MediaCat Ekim 2021
03.10.2021 • Views
Embed Flag

MediaCat Ekim 2021

ePAPER READ
kapital

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

Türkiye’nin<br />

en sevilen markaları<br />

Felis <strong>2021</strong> jüri<br />

başkanlarından notlar<br />

Marka Okulu geleceğin<br />

liderlerini bekliyor<br />

Medya planlamada<br />

yeni sınırlar<br />

Neden Önemli:<br />

Eko-anksiyete<br />

Yapay zekâ çağında<br />

Don Draper nostaljisi<br />

I SN 1301-1675<br />

MARKA YÖNETENLERİN<br />

BİLGİ KAYNAĞI<br />

WWW.MEDIACAT.COM • YIL: 29 | SAYI: 318 • EKİM <strong>2021</strong> - 10 • KDV DAHİL 37,5 TL KIBRIS 40,5 TL

4.5G teknolojisinden, uyumlu cihaz ve SIM kartla faydalanılabilir. Kapsama; coğrafi koşullar, şebeke yoğunluğu, kullanılan cihaz ve bağlanılan siteye göre değişebilir. Nisan <strong>2021</strong> itibarıyla<br />

Vodafone Telekomünikasyon A.Ş., yıl sonuna kadar kullanacağı enerjinin tamamını yenilenebilir kaynaklarından satın alarak doğanın korunmasına katkı sağlamaktadır. Detaylar: vodafone.com.tr

Türkiye’nin %100<br />

yenilenebilir enerji kullanan<br />

ilk ve tek operatörü<br />

Birlikte mümkün

İÇİNDEKİLER<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> Öne Çıkanlar<br />

