Güzellik Uzmanlığı Eğitim Notları

2.3.1. Doğal (Biyolojik Yaşa Bağlı) Yaşlanma
Önüne geçilemez, kişiye göre zamansız ve hızlı oluşabilir. Bu çeşit yaşlanmaya karşı
koymak için derinin gençliğinden sorumlu beş doğal fonksiyon olan yenilenme, beslenme,
nemlendirme, solunum ve korumayı aynı anda etkilemek gerekir.
2.3.2. Yaşam Koşullarının Getirdiği Yaşlanma
Çoğunlukla yaşam tarzı ve cildin karşı koymak zorunda kaldığı güneş, hava kirliliği,
alkol, sigara, hastalık, stres, dengesiz beslenme gibi dış etmenlere bağlıdır. Bunun için cildi
tahriş etmeden temizleme, güçlendirme, koruma, sıkıştırma, dengeleme, hücre yenilenmesini
hızlandırma, canlandırma gibi etkilerin uygun bakımla sağlanması gerekir.
Hücresel DNA, sürekli olarak içten ve dıştan hasara uğratılmaktadır. Bu hasar
yalnızca genomik DNA için değil, aynı zamanda mitokondrial DNA için de geçerlidir. Hücre
içindeki serbest oksijen radikallerinin çoğu da mitokondride yapıldığından dolayı yaşlanma
ile beraber mitokondrial mutasyonlar daha sık görülmektedir. Dolayısıyla metabolizması
daha hızlı olan dokularda, mitokondrial hasarın daha erken görülebileceği varsayılabilir.
Genomik ve mitokondrial DNA’ya olan kümülatif hasar, hücrelerin erken yaşlanmasında
önemli rol oynar. Gama ve ultraviyole ışınlarına maruziyetin ardından, hücrelerde spontan
DNA hasarında artış ve DNA tamirinde azalma olmaktadır.
DNA hasarının yanı sıra yaşlanma işlemi protein hasarını da içermektedir. Protein
içindeki D-aminoasitlerin L-aminoasitlere dönüşümü protein fonksiyonunu ileri derecede
etkilemektedir. Yaşlanma işlemi ile birlikte şeker aldehitler, proteinlerdeki amino-asitlerle
birleşip kahverengi renk dönüşümüne ve fonksiyon kaybına yol açar. Bu işlem, dermal
kollajen başta olmak üzere ekstrasellüler matriks proteinlerini etkiler.
Güneş ışığına maruz kalmış deride ilk görülen yaşlanmaya bağlı değişiklikler kuruluk,
kabalaşma, laksite ve benign neoplazilerin görülmesidir.
İnsan derisinde yaşlanma ile birlikte görülen histolojik farklılıklar şöyle sıralanabilir:
‣ Epidermis
Dermal epidermal bileşenin düzleşmesi
Kalınlıkta değişkenlik
Hücre boyutunda farklılaşma
Hücresel atipi
Azalmış melanositler
Azalmış langerhans hücreleri
‣ Dermis
Atrofi (dermal hacim kaybı)
Azalmış fibroblastlar
Azalmış mast hücreleri
Azalmış kan damarları
Kısalmış kapiler kıvrımlar
Anormal sinir sonlanmaları
45