AHMET SÜREYYA EMİN HAZRETLERİNİN DİVAN-I ŞERİFİ

Divan-ı Süreyya
10
bir kuldur. Nefsini bilmeyen, hakikatini anlamayan, bakar körden olan, hakikatine
cahil bulunan kişilere benzemez.
Ruh-u ilâhî ile zinde olan bu ekmel insan ilâhî aleme rucu devletinden dolayı sözü
ve icrası Cenab-ı Hakk'a muzaftır, yani Hz.Abdülkadir Geylanî'nin kurduğu Kadiri
tarikatı beşerî bir teşebbüs değil ilâhî emre müstenit bir harket ve ilâhî aleme rücu
namzetliğinde olan yani hakiki ve muhles kul olacak insanları Hakk'a götürmek için
ilâhî bir mekteptir. Bu mektep insan kalblerinde açılır. Nasibedar olanlar bu
mektebin ilâhî azametini görerek mest ü hayran kalırlar ve Allahı görmek devletiyle
ebedî mes'ut,hayyi ebed ve şad u hürrem olurlar.
Şu halde Abdülkadir Geylanî Hazretleri kendi kalbin de "Ruhu İlâhî"nin (ki buna
"Nuru Zat" ve "Ruh-u İzafi" denir) münkeşif olması devletine (bütün kemâlâtı ile
görünmesi saadetine) mazhar olmuş ve bu ilâhî kemâlât ile feyizlenmek nasibini
almış âlişan manevî bir sultandır.
Hz.Abdülkadir Geylanî, "Yehdillahu linûrihi men yeşa’, yani Cenab-ı Hakk zat-ı
Nuru için dilediği gibi hidayet eder" sırrı ile mütehakkıktır.
Bu ayetteki "linûrihi", "Nur-u zat'a yani "Ruhu ilahi"ye işarettir.
Bu ilâhî nur ile zinde olan gönül, "ve nefahtu fîhi mi’r rûhî" sırrı ile fiiliyatta
mütehakkıktır, ilâhî ruh ile zinde olmuştur. Yani bu gönlün sözü ve icrası ruh-u ilâhî
gibi Cenab-ı Hakk'a muzaftır.
Bu "Nuru Zat"a veya "Ruhu İlâhi'ye, "Muhit-i Ruh-u Muhammed" veya "Muhit-i
Nur-u Muhammed" denir, ki "Ruh-u Kül"dür.
Nitekim Cenab-ı Muhammed bu "Muhit-i Nur-u Muhammed" lisanını kail olarak:
"Evvel mâ halakallahu nurî ve min nurî halaka külle şey, yani Cenab-ı Hakk evvelâ
benim nurumu yaratı ve nurumdan da her şeyi var etti."
Ve "Ene min nurillahi, halakallahü’l arşi vel kürsi vel levhi, ves semavatı vel ardi
min nurî, yani ben Cenab-ı Hakk'ın nurundanım, Cenab-ı Hakk benim nurumdan
arşı, kürsiyi, levhi, semavatı ve yerleri yarattı" buyurur.
İşte bu "Muhit-i Nur-u Muhammed" ki, "Ruh-u İlâhî", "Zat-ı İlâhî", "Ruh-u İzafi"
ve "Nur-u Zat" isimleri ile bilinir. Bütün kâinatı her zerresinin en küçük cüzlerine
kadar sâri ve muhittir ve Cenab-ı Hakk bu ruh-u kül ile lütfen, ve tenezzülen
dâimen ebedâ meşhudiyeti dilek buyurmuştur. ("Zat-uz Zat ve Nurun âlâ Nur,"
sırrı).
Bu Muhit-i Nur-u Muhammed, kâinatın hilkatine bais ve sebeptir. Mekke'de
görünen peygamberimiz Cenab-ı Muhammed, mahlûkata nazarla bu Muhiti Nur-u
Muhammed Deryasından beliren "Ekmelül Mükemmel" bir nokta-i mümessileden
ibarettir.