24.12.2012 Views

DøYABET ve KARDøYOVASKÜLER SøSTEM Diyabet ve ...

DøYABET ve KARDøYOVASKÜLER SøSTEM Diyabet ve ...

DøYABET ve KARDøYOVASKÜLER SøSTEM Diyabet ve ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

D�YABET <strong>ve</strong> KARD�YOVASKÜLER S�STEM<br />

<strong>Diyabet</strong> <strong>ve</strong> kardiyovasküler sistem (KVS) halen<br />

dünyada üzerinde en fazla çalı�ılan iki konudur.<br />

�ubat 2004 Pubmed’e göre 2003 yılında<br />

diabette 11291 çalı�ma, kardiyovasküler<br />

sistemde 16277 çalı�ma yapılmı�tır. Her iki<br />

konunun da çalı�ılacak çok fazla parametresi<br />

vardır. Ancak biz çalı�malarımızda diyabetin<br />

vasküler sistem üzerine <strong>ve</strong> çe�itli ajanların da<br />

bu sisteme etkilerini ara�tırmaktayız.<br />

� Kalp<br />

� Damar Sistemi �<br />

Damar Sistemi<br />

Damar sisteminde in vivo <strong>ve</strong> in vitro çalı�malar<br />

yapılabilir.<br />

In Vivo<br />

� Tansiyon<br />

� Nabız<br />

In Vitro (Arter- Ven)<br />

<strong>Diyabet</strong>in vasküler etkileri:<br />

Sıçan aortu <strong>ve</strong> internal mammarian arter çalı�malarımızdan örnekler<br />

Biz çalı�malarımızda torasik aorta striplerinin<br />

kasılma <strong>ve</strong> gev�eme yanıtlarını incelemekteyiz.<br />

� Torasik/Abdominal Aorta<br />

� Pulmoner Arter<br />

� Renal Arter<br />

� Femoral Ven<br />

� Karotis<br />

� Mezenterik Arter...<br />

Deneysel <strong>Diyabet</strong> Modellerinin Olu�turulması<br />

Halen deneysel diyabet modelleri genetik,<br />

kimyasal <strong>ve</strong> cerrahi olarak yapılmaktadır. Her<br />

modelin avantaj <strong>ve</strong> dezavantajları vardır. Ancak<br />

yine de deneysel modellerin insan diyabetinin<br />

tam kar�ılı�ı olmadı�ı da unutulmamalıdır.<br />

Dr. Sibel ÖZYAZGAN<br />

�stanbul Üni<strong>ve</strong>rsitesi, Cerrahpa�a Tıp Fakültesi, Farmakoloji <strong>ve</strong> Klinik Farmakoloji Ab.D., �stanbul<br />

Genetik <strong>Diyabet</strong>ik Su�lar<br />

� Obez hiperglisemik-insülin rezistan ob/ob<br />

mice<br />

� Spontan diyabetik BB/ Edinburg rat<br />

Kimyasal<br />

� Streptozotosin (STZ) (65 mg/ kg, iv, ip)<br />

� Alloksan (100 mg/kg, iv)<br />

Cerrahi<br />

� Total/ parsiyal pankreasın çıkarılması<br />

Deneysel Tip I <strong>Diyabet</strong> Modelinin Olu�turulması<br />

Hayvanlar 3 gün gibi kısa bir sürede diyabet<br />

olmalarına ra�men vasküler bozuklukların<br />

görülebilmesi için 2-12 hafta beklenilmesi<br />

gerekmektedir. 2- 12 haftada görülen vasküler<br />

bozukluklar arasında fark olmadı�ını gösteren<br />

çalı�malar mevcuttur (Pfaffman MA <strong>ve</strong> ark.,<br />

1982). Biz çalı�malarımızda 4 haftalık bekleme<br />

süresini kullanmaktayız.<br />

� Tek doz STZ: 60- 80 mg/ kg i.p., i.v.<br />

Deneysel Tip II <strong>Diyabet</strong> Modelinin Olu�turulması<br />

Yakın zamana kadar Tip II diyabet olu�turulmasında<br />

neonatal-STZ uygulaması çok yaygın idi.<br />

Ancak son birkaç yıldır P. Masiello (1998) <strong>ve</strong><br />

arkada�larının ortaya koydu�u yeni model<br />

(NAD+STZ) çalı�malarda sıklıkla kullanılmaya<br />

ba�lamı�tır. Biz de bir projemizde bu modeli<br />

kullandık. Bu modelin temel dayana�ı streptozotosinin<br />

vücutta tüketti�i NAD depolarını<br />

yerine koyması <strong>ve</strong> NAD’nin beta hücrelerini<br />

korumasıdır. Sonuç olarak bu model insan-<br />

NIDDM’un karakteristiklerini gerek histolojik <strong>ve</strong><br />

gerek ise metabolik olarak taklit etmektedir<br />

(stabil orta derece hiperglisemi <strong>ve</strong> glukoz<br />

intolerans, de�i�mi� ancak anlamlı glukoz- ile<br />

uyarılabilen insülin salınımı, <strong>ve</strong> tolbutamide in<br />

vivo <strong>ve</strong> in vitro yanıt).<br />

18


� Neonatal STZ (65 mg/kg, i.p.)<br />

� NAD (Niacinamid) (230 mg/kg)+STZ (80<br />

mg/kg)<br />

� Parsiyal pankreasın çıkarılması<br />

Tip I <strong>Diyabet</strong> (2-12 hafta, >300 mg/dL Kan<br />

�ekeri) Avantajları <strong>ve</strong> Dezavantajları<br />

�nsülinomimetik ajanlar denenebilir.<br />

� Pür KVS komplikasyonlara etki gözlemlenir<br />

� �nsülin tedavi grubu da kontrol kullanılmalı<br />

� Hipoglisemik (insülin salı<strong>ve</strong>rici) ajanlar<br />

denenemez<br />

Tip II <strong>Diyabet</strong> (160- 300 mg/dL Kan �ekeri):<br />

� KVS komplikasyonlarının olu�ması için2- 12<br />

hafta bekleme<br />

� Hipoglisemik (insülin salı<strong>ve</strong>rici) <strong>ve</strong> antidiyabetik<br />