38<br />

KAPAK<br />

TÜRKIYE’NIN EN SEVİLEN MARKALARI<br />

<strong>MediaCat</strong> önderliğinde Ipsos tarafından hazırlanan<br />

ve bu sene 14’üncü yaşını kutlayan Türkiye’nin<br />

Lovemark’ları araştırması <strong>2021</strong> sonuçlarıyla<br />

karşınızda. Bu yıl 12 ayrı kategoride tüketicilerin<br />

gönlündeki markaları belirleyen araştırmanın çıktıları<br />

gelecek yıllar için kıymetli içgörüler içeriyor.<br />

KÜLTÜR<br />

–Oyunculuk empatiyle<br />

başlar<br />

Engin Akyürek<br />

Oyuncu Engin Akyürek’i yıllar boyu<br />

pek çok farklı karakterle tanıdık.<br />

Geçtiğimiz aylarda ilk marka<br />

işbirliğini gerçekleştirerek Shell’in<br />

marka yüzü olan Akyürek ile hayatı,<br />

oyunculuğu ve disiplinler arası<br />

yolculuğunu konuştuk.<br />

MARKETING<br />

Neden Önemli:<br />

Eko-anksiyete<br />

Evrim Kuran, Prof. Dr. Ejder<br />

Akgün Yıldırım, Dr. Uygar<br />

Özesmi<br />

İklim krizine yönelik gelecek kaygıları<br />

“eko-anksiyete” başlığında karşılık<br />

buluyor. Bu kavramın psikolojik<br />

ve toplumsal boyutlarını “neden<br />

önemli” diyerek tartıştık.<br />

YARATICILIK<br />

Beşinci Paradigma<br />

dönemi<br />

Raja Rajamannar<br />

Sektör “Beşinci Paradigma”ya<br />

doğru hızlı bir yolculukta.<br />

Rajamannar, bu göz korkutucu<br />

çağda iş yapmak isteyenlerin<br />

yeni teknolojilere, halkla ilişkilere,<br />

büyük veriye ve yeni finansal<br />

araçlara başvurmaları gerekeceği<br />

görüşünde.<br />

YARATICILIK<br />

–Daha yeni başlıyoruz<br />

Ümit Taşlı, Ender Buruk<br />

Wunderman Thompson,<br />

birleşmenin hemen ardından<br />

girdiği pandemi döneminde güçlü<br />

bir başlangıç yapmıştı. Ancak<br />

yaratıcılık ve datanın girdiği<br />

kuvvetli etkileşimin sağladıkları,<br />

ajansa her defasında “daha büyük<br />

düşünme” şansı tanıyor.<br />

4 <strong>MediaCat</strong>

MEDYA<br />

28 Bir Bakışta<br />

Ustaya veda<br />

30 Medya planlamada yeni sınırlar<br />

Akıllı televizyon penetrasyonunun<br />

artışıyla, markalar nezdinde içerik<br />

tüketicilerini cezbetmenin yolları<br />

çeşitlenirken, konvansiyonel<br />

medya da kendi sınırlarını yeniden<br />

tanımlıyor.<br />

KÜLTÜR<br />

32 İnceleme<br />

Yapay zekâ çağında Don Draper<br />

nostaljisi<br />

DİJİTAL<br />

78 Trend Analizi<br />

Gündem okula dönüş<br />

80 Dijital, emlakçıları sevmez<br />

Kayhan Dural<br />

82 Sahadaki yeni oyuncular<br />

Christian Facey<br />

TASARIM<br />

86 Markanın aşkına,<br />

tasarımın şerefine!<br />

Ozan Karakoç<br />

88 Kreatifin Keşfi<br />

Ali Harun Sevinç<br />

BEĞEN BUTONU<br />

8 Türkiye’nin âşık olduğu markalar<br />

Pelin Özkan<br />

10 Kitap<br />

GÜNCEL<br />

14 Türkiye’den haberler<br />

15 Global haberler<br />

16 Marka Okulu geleceğin<br />

liderlerini bekliyor<br />

18 –Etki stratejiyle başlar<br />

Chiara Manco<br />

20 Trend<br />

Eşya depolama<br />

22 Spotlight<br />

Tolga Pamir<br />

İŞ DÜNYASI<br />

24 İşgücü 4.0<br />

Güncel kalmak ve geleceğe daha<br />

iyi hazırlanmak isteyen kurumlar,<br />

işgücünün becerilerini geliştirmek<br />

ve onlara yeni yetenek setleri<br />

kazandırmak için harekete geçti.<br />

MARKETING<br />

68 Peki ya Ralph’ten sonra?<br />

Türkiye’de kanunlarla, hayvanların<br />

can statüsüne geçmesi tartışılırken,<br />

tüketiciler kozmetik sektöründe de<br />

aynı hassasiyeti bekliyor.<br />

70 Lezzet meselesi, yeniden<br />

İhsan Özçıtak<br />

72 Ta-dum!<br />

Gittikçe büyüyen, sadece sesli<br />

etkileşime müsait ortamlarda işitsel<br />

kimliğin önemi ön plana çıkıyor.<br />

YARATICILIK<br />

90 Toplumun yeni etik aktörleri<br />

Olivier Sibai<br />

94 Felis jüri başkanlarından notlar<br />

100 Bay K. Pandora’nın<br />

Kutusu diyarında!<br />

Sait Aytemur<br />

102 Ad*Watch<br />

104 Felis Kampanyalar<br />

REKLAM VE ADVERTORIAL İNDEKSİ<br />

3K1A 83<br />

Arçelik 49<br />

Aygaz 73-75<br />

Bepanthol 47<br />

Damat 11<br />

Digiturk 12-13<br />

DPİD<br />

Arka kapak içi<br />

Domestos 59<br />

Duru 54-55<br />

Erikli 43<br />

Fairy 51<br />

Ford 35<br />

Habitat TV 91<br />

InstaChamp 26-27<br />

Lenovo 7<br />

Lezita 21<br />

Mesa<br />

108 #ofotoğrafınhikâyesi<br />

Uğurcan Ataoğlu<br />

Arka kapak<br />

Monroe 64-65<br />

Nescafé 61<br />

Opet 41<br />

Polat Holding 23<br />

Royal Canin 76-77<br />

Sahibinden 19<br />

Socar 9<br />

Şişecam 81<br />

Tasarist 79<br />

Trendyol 57<br />

Turkcell 29<br />

Visa 84-85<br />

Vodafone Ön kapak içi ve karşısı<br />

Ziraat Bankası 45<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 5

EDİTÖRDEN<br />

<strong>MediaCat</strong><br />

Sevmek zamanı<br />

A<br />

şk bir garip mefhum. Edebiyattan<br />

müziğe; popüler kültüre<br />

damga vurmuş çoğu eser aşkı<br />

kaotik, hızlı parlayıp çabuk sönen<br />

bir öfori hali olarak resmediyor. Oysa<br />

sevgi çok daha süreğen. Sevgi bir muhataba<br />

bile ihtiyaç duymaz. Metin Erksan’ın sinemamıza<br />

kazandırdığı en anlamlı filmlerden<br />

Sevmek Zamanı’nı hatırlayın: Halil, Meral’in<br />

fotoğrafını görür. Halil, Meral’in fotoğrafına<br />

âşık olur. Sonra Halil, Meral’i görür<br />

ve nihayetinde şöyle der ona: “Resmin<br />

sen değilsin ki, resmin benim dünyama ait<br />

bir şey. Ben seni değil, resmini tanıyorum.”<br />

Sevmek Zamanı’na kıyasla belki daha<br />

fazla bilinen bir Cengiz Aytmatov uyarlamasına<br />

kıralım rotayı şimdi. Selvi Boylum<br />

Al Yazmalım’ın final sahnesindeyiz. Asya<br />

kendine sorar: “Sevgi neydi?” Ve sorusuna<br />

yine kendisi cevap verir: “Sevgi iyilikti,<br />

dostluktu. Sevgi emekti.”<br />

TÜRKİYE’NİN EN SEVİLEN MARKALARI<br />

2007 yılından bu yana sürdürdüğümüz<br />

Türkiye’nin Lovemark’ları araştırmasının<br />

bu yıl 14’üncüsünü gerçekleştirdik. Ipsos işbirliğinde,<br />

12 farklı kategoride Türkiye’nin<br />

en sevilen markalarını sorguladığımız<br />

ikonik araştırmada, kategorilerinin Lovemark’ı<br />

olma ayrıcalığına kavuşan markalara,<br />

geçtiğimiz yıl dünyayı daha iyi bir yer<br />

haline getirmek için ne yaptıklarını ve bu<br />

6 <strong>MediaCat</strong><br />

mediacatonline<br />

<strong>MediaCat</strong><br />

gayreti Lovemark olma başarısının neresinde<br />

gördüklerini sorduk.<br />

Popüler kültürün pompaladığı aşk retoriğine<br />

inat, sevginin gerçek potansiyelinin<br />

ancak ona verilen emek ve duyulan saygıyla<br />

ölçüldüğüne inananlardanım. Tutku bir<br />

kıvılcım, sevgiyse kalpte iz bırakan bir mühürdür.<br />

Uğruna emek verdiğiniz her şey sizi<br />

karşılığa gerek duymaksızın yüceltir.<br />

MÜHİM BİR SORU<br />

Geçtiğimiz ay sevgili editörümüz Tuğba<br />

Özöğretmen’le Editörden sayfasının okura<br />

en keyifli deneyimi sunmak için nasıl yazılması<br />

gerektiği üzerine konuşurken, dergilerdeki<br />

bu güzide köşenin pek de okunmadan<br />

geçildiğine değindik. Bu varsayımı ufak<br />

bir teste tabi tutmak istiyorum. Lütfen, bu<br />

sayfayı okuyan sevgili okurlarımız #<strong>MediaCat</strong>Editörden<br />

etiketiyle, <strong>MediaCat</strong>’in<br />

Instagram veya Twitter hesaplarını mention’layarak<br />

bize ufak birer mesaj bırakabilirler<br />

mi? Kendi kendime konuşup konuşmadığımı<br />

merak ediyorum.<br />

Sizi derginizle başbaşa bırakmadan<br />

önce ufak bir şarkı önerisi… Bu ay Editörden’de<br />

bana The Who’dan Love Reign O’er<br />

Me eşlik ediyor. Yeni sayılarda, kitaplarda<br />

ve her gün mediacat.com adresinde buluşmak<br />

dileğiyle. ■<br />

<strong>MediaCat</strong><br />

ARZU NİLAY KOCASU<br />

/company/<strong>MediaCat</strong><br />

Sayı: 318 • <strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong><br />

ISSN: 1301 - 7675<br />

Yayın Türü<br />

Süreli yaygın yayın (aylık)<br />

Sahibi<br />

Kapital Medya Hizmetleri AŞ<br />

İmtiyaz Sahibi<br />

Pelin Özkan<br />

Genel Yayın Yönetmeni<br />

Pelin Özkan<br />

pelinozkan@kapital.com.tr<br />

Genel Müdür Yardımcısı<br />

Birce Güler<br />

birceguler@kapital.com.tr<br />

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü<br />

Arzu Nilay Kocasu<br />

arzunilaykocasu@kapital.com.tr<br />

Editör<br />

Tuğba Özöğretmen<br />

tugbadulger@kapital.com.tr<br />

Muhabir<br />

Gönül Hadımlı<br />

gonulhadimli@kapital.com.tr<br />

Ek Yayınlar Editörü<br />

Sultan Öncü Arslanoğlu<br />

sultanoncu@kapital.com.tr<br />

İnternet Editörü<br />

Sencer Uçar<br />

sencerucar@kapital.com.tr<br />

Yardımcı İnternet Editörü<br />

Simge Şenses<br />

simgesenses@kapital.com.tr<br />

Görsel Yönetmenler<br />

İlker Kurt<br />

ilkerkurt@kapital.com.tr<br />

Levent Kal<br />

leventkal@kapital.com.tr<br />

Kapak<br />

Tolga Özbakır<br />

Medina Turgul DDB<br />

Sosyal Medya Uzmanı<br />

Oğulcan Palabıyık<br />

ogulcanpalabiyik@kapital.com.tr<br />

İçerik Direktörü<br />

Alev Kaynak<br />

alevkaynak@kapital.com.tr<br />

İçerik Müdürü<br />

Doğan Terzi<br />

doganterzi@kapital.com.tr<br />

Katkıda Bulunanlar<br />

Christian Facey, İhsan Özçıtak,<br />

Kayhan Dural, Ozan Karakoç,<br />

Sait Aytemur<br />

REKLAM SATIŞ<br />

Reklam ve Etkinlik Satış Direktörü<br />

Aysun Zeren Kangı<br />

aysunzeren@kapital.com.tr<br />

Kıdemli Reklam ve Etkinlik Satış<br />

Müdürü<br />

Cansu Ersöz<br />

cansuersoz@kapital.com.tr<br />

Reklam ve Etkinlik Satış Müdürleri<br />

Gamze Oktay<br />

gamzeoktay@kapital.com.tr<br />

Buket Alpboğan<br />

buketalpbogan@kapital.com.tr<br />

KAPİTAL MEDYA LONDRA<br />

Londra Temsilcisi<br />

Ozan Mert<br />

ozanmert@kapital.com.tr<br />

Global Editör<br />

Nazlı Selin Özkan<br />

selinozkan@kapital.com.tr<br />

PAZARLAMA<br />

Etkinlik Yöneticileri<br />

Cankız Akkaya<br />

cankizakkaya@kapital.com.tr<br />

Zeynep Özfırıncı<br />

zeynepozfirinci@kapital.com.tr<br />

Satın Alma ve İdari İşler Direktörü<br />

Serdal Tiftik<br />

serdaltiftik@kapital.com.tr<br />

Etkinlik Satış Müdürü<br />

Savaş Seçkinler<br />

savasseckinler@kapital.com.tr<br />

MEDIACAT KİTAPLARI<br />

Kitap Editörü<br />

Barış Cezar<br />

bariscezar@kapital.com.tr<br />

Kitap Satış ve Dağıtım Sorumlusu<br />

Salih Şahin<br />

salihsahin@kapital.com.tr<br />

T: (212) 282 26 40<br />

www.mediacat.com<br />

Yönetim Yeri<br />

Nispetiye Caddesi, Akmerkez<br />

E Blok Kat: 6 Etiler 34349 İstanbul<br />

T: 212 282 26 40<br />

F: 212 282 26 32<br />

Baskı<br />

Promat Basım Sanayi ve Ticaret Aş.<br />

Orhangazi Mahallesi 1673.Sokak<br />

No:34 Esenyurt 34348 İstanbul<br />

T: 212 622 63 63<br />

F: 212 605 07 98<br />

info@promat.com.tr<br />

Dağıtım<br />

Dünya Dağıtım<br />

T: 212 440 29 85<br />

© <strong>MediaCat</strong> Kapital Medya AŞ tarafından<br />

TC yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır.<br />

<strong>MediaCat</strong>’in isim ve yayın hakkı Kapital Medya<br />

AŞ’ye aittir. <strong>MediaCat</strong>’te yayımlanan yazı,<br />

fotoğraf, karikatür ve illüstrasyonların her hakkı<br />

saklıdır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.<br />

İmzalı yazılardaki görüşler yazarlarına aittir.

