, Osmanlı toraklarına giremezama Avrupalılara ulaşır. Tanınmış kadınhakları savunucusu ABD’li Ailee StoneBlackwell dergiye düzenli yazılar yazar.Dergi dünyanın değişik yerlerindekikadınların mektuplarla birbirine seslerininduyurdukları, sorunlarını paylaşıp çözümaradıkları bir platforma dönüşür. Mari dergideayrıca kadınların ekonomik bağımsızlığasahip olmaları gerektiğini savunur.Yirmi sayı yayınlanabilenArdemis, 1903 yılında ekonomiksorunlar nedeniyle yayın hayatına son vermekzorunda kalır. 1908 yılında Osmanlı’daII. Meşruiyet’in ilanı ve azınlık halklar ilegayrimüslimlere bazı hakların tanınmasıylabirlikte ortaya çıkan yumuşama ortamındaMari Beyleryan İstanbul’a döner. Taşradakız çocuklarına öğretmenlik yapma hayalivardır. Ancak İzmir’den gelen teklif üzerineburaya giderek Hiripsminyant Okulu’ndamüdür olarak çalışır. Aynı zamanda “Tşink”adlı bir gazeteye yazılar yazar ve “Tebi Ver”(yukarıya doğru) isimli şiir kitabını yayımlar.1913 yılında Yozgat’taki bir okuldanaldığı teklifle taşrada öğretmenlik yapmahayali gerçekleşir. Ne var ki, bu mutluluğuçok sürmez ve 1915 yılında Ermenilereuygulanan soykırımda o da katledilir. Neredeve nasıl öldürüldüğü bilinmemektedir.Bütün yaşamını halkının, ‘kız kardeşlerim’dediği kadınların ve çocuklarınyaşamlarını güzelleştirmeye adayanmücadeleci kadın tarihin külleri arasındaunutulmuşluğa terk edilse de, bugün onunkız kardeşleri anısına ve mücadelesiniyaşatma çabası içinde bulunuyorlar.MAYIS/HAZİRAN33
Page 1 and 2: “Kadının olduğu her yer yaşam
Page 3 and 4: EDİTÖR“Kadının olduğu her ye
Page 5 and 6: Kadının olduğu her yer yaşam ka
Page 31: Kadının olduğu her yer yaşam ka

Yurtsever Genç Kadın Mayis-Haziran

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?