ajanlar denenebilir<br />

Damar Yanıtlarının Bozulma Mekanizmaları<br />

Damar vazoreaktivitesi çe�itli düzeylerde bozulabilir.<br />

a) Endotel düzeyinde<br />

b) Düz kas düzeyinde<br />

c) Reseptör <strong>ve</strong> sonrası olaylar düzeyinde<br />

d) Di�er mekanizmalar<br />

a) Endotel Düzeyinde<br />

b) Düz Kas Düzeyinde<br />

� Aktin, miyozin, kalmodulin proteinlerinin<br />

glikasyonu<br />

� Kalmodulin düzeyinin azalması<br />

� Ca ++ -sinyallenmesinde de�i�iklik<br />

� Subplazmalemmal Ca ++ - yanıtlarında<br />

azalma<br />

� IP3 cevaplarında artı�<br />

c) Reseptör <strong>ve</strong> Sonrası Olaylar Düzeyinde<br />

� Reseptör sayılarında artma/ azalma<br />

� Reseptör duyarlılıklarında artma/azalma<br />

� Reseptör sonrası olaylarda bozukluk<br />

� Postreseptör eksitasyon-kasılma kenetlenme<br />

reaktivitesinde artı� (5-HT, K + , PGI2,<br />

NA...)<br />

d) Di�er Mekanizmalar<br />

� LDL düzeyinde artı�<br />

� Ateroskleroz<br />

� Trombosit aggregasyonunda artı�<br />

� Apoptozis<br />

MATERYAL <strong>ve</strong> YÖNTEM<br />

�zole Organ Banyosu<br />

In vitro damar halka/strip çalı�malarında kullanılan<br />

izole organ banyoları çe�itli büyüklüktedir.<br />

Bizim düzene�imizdeki banyo 20 ml’liktir.<br />

Banyonun kapasitesinin bilinmesi içindeki sıvının<br />

konsantrasyonlarının ayarlanması bakımından<br />

çok önemlidir. Organ banyosunun sıvısı<br />

tabii ki fizyolojik sıvılardır (Krebs-Ringer gibi).<br />

Bu fizyolojik sıvılara çalı�manın amacına göre<br />

birçok agonist <strong>ve</strong> antagonist maddeler katılabilir.<br />

Halen en fazla kullanılanlar:<br />

� Dezmetilimipramin: NA’nın nöronal uptake<br />

inhibitörü<br />

� Deoksikortikosteron: NA’nın ekstranöronal<br />

inhibitörü<br />

� Propranolol: �1+ �2 blokeri<br />

Kan �ekeri � Oksidatif Stres ROS�<br />

Hiperglisemi<br />

Poliol Yolak Glukoz PLC/ PKC AGE �<br />

Aktivasyonu Otooksidasyonu Aktivasyonu<br />

Oksidatif Stres<br />

Endotel Disfonksiyonu<br />

19


� �ndometazin: COX- inhibitörü<br />

� L-NMMA: cNOS inhibitörü<br />

� TEA: Nonselektif K + - kanal inhibitörü<br />

� Glibenklamid: K + ATP- kanal blokeri<br />

� Klotrimazol: K + Ca-kanal <strong>ve</strong> sitokrom P450<br />

sistem inhibitörü<br />

� Metilen mavisi: Guanilat Siklaz inhibitörü<br />

� Aminoguanidin: iNOS inhibitörü<br />

� Nifedipin: L-tipi Ca 2+ -kanal inhibitörü<br />

Endotelin Çıkartılması<br />

Bilindi�i gibi endotel damar vasoreaktivitesinin<br />

düzenlenmesinde önemli modülatör rol<br />

oynamaktadır. Özellikle gev�eme yanıtlarının<br />

endotele ba�lı olup olmadı�ının ara�tırılmasında<br />

damar endotelinin sıyrılması gerekmektedir.<br />

Bunun için �u yollar uygulanabilir:<br />

� Mekanik: Pamuk ile hafifçe sıyırma<br />

� Saponin: 0.3 mg/ ml, 15’ önce enkübasyon<br />

Kasılma Yanıtları<br />

Reseptör aracılı: Noradrenalin kasılmasının<br />

duyarlılı�ı (pD2), maksimum de�eri, doz-yanıt<br />

de�erleri <strong>ve</strong> hızlı-yava� komponentleri (intraselüler<br />

Ca 2+ artı� mekanizmalarına ba�lı<br />

olarak, �1+�2 etkiler) (Bohr DF, 1963,<br />

Scarborough NL and Carrier GO, 1984, Van<br />

Meel JCA <strong>ve</strong> ark., 1981) ölçülebilir.<br />

� Noradrenalin: �1+ �2 (�1 hakim)<br />

�1H : prazosin<br />

�1L : yohimbin, prazosin<br />

�1N : HV723<br />

�1A : 5-metilurapidil<br />

�1D : BMY 7378<br />

�1B : Kloroetilklonidin (CEC), spiperon<br />

Depolarizasyon Kasılması<br />

KCl : nifedipin (bloker)<br />

Gev�eme Yanıtları<br />

Endotel Ba�ımlı: Bizim de içinde bulundu�umuz<br />

ara�tırıcıların ço�una göre diyabette<br />

endotel ba�ımlı (endotel hasarına ba�lı)<br />

yanıtlarda bozulma görülmektedir. Ancak<br />

endotel-ba�ımlı gev�eme yanıtlarının de�i�-<br />

medi�ini hatta arttı�ını bildiren ara�tırmalar<br />

da mevcuttur (Pieper GM, 1999) (asetilkolin,<br />

bradikinin, ADP, P maddesi, …)<br />

Bndotel ba�ımsız (NO donorleri: SNP, GTN,<br />

...)<br />

Ölçülecek Parametreler<br />

� Duyarlılık<br />

logEC50<br />

(Kasılma/gev�eme): pD2, -<br />

� % Gev�eme: Kasılmanın % inhibisyonu<br />

� % Kasılma: Kasılmanın, KCl-kasılmasına<br />

oranı<br />

� Maksimum<br />

kümülatif doz<br />