BEĞEN BUTONU<br />

Türkiye’nin âşık<br />

olduğu markalar<br />

PELİN ÖZKAN<br />

pelinozkan@kapital.com.tr<br />

Günümüzde<br />

Lovemark olmak,<br />

özellikle Lovemark<br />

kalmak çok daha zor.<br />

Markasızlaşmaya<br />

doğru gittiğimiz<br />

çağımızda bazı<br />

markaların<br />

insanlarda duygusal<br />

bir etki yaratması,<br />

gönüllerinde yer<br />

edebilmesi bu<br />

nedenle çok kıymetli.<br />

nsanların en sevdikleri<br />

İ<br />

markaları belirlemek amacıyla<br />

gerçekleştirdiğimiz<br />

“Türkiye’nin Lovemark’ları”<br />

araştırması 14’üncü yılını tamamladı.<br />

2007’de başlamıştık araştırmaya.<br />

2009’dan bu yana aralıksız her yıl gerçekleştiriyoruz.<br />

2016’da Prof. Dr. Kaan Varnalı ile<br />

araştırmanın ölçüm yöntemini geliştirerek<br />

kapsamını genişlettik. Amacımız<br />

daha gerçekçi bir yaklaşımla markalar<br />

ve müşterileri arasındaki ilişkinin derinliğini<br />

anlamaya çalışmaktı. Bu nedenle<br />

2016’dan bu yana araştırmaya katılanlara<br />

dört soru soruyoruz. Öncelikle kişinin<br />

kategoride aklına ilk gelen markayı<br />

belirtmesini istiyoruz. Bu açık uçlu bir<br />

soru oluyor. Herhangi bir yönlendirme<br />

yapılmıyor. Sonrasında 1-10 arasında telaffuz<br />

ettiği markayı kendisine ne derece<br />

yakın bulduğunu belirtmesini istiyoruz.<br />

Ve markanın kişinin beklentilerini ve<br />

ihtiyaçlarını ne denli karşıladığını 1-10<br />

arasında bir puan vererek değerlendirmesini<br />

istiyoruz. Son olarak “Bu marka<br />

en sevdiğim, asla vazgeçemeyeceğim bir<br />

markadır” ifadesine ne derece katıldığını<br />

soruyoruz. Bu dört sorunun yanıtları kendi<br />

içinde değerlendirildiği gibi alınan ortalama<br />

ise en sevilen markaları belirliyor.<br />

LOVEMARKS <strong>2021</strong><br />

Günümüzde Lovemark olmak, özellikle<br />

Lovemark kalmak artık çok daha zor, giderek<br />

de zorlaşacak gibi görünüyor. Markasızlaşmaya<br />

doğru gittiğimiz çağımızda<br />

bazı markaların insanlarda duygusal bir<br />

etki yaratması, gönüllerinden bir yer kapabilmesi<br />

bu nedenle çok kıymetli.<br />

Yıllardır ciddiyetle ele aldığımız en<br />

sevilen markalar araştırması insanların<br />

(sektör terminolojisinde tüketicinin)<br />

çeşitli kategorilere ilgisi ve o kategori-<br />

lerdeki markalarla ilişkisini de açık seçik<br />

önümüze seriyor. Bazı kategorilerde liderler<br />

açık ara zirvedeyken, bazılarında<br />

ise kıyasıya bir rekabete tanık oluyoruz.<br />

Bu ay kapak konumuza taşıdığımız<br />

Türkiye’nin Lovemark’ları <strong>2021</strong> sonuçlarını<br />

ve detayları ilerleyen sayfalarımızda<br />

okuyabilirsiniz. Ben burada senelerdir<br />

yakından takip ettiğim araştırmanın<br />

bu yılki sonuçlarıyla ilgili birkaç gözlemimi<br />

paylaşmak isterim:<br />

■ İnsanların gönlüne bir aşk tohumu<br />

attığınızda sizi kolay kolay bırakmıyorlar.<br />

Bu yüzden de çoğu kategorinin<br />

lideri yıllardır zirvedeki yerini<br />

koruyor.<br />

■ Kendi markasından çok bulunduğu<br />

kategoriye yatırım yapan şirketler<br />

her zaman karşılığını fazlasıyla alıyor.<br />

■ Kırılgan dediğimiz, skorları çok düşük<br />

ve rekabetin kıyasıya sürdüğü<br />

kategorilerde markaların gerçekleştirdikleri<br />

samimi iyilik hareketleri ve<br />

kesintisiz iletişim karşılık buluyor.<br />

■ Pandeminin en çok etkilediği kategorilerden<br />

biri e-ticaret oldu. Bu yıl kategori<br />

liderinin puanında geçtiğimiz<br />

yıla göre yüzde 4’lük bir artış var. Ancak<br />

bu kategorideki en dikkat çekici<br />

nokta diğer markaların skorlarındaki<br />

dramatik düşüş. Eminim ki söz konusu<br />

markalar bunun nedenleri üzerine<br />

kafa yoracaklardır. E-ticaret kategorisinin<br />

lideri Trendyol’un kendi<br />

ekosistemini destekleme, geliştirme<br />

ve kategoriyi büyütme çabalarının<br />

etkili olduğunu görüyoruz.<br />

Türkiye’nin en sevilen markaları<br />

araştırmasında <strong>2021</strong>’de sorduğumuz kategorilerin<br />

liderleri Arçelik, Bepanthol,<br />

Domestos, Duru, Erikli, Fairy, Migros,<br />

Nescafé, Opet, Trendyol, Ülker ve Ziraat<br />

Bankası markalarına emek veren herkesi<br />

kutluyorum. ■<br />

#Buton<br />

Outliers<br />

Bu ay başucu kitaplarımdan biri için butona<br />

basmak istiyorum: Outliers (Çizginin<br />

Dışındakiler). Malcolm Gladwell’in en<br />

iddialı kitapları Tipping Point ve Blink’ten<br />

sonra gelmesine karşın ilk yayımlandığı<br />

2009’dan bu yana hem dünyada hem de<br />

Türkiye’de en çok satan eserlerden biri<br />

Outliers. Kitapta Gladwell “Bazı insanlar<br />

neden daha başarılı olur?” sorusunun<br />

peşine düşmüş.<br />

Jamaikalı bir kölenin torunu olan<br />

büyük annesi Daisy’e adamış kitabını<br />

Gladwell. Daisy’nin çabalarının gelecek<br />

nesillerin kaderini nasıl değiştirdiğini<br />

ise savunduğu tezlerin bir kanıtı olarak<br />

sunuyor.<br />

Ezberbozan bir kitap Outliers.<br />

Hayatımız boyunca bize öğretildiği gibi<br />

başarıya ulaşan yol için öyle kişisel<br />

gelişim kitaplarında bahsedildiği gibi<br />

birkaç kriterin yeterli olmadığını anlatıyor.<br />

Çok çalışma, zekâ, hırs yeterli mi?<br />

Çizgidışı başarılı insanların neden başarılı<br />

olduklarını anlamak için çevrelerine daha<br />

iyi bakmamız gerikiyor. Aileleri, doğum<br />

yerleri hatta doğum tarihleri, geldikleri<br />

kültür, bulundukları sınıf, coğrafya.<br />

Beatles, Bill Gates, Steve Jobs<br />

bulundukları noktaya gelmek için 10 bin<br />

saat pratik yaptılar. Başarılı insanların<br />

ortak noktalarından biri çok zeki olmaları.<br />

Peki ama dünyanın gelmiş geçmiş en<br />

zeki insanlarından biri olan Chris Langan<br />

neden başarılı olamadı? Ya da bizi üzen<br />

dezavantajlarımız aslında bizim fırsatlarımız<br />

olabilir mi?<br />

Outliers’daki ilham verici insan<br />

hikâyeleri bize başarının göründüğünden<br />

çok daha karışık ve ilgi çekici yollardan<br />

geçtiğini gösteriyor. Hâlâ okumayanlar<br />

kaldıysa okumalarını öneririm.<br />

8 <strong>MediaCat</strong>

BEĞEN BUTONU<br />

Kitap<br />

DÜŞMAN<br />

KARDEŞLER<br />

REKLAMCILIĞIN (VE<br />

DIĞER HER ŞEYIN)<br />

ALTÜST OLUŞU<br />

KEN AULETTA<br />

<strong>MediaCat</strong> Kitapları<br />

Reklam ve pazarlama sektörü sarsıcı bir değişim döneminden<br />

geçiyor. Dijitalleşme, sosyal medya ve küresel<br />

ekonomik krizle birlikte her şey altüst oluyor.<br />

Reklamcılar, sanatları olarak gördükleri şeyin, yani<br />

büyük yaratıcı fikirlerin yerini veriler ve algoritmalar<br />

sayesinde birer silah haline getirilen makinelerin<br />

ve yapay zekânın alacağından korkuyor.<br />

Ken Auletta Düşman Kardeşler’de işte var olma<br />

mücadelesi veren bu sektörün öyküsünü anlatıyor.<br />

Reklam dünyasının en önemli oyuncularının odalarına<br />

giriyor, eski toprakların yanı sıra yükselişteki yeni<br />

oyuncularla ve güç simsarlarıyla bir araya geliyor.<br />

Düşman Kardeşler hem reklam ve pazarlama<br />

alanındaki müthiş değişimlerin içyüzünü anlattığı<br />

hem de bunun potansiyel sonuçlarını ortaya koyduğu<br />

için bu alanla ilgilenen herkesin okuması gereken<br />

bir kitap. Auletta, reklamcılık ve pazarlamanın bu<br />

olağanüstü dönüşümünü o fırtınanın göbeğindeki<br />

insanların hikâyeleriyle birlikte bizlere ulaştırıyor.<br />

Kitapla ilgili ayrıntılı dosyayı 32’nci sayfada okuyabilirsiniz.<br />

MİTOLOJİNİN<br />

GÜCÜ<br />

KUTSAL KITAPLARDAN<br />

HOLLYWOOD FILMLERINE<br />

MITOLOJI VE HIKÂYELER<br />

JOSEPH CAMPBELL<br />

BILL MOYERS<br />

<strong>MediaCat</strong> Kitapları<br />

Gazeteci Bill Moyers ile Joseph Campbell’ın mitoloji<br />

üzerine diyaloglarından oluşan bu kitap, yine<br />

Campbell’dan ilham alan altı bölümlük bir TV programını<br />

temel alıyor.<br />

Tüm yaşamını mitolojiye adayan Campbell, Moyers’ın<br />

mitoloji ve hayatla ilgili tüm sorularına içtenlikle<br />

cevap veriyor. Neden herkesin mitolojiye ihtiyaç<br />

duyduğunu, günümüzdeki mitoloji yoksunluğunun<br />

nelere mal olduğunu anlatıyor. Aşk, evlilik, çocuklarımıza<br />

anlattığımız masallar, kurban kültürü, yaşam<br />

yolculuğumuz gibi modern dünya hâllerini antik mitoloji<br />

bağlamında ele alış tarzı önünüzde bambaşka<br />

bir bakış açısının belirmesini sağlıyor.<br />

Campbell ve Moyers evlilik kurumundan doğum<br />

yapan bakireye, Yıldız Savaşları’ndaki Luke Skywalker<br />

gibi kurtarıcı figüründen kahraman figürlerine pek<br />

çok mitolojik motifin gündelik hayatlarımızla ilişkisini<br />

gösteriyor. Karmaşık ve soyut görünen bu konuları<br />

anlaşılır soru-cevap üslubuyla günlük hayata taşıyor.<br />

Mitolojinin Gücü, Joseph Campbell’ın tüm eserlerinin<br />

herkese yönelik muhteşem bir özeti.<br />

Hande Şekerciler<br />

Heykeltıraş ve Yeni<br />

Medya Sanatçısı<br />

MÜCADELE: SZUKALSKI’NIN<br />

HAYATI VE KAYIP SANATI<br />

Netflix’te yayınlanan Heykeltıraş<br />

Stanislav Szukalski hakkındaki bu belgesel<br />

“sanatçının üretimleri ile kişiliği birlikte mi<br />

değerlendirilmeli yoksa bağımsız olarak mı<br />

ele alınmalı?” sorusuna bir kapı aralıyor.<br />

THIS NEEDS HOT<br />

SAUCE, NYT COOKING<br />

İlki bağımsız diğeri anaakım<br />

yayın kuruluşlarından birine ait<br />

olan bültenlerin ortak özelliği,<br />

yazarlarının yemek tarifleri<br />

verirken bir yandan da aslında<br />

kendi hayatlarına dair minik<br />

hikâyelerini anlatmaları.<br />

WHAT TO READ IF<br />

Kitap önerileri için takip<br />

ettiğim bir e-bülten. Bu<br />

tip niş yayınları takip<br />

etmek hem neyi sevdiğinizi<br />

anlamayı kolaylaştırıyor<br />

hem de onları bulmayı.<br />

REMZİ KİTABEVİ’NDE EN ÇOK SATAN<br />

10 SATIŞ VE PAZARLAMA KİTABI<br />

1 PAZARLAMA YENI PAZARLAMA,<br />

GELECEĞIN PAZARLAMASI<br />

Byron Sharp, The Kitap<br />

2 İKNANIN PSIKOLOJISI<br />

Robert B. Cialdini, <strong>MediaCat</strong> Kitapları<br />

3 NÖRO MARKETING<br />

Patrick Renvoise, Christophe Morin<br />

<strong>MediaCat</strong> Kitapları<br />

4 SATIŞTA İLETIŞIM VE BEDENIN DILI<br />

Acar Baltaş, Prof. Dr. İlhan Ürkmez,<br />

İdil Sevil, Remzi Kitabevi<br />

5 PAZARLAMANIN 22 KURALI<br />

Al Ries, Jack Trout, <strong>MediaCat</strong> Kitapları<br />

ANTONY GORMLEY:<br />

“SCULPTED SPACE,<br />

WITHIN AND<br />

WITHOUT”<br />

TED Talks<br />

Çok sevdiğim bir heykeltıraş<br />

olan Gormley’nin 2012 tarihli<br />

konuşması, çok tatlı bir<br />

şekilde ilham kaynaklarını ve<br />

sanatı ele alışını anlatıyor.<br />

İşini tutkuyla yapmanın<br />

hayatı nasıl dönüştürdüğünü<br />

çok güzel ortaya koyuyor<br />

bence.<br />

BARDAĞIMDA NE VAR?<br />

Çok kuralcı bir demleyici ve<br />

gelişmiş damağa sahip bir<br />

kahve tüketicisi olmasam da<br />

Aposto! çatısı altındaki bu<br />

kahve bülteninde yer alan<br />

demleme teknikleri, kahve tadımları<br />

ve yorumlarını okumak<br />

hoşuma gidiyor.<br />

ALMOST FAMOUS<br />

Dönüp bakınca çoktan<br />

20 yılı devirmiş Almost<br />

Famous. Bir şeye tutkuyla<br />

bağlanmanın, onun<br />

peşinden koşmanın ve<br />

hayal kırıklıklarına rağmen<br />

devam etmenin öyküsü.<br />

6 SOSYAL MEDYA SANATI<br />

Guy Kawasaki, Peg Fitzpatrick<br />

<strong>MediaCat</strong> Kitapları<br />

7 SOSYAL MEDYA PAZARLAMASI<br />

Shiv Singh, Stephanie Diamo, Nobel<br />

Yaşam<br />

8 A’DAN Z’YE PAZARLAMA<br />

Philip Kotler, <strong>MediaCat</strong> Kitapları<br />

9 PAZARLAMA 4.0<br />

Philip Kotler, Optimist<br />

10 PAZARLAMA TEORILERI<br />

Prof. Dr. Mehmet İsmail Yağcı, Prof.<br />

Dr. Serap Çabuk, <strong>MediaCat</strong> Kitapları<br />

10 <strong>MediaCat</strong>

ADVERTORIAL<br />

Digiturk’te izleyecekleriniz<br />

evdeki dizi severlere göre!<br />

Digiturk, <strong>Ekim</strong><br />

ayında yepyeni<br />

orijinal içerikleri,<br />

herkesin konuştuğu<br />

Emmy ödüllü dizileri<br />

ile yepyeni filmleri<br />

izleyicileriyle<br />

buluşturuyor.<br />

EMMY ÖDÜLLÜ<br />

EMMY ÖDÜLLÜ<br />

SUCCESSION<br />

© <strong>2021</strong> Home Box Office, Inc. All Rights Reserved.<br />

HACKS<br />

© <strong>2021</strong> Universal Television LLC. All Rights Reserved.<br />

SUCCESSION<br />

Büyük bir medya imparatorluğunu yöneten<br />

Roy Ailesi’nin içine düştüğü aile<br />

kavgasını anlatan Altın Küre ve Emmy<br />

ödüllü dizi Succession, üçüncü sezonunda<br />

da entrika dozunu düşürecek<br />

©<strong>2021</strong> Universal Cable Productions LLC. ALL RIGHTS RESERVED.<br />

