KADIKOY LIFE / Ocak & Şubat 2022

Çevre
Kurukahveci Mehmet Efendi’nin yeni binasında
gizli tarih gün yüzüne çıktı
PINAR BALTACI
İstanbul’un tarihi bölgeleri arasında
önemli bir yere sahip olan Kadıköy, her
yeni restore ve kazı çalışmasında sürprizler
çıkarıyor karşımıza. Hem Kadıköy’ün hem
de İstanbul’un tarihine etki edecek bu yeni
bulgular, tarihin tanığı Kadıköy’ü kuşkusuz
İstanbul için her geçen gün daha önemli
bir noktaya taşıyor.
“KAPLAMAYI SÖKTÜK,
ÖZGÜN CEPHEYİ ORTAYA ÇIKARDIK”
Bu sürprizlerden bir tanesi de hepimizin
çok yakından bildiği Kurukahveci Mehmet
Efendi’nin yeni binasında gerçekleşti.
Kurukahveci Mehmet Efendi, geçtiğimiz
aylarda eski binasının hemen yanındaki
soluk sarı boyalı binaya taşındı. 2018 yılında
Özen Mimarlık tarafından restorasyonuna
başlayan bu yeni binanın altında yatan
tarihi, Özen Mimarlık’ın kurucularından
Seda Özen Bilgili, şu sözler ve fotoğrafla
duyurdu: “Bina yapı tescilli idi, ancak tarihi
eserin cephesinin yıkılarak kaybolduğu
düşünülüyordu. Altta özgün cephenin durduğunu
fark ettim. Bir gece sabaha kadar
çalışarak kaplamayı söktük, özgün cepheyi
ortaya çıkardık.”
“OSMANLI SİGORTA LEVHASI”
KORUMA ALTINDA!
Eski tarihi eser yapının onarılmak yerine
kaplandığını ifade eden Seda Özen Bilgili,
sözlerini şöyle sürdürdü: “Tarihi eser, onarılmak
yerine kaplanmıştı. Özgün tuğlalara
metal kaynatılmış ve cephe kaplamaları
taşıtılmıştı. Bir gece -izinle- sabaha kadar bu
kaplamaları söküp, ertesi gün bu konudaki
başvurumuza ekledik. Cephe ve özgün
süslemeleri koruyarak, yapıyı güçlendirdik.
Tarihi eserin cephesindeki süslemeler
de neredeyse hapsedilmiş, gün ışığından
uzak kalmışlardı. Alındaki rozette ‘Esma’ül
Hüsna’, cepheyi sökünce de ‘Mâlikü’l-mülk’
yazısı karşımıza çıktı. Bu yazıyı taşıyan tarihi
yapılarımızda ‘Mâlikü’l-mülk’, ‘Ya Hafız’, ‘Maşallah’
gibi kitabelere rastlarız. Bu levhaları
sevenler tarafından ‘Osmanlı sigorta levhaları’
olarak da anılan kitabelerden birini de
biz bulup korumuş olduk.”
BAROK FORMDAKİ BAYKUŞ SÜSLEMESİ
Bilgili’nin yapıya ilişkin paylaştığı diğer detaylar
ise şöyle: “Restorasyon çalışmaları ile
İstanbul, yeni bir baykuş da kazandı. Barok
formdaki baykuş süslemesini özgürlüğüne
kavuşturduk, kat kat yapılmış boyalarından
itinayla arındırdık, hafifçe renklendirdik.
Kadıköy’deki yapının cephesine 1920’de
barok formda baykuş süsleme getirilirken,
yakın dönemlerde Saint Pierre Han duvarlarına
da Art Nouveau ve Jugendstil baykuş
baskılar işlenmişti. Ceyhun Katilt Hoca ve
ekibiyle de bu baykuşları gün yüzüne çıkarttık.
Mimarlar, baykuşları sevmiş.
YAN BİNA DA RESTORE EDİLEREK,
CEPHEDE BÜTÜNLÜK SAĞLANACAK
Yapının cephesi kapanmıştı, zemin katta
ise kepenk ardında bir boşluk vardı, cephe
yoktu. O dönem dükkânlarını ve bölgenin
eski fotoğraflarını araştırarak, zemin kat
için bu yeni doğramayı önerdik. Mağaza
hizmet vermeye başladı. Zemin kat cephesi,
boşluktan ibaretken; birçok eski fotoğrafa
baktık, cephe çizdik. Tabela tasarımını
Mimar Yeşim Bakırküre ile çalıştık. Sıra
yan binada, Kadıköy’deki ilk mağazanın
onarımında. O zaman cephede bütünlük
de sağlanacak.”
Ocak & Şubat 2022 kadikoylife.com : 7