Kasılma: Tek doz <strong>ve</strong>ya<br />

� Noradrenalin kasılmasının hızlı, yava� <strong>ve</strong><br />

total komponentlerinin ölçümü<br />

Ölçülen Parametrelerin Standardizasyonu<br />

� mg gerim / mg ya� a�ırlık (ww)<br />

� mg(g) gerim / *cross sectional area (mm 2 )<br />

*CSA (mm 2 )= [a�ırlık (mg)] / [uzunluk (mm) x<br />

yo�unluk (mg.mm -3 )]<br />

Yo�unluk (damar düz kası): 1.05 mg.mm -3<br />

Deney Protokolu<br />

1. Kasılma yanıtları<br />

a) Noradrenalin kasılması<br />

� Doz- yanıt e�risi (D/Y)<br />

� Hızlı- yava�-total kasılma yanıtları<br />

b) KCl kasılması<br />

� Doz- yanıt e�risi (D/Y)<br />

2. Gev�eme yanıtları<br />

a. Endotel- ba�ımlı Ach yanıtları (D/Y)<br />

b. Endotel- ba�ımsız sodyum nitroprussid<br />

� (SNP) yanıtları (D/Y)<br />

� Noradrenalin doz/yanıt e�risi (�ekil 1)<br />

� KCl doz/yanıt e�risi (�ekil 2)<br />

� Ach doz/yanıt e�risi (�ekil 3)<br />

� SNP doz/yanıt e�risi (�ekil 4)<br />

20


�ekil 1. Sıçan torasik arterlerinin noradrenalin doz/ yanıt e�risi.<br />

�ekil 2. Sıçan torasik arterlerinin KCl doz/ yanıt e�risi.<br />

�ekil 3. Sıçan torasik arterlerinin Ach doz/ yanıt e�risi.<br />

21


SIÇAN AORTA ÇALI�MALARIMIZ<br />

1. Ozyazgan S, Bıçakcı B, Özaydın A,<br />

Denizba�ı A, Ünlüer EE, Akkan AG.<br />

The effect of agmatine on the vascular<br />

reactivity in streptozotocin-diabetic<br />

rats. Pharm. Research. 48(2): 133-138,<br />

2003.<br />

Amaç<br />

�2 <strong>ve</strong> imidazolin reseptörlerinin endojen<br />

ligantı agmatin’in (Regunathan S, Reis DJ,<br />

1996) vasküler etkileri ara�tırılmı�tır.<br />

Bulgular<br />

1 aylık AGM tedavisi diyabetik sıçanlarda:<br />

� Artmı� kan �ekerinin azalttı.<br />

� Kasılma yanıtlarını (NA/ KCl) etkilemedi<br />

� Azalmı� Ach gev�eme yanıtlarını düzeltti<br />

� SNP gev�eme yanıtlarını etkilemedi<br />

Sonuç<br />

�ekil 4. Sıçan torasik arterlerinin SNP doz/ yanıt e�risi.<br />

AGM, olasılıkla endotelial kalsiyumu arttırarak<br />

(NO salınımı) (Morrisey JJ, Klahr S, 1990) <strong>ve</strong><br />

düz kas kalsiyumunu azaltarak diyabetik<br />

sıçanlarda azalmı� olan endotel-ba�ımlı<br />

(Ach) gev�eme yanıtlarını düzeltmi�tir.<br />

2. Ozyazgan S, V. Senses, Ince E,<br />

Sultuybek G and Akkan AG. Effect of<br />

hyperoxia and metformin on vascular<br />

responses to vasoacti<strong>ve</strong> compounds<br />

in rats. J Basic Clin Physiol<br />

Pharmacol. 12(3): 249-61, 2001.<br />

Amaç<br />

Hiperoksi (Freeman B, Crapo JD, 1981) <strong>ve</strong><br />

metforminin sıçan aorta vazoreaktivitesine<br />

etkisi ara�tırılmı�tır.<br />

Bulgular<br />

Hiperoksi (6h) <strong>ve</strong> Metformin (1 hafta) tedavisi<br />

� Hiperoksi Ach yanıtlarını tamamen<br />

ortadan kaldırmı� <strong>ve</strong> metformin tedavisi<br />

(önce/ sonra) normale döndürmü�tür.<br />

� Hiperoksi <strong>ve</strong> metformin SNP yanıtlarını<br />

etkilememi�tir.<br />

� Hiperoksi <strong>ve</strong> metformin kasılma yanıtlarını<br />

(NA/KCl) etkilememi�tir.<br />

Sonuç<br />

Antioksidan etkisi olan metformin (Kanigur-<br />

Sultuybek G <strong>ve</strong> ark. 1995, Ewis SA, 1995)<br />

muhtemelen artmı� ROS’a ba�lı bozulmu�<br />

endotel-ba�ımlı gev�eme yanıtları düzeltmi�tir.<br />

22


3. V. Senses, Ozyazgan S, Ince E,<br />

Tuncdemir M, Kaya F, Ozturk M,<br />

Sultuybek G and Akkan AG. Effect of<br />

5-aminoimidazole-4-carboxamide riboside<br />

(AICA-r) on isolated thoracic aorta<br />

responses in streptozotocin-diabetic<br />

rats. J Basic Clin Physiol Pharmacol.<br />

12(3): 227-48, 2001.<br />

Amaç<br />

Pürin sentezinde endojen ara bir ürün olan<br />

AICA-r’in (Dixon R <strong>ve</strong> ark., 1991) Tip-2<br />

diyabetik sıçan (neonatal) aorta vazoreaktivitesine<br />

etkisi ara�tırılmı�tır.<br />

Bulgular<br />

AICA tedavisi diyabetik sıçanlarda:<br />

� Azalmı� vücut a�ırlı�ını arttırmı�tır<br />

� Artmı� kan �ekerini azaltmı�tır<br />

� Kasılma yanıtlarına (NA) etki yapmamı�tır<br />

� Ortadan tamamen kalkmı� Ach yanıtlarını<br />

normale döndürmü�tür.<br />

� SNP yanıtlarına etki yapmamı�tır.<br />

Sonuç<br />

Antioksidan (Feher J <strong>ve</strong> ark., 1986) <strong>ve</strong> insülinotropik<br />