gibi görünmüyor. Oyuncu kadrosunda<br />

Altın Küre ödüllü usta aktör Brian Cox<br />

ve Emmy ödüllü Jeremy Strong’un yanı<br />

sıra Sarah Snook, Kieran Culkin, Matthew<br />

Macfadyen gibi yıldızların isimleri<br />

öne çıkıyor. Ayrıca Oscar ödüllü Adrien<br />

Brody ve Emmy ödüllü Alexander Skarsgård<br />

da bu sezon diziye katılan isimler<br />

arasında. Ailenin reisi Logan Roy’un<br />

özellikle oğluyla yaşadığı çekişmenin<br />

bu sezonda ne şekilde gelişeceği merak<br />

konusu.<br />

THE SINNER<br />

Dört yıl önce çıktığında yapımcılarının<br />

dahi bu kadar ilgi göreceğini tahmin<br />

etmedikleri için tek sezonluk tasarladıkları<br />

The Sinner, dördüncü sezonuna<br />

geldi bile! İlk sezonda Jessica Biel’in enfes<br />

performansıyla dikkat çeken dizi,<br />

sonradan usta aktör Bill Pullman’ın sırtında<br />

ilerlemeye başladı. Her sezonda<br />

gizemli bir cinayet vakasını araştıran<br />

Harry Ambrose, bir önceki sezonda yaşadığı<br />

travmatik olaylardan sonra artık<br />

emekli oluyor ama yine de etrafında<br />

gizemli ölümler eksik olmuyor. Diziyi,<br />

tüm sezonlarıyla Digiturk’te seyredebilirsiniz.<br />

HACKS<br />

Eski popülaritesini kazanabilmek için<br />

25 yaşındaki bir danışmandan medet<br />

uman efsanevi bir Las Vegas komedyeninin<br />

kara mizah tonundaki hikâyesini<br />

anlatan Hacks'in başrolünde bu sene<br />

Emmy Ödülleri’nde Komedi dalında<br />

En İyi Kadın Oyuncu ödülünü kazanan<br />

usta aktris Jean Smart yer alıyor. Hacks,<br />

kara komedilerden hoşlananlar<br />

için birebir!<br />

beIN CONNECT’le<br />

dilediğiniz zaman<br />

dilediğiniz yerde izleyin!<br />

12 <strong>MediaCat</strong>

4400<br />

LET HIM GO<br />

4400<br />

2004 yapımı aynı adlı sevilen dizinin yepyeni bir<br />

konseptle yeniden çekildiği 4400, gizemli gerilimlerden<br />

hoşlananlar için. Dizi, geçmiş yıllarda<br />

bir anda ortadan kaybolmuş 4400 kişinin aniden<br />

hiç yaşlanmadan <strong>2021</strong> yılına gelmeleriyle gelişen<br />

olayları anlatıyor. Oyuncu kadrosunda Joseph David-Jones,<br />

Khailah Johnson, TL Thompson, Derrick<br />

A. King, Brittany Adebumola ve Cory Jeacoma<br />

var.<br />

YEKTA KOPAN’LA SET ARASI<br />

Yazar, seslendirme sanatçısı ve sunucu Yekta<br />

Kopan sinema, tiyatro ve dizi sektörünün en deneyimli,<br />

saygın ve merak edilen aktör, aktris ve<br />

yönetmenlerini konuk ediyor; onların renkli<br />

dünyalarının kapılarını aralıyor. Ercan Kesal’dan<br />

Serra Yılmaz’a, Ahmet Mümtaz Taylan’dan Tolga<br />

Karaçelik’e yetenekleri ve ustalıkları her anlamda<br />

tescillenmiş isimlerin hayatlarına daha yakından<br />

bakıyoruz.<br />

CHUCKY<br />

1990’ların kült klasiği Child’s Play serisini yaşı<br />

yetenler iyi bilir! Bir kuşağın oyuncak bebek fobisini<br />

hortlatmış bu film serisi şimdi oradaki bebeğin<br />

ismiyle dizi oldu. Chucky, lanetli bir bebeğin<br />

sakin bir Amerikan kasabasını cinayet ve teröre<br />

boğuşunun ürpertici hikâyesini anlatıyor. Oyuncu<br />

kadrosunda filmlerden hatırlayacağınız Jennifer<br />

Tilly’nin yanı sıra Zackary Arthur’u görüyoruz.<br />

Chucky’yi ise yine filmlerde olduğu gibi Brad Dourif<br />

seslendiriyor.<br />

CHICAGO P.D.<br />

Şikago Polis Departmanı’ndaki dedektiflerin maceralarını<br />

anlatan Chicago P.D., dokuzuncu sezonuyla<br />

yine heyecanlı olaylara gebe. Şikago polisi<br />

ve istihbarat birimi içerisindeki dedektiflerin her<br />

türlü organize suçla mücadelesi ve önceki tüm sezonlar<br />

Digiturk’te sizleri bekliyor.<br />

LET HIM GO - Sinemalardan sonra ilk kez!<br />

Oscar’lı usta aktör Kevin Costner ve Diane Lane’in<br />

başrolde oynadıkları, 1960’larda emekli bir şerif ve<br />

karısının tehlike altındaki torunlarını kurtarabilmek<br />

için hayatlarını riske atmalarını anlatan Let Him Go<br />

(Gitmesine İzin Ver) Digiturk’te!<br />

KAJILLIONAIRE - Türkiye’de ilk kez!<br />

Westworld’ün yıldızı Evan Rachel Wood ile Richard<br />

Jenkins, Debra Winger ve Gina Rodriguez’in başrolde<br />

oldukları, önemli bir soygun yapmayı planlayan bir ailenin<br />

başından geçen eğlenceli olayları aktaran Kajillionaire<br />

(Zibilyon) Digiturk’te!<br />

TROLLS WORLD TOUR<br />

2016 yılında En İyi Animasyon dalında Oscar adayı<br />

olan Trolls’un devamı niteliğindeki Trolls World<br />

Tour (Troller Dünya Turu) şahane seslendirme kadrosu<br />

ve eğlenceli hikâyesiyle animasyon severleri<br />

Digiturk’te bekliyor. ■<br />

CHICAGO P.D.<br />

TROLLS WORLD TOUR<br />

© 2020 DreamWorks Animation L.L.C. All Rights Reserved.<br />

0212 473 473 73<br />

digiturk.com.tr<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 13

GÜNCEL<br />

Türkiye’den Haberler<br />

GETIR’DEN N11’E STRATEJIK YATIRIM<br />

Yurtiçi ve yurtdışı operasyonlarını hızla büyüten<br />

Getir, e-ticaret platformu n11’e ortak olmak niyetiyle<br />

başlattığı ön görüşmeleri tamamladı. 2013’te<br />

kurulan ve 20 milyondan fazla ürün ile 270 binden<br />

fazla iş ortağını 23 milyonun üzerinde kullanıcıyla<br />

buluşturan n11’in hisselerini kısmi satınalma işlemleri<br />

için kapsamlı bir inceleme süreci başlatan<br />

Getir, işlemin gerçekleşmesi halinde Türkiye’deki<br />

en büyük yatırımını yapmış olacak.<br />

DOĞRUDAN PAZARLAMA<br />

ÖDÜLLERI BAŞVURUYA AÇILDI<br />

Doğrudan Pazarlama İletişimcileri Derneği’nin<br />

(DPİD) sektöre değer katan projeleri<br />

onurlandırmak için düzenlediği ve 13’üncü<br />

kez gerçekleştireceği Doğrudan Pazarlama<br />

Ödülleri’ne başvurular başladı. Bu yılki konsepti<br />

“Metamorfoz” olarak belirlenen yarışmada<br />

katılımcılar bu kez 26 yerine 46 kategoride<br />

ödüle ulaşmak için rekabet edecek. 22<br />

<strong>Ekim</strong>’e kadar başvuruları kabul edecek olan<br />

yarışmaya katılım, dpodulleri.org internet<br />

sitesinden online olarak yapılabilecek.<br />

AVANSAS İNGILTERE’DE<br />

FAALİYETE BAŞLADI<br />

Türkiye’nin işyeri alışveriş platformu<br />

Avansas İngiltere’de faaliyet göstermeye<br />

başladı. 500 adedi Avansas markalı<br />

olmak üzere yaklaşık 4 bin adet ürün<br />

ile İngiltere pazarına giriş yapan şirket,<br />

Bedford bölgesinde yer alan deposundan<br />

kendi dağıtım araçlarıyla bir iş gününde,<br />

İngiltere’nin tüm bölgelerine ise iki iş gününde<br />

teslimat yapacak.<br />

UÇAKLA EN UZUN TÜNEL UÇUŞU<br />

Red Bull sporcularından İtalyan gösteri pilotu<br />

Dario Costa, 4 Eylül Cumartesi günü Tunnel<br />

Pass projesi kapsamında Zivko Edge 540 yarış<br />

uçağıyla Kuzey Marmara Otoyolu, Çatalca<br />

Mevki T1 ve T2 Tünelleri’nden 43,44 saniyede<br />

geçti. Uçakla en uzun tünel uçuşunu gerçekleştirerek<br />

dünya rekorunu kıran Costa, performansıyla<br />

Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.<br />

YENİ MÜŞTERİ<br />

TÜRK HAVA YOLLARI’NA<br />

YENI AJANS<br />

Türk Hava Yolları online içerik<br />

ajansını seçti. Yeni dönemde<br />

Türk Hava Yolları’nın online<br />

mecralardaki iletişimini Publicis<br />

Groupe Türkiye’nin dijital ajansı<br />

Digitas çatısı altında marka için<br />

özel olarak oluşturulan Publicis<br />

Sky ekibi üstlenecek.<br />

PINAR SU VE İÇECEK YENI<br />

ILETIŞIM AJANSINI SEÇTI<br />

Pınar Su ve İçecek, FM İletişim<br />

Danışmanlığı’yla el sıkıştı. Ajans,<br />

markaya medya iletişimi, içerik<br />

üretimi, lider iletişimi, etkinlik<br />

yönetimi, kriz iletişimi, itibar<br />

yönetimi ve kurumsal sosyal<br />

sorumluluk alanlarında hizmet<br />

verecek.<br />

PICKLE SOCIAL,<br />

SUPERGA İLE ANLAŞTI<br />

Superga Türkiye, yeni dönemde<br />

sosyal medya hesaplarını Pickle<br />

Social’a emanet etme kararı<br />

aldı. İşbirliği kapsamında Pickle<br />

Social, Superga Türkiye’nin<br />

sosyal medyasının yanı sıra<br />

influencer projelerinden de<br />

sorumlu olacak.<br />

İŞ PORTFÖY, SAVE AS<br />

DIGITAL İLE EL SIKIŞTI<br />

İş Portföy, yeni dönem yaratıcı<br />

çalışmaları ve sosyal medya<br />

hesaplarının yönetimi için<br />

Save As Digital’ı seçti. Ajansın<br />

müşteri portföyünde ayrıca<br />

Hummel Türkiye, Genveon İlaç,<br />

Kormetal, Nokian Tyres gibi<br />

markalar yer alıyor.<br />

14 <strong>MediaCat</strong>

Global Haberler<br />

ROALD DAHL NETFLIX’TE<br />

Netflix üç yıl önce, Roald Dahl’ın Charlie’nin<br />

Çikolata Fabrikası, Matilda ve The<br />

BFG hikâyelerini baz alan yeni bir animasyon<br />

diziler serisi üzerine çalıştığını açıklamıştı.<br />

Geçtiğimiz ay ise Roald Dahl kataloğunun<br />

tamamının haklarını satın aldığını<br />

duyurdu. Roald Dahl kataloğu, bu sene içeriğe<br />

17 milyar dolar bütçe ayıran Netflix’in<br />

şu âna kadar yaptığı en büyük içerik yatırımı<br />

olma özelliği taşıyor.<br />

INSTAGRAM’A FAVORİLER<br />

ÖZELLİĞİ<br />

Instagram; kullanıcılara, içeriklerini<br />

en çok önemsedikleri arkadaş ve içerik<br />

oluşturucularını bizzat tercih etmelerine<br />

olanak sağlayacak yeni “Favoriler”<br />

özelliğini geliştirmeye başladı. Favorilere<br />

eklenen kişilerin paylaşımları, kullanıcıların<br />

akışlarında önceliklendirilecek.<br />

Kullanıcılar akışları üzerinde daha<br />

fazla kontrol sahibi olabilecek.<br />

BRAD PITT’TEN YENİ BİR<br />

İŞBİRLİĞİ<br />

Brad Pitt, De’Longhi’nin yeni marka<br />

yüzü oldu. Markanın La La Land ve<br />

Whiplash’in yönetmeni Damien Chazelle<br />

tarafından yönetilen ve M&C<br />

Saatchi Milan imzalı yeni reklam filminde<br />

Brad Pitt sabah kahvesini hazırlamak<br />

için bir yolculuğa çıkıyor.<br />

TIKTOK’TAN INFLUENCER VE MARKALAR<br />

ARASINA KÖPRÜ<br />

TikTok, marka ve ajansların influencer’larla daha kolay<br />

ve anlamlı işbirliklere imza atabilmesi için geliştirdiği<br />

yeni pazaryeri TikTok Creator Marketplace API’ın<br />

lansmanını yaptı. Yeni pazar yeri aracılığıyla reklamverenler;<br />

TikTok’un birinci el tüketici bilgilerine, büyüme<br />

trendlerine, en popüler videolarına ve gerçek<br />

zamanlı kampanya verilerine ulaşabilecek.<br />

YOUTUBE TOPLULUK BÜYÜYOR<br />

YouTube’un içerik üreticilerine, takipçileriyle iletişim kurmak için<br />

videolara ek olarak resimler, metinler ve bağlantılar gibi farklı içerikler<br />

gönderme olanağı sağlayan özelliği YouTube Topluluk, daha<br />

fazla sayıda kanalın kullanımına açıldı. YouTube, Topluluk özelliğini<br />

kullanabilmek için gerekli olan abone sayısını binden 500’e indirdi.<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 15

GÜNCEL<br />

Marka Okulu geleceğin<br />

liderlerini bekliyor<br />

Markalaşmayı esas alan sektörler ile akademiyi bir araya getiren Marka<br />

Okulu’nun <strong>Ekim</strong> programı belli oldu. Programda yer alan ufuk açıcı<br />

eğitimlerin vadettiklerini kıymetli eğitmenlerinden dinliyoruz.<br />

MASADAKİ EN İLGİNÇ<br />

İNSAN OLUN<br />

MARKA BÜYÜTEN<br />

STRATEJİLER<br />

YETENEĞİ DEĞERE<br />

DÖNÜŞTÜRMEK<br />

KOLEKTİF BİR FİKİR<br />

ARAMASI<br />

DİJİTAL ÇAĞIN<br />

GÜCÜ<br />

ZİHİN AÇICI<br />

SORULAR<br />

Tuğbay Bilbay<br />

Yaratıcılık, yaşamı<br />

birbirine bağlayan<br />

görünmez bağları görüp<br />

bunlar arasına köprüler<br />

kurabilmektir. İşte biz<br />

derslerimizde yaratıcı<br />

aklın bu köprüleri nasıl<br />

kurduğuna bakacağız<br />

ve sonra o köprüleri biz<br />

kurmaya çalışacağız.<br />

İlham beklenerek<br />

gelmez. İlhama gitmeyi,<br />

basitleştirmeyi, insana<br />

etki eden etmenleri ve<br />

onların kaynaklarını<br />

anlamayı çalışacağız.<br />

Kalabalık bir masada<br />

olduğunuzu hayal edin,<br />

işte o masadaki en ilginç<br />

insan olabilmeniz için bu<br />

eğitim. Bunu başarırsak iyi<br />

reklam üretebilir, yaratıcı<br />

bir pazarlama yöneticisi<br />

olabilirsiniz.<br />

Lale Saral<br />

Develioğlu<br />

Tüm genç ve iddialı<br />

pazarlamacıları marka<br />

büyüten stratejileri<br />

konuşacağımız online<br />

sertifika programıma<br />

bekliyorum. Programda<br />

marka büyütmek için<br />

bilinen efsanelerin<br />

hangilerinin hâlâ<br />

geçerli olup olmadığını,<br />

pazarlama gündemini ve<br />

nasıl iyi bir pazarlama<br />

lideri olunacağını<br />

konuşacağız.<br />

Her hafta marka<br />

büyüten stratejinin<br />

farklı bir boyutunu<br />

ele alacağımız<br />

derslerimizde güncel<br />

örnekler, derinlemesine<br />

inceleyeceğimiz bir marka<br />

vakası ve her ders sonu<br />

o konuyla ilgili okumaizleme<br />

tavsiyelerim de<br />

olacak.<br />

Hakan Akben<br />

Hepimizin bir yeteneği<br />

var. Yeteneği teknoloji<br />

ve sosyal medyanın<br />

gücünü kullanarak nasıl<br />

değere dönüştürebiliriz?<br />

Bunu yaparken teknoloji<br />

dünyasındaki yeni<br />

trendleri ve fırsatları nasıl<br />

kullanabiliriz?<br />

Blokzincirden yapay<br />

zekâya, yeni nesil öğrenme<br />

deneyimlerinden sosyal<br />

medya üzerindeki ticari<br />

yaklaşımlara kadar birçok<br />

konuyu güncel örneklerle<br />

konuşacağımız müthiş bir<br />

seminer serisi hazırladık.<br />

Marka Okulu çatısında<br />

kıymetli eğitmenlerle özel<br />

bir katılımcı kitlesiyle<br />

buluşacağımız bu özel<br />

eğitime kurumsal ve<br />

bireysel kariyerini<br />

geliştirmek isteyen kişileri<br />

bekliyoruz.<br />

Dr. Erdem<br />

Aksakal<br />

Programımızda teknoloji,<br />

sosyal mecralar, sosyal<br />

medya, markalaşma<br />

gibi konuları sadece<br />

teknoloji ekseninde değil<br />

kimliklerimiz ve “anlam”<br />

ile bağlamında ele alacağız.<br />

Sosyal ağların altında<br />

yatan “benlik” olgusunu<br />

ve sahip olduğumuz<br />

yüzlerce kimliğin inşasını<br />

fark edeceğiz. Gelecekte<br />

bizi beklemesi olası<br />

teknolojileri, birey ve/veya<br />

kurum olarak gelecekteki<br />

bu değişimlere nasıl<br />

hazırlanacağımızı…<br />

Tüm dünyayı<br />

değiştiren yeni kavramlara<br />

ve yeniliklere, içten ve<br />

sürdürülebilir biçimde<br />

nasıl adapte olacağımızla<br />

ilgili kolektif bir fikir<br />

araması yapacağız.<br />

Oğuzhan<br />

Saruhan<br />

Kullanıcıların hayatlarını<br />

kolaylaştıran dijital<br />

teknolojiler sayesinde<br />

geleneksel anlamda<br />

fiziksel sınırların<br />

hiçbir anlamı kalmadı.<br />

Hayatlarımız,<br />

enformasyon ve duygular<br />

daha önce hiç olmadığı<br />

şekilde birbiriyle bağlantılı<br />

hale geldi. Bu etkide en<br />

büyük pay hiç şüphesiz<br />

dijital çağın gücü. Dijital<br />

çağ bu gücü her şeyi<br />

kolaylaştırmasından<br />

alıyor.<br />

Marka Okulu ile<br />

birlikte hazırladığımız<br />

bu eğitim programında<br />

bu gücün doğru hedef<br />

ve sonuçlara kanalize<br />

edilmesi için gerekli<br />

yöntemleri anlatacağız.<br />

İhsan Özçıtak<br />

Rory Sutherland şöyle<br />

diyor: “Davranışçı bilimi<br />

doğru kullanmak için<br />

evrimi anlamanız lazım…<br />

Aslında pazarlamacıların<br />

Darwin’e ihtiyacı var!”<br />

İnsan zihnini<br />

şekillendiren evrimsel<br />

baskıların karar verme ve<br />

satın alma süreçlerindeki<br />

izleri… Rasyonel bireyleri<br />

ikna etmeyi merkeze alan<br />

bir iletişim faaliyetinin<br />

başarı ihtimali… Sosyal<br />

ağlar içinde gizli modern<br />

kabileler ve bunun<br />

influencer pazarlamasında<br />

önemi… Reklam aslında<br />

israf mıdır? Ve aslında bu<br />

iyi bir şey olabilir mi?<br />

Zihin açıcı sorular<br />

sorup cevaplar vermeye<br />

çalışacağız.<br />

16 <strong>MediaCat</strong>

GÜNCEL<br />

Söyleşi<br />

Etki stratejiyle<br />

başlar<br />

Chiara Manco<br />

COMMISSIONING EDITOR, CASE STUDIES, WARC<br />

Curious Felis’in kazanan kampanyaları, vaka<br />

incelemelerini dünyanın en saygın reklam<br />

araştırma kuruluşlarından WARC’ta sergileyebilme<br />

fırsatına erişecek. Konunun detaylarını WARC’tan<br />

Chiara Manco’yla konuştuk.<br />

u NAZLI SELIN ÖZKAN<br />

Shift<br />

+K+F+C<br />

Case Film<br />

u yıl ilki düzenlenen ve reklam<br />

B<br />

dünyasının en etkili kampanyalarının<br />

ardındaki içgörü ve<br />

stratejik yaklaşımı ödüllendirmeyi<br />

amaçlayan Curious Felis Ödülleri, 11<br />

Kasım’da sahipleriyle buluşmaya hazırlanıyor.<br />

Beş temel alanda en öne çıkan kampanyaları<br />

ödüllendirecek olan Curious Felis; kazananlarına,<br />

Altın, Gümüş ve Bronz Curious<br />

Felis heykelciklerine ek olarak, vaka incelemelerini<br />

dünyanın en saygın reklam araştırma<br />

kuruluşlarından WARC’ta sergileyebilme<br />

imkânı sunuyor.<br />

Curious Felis Ödülleri’ne hazırlanırken<br />

WARC editörlerinden Chiara Manco’yla<br />

içgörü ve stratejinin önemini konuştuk.<br />

İyi bir stratejiyi ödüllendirmek neden<br />

önemli?<br />

Her etkili reklam kampanyası bir stratejiyle<br />

başlar. Kaynağını tüketici içgörülerinden<br />

alan güçlü bir strateji, kısa vadede<br />

etki yaratma potansiyeline ek olarak, bir<br />

markanın uzun vadeli marka oluşturma<br />

kampanyalarının temelini oluşturabilir.<br />

Sektörün başarılı stratejileri ödüllendirmesi<br />

çok önemli çünkü endüstri böylelikle,<br />

bu örneklerden öğrenebilir ve yeni, heyecan<br />

verici ve yaratıcı iletişim stratejilerini<br />

hayata geçirebilir.<br />

t<br />

İyi bir vaka<br />

incelemesi<br />

amaçlarından<br />

içgörüye,<br />

stratejisine,<br />

uygulamaya ve<br />

sonuçlara açıkça<br />

ve pürüzsüzce<br />

geçebilmeli.<br />

İyi bir vaka incelemesinin olmazsa<br />

olmazları nelerdir?<br />

Bir vaka incelemesi hazırlarken anlaşılırlık<br />

bir numaralı öncelik olmalı. İyi bir vaka incelemesi;<br />

amaçlarından içgörüye, stratejisine,<br />

uygulamaya ve sonuçlara açıkça ve pürüzsüzce<br />

geçebilmeli. İçgörüyle strateji arasındaki<br />

bağlantıyı net olarak anlatabilmek ve stratejinin<br />

uygulamada nasıl hayata geçirildiğini<br />

gösterebilmek önemli. Son olarak, başarılı bir<br />

vaka incelemesi stratejik yaklaşımın etkisini<br />

ve dış etkenleri ayrı tutarak kampanyanın iş<br />

sonuçlarını nasıl etkilediğini gösterebilmeli.<br />

Üstün stratejik yaklaşımıyla fark<br />

yaratmış bir kampanya örneği geliyor<br />

mu aklınıza?<br />

KFC’nin MENA bölgesindeki son kampanyalarından<br />

“Shift+K+F+C,” hedef kitleyi iyi<br />

anlamaktan gelen stratejik düşüncenin muhteşem<br />

bir örneği. Marka, hedef kitlesi olan bilgisayar<br />

oyunu oyuncuları hakkında kapsamlı<br />

bir araştırma yaparak stratejisini belirledi ve<br />

hedef kitleye hitap edecek bir uygulama sergiledi.<br />

KFC’nin uzun zamandır global oyuncu<br />

kitlesiyle bağ kurmayı amaçladığı göz önünde<br />

bulundurulunca, tüketici içgörüsünü temeline<br />

alan, uzun vadeli bir stratejiye yatırım<br />

yapmanın etkisini bu kampanyayla açık bir<br />

şekilde görebiliyoruz. ■<br />

18 <strong>MediaCat</strong>

GÜNCEL<br />

Trend<br />

Eşya depolama<br />

Pandemi sebebiyle geçici ya da kalıcı<br />

olarak büyük şehirlerden ayrılan<br />

kitlelerin çaresi belli: Eşya depolama.<br />

Bu ise sektöre benzeri görülmemiş bir<br />

hareketlilik kazandırıyor.<br />

DEĞİŞEN<br />

NE VAR?<br />

Eşya depolama<br />

sektörünün yükselişindeki<br />

belli başlı sebepler;<br />

• Covid-19 sebebiyle şehirlerarası<br />

hareketliliğin artması,<br />

• Ev kiralamaya göre çok daha<br />

ekonomik bir seçenek olması,<br />

• Kentsel dönüşüm<br />

faaliyetleri.<br />

u TUĞBA ÖZÖĞRETMEN<br />

Globalde ise bu<br />

sebepler;<br />

• Yükselen şehirleşme,<br />

• Pandeminin, yaşamları<br />

sadeleştirme ihtiyacını<br />

artırması,<br />

• Yaşam tarzlarındaki<br />

değişimler.<br />

DİKKAT ÇEKEN<br />

YATIRIMLAR<br />

HAREKETLİLİĞİN<br />

ARDINDAKİLER<br />

87,6<br />

milyar dolar<br />

Kişisel eşya<br />

depolama pazarının<br />

2019 yılı değerlemesi.<br />

Kaynak: Mordor<br />

Intelligence Research<br />

Bill Gates’ten<br />

yatırım<br />

Kanada, Birleşik Krallık ve<br />

ABD’de faaliyet gösteren<br />

eşya depolama şirketi<br />

StorageMart, geçtiğimiz yıl<br />

Bill Gates’ten yatırım aldı.<br />

%77<br />

2020’de sadece<br />

Nisan ayında eşya<br />

depolarına olan<br />

öğrenci talepleri<br />

yüzde 77 arttı.<br />

Kaynak: armut.com<br />

%114<br />

Pandemi sürecinde eşya<br />

depolarına olan talep yaklaşık<br />

yüzde 114 artış gösterdi.<br />

Kaynak: DHA<br />

115,6<br />

milyar dolar<br />

Kişisel eşya depolama<br />

pazarının 2025 yılı beklentisi.<br />

Kaynak: Mordor<br />

Intelligence Research<br />

Hareketliliği<br />

yaratan başat<br />

kitle öğrenciler.<br />

Sektörün en<br />

önemli ihtiyacı,<br />

standartların<br />

belirlenmesi.<br />

20 <strong>MediaCat</strong>

GÜNCEL<br />

Spotlight<br />

Tolga Pamir<br />

Mücadeleyi ve yalnızlığı seven tüm<br />

hayalperestlere örnek olacak bir<br />

hikâyenin sahibi Tolga Pamir.<br />

u TUĞBA ÖZÖĞRETMEN<br />

Tolga Pamir, dünyanın, kendi içinde en büyük<br />

zıtlıkları barındıran sporlarından birini yapıyor.<br />

Solo açık yelken yarışçılığı, doğaya karşı ancak<br />

onunla birlikte verdiğiniz mücadelede yalnız<br />

olmanız demek. Issız sulara karşı sahip olduğunuz<br />

şey güç mü, yoksa güçsüzlüğün kendisi mi?<br />

Limitsiz bir özgürlük mü, yoksa iflah olmaz bir<br />

yalnızlık mı?<br />

TUTKULAR VE SORGULAMALAR<br />

Tolga Pamir’in denizlerle olan hikâyesi çocukken,<br />

İstanbul Tuzla’da büyükanne ve büyükbabasının<br />

yaşadıkları sitede aldığı yelken derslerine uzanıyor.<br />

“Suya yakın yaşama” tutkusunun altında ise<br />

İstanbullu ve Boğazlı olmak var. İlk gençlik döneminde<br />

windsurf ile su sporlarıyla olan münasebetine<br />

aşama atlatan Pamir’in sporcu kimliğinin<br />

duraklama dönemi reklamcılık yıllarına denk geliyor.<br />

Kader ânı ise ajansta bir gün, denizlerin en<br />

zorlu solo yarışı olan Vendée Globe’la tanışmasıyla<br />

yaşanıyor. Tarihler 2001’i gösterirken, Pamir<br />

de denizin ve rüzgârın çağrısına karşı koymaktan<br />

vazgeçip eşiyle birlikte Fransa’ya taşınıyor ve kariyerini<br />

yalnızca bu spora odaklıyor. Son 16 yılda,<br />

aralarında birçok uluslararası ve Atlantik aşırı yarışların<br />

da yer aldığı 30 binin üzerinde solo yarışa<br />

katılan Pamir, hayallerinin start aldığı Vendée<br />

Globe’un 2024 yarışı için hazırlık yapıyor.<br />

Haziran ayında Artvin’den başlayıp es vermeden<br />

16 günde İskenderun’a vararak tamamladığı<br />

Türkiye turu için bir sonraki hayali, bunu bir kadın<br />

sporcuyla birlikte gerçekleştirmek. Son olarak<br />

markalara da bir mesajı var: “İletişimcilerin<br />

aradığı hikâye belki tam da burada, yelkende!” ■<br />

@challenge4seas<br />

22 <strong>MediaCat</strong>

İŞ DÜNYASI<br />

İşgücü 4.0<br />

Dijital öncelikli bir<br />

dünyaya geçişin<br />

hız kazandığı<br />

pandemiyle<br />

birlikte, kurumların<br />

stratejilerinde<br />

işgücünün önemi<br />

daha da arttı.<br />

Güncel kalmak ve<br />

geleceğe daha iyi<br />

hazırlanmak isteyen<br />

kurumlar, işgücünün<br />

becerilerini<br />

geliştirmek ve onlara<br />

yeni yetenek setleri<br />

kazandırmak için<br />

harekete geçti.<br />

u SULTAN ÖNCÜ ARSLANOĞLU<br />

nsan, her duruma hızla<br />

İ<br />

adapte olabilme yeteneğine<br />

sahip. Geride bıraktığımız<br />

bir buçuk yılda adaptasyon<br />

hızımız konusunda şaşkınlığa uğrarken,<br />

içinden geçtiğimiz dönemdeki<br />

zorluklarla nasıl mücadele ettiğimizi de<br />

gözden kaçırmamalıyız. Pandemi döneminde<br />

kurumsal hayatın içinde olan<br />

herkes bir adaptasyon süreci geçirdi. Bu<br />

dönemde kimi sektörlerin/kurumların<br />

bu sürece çoktan hazır olduğuna kimilerinin<br />

ise alışık olmadıkları bu çalışma<br />

yapısında yepyeni sorunlarla karşılaştığına<br />

tanıklık ettik. Çalışanlar için de<br />

durum farklı olmadı.<br />

Covid-19 salgını pek çok kurum ve<br />

şirketi dijital becerilerle sınadı. Tüketicinin<br />

ve piyasanın beklentilerine yetişmekte<br />

zorlanan kurumlar ve markalar<br />

için dijitalleşme serüveni, işgücündeki<br />

beceri yoksunluğunun artık göz ardı<br />

edilemeyeceğini ortaya koydu. Şirketlerin<br />

dikkati teknolojik altyapı yatırımlarından<br />

işgücüne doğru kayarken yanıt<br />

aranması gereken soru daha da belirginleşti:<br />

Çalışanları “işin geleceğine” nasıl<br />

hazırlayacağız?<br />

OTOMASYON BEKLENENDEN HIZLI<br />

YAŞANIYOR<br />

İşgücü piyasasında teknolojik yeniliklerle<br />

birlikte yaşanan dönüşüm Covid-19<br />

ile birlikte hız kazandı. Dünya<br />

Ekonomik Forumu’nun hazırladığı İşin<br />

Geleceği 2020 raporuna göre, işgücünde<br />

beklenilenden daha hızlı bir otomasyon<br />

yaşanıyor. 2025 yılına kadar 85 milyon<br />

işin yok olabileceğinin öngörüldüğü raporda,<br />

teknolojik değişimlerle birlikte<br />

97 milyon yeni iş ortaya çıkacağı da tahmin<br />

ediliyor. Bununla birlikte beceri geliştirme<br />

yatırımlarıyla 5,3 milyon yeni iş<br />

yaratılabileceği not ediliyor.<br />

Şirketler, çalışanların yaklaşık yüzde<br />

40’ının altı ay veya daha kısa bir sürede<br />

yeni becerilere ihtiyaç duyacağını<br />

öngörüyor. İş liderlerinin yüzde 94’ü ise<br />

-bu oran 2018’de yüzde 65’ti- çalışanların<br />

yeni beceriler kazanması gerektiğini<br />

söylüyor. Bu oranlar, bugün geldiğimiz<br />

noktada yeni becerilere duyulan ihtiyacın<br />

artması bir yana farkındalığın da<br />

arttığının göstergesi.<br />

ŞAŞIRTMAYAN ETKEN: TEKNOLOJİ<br />

2025 yılına kadar öne çıkması beklenen<br />

becerilerin sıralamasında 2020’nin ardından<br />

çok farklı beceriler karşılamıyor<br />

bizi ancak şaşırtmayan bir etken var:<br />

Teknoloji. 2020 yılı projeksiyonundan<br />

sadece üç yetenek -önem sıralarında<br />

birer basamak düşerek- 2025’te ihtiyaç<br />

duyulan beceri setinde kendine yer buluyor.<br />

Bu yetkinlikler karmaşık problem<br />

çözme, eleştirel düşünce ve analiz<br />

edebilme ile yaratıcılık, orijinallik ve<br />

girişimcilik. 2025 yılı projeksiyonuna<br />

geldiğimizdeyse Covid-19 etkisi net bir<br />

şekilde karşımıza çıkıyor. Liderlik ve<br />

sosyal etki, dayanıklılık, stres toleransı<br />

ve esneklik bir yana; teknoloji kullanımı,<br />

izleme ve kontrol ile teknoloji tasarımı<br />

ve programlama da beceri setine<br />

dahil oluyor. Kısacası önümüzdeki dört<br />

sene ve sonrasında yeni teknolojileri takip<br />

etmek, bunları doğru kullanmak ve<br />

yorumlamak kurumlar için kritik öneme<br />

sahip olacak.<br />

Yeni teknolojilerin benimsenmesinin<br />

önündeki en büyük engellere baktığımızda<br />

da işgücüne yeni beceriler<br />

kazandırılmasının ne denli önemli olduğunu<br />

görüyoruz. Öyle ki bu engellerin<br />

başında yüzde 55,4 ile yerel işgücü piyasasındaki<br />

yetenek eksiklikleri geliyor.<br />

Onu yüzde 46,7 ile uzman yetenekleri<br />

işgücüne katamama, yüzde 41,4 ile organizasyon<br />

liderliğinde yetenek eksikliği<br />

takip ediyor.<br />

24 <strong>MediaCat</strong>

FARKLI KAZANIMLAR<br />

Dünya Ekonomik Forumu araştırmacılarından<br />

Vesselina Stefanova Ratcheva,<br />

“gelişmekte olan işlerle yaratılacak pek<br />

çok fırsat olduğunu ancak çalışanların<br />

eğitim alıp yeni işlere geçebilmesi için<br />

yatırım gerektiğinin” altını çiziyor.<br />

Dünya Ekonomik Forumu ve PwC’nin<br />

yakın tarihli bir raporu da işgücü yatırımlarına<br />

ekonomik kazanımlar üzerinden<br />

dikkat çekiyor. Rapor, beceri açığını<br />

kapatmaya yönelik etkili bir yatırımın<br />

2030 yılına kadar küresel GSYİH’ye 6,5<br />

trilyon dolar katkıda bulunabileceğini<br />

ortaya koyuyor. Beceri kazandırma yatırımlarından<br />

en çok faydalanacak olanlar<br />

ise gelişmekte olan ülkeler. Buna göre<br />

Çin, ABD, Hindistan, İspanya ve Güney<br />

Afrika en yüksek kazancı elde edecek<br />

bölgeler olarak öne çıkıyor.<br />

Çin 2019 yılında, 2022 yılına kadar<br />

50 milyon insanı eğitmek için 14,8 milyar<br />

dolar harcamayı taahhüt etti. Sahra Altı<br />

Afrika ve Latin Amerika bölgelerinin ise<br />

şimdi yatırım yapmaya başlarlarsa 2030<br />

yılına kadar yüzde 7’nin üzerinde ek GS-<br />

YİH’ye ulaşacağı tahmin ediliyor. Her<br />

iki bölge de yüksek oranda genç nüfus ve<br />

yüksek eşitsizlikle birlikte, az gelişmiş iş<br />

dünyası ve tüketici ürünleri sektörleriyle<br />

öne çıkıyor. Bu anlamda uzmanlar beceri<br />

geliştirme çalışmalarının, doğrudan yaşamı<br />

iyileştirme ve geçim kaynaklarını<br />

dönüştürme konusunda etkili olacağına<br />

vurgu yapıyor.<br />

Diğer taraftan Türkiye’nin birlikte<br />

değerlendirildiği Ortadoğu, Kuzey Afrika<br />

ve Türkiye (MENAT) bölgesinde beceri<br />

geliştirme çalışmalarının GSYİH’ye<br />

yüzde 4 oranında katkı sağlamasının<br />

beklendiği raporda, bu bölgenin becerilere<br />

yapılan yatırımların neden yüksek<br />

ekonomik ve sosyal getirilerle sonuçlanmadığına<br />

dair bir örnek olarak paylaşılması<br />

dikkat çekiyor. İş ve yetkinlik<br />

arasındaki uyumsuzluk ile baskın bir<br />

kamu sektörü sebebiyle az gelişmiş özel<br />

sektörün yarattığı dengesiz ekonomi<br />

bunun nedenleri olarak sıralanıyor.<br />

Uzmanlar, bu durumun işgücüne<br />

ilgili becerileri kazandırmaya yönelik<br />

teşvikleri bozabileceği konusunda endişeli.<br />

Buna karşılık bölge genelinde genç<br />

işsizliğin yüzde 30’da -küresel ortalamanın<br />

iki katı- olduğunu da paylaşmadan<br />

geçmeyelim.<br />

YENİ YATIRIM VE İŞBİRLİKLERİ<br />

Giderek daha çok sayıda kurum, dijital<br />

dönüşüme ayak uydurmanın en hızlı ve<br />

O<br />

Şirketlerin dikkati<br />

teknolojik altyapı<br />

yatırımlarından<br />

işgücüne doğru<br />

kayarken, yanıt<br />

aranması gereken<br />

soru daha da<br />

belirginleşti:<br />

Çalışanları “işin<br />

geleceğine” nasıl<br />

hazırlayacağız?<br />

etkili yolunun mevcut işgücünü geliştirmekten<br />

geçtiğinin farkına varıyor.<br />

Covid-19 pandemisiyle e-ticarete geçişin<br />

hızlanmasının ardından çoğu şirket,<br />

kendi veri bilimcilerini yetiştirme<br />

adına girişimlerde bulunmaya başladı.<br />

Çalışanlarına eğitim kampı sunan Levi’s<br />

bu markalardan biri. Levi Strauss<br />

& Co.’da stok memuru olarak başlayıp<br />

ardından mağaza müdürlüğüne yükselerek<br />

geçirdiği 15 yılın sonunda özgeçmişine<br />

veri bilimciliği deneyimini<br />

ekleyen Michael Buchanan, Levi’s’ın<br />

işgücü eğitimindeki kararlı duruşunun<br />

bir göstergesi. Yine Verizon çalışanlarına<br />

veri bilimi, 5G teknolojisi ve yapay<br />

zekâ gibi konularda eğitim vererek<br />

2020’de çalışan öğrenme ve geliştirme<br />

programlarına 200 milyon doların üzerinde<br />

yatırım yaptı. Kurumun hedefi<br />

<strong>2021</strong>’in sonunda 100 bin çalışanını dijital<br />

becerilerle donatmak. Henkel ise 10<br />

binden fazla yöneticisine dijital beceriler<br />

kazandırmak adına Accenture ile<br />

küresel bir öğrenme girişimi başlattı.<br />

Walmart ve PwC Avustralya ise<br />

çalışanlarının eğitimini finanse etme<br />

yoluna gidenlerden. PwC, çalışanlarına<br />

MBA eşdeğeri bir nitelik kazandırmak<br />

için 15 milyon dolarlık yatırımla<br />

PwC Academy’yi kurdu. Walmart ise<br />

çalışanlarına lise/üniversite diploması<br />

kazandırma amacıyla Guild Education<br />

ile ortaklığa gitti. Bu girişimi markaya,<br />

bir yılın sonunda lise ve üniversite mezunu<br />

çalışan sayısında yüzde 93’lük bir<br />

artış olarak yansıdı. ■<br />

EĞITIM VE GELIŞIM<br />

DEPARTMANLARININ<br />

ÖNCELIKLERI (%)<br />

Kaynak: LinkedIn, Workplace Learning<br />

Report <strong>2021</strong><br />

59<br />

53<br />

33<br />

Yeni beceriler kazandırma ve<br />

becerileri geliştirme<br />

Liderlik ve yönetim<br />

Online işe alım ve oryantasyon<br />

İŞ HAYATINDA IHTIYAÇ<br />

DUYULAN ILK 3 BECERI<br />

2020<br />

BEKLENTİSİ<br />

2025 BEKLENTİSİ<br />

TALEBI ARTAN<br />

ILK 3 IŞ ALANI<br />

1 2 3<br />

Veri<br />

analistleri<br />

ve veri<br />

bilimcileri<br />

Karmaşık<br />

problemleri<br />

çözebilme<br />

Eleştirel<br />

düşünme<br />

Yaratıcılık<br />

Analitik<br />

düşünme<br />

ve<br />

yenilikçilik<br />

Aktif<br />

öğrenme<br />

ve<br />

öğrenme<br />

stratejileri<br />

Karmaşık<br />

problemleri<br />

çözebilme<br />

Yapay<br />

zekâ ve<br />

makine<br />

öğrenimi<br />

uzmanı<br />

Büyük veri<br />

uzmanı<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 25

ADVERTORIAL<br />

InstaChamp’te yeni<br />

şampiyon Vodafone<br />

InstaChamp 16. Dönem’de<br />

şampiyonluk hem Feed & Stories<br />

Video Ads hem de Branded<br />

Content kategorilerinde<br />

Vodafone Türkiye’nin oldu.<br />

FEED&STORIES VIDEO ADS<br />

VODAFONE’UN 5G TEKNOLOJISIYLE<br />

HAYALLER GERÇEK OLDU<br />

Reklamveren: Vodafone Türkiye<br />

Reklam Ajansı: VMLY&R<br />

Medya Ajansı: Vodafone Digital Media Team<br />

STRATEJİ<br />

Vodafone olarak yeni 5G teknolojimizi<br />

sınırları aşan bir projeyle duyurmak<br />

istedik. Doğuştan görme engelli, kusursuz kulak<br />

Bager’in hayallerini gerçekleştirdik. Vodafone 5G<br />

teknolojisinin eşzamanlı bağlantı teknolojisiyle bin<br />

400 kilometre uzaktaki iki piyanoda Bager ve hayranı<br />

olduğu Haluk Levent’i tek şarkıda buluşturduk.<br />

Test koşullarında gerçekleşen bu projeyle 5G’nin<br />

gelecekte sınırları nasıl aşacağını göstermiş olduk.<br />

SONUÇ / ÖLÇÜMLEME<br />

Sınırları aşan projemiz yayınlandığı gün<br />

büyük bir ilgi görerek toplamda 6 milyon<br />

66 bin 656 görüntülendi. Kampanyamız<br />

yayınlandığından beri proje odaklı duyuru<br />

içeriklerimiz toplam 5 bin 76 etkileşim aldı.<br />

6,8/10<br />

MECRAYA UYGUNLUK<br />

İçerikleri Instagram TV’ye uygun dikey<br />

formatta yayınladık. Ana mesajımızı, video<br />

sessiz izlendiğinde de çalışacak şekilde, dikkat<br />

çekecek boyutlarda ve süperlerle verdik. İlk saniyede<br />

verilmeyen ana mesaj sayesinde hedef kitlenin<br />

içerikte kalmasını sağladık. Instagram kanalımıza<br />

yönlendirme için hazırladığımız içeriklerle filmimize<br />

trafik sağlayarak erişimimizi artırdık.<br />

YARATICILIK<br />

Vodafone 5G’nin eşzamanlı bağlantı<br />

teknolojisini anlatmak için iki farklı<br />

şehri tek bir şarkıda buluşturduk. Muş’ta yaşayan<br />

kusursuz kulak Bager ve bin 400 kilometre uzakta<br />

İstanbul’daki Haluk Levent piyanoların başına<br />

oturdular. Ve sanki yan yanaymış gibi, bağlantıda<br />

hiçbir gecikme olmadan Elfida şarkısını birlikte<br />

çaldılar. Böylece, teknoloji ve insan bir araya<br />

geldiğinde her şeyin mümkün olduğunu anlattık ve<br />

Vodafone olarak hayallerin sınırları aşmasına her<br />

zaman destek olduğumuzu gösterdik.<br />

26 <strong>MediaCat</strong>

INSTACHAMP 16. DÖNEM JÜRİ ÜYELERİ<br />

Pelin Özkan<br />

<strong>MediaCat</strong> Genel Yayın Yönetmeni<br />

Arkın Kahyaoğlu<br />

VMLY&R ECD<br />

Görkem Yeğin Mert<br />

Facebook Türkiye Kreatif Stratejisti<br />

Irmak Emekdaş<br />

Facebook Mobil Uygulamalar,<br />

Telekomünikasyon & Finansal Hizmetler<br />

Sektör Lideri<br />

17’NCİ DÖNEMİN<br />

ŞAMPİYONU OLMAK İÇİN<br />

Instagram’da reklam şeklinde<br />

yayınlanmış tüm işlerin Feed &<br />

Stories Video Ads, Interactive<br />

Formats ve Branded Content’ten<br />

oluşan üç bölümde başvuruya açık<br />

olduğu InstaChamp’te bir sonraki<br />

dönemin şampiyonu olmak için<br />

başvurular 4 <strong>Ekim</strong>’de başlıyor.<br />

instachamp.mediacat.com<br />

adresinden yapılan başvuruların<br />

4 <strong>Ekim</strong>’den önceki altı ay içinde<br />

Instagram’da reklam olarak<br />

yayınlanmış olması gerekiyor.<br />

BRANDED CONTENT<br />

VODAFONE FREEZONE VE DORA İLE<br />

SINIRSIZ BRANDED CONTENT<br />

Reklamveren: Vodafone Türkiye<br />

Reklam Ajansı: VMLY&R<br />

STRATEJİ<br />

Vodafone FreeZone olarak gaming<br />

dünyasını sahiplenmeye devam ederek<br />

tarife lansmanımızı da #SaçmaGüzel dünyamızda<br />

hazırladık. Bal reklamlarından esinlenerek tarifenin<br />

uzun koşullarını okutmadan tüm detaylarını<br />

kullanıcılara daha net ve eğlenceli bir şekilde<br />

aktarmayı hedefledik.<br />

Medya Ajansı: Vodafone Digital<br />

Media Team<br />

SONUÇ / ÖLÇÜMLEME<br />

Hazırladığımız videomuz hedef kitlemizde<br />

ilgi uyandırarak 22 bin 233 etkileşim<br />

sonucu aldı. Videomuzun görüntülenme rakamı 3<br />

milyon 439 bin 67, erişim rakamıysa 2 milyon 54 bin<br />

253 oldu.<br />

MECRAYA UYGUNLUK<br />

Tarifeyle ilgili hazırlamış olduğumuz videoyu<br />

yayıncı Dora Özsoy’un hesabından Branded<br />

Content olarak paylaştık. Instagram’a uygun<br />

formatta sessiz izlenmeler için destekleyici süperler<br />

ile mesajımızı verdik. Ana mesajımız olan düşük ping<br />

garantisini ilk saniyelerde vermedik ve kullanıcıların<br />

videoyu sonuna kadar izlemelerini amaçladık. Böylece<br />

vermek istediğimiz mesajları ve tarife faydalarını kısa<br />

bir süre içerisinde beklemedikleri bir şekilde; eğlenceli<br />

bir dünyayla hedef kitlemize aktarmış olduk.<br />

YARATICILIK<br />

Instagram Branded Content için<br />

hazırladığımız videomuzda en popüler<br />

telemarketing reklamları ve #SaçmaGüzel<br />

dünyasını görsel merkezimize taşıyarak tarife<br />

detaylarını eğlenceli bir şekilde verdiğimiz bir içerik<br />

yarattık. Gamer’lar için büyük önem taşıyan düşük<br />

ping özelliğini vurgulamak için kullanıcıları ekran<br />

başına davet ettik ve Dora ile birlikte mesajımızı<br />

hedef kitleye kısa ve öz bir şekilde verdik.<br />

6,4/10<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 27

MEDYA<br />

Bir Bakışta<br />

Ustaya veda<br />

Ajans Press’in <strong>MediaCat</strong> için basında gündem olan<br />

haber başlıklarını raporladığı 21 Ağustos – 21 Eylül<br />

tarihli Bir Bakışta Geçen Ay araştırması, Ferhan<br />

Şensoy’un vefatıyla gölgelenip Ampute Futbol Milli<br />

Takımı’nın Avrupa şampiyonluğuyla aydınlanan<br />

bir ayın öne çıkan olaylarını listeliyor.<br />

1 4<br />

Türk tiyatrosunun usta ismi Ferhan<br />

Şensoy, bir süredir tedavi<br />

gördüğü İstanbul Tıp Fakültesi’nde<br />

hayatını kaybetti.<br />

2<br />

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi<br />

altında işlem gören şirketlerin<br />

net kârı, ilk yarıda geçen yılın<br />

aynı dönemine göre yüzde 122 artarak<br />

yaklaşık 78,3 milyar liraya yükseldi.<br />

3<br />

Yüz yüze eğitimden uzak geçen<br />

1,5 yılın ardından, okulöncesi ile<br />

ilk ve orta dereceli okullar yeniden<br />

tam zamanlı olarak eğitim öğretime<br />

açıldı.<br />

6 Eylül <strong>2021</strong> Pazartesi itibarıyla,<br />

aşı olmayan kişilerin toplu faaliyetlere<br />

(konser, sinema, tiyatro vs.)<br />

katılım ve toplu ulaşım araçlarıyla<br />

(özel araç hariç uçak, otobüs, tren vs.)<br />

gerçekleştirilecek şehirlerarası seyahatlerde<br />

negatif sonuçlu PCR testi bulundurmaları<br />

zorunluluğu getirildi.<br />

5<br />

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip<br />

Erdoğan’ın, MHP ile birlikte yürütülen<br />

yeni seçim yasası çalışmaları<br />

kapsamında halen yüzde 10 olan seçim<br />

barajının “yüzde 7 olarak netleştiği”<br />

açıklamasının ardından, MHP<br />

Genel Başkanı Devlet Bahçeli de seçim<br />

barajının “yüzde 7 olarak tescillendiğini”<br />

duyurdu.<br />

6<br />

Türkiye Futbol Federasyonu<br />

(TFF), A Milli Takım Teknik Direktörü<br />

Şenol Güneş’le yolların ayrıldığını<br />

duyurdu. Güneş’ten boşalan<br />

teknik direktörlük koltuğuna Stefan<br />

Kuntz getirildi.<br />

7<br />

Son dünya ikincisi ve Avrupa şampiyonu<br />

unvanlarıyla sahaya çıkan<br />

Ampute Futbol Milli Takımı’mız,<br />

<strong>2021</strong> Avrupa Şampiyonası finalinde<br />

İspanya’yı 6-0 mağlup ederek üst üste<br />

ikinci kez Avrupa şampiyonu oldu.<br />

8<br />

Juventus’tan ayrılan Cristiano<br />

Ronaldo, 2003-2009 yıllarında<br />

formasını giydiği Manchester United’a<br />

döndü.<br />

9<br />

Türkiye, 2020 Tokyo Paralimpik<br />

Oyunları’nı 2 Altın, 4 Gümüş ve<br />

9 Bronz madalyayla tamamladı. ■<br />

Tarih aralığı:<br />

21 Ağustos – 21 Eylül<br />

28 <strong>MediaCat</strong>

MEDYA<br />

Medya<br />

planlamada<br />

yeni sınırlar<br />

Son iki yılda<br />

yaşadığımız, tabiri<br />

caizse zorunlu<br />

dijitalleşme pek<br />

tabii medya tüketim<br />

alışkanlıklarımızı da<br />

derinden etkiledi.<br />

Akıllı televizyon<br />

penetrasyonunun<br />

artışıyla, markalar<br />

nezdinde içerik<br />

tüketicilerini<br />

cezbetmenin yolları<br />

çeşitlenirken,<br />

konvansiyonel medya<br />

da kendi sınırlarını<br />

yeniden tanımlıyor.<br />

u GÖNÜL HADIMLI<br />

H<br />

er şeyi yeni baştan keşfe<br />

çıktığımız bu dönemde,<br />

Türkiye’deki medya planlama<br />

sektörü yatırımlarını<br />

şekillendiren yeni gelişmeler var. Akıllı<br />

ekranlar, reklamverenler ve medya<br />

planlamacılar nezdinde büyük fırsatlar<br />

doğuruyor. Conviva’nın <strong>2021</strong>’in ikinci<br />

çeyreğine odaklanan raporuna göre,<br />

küresel olarak toplam video izleme süresinin<br />

yüzde 73’ü büyük ekranlar üzerinden<br />

gerçekleştiriliyor. Aynı veriler,<br />

akıllı TV’ler aracılığıyla içerik tüketiminin<br />

2020’nin ikinci çeyreğine göre yüzde<br />

46 artış gösterdiğine de ışık tutuyor.<br />

Publicis Groupe Türkiye Chief Media<br />

Officer’ı Kağan Yıldızalp, Türkiye’de<br />

internet kullanıcılarının yüzde 73’ünün<br />

TV içeriklerini internet üzerinden izlediğini<br />

gösteren <strong>2021</strong> Hootsuite raporunu<br />

ve yine Türkiye’de internet kullanıcılarının<br />

yaklaşık yüzde 89’unun önceki<br />

ay ücretsiz veya ücretli TV, film veya<br />

diğer video içeriği izlediğine ışık tutan<br />

Global Web Index verilerini paylaşıyor.<br />

Tüm bunlarla birlikte akıllı teknolojilere<br />

adaptasyonun çok hızlı bir seyirde<br />

ilerlediğini söyleyen Yıldızalp, akıllı ev<br />

cihazlarının sahiplik oranlarının yüzde<br />

17 ile dünya ortalamasının üzerinde olduğunun<br />

da altını çiziyor.<br />

MediaCom Dijital Direktörü, Teknoloji<br />

ve İnovasyon Lideri Levent<br />

Kasapoğlu ise yeni teknolojilerin ve özellikle<br />

pandemi sonrası bireylerin değişen<br />

alışkanlıklarının yeni ve heyecan verici<br />

gelişmelere gebe olduğunu belirtirken,<br />

içerik yaratıcıları için çok önemli bir<br />

noktaya parmak basıyor: Kreatifin anlık<br />

optimizasyonu. ■<br />

Q<br />

Türkiye’de<br />

sabit hattan<br />

internete<br />

bağlanma<br />

hızı dünya<br />

ortalamasından<br />

3 kat daha<br />

düşük.<br />

TÜRKİYE’DE<br />

Akıllı ev cihazları<br />

sahiplik oranı<br />

%17<br />

İnternete bağlı en<br />

az bir TV cihazına<br />

sahip olan internet<br />

kullanıcı oranı<br />

%44<br />

Akıllı TV<br />

penetrasyonu<br />

7 milyon<br />

haneyi aşıyor.<br />

TV içeriklerini<br />

internetten<br />

izleyenlerin oranı<br />

%73<br />

30 <strong>MediaCat</strong>

KAĞAN<br />

YILDIZALP<br />

Publicis Groupe<br />

Türkiye<br />

Chief Media<br />

Officer<br />

YENİ TEKNOLOJİLER, YENİ<br />

KAVRAMLAR<br />

Bu yıl itibarıyla, Türkiye’deki internet<br />

kullanıcılarının yüzde 44’ü internete<br />

bağlı en az bir TV cihazına sahip. Bu<br />

penetrasyon tek başına önemli bir<br />

veri değil çünkü insanlar masaüstü<br />

veya mobil cihazlardan video izlemek<br />

için de zaman harcamaya başladı.<br />

Ortalama internete bağlanma<br />

hızının Türkiye’de dünya ortalamasının<br />

maalesef altında bir performans<br />

göstermesi, yeni gelişen teknolojilerin<br />

hayatımızın bir parçası olmasını<br />

da zorlaştırıyor. Türkiye’deki bir<br />

kullanıcı mobilden ortalama 34,79<br />

Mbps (Dünya ort: 42,70 Mbps), sabit<br />

hattan 28,89 Mbps (Dünya ort: 96,43<br />

Mbps) hızda bağlanabiliyor. Bağlantı<br />

üzerine odaklanan teknolojilerin<br />

çeşitlenmesi yeni reklam alanlarının<br />

çıkmasını da sağlıyor. 10 sene önce<br />

TV reklamcılığı sadece analog TV<br />

reklam alanları ile sınırlıyken; şu anda<br />

OTT, VOD, SVOD platformlarıyla<br />

genişledi. Böylece TV daha dijitalize<br />

oldu, hedefleme ve reklam mesajlarını<br />

kişiselleştirme olanakları arttı.<br />

Analog TV döneminde sadece people<br />

meter’lara bağımlı olarak gerçekleştirdiğimiz<br />

demografik hedefleme<br />

sınırlandırması, gelişen platformlar<br />

sayesinde çeşitlendi. Bugün programatik<br />

ve adreslenebilir teknolojilerin<br />

hayatımıza girmesiyle persona ve<br />

hane hedeflemeleri yapabiliyoruz.<br />

Bu teknolojilerin daha ölçekli olarak<br />

kullanılması akıllı ve bağlantılı cihazların<br />

penetrasyonunun artmasına,<br />

internet hızında, bağlantı altyapısında<br />

dünya standartlarının üzerine<br />

çıkılmasına bağlı. Analog TV ve radyo<br />

planlama kavramları yerini entegre<br />

ekran ve ses planlaması kavramlarına<br />

bıraktı. Sadece analog TV veya<br />

radyo planlama esaslarında uzmanlaşan<br />

uzmanlara değil, dijitalize olan<br />

platformlar üzerinden programatik ve<br />

adreselenebilir teknolojileri kullanabilen<br />

insan kaynaklarına da ihtiyaç<br />

var. Bu değişim geleneksel açıkhava<br />

iletişiminde de kendini gösteriyor.<br />

Açıkhavada yeni teknolojilerin kullanılmasıyla<br />

beraber lokasyon bