Çarçuba 3.Sayı

Genel duygular fizyolojik değişimler ile olağan beden, yüz şekilleriyle beraber ortaya çıkar.
Amigdala duygusal süreçlerle bağlantılı bir bölgedir ve duysal sistemden (tatma, işitme vs.)
amigdalaya mesajlar gelir (Cemalcılar, 2012). Amigdalaya ulaşan bilgiler beyinde ilkel şekilde
değerlendirilirken (Leodoux, 1989), kortekse varan her bilgi ayrıntılı bir şekilde değerlendirildikten,
sonra amigdalaya iletilir (Selçuk, 2004). Kortekste incelenerek amigdalaya ulaşan bilgiler sonucu,
doğru davranış biçimleri ortaya çıkar (Yavuz, 2005). Amigdalanın, hasar görmesi sebebiyle olayların
duygusal tarafını yorumlamada yetersizlik ve “duygusal körlük” şeklinde adlandırılan durum
meydana gelir (Young vd., 1995).
4. AMİGDALA HASARI
Akademisyen çalışmaları, amigdala parçasının korku duygumuzun kaynağı olduğunu ileriye
sürmüşlerdir (Justin 2011). Korku duyumuz hasar aldığında hayati fonksiyonlarımızı kaybetmiş kadar
etkilenebiliriz, örneğin:
Yapılan araştırma, bir kadının amigdalasının hasar görmesi adına yapılan bir çalışmadır. Lowa
Üniversitesinden nörolog Justin Feinstein ve arkadaşları, “SM” şeklinde adlandırdıkları bireyde,
“Urbach-Wiethe” olarak bilinen Lipoid Proteinzois hastalığı saptandığı, beynindeki duygularının
yönetiminden ve denetiminden sorumlu amigdala bölgesinin hasar görmesiyle bu çalışmayı
yapmışlardır.
SM eşine az rastlanan bu hastalığı nedeniyle 10’lu yaşlarında bu bölgedeki kaybı sebebiyle o
süreçten bu yana korku hissi yaşamadığını bu yüzden çevredeki tehlikeleri farkına varamadığını
gördüler. Örneğin; Korku duygusunu en son çocukluk çağında yaşlarında yaşayan SM bir akşam
parkta bıçağıyla oturan bir adamın üzerine gittiğini ve adamın SM’nin boynuna bıçak dayamasına
rağmen sakinliğini koruduğu bilinmektedir.
Araştırmacılar SM’nin korkusuzluğunu birçok kez teyit ettiler. Dehşet verici korku filmleri izlettirildi,
sürüngenler gösterildiğinde nefret etmesine rağmen herhangi bir korku simgesi olmadığını
gözlemlediler. Amigdala duygu renkliliği dışında da duygusal içerikli hatıraların depolanmasıyla
bağlantılıdır (Kelly, 2002).
İzlenilen bir filmin, bir yüz ifadesinin ne anlama geldiği veya hoş nahoş bir uyaran olduğu
amigdala sayesinde tespit edilir. “Amigdala zarar gördüğünde hastalar artık mutlu yüz ifadeleri ile
ürkek yüz ifadelerini birbirinden ayırt edemiyorlar. Yüksek sesleri gürültü olarak algılayamıyorlar.
Benzer şekilde hayvanların amigdalası zarar gördüğünde artık korkmayı tehlikeli ve tehlike
durumlarında kaçmayı öğrenmiyorlar.” (S.B. Hamann, 2002).
Bir diğer vakalar incelendiğinde, 1848 senesinde yaşanan kazada, bir demiryolu işçisinin beyninde
amigdala hasarı meydana gelmiştir. Motor becerilerinde herhangi bir değişim olmamıştır. Fakat
kazadan önceki karakterinden ödün vermiştir. Mesela duyarlı, doğru kararlar veren bir birey olduğu
bilinirken kazadan sonra saldırgan, uyumsuz, düzensiz bir karakter haline geçtiği gözlenmiştir.
(Saraçlı, Atasoy ve Karaahmet, 2012: 418). Bir başka örmeğe bakacak olursak;
1 Ağustos 1966 yılında Charles Whitman adında bir birey Teksas Üniversitesinin gözlem katına
çıkarak insanlara gelişi güzel ateş etmiştir. On üç kişinin ölmüş, otuz üç kişinin de yaralandığı bu
olayda Whitman’nın kendisi de polis tarafından vurularak öldürülmüştür. Evine giden ekipler bir gece
önce karısıyla annesi öldürmüş olduğunu gördüler. Charles Whitman banka memuru ve mühendislik
eğitimi almıştır. Şiddet eyleminde şaşırtıcı olan şey eylemin gerçekleştirileceğine dair herhangi bir
kanıt vermemiş olması. Karısıyla annesini öldürdükten sonra intihar notu olarak kaleme şunları
almıştır:
“Kendimi şu günlerde tam olarak anlayamıyorum. Aklı başında ve zeki bir genç olarak tanınmaktayım.
Ama son zamanlarda (ne zaman başladığını hatırlamıyorum) birçok sıra dışı ve mantıksız düşüncenin
kurbanı olmuş durumdayım… Ölümümden sonra, görünür herhangi bir fiziksel bozukl olmadığını
24