(Akkan AG, Malaisse WJ, 1994)<br />

etkili AICA, diyabetik sıçanların azalmı� olan<br />

endotel-ba�ımlı gev�eme yanıtlarını düzeltmi�tir.<br />

4. Ozyazgan S, Ünlüçerçi Y, Bekpınar S<br />

and Akkan AG. Impaired relaxation in<br />

aorta from streptozotocin-diabetic<br />

rats: Effect of aminoguanidine (AMNG)<br />

treatment. Int. Jnl. Experimental. Diab.<br />

Res. 1: 145-153, 2000.<br />

Amaç<br />

Bir ileri glikozilasyon reaksiyon inhibitörü<br />

(Brownlee M <strong>ve</strong> ark., 1986) olan aminoguanidinin<br />

(AMNG) diyabetik sıçan aorta vazoreaktivitesine<br />

etkisi ara�tırılmı�tır.<br />

Bulgular<br />

8 haftalık AMNG tedavisi diyabetik sıçanlarda:<br />

� Azalmı� vücut a�ırlı�ını arttırmı�tır.<br />

� Artmı� kan �ekerini azaltmı�tır.<br />

� Kasılma yanıtlarına (NA/KCl) etki yapmamı�tır.<br />

� Endotel-ba�ımsız SNP yanıtlarını etkilememi�tir.<br />

� Azalmı� olan endotel-ba�ımlı Ach yanıtlarını<br />

normale döndürmü�tür.<br />

Sonuç<br />

AMNG, muhtemelen AGE inhibisyonu, PGI2<br />

salınımının artı�ı (Dewhurst M <strong>ve</strong> ark.. 1994),<br />

antioksidan etki (Giardino I <strong>ve</strong> ark., 1998) <strong>ve</strong><br />

aldoz redüktaz inhibisyonu gibi mekanizmalarla<br />

diyabetik sıçanlarda azalmı� olan Ach<br />

yanıtlarını düzeltmi�tir.<br />

5. S. Ozyazgan, V. �enses, E. �nce, G.<br />

Sultuybek, T. Utkan and A.G. Akkan.<br />

The effect of succinic acid monomethyl<br />

ester (SAM) on the responses<br />

of isolated thoracic aorta in<br />

streptozotocin-diabetic rats. Pharm.<br />

Research. 38, 1, 73-79, 1998<br />

Amaç<br />

�nsülinotropik bir ajan olan SAM’ın (Mac<br />

Donald MJ, 1988) diyabetik sıçan aorta<br />

vazoreakti-vitesine etkisi ara�tırılmı�tır.<br />

Bulgular<br />

10 günlük SAM tedavisi diyabetik sıçanlarda:<br />

� Azalmı� vücut a�ırlıklarını arttırmı�tır<br />

� Artmı� kan �ekerine etki yapmamı�tır<br />

� Depolarizasyon kasılmasına (KCl) etki<br />

yapmamı�tır<br />

� Azalmı� olan NA duyarlılı�ını (pD2)<br />

normale döndürmü�tür<br />

� Maksimal yanıtları etkilememi�tir<br />

� Endotel-ba�ımlı (Ach) <strong>ve</strong> ba�ımsız (SNP)<br />

yanıtlarına etki yapmamı�tır.<br />

Sonuç<br />

SAM, olasılıkla IP3/DAG yolak aktivitesini<br />

arttı-rarak (MacDonald MJ, 1989) azalmı�<br />

olan NA kasılma yanıt duyarlılı�ını normal<br />

düzeylere geri döndürmü�tür.<br />

23


6. Akkan AG <strong>ve</strong> Ozyazgan S. Tip-II Deneysel<br />

<strong>Diyabet</strong>ik-Rat Aorta Yanıtlarına<br />

GLP-1 (7- 36) <strong>ve</strong> Exendin-4’ ün Etkisi<br />

(yayın a�amasında).<br />

Amaç<br />

�ntestinal kaynaklı glukagon-benzeri peptid<br />

(GLP-1) (Holz GG <strong>ve</strong> ark., 1995) <strong>ve</strong> onun<br />

uzun etkili sentetik analo�u Exendin-4’ün<br />

(Young AA <strong>ve</strong> ark., 1999) vazoreaktiviteleri<br />

Tip-2 diyabetik sıçan aortalarında ara�tırılmı�tır.<br />

Bulgular<br />

4 haftalık GLP-1 <strong>ve</strong> EX-4 tedavileri:<br />

� Artmı� kan �eker düzeylerini normal<br />

düzeylere döndürmü�tür.<br />

� <strong>Diyabet</strong>te azalmı� NA maksimal yanıtı<br />

GLP-1 tedavisi ile normal düzeylere<br />

dönmü�tür.<br />

� <strong>Diyabet</strong>te azalmı� olan KCl maksimal<br />

yanıtları ne GLP-1 ne de EX-4 tarafından<br />

düzeltilememi�tir.<br />

� <strong>Diyabet</strong>te azalmı� olan Ach gev�eme<br />

yanıt duyarlılı�ı GLP-1 tedavisi ile, maksimal<br />

yanıt ise EX-4 tedavisi ile tersine<br />

döndürülmü�tür.<br />

� SNP yanıtlarına etki yapmamı�lardır.<br />

Sonuç<br />

Bu çalı�ma, deneysel diyabete bozulmu� olan<br />

kan �ekeri homeostazisinin <strong>ve</strong> vasküler yanıtlarının<br />

inkretin bir hormon oldu�u kabul edilen<br />

GLP-1 tedavisi ile düzeltilebilece�i <strong>ve</strong> GLP-<br />

1’in yeni jenerasyon bir Tip-2 diyabette kullanılabilecek<br />

antidiyabetik ajan olabilece�ini,<br />

exendin-4’ün ise deney �artlarımızda önemli<br />

bir vasküler etkisinin olmadı�ını ortaya koymu�tur.<br />

Bu çalı�mada daha kısa yarılanma ömrüne<br />

sahip GLP-1’in uzun etkili exendin-4 türevinden<br />

daha etkin bulunması, son günlerde<br />

yapılmı� olan <strong>ve</strong> GLP-1’in yarı ömrünün kısa<br />

olmasına ra�men etkisini çok daha uzun<br />

sürebilece�i (48 saatlik infüzyonundan sonra<br />

haftalarca) (Hui H <strong>ve</strong> ark., 2002) bildiren<br />

çalı�ma ile uyumludur.<br />

�nsan Mammarian Arter (Strip) Çalı�ması<br />

Cantürk E, Akkan AG <strong>ve</strong> Ozyazgan S.<br />

�nsan internal torasik arter (�TA) greftlerinin<br />

spazmanının önlenmesinde, papa<strong>ve</strong>rin<br />

ile bir PGI2 analo�u olan iloprostun<br />

intralüminal uygulanmasının kar�ıla�tırılması<br />

(yayın a�amasında)<br />

Amaç<br />

�TA spazmı, koroner arter bypass greftlerinde<br />

(KABG) perioperatif mortalite <strong>ve</strong> morbiditeyi<br />

arttıran bir ciddi sorundur (Saburu MR <strong>ve</strong><br />

ark., 1987). Bu çalı�mada anastomoz için<br />

hazırlanan �TA’lara intralüminal olarak iloprost<br />

solüsyonu <strong>ve</strong>rilerek, kasılma yanıtlarının<br />

halen bu amaçla kullanılan papa<strong>ve</strong>rin ile<br />

kıyaslanması amaçlan-mı�tır.<br />

Bulgular<br />

� Papa<strong>ve</strong>rin NA kasılma yanıtlarının duyarlılı�ını<br />

azaltmı�tır.<br />

� �loprost, KCl kasılma yanıtlarının duyarlılı-<br />

�ını azaltmı�tır.<br />

� Hem papa<strong>ve</strong>rin hem de iloprost, NA/ KCl<br />

maksimal kasılmalarını etkilememi�tir.<br />

Sonuç<br />

�loprostun (Grant SM <strong>ve</strong> ark., 1992) KABG<br />

için hazırlanan �TA’larda papa<strong>ve</strong>rine alternatif<br />

olarak intralüminal kullanılabilece�ini dü�ünülmektedir.<br />

�MA’nın KABG olarak hazırlanması<br />

�MA’da NA doz/yanıt e�risi (�ekil 5)<br />

�MA’da KCl doz/yanıt e�risi (�ekil 6)<br />

Domuz Koroner Arter Çalı�ma Protokolu<br />

Protokol<br />

Sa� koroner arter (RCA), ön inen koroner<br />

arter (LAD) <strong>ve</strong> sirkumfleks koroner arterler<br />

(CX) kullanılmı�tır.<br />

24


Kasılma Yanıtları:<br />

� Asetilkolin (D/Y) (pD2, maksimal kasılma)<br />

� Histamin (D/Y) (pD2, maksimal kasılma)<br />

� KCl (D/Y) (pD2, maksimal kasılma)<br />

� Gev�eme Yanıtları:<br />

� Ach-önkasılma/ NA gev�eme (D/Y, pD2,<br />

% Inh.)<br />

� His-önkasılma/ NA gev�eme (D/Y, pD2, %<br />

Inh.)<br />

Ach doz/yanıt e�risi (�ekil 7)<br />

Histamin doz/yanıt e�risi (�ekil 8)<br />

KCl doz/yanıt e�risi (�ekil 9)<br />

Ach kasılma/NA gev�eme yanıtları (�ekil 10)<br />

Histamin kasılma/NA gev�eme yanıtları (�ekil<br />

11)<br />

Domuz Koroner Arter Çalı�ması<br />

Arslan C, Ozyazgan S, Akkan AG. The<br />

effects of pretransplant ischemichypotermic<br />

time on reactivities of pig<br />

coroner arteries (yayın a�amasında)<br />

Amaç<br />

Kalp transplantasyonunda, transplant öncesi<br />

geçen iskemik-hipotermik sürenin (4 0 C <strong>ve</strong><br />

6saat) (Demertzis S <strong>ve</strong> ark., 1993) koroner<br />

arter reaktivitesi üzerindeki etkileri ara�tırılmı�tır.<br />

Bulgular<br />

6 saatlik bekleme süresi bazala (0. saat)<br />

göre:<br />

� Asetilkolin kasılma yanıtlarını etkilememi�tir.<br />

� Histamin kasılma yanıtlarını etkilememi�tir.<br />

� KCl kasılma yanıtlarını etkilememi�tir.<br />

� Ach/His-önkasılma/NA gev�eme yanıtlarını<br />

etkilememi�tir.<br />

Sonuç<br />

Pretransplant olarak geçen 6 saat sürenin<br />

koroner arter reaktivitesine ba�lı olarak erken<br />

dönemde kalbin mekanik performansı <strong>ve</strong> geç<br />

dönemde koroner vaskülopati üzerinde<br />

önemli farklılıklar yaratmayaca�ı gösterilmi�tir.<br />

KAYNAKLAR<br />

Akkan AG, Malaisse WJ. Insulinotropic action of<br />

AICA- riboside. I. Insülin release by isolated islets<br />

and perfused pancreas. Diabetes Res. 25: 13-23,<br />

1994<br />

Bohr DF. Vascular smooth muscle: Dual effects of<br />

calcium. Science, 139: 597- 599, 1963<br />

Brownlee M, Vlassara H, Kooney A, Ulrich P and<br />

Cerami A. Aminoguanidine pre<strong>ve</strong>nts diabetes<br />

induced arterial wall protein cross- linking. Science<br />

(Wash. DC), 232: 1629- 1632, 1986<br />

Demertzis S, Wippermann J, Schaper J. Uni<strong>ve</strong>rsity<br />

of Wisconsin <strong>ve</strong>rsus St. Thomas hospital solution<br />

for human donor heart preservation. Ann. Thorac.<br />

Surg. 55: 1131- 1137, 1993<br />

Dewhurst M, Ste<strong>ve</strong>ns EJ, Karasu C and Tomlinson<br />

DR. Effects of aminoguanidine treatment on sciatic<br />

ner<strong>ve</strong> laser Doppler flux and prostacyclin release<br />

from vascular tissues and sciatic ner<strong>ve</strong> of control<br />

and streptozotocin diabetic rats. Br. J. Pharmacol.<br />

112: 373, 1994<br />

Dixon R, Gourzis J, McDermott D, Fujitaki J,<br />

Dewland P, Gruber H. AICA-Riboside: Safety,<br />

tolerance, and pharmacokinetics of a no<strong>ve</strong>l<br />

adenozine- regulating agent. J. Clin. Pharmacol.<br />

31: 342- 347, 1991<br />

Ewis SA, Abdel- Rahman MS. Effect of metformin on<br />

glutathione and magnesium in normal and<br />

streptozotocin- induced diabetic rats. J. Appl.<br />

Toxicol. 15: 387- 390, 1995<br />

Feher J, Long I, Deak G, Cornides A, Nekam K,<br />

Gergely P. Free radicals in tissue damage in li<strong>ve</strong>r<br />

diseases, therapeutic approach . Tokai. J. Exp.<br />

Clin. Med. 11: 121- 134, 1986<br />

Giardino IF, Arman K, Hatechell DL and Brownlee M.<br />

Aminoguanidine inhibits reacti<strong>ve</strong> oxygen species<br />

formation, lipid peroxidation and oxidant- induced<br />

apoptosis. Diabetes, 47: 1114- 1120, 1998<br />

Grant SM, Goa KL. Iloprost: A review of its<br />

pharmacodynamic and pharmacokinetic properties<br />

and therapeutic potential in peripheral vascular<br />

disease, myocardial ischemia and extracorpereal<br />

circulation procedures. Drugs, 43: 899- 924, 1992<br />

Holz GG, Leech CA and Habener JF. Activation of a<br />

cAMP- regulated Ca++- signaling pathway in<br />

pancreatic- beta- cells by the insülinotropic<br />

hormone glucagon- like peptide-1. J. Biol. Chem.<br />

270: 17749- 17757, 1995<br />

Hui H, Farilla L, Merkel P and Perfetti R. Eur. J.<br />

Endocrinol. 146: 863- 869, 2002<br />

Kanigur- Sultuybek G, Gü<strong>ve</strong>n M, Onaran I, Tezcan<br />

V, Cenani A, Hatemi H. The effect of metformin on<br />

insülin receptors and lipid peroxidation in alloxan<br />

and streptozotocin- induced diabetes. J. Basic<br />

Clin. Physiol. Pharmacol. 6: 271-280, 1995<br />

MacDonald MJ, Fahien LA, Mertz RJ, Rana RS.<br />

Effect of esters of succinic acid and other citric<br />

acid cycle intermediates on insülin release and<br />

inositol phosphate formation by pancreatic islets.<br />

Arch. Biochem. Biophys. 269: 400-406, 1989<br />

MacDonald MJ, Fahien LA. Glyceraldehyde<br />

phosphate and methyl esters of succinic acid. Two<br />

“new” potent insülin secretagogues. Diabetes. 37:<br />

997- 999, 1988<br />

25


Masiello P, Broca C, Gross R, Roye M. Experimental<br />

NIDDM: De<strong>ve</strong>lopment of a new model in adult rats<br />

administered streptozotocin and nicotinamide.<br />

Diabetes, 47: 224- 229, 1998.<br />

Morrisey JJ, Klahr S. Agmatine activation of nitric<br />

oxide synthase in endothelial cells. Proc. Assoc.<br />

Am. Phys. 109: 51-57, 1997<br />

Pfaffman MA, Ball CR, Darby A and Hilman R.<br />

Insulin re<strong>ve</strong>rsal of diabetes- induced inhibition of<br />

vascular contractility in the rat. Am. J. Physiol.<br />

242: H490- H495, 1982.<br />

Pieper GM. Enhanced, unaltered and impaired nitric<br />

oxide- mediated endothelium- dependent<br />

relaxation in experimental diabetes mellitus:<br />

importance of disease duration. Diabetologia, 42:<br />

204- 213, 1999<br />

Regunathan S, Reis DJ. �midazoline receptors and<br />

their endogenous ligands. Ann. Rev. Pharmacol.<br />

Toxicol. 36: 511- 544, 1996<br />

Saburu MR, McClung JA, Fass A. Early<br />

postoperati<strong>ve</strong> spasm in the left internal mammary<br />

artery bypass grafts. Ann. Thorac. Surg. 44: 199-<br />

200, 1987<br />

Scarborough NL, Carrier GO. Nifedipine and alpha<br />

adrenoceptors in rat aorta: I. Role of extracellular<br />

calcium in alpha- 1 and alpha-2 adrenoceptormediated<br />

contraction. J. Pharmacol. Exp. Ther.<br />

231: 597- 602, 1984<br />

Van Meel JCA, De Jonge A, Kalkman HO, Wilffert B,<br />

Timmermans PBMNM, Van Zwieten PA. Vascular<br />

smooth muscle contraction initiated by<br />

postsynaptic alpha-2- adrenoceptor activation is<br />

induced by an influx of extracellular calcium. Eur.<br />

J. Pharmacol. 69: 205- 208, 1981<br />

Young AA, Gedulin BR, Bhausar S, Bodkin N, Jodka<br />

C, Hansen B, Denaro M. Glucose- towering and<br />

insülin – sensitizing actions of exendin-4: studies<br />

in obese diabetic (ob/ob, db/db) mice, diabetic<br />

fatty Zucker rats and diabetic rhesus monkeys<br />

(Macaca mulatta). Diabetes, 48: 1026- 34, 1999<br />

ÖZGEÇM��<br />

Adı Soyadı : Sibel ÖZYAZGAN<br />

E�itim Durumu<br />

Hacettepe Üni<strong>ve</strong>rsitesi Eczacılık Fakültesi (1986)<br />

Cerrahpa�a Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim<br />

Dalında Yüksek Lisans (1990)<br />

Cerrahpa�a Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim<br />

Dalında Doktora (1995)<br />

Yayın Listesi<br />

I. Ara�tırma Projeleri<br />

1. Streptozotosin-diyabetik rat aorta yanıtlarına<br />

aminoguanidin’in etkileri, �.Ü. Ara�tırma Fonu<br />

Projesi, Proje No. 1116/010598, Proje ortak<br />

ara�tırmacısı, 1998.<br />

2. Streptozotosin-diyabetik rat aorta yanıtlarına<br />

agmatin’in etkileri, �.Ü. Ara�tırma Fonu Projesi,<br />

1312/050599, Proje Yürütücüsü, 1999.<br />

3. Tip II- deneysel diyabetik rat aorta yanıtlarına<br />

GLP-1 (7-36) <strong>ve</strong> Exendin-4’ün etkisi, �.Ü.<br />

Ara�tırma Fonu Projesi, Proje No: 1633-<br />

30042001, Proje ortak yürütücüsü, 2001.<br />

4. S.I.F.O./E.S.C.P. Study group on acute<br />

myocardial infarction management, International<br />

drug utilization sur<strong>ve</strong>y on acute myocardial<br />

infarction management, Collaborati<strong>ve</strong> Project (S.<br />

Özyazgan et. Al.) Proje ortak ara�tırmacısı,,<br />

1998.<br />

II. Ara�tırma Makaleleri<br />

Uluslararası Dergilerde Yayılanan Makaleler<br />

1. Ünlüer EE, Denizba�ı A, Özyazgan S, Akkan<br />

AG. Role of bombesine and cholecystokinin<br />

receptors in gastric ınjury- induced by<br />

hemorrhagic shock in the rat. Pharmacology,<br />

68(2): 74-80, 2003.<br />

2. Ozyazgan S, Bıçakcı B, Özaydın A, Denizba�ı<br />

A, Ünlüer EE, Akkan AG. The effect of agmatine<br />

on the vascular reactivity in streptozotocindiabetic<br />

rats. Pharm. Research. 48(2): 133-138,<br />

2003.<br />

3. Heybeli N, Oktar FN, Ozyazgan S, Akkan G and<br />

Ozsoy S. Low-cost antibiotic loaded systems for<br />

de<strong>ve</strong>loping countries. 11: 207-216, 2003.<br />

4. Ozyazgan S, V. Senses, Ince E, Sultuybek G<br />

and Akkan AG. Effect of hyperoxia and<br />

metformin on vascular responses to vasoacti<strong>ve</strong><br />

compounds in rats. J Basic Clin Physiol<br />

Pharmacol. 12(3):249-61, 2001.<br />

5. V. Senses, Ozyazgan S, Ince E, Tuncdemir M,<br />

Kaya F, Ozturk M, Sultuybek G and Akkan AG.<br />

Effect of 5- aminoimidazole- 4- carboxamide<br />

riboside (AICA- r) on isolated thoracic aorta<br />

responses in streptozotocin- diabetic rats. J<br />

Basic Clin Physiol Pharmacol. 12(3):227-48,<br />

2001.<br />

6. Özyazgan S, Ünlüçerçi Y, Bekpınar S and<br />

Akkan AG. Impaired relaxation in aorta from<br />

streptozotocin- diabetic rats : Effect of<br />

aminoguanidine (AMNG) treatment. Int. Jnl.<br />

Experimental. Diab. Res. 1: 145- 153, 2000 .<br />

7. A. Denizba�ı, K. Berkman. S. Özyazgan, E.<br />

E�kazan, The effect of tizadine on maximal<br />

electroshock seizures (MES) in mice. Gen.<br />

Pharmacology. 32: 513- 516, 1999.<br />

8. S. Özyazgan, V. �enses, T. Utkan, G. Yıldırım,<br />

G. Ulak, N. Gacar, Z. Özüner and A.G. Akkan.<br />

The effect of isradipine on maximal electroshock<br />

seizures (MES) in mice. Gen. Pharmacology.<br />

31, 1, 133-135, 1998.<br />

9. S. Özyazgan, V. �enses, E. �nce, G. Sultuybek,<br />

T. Utkan and A.G. Akkan. The effect of succinic<br />

acid monomethyl ester (SAM) on the responses<br />

of isolated thoracic aorta in streptozotocindiabetic<br />

rats. Pharm. Research. 38, 1, 73-79,<br />

1998<br />

10. S. Özyazgan, V. �enses, Z. Özüner and A.G.<br />

Akkan. Quantification of ofloxacin in biological<br />

fluids by high-performance liquid<br />

chromatography. J. Basic and Clin. Physiol.<br />

Pharmacol. 8: No:1-2, 73-79, 1997<br />

11. A.G. Akkan, I. Mutlu, S. Özyazgan, A. Gök, U.<br />

Yi�it, Z. Özüner, V. �enses, H. Pekel.<br />

Comparati<strong>ve</strong> tear concentrations of topically<br />

26


applied ciprofloxacin, ofloxacin and norfloxacin<br />

in human eyes. Int. J. Clin. Pharm. Ther. 35:<br />

No:5, 214-217, 1997<br />

12. A.G. Akkan, I. Mutlu, S. Özyazgan, A. Gök, U.<br />

Yi�it, Z. Özüner, V. �enses, H. Pekel.<br />

Penetration of topically applied ciprofloxacin,<br />

norfloxacin and ofloxacin into the aqueous<br />

humor of the uninflamed human eye. J.<br />

Chemotherapy, 9: N.4, 257-262, 1997<br />

III. Bildiriler<br />

Uluslararası Kongrelerde Sunulan Bildiriler<br />

1. AG. Akkan, S. Ozyazgan, B. Bıçakcı, B.<br />

Barutcu, M. Ozturk, F. Kaya, M. Tunçdemir, T.<br />

Ulutin, C. Bayram. The effect of agmatine on the<br />

responses of isolated thoracic aorta in<br />

streptozotocin diabetic rats. 36th EASD,<br />

Jerusalem-Israel, Diabetologia, 43(Suppl. 1):<br />

A271-1041, 2000.<br />

2. B. Bıcakcı, T. Ulutin, C. Bayram, S. Ozyazgan<br />

and AG. Akkan. The effect of agmatine on the<br />

platelet aggregation in streptozotocin diabetic<br />

rats. 36th EASD, Jerusalem-Israel,<br />

Diabetologia, 43(Suppl. 1): A266-1021, 2000.<br />

3. S. Ozyazgan, B. Bıcakcı, E. Ince, V. Senses, G.<br />

Sultuybek and AG. Akkan. Antioxidant effect of<br />

succinic acid monomethylester (SAM) in<br />

streptozotocin- induced diabetic rats.36th EASD,<br />

Jerusalem-Israel, Diabetologia, 43(Suppl. 1):<br />

A263-1009; 2000.<br />

4. V. Senses, S. Ozyazgan, E. Ince, M. Tunçdemir,<br />

M. Ozturk, G. Sultuybek and AG. Akkan. The<br />

effect of 5- Imidazole- 4- Carboxamide Riboside<br />

(AICA-r) on the responses of isolated thoracic<br />

aorta in streptozotocin diabetic rats. 35th EASD,<br />

Brussels-Belgium, Diabetologia, 42(Suppl 1):<br />

A324-1228, 1999.<br />

5. A.G. Akkan, S. Ozyazgan, E. Ince, G. Sultuybek,<br />

M. Ozturk, DO. Yıllar. Antioxidant effect of 5aminoimidazole-<br />

4- carboxamide riboside (AICAr)<br />

in neonatal- streptozotocin induced diabetic<br />

rats. 35th EASD, Brussels-Belgium,<br />

Diabetologia, 42(Suppl. 1): A328- 1245, 1999.<br />

6. S. Özyazgan. Y. Ünlüçerçi, S. Bekpınar, A.G.<br />

Akkan. Impaired relaxation in aorta from<br />

streptozotocin diabetic rats: Effects of<br />

aminoguanidine treatment. Diabetologia,<br />

Brussels-Belgium, 42 (Suppl. 1): A324- 1229,<br />

1999.<br />

Ulusal Kongrelerde Sunulan Bildiriler<br />

1. S. Özyazgan, Z. Özüner, S. Tekin�en Aslan,<br />

A.G. Akkan. Metoprolo’un fındık farelerinde<br />

maksimal elektro�ok nöbetine (MEN) etkisi. 10.<br />

Ulusal Farmakoloji kongresi, Suppl. 21, E-07,<br />

Bursa, 1990.<br />

2. S. Özyazgan, A. Denizba�ı, Z. Özüner. Sıçan<br />

diyafragma – frenik sinir preparatında<br />

propofol’un nondepolarizan nöromüsküler bloker<br />

ajanlar üzerindeki potansiyalizasyon etkisi. 12.<br />

Ulusal Farmakoloji Kongresi, Bildiri Kitabı, P1-<br />

20, Tekirova- Antalya, 1994,<br />

3. S. Özyazgan, E. �nce, V. �enses, G. Sultuybek<br />

<strong>ve</strong> A.G. Akkan. Hiperoksi <strong>ve</strong> metformin’in sıçan<br />

aorta yanıtlarına etkisi. 15. Ulusal Farmakoloji<br />

Kongresi, Bildiri Kitapçı�ı, PO8-14, Antalya,<br />

1999.<br />

4. S. V. �enses, S. Özyazgan, A. G. Akkan.<br />

Serbest oksijen radikalleri-I : Vücuttaki<br />

antioksidan sistemler. Türk Aile Hek. Derg. 3 (1-<br />

2): 5-11, 1999.<br />

5. A.G. Akkan, �. Mutlu, A. Gök, S. Özyazgan, V.<br />

�enses, U. Yi�it, H. Peker <strong>ve</strong> Z. Özüner. Sa�lam<br />

insane gözüne topical uygulanan siprofloksasin,<br />

ofloksasin <strong>ve</strong> norfloksasin’in göz ya�ı<br />

konsantrasyonlarının kar�ıla�tırılması. 13. Türk<br />

Farmakoloji Kongresi, Bildiri Kitabı, SS-7,<br />

Antalya, 1996<br />

6. A.G. Akkan, �. Mutlu, A. Gök, S. Özyazgan, V.<br />

�enses, U. Yi�it, H. Peker <strong>ve</strong> Z. Özüner.<br />

�nflamasyonsuz insane gözüne topical<br />

uygulanan siprofloksasin, ofloksasin <strong>ve</strong><br />

norfloksasin’in aköz hümöre penetrasyonu. 13.<br />

Türk Farmakoloji Kongresi, Bildiri Kitabı, SS-8,<br />

Antalya, 1996<br />

7. S. Özyazgan, V. �enses, T. Utkan, G. Yıldıran,<br />

G. Ulak, N. Gacar, Z. Özüner <strong>ve</strong> A.G. Akkan.<br />

�sradipin’in fındık farelerinde maksimal<br />

elektro�ok nöbetine etkisi. 13. Türk Farmakoloji<br />

Kongresi, Bildiri Kitabı, SS-6, Antalya, 1996<br />

8. M. Öztürk, M. Tunçdemir, S. Bolkent, F. Kaya,<br />

S. Yılmazer, A. G. Akkan, S. Özyazgan, V.<br />

�enses, Z. Özüner. An ultrastructural study on<br />

the effects of AICA- riboside treatment on aortic<br />

alteration in neonatal STZ- induced diabetic rats.<br />

13. Ulusal Elektron Mikroskopi Kongresi,<br />

Bildiriler Kitabı, 390- 395, 1997.<br />

9. Akkan, S. Özyazgan, E. �nce, V. �enses, G.<br />

Sultuybek. Neonatal- streptozotosin diyabetik<br />

ratlarda 5- aminoimidazol- 4- karboksamidribozid<br />

(AICA-r)’in antioksidan etkisi. 35. Ulusal<br />

<strong>Diyabet</strong> Kongresi, Kongre Kitabı, Grup-8, 1999.<br />

27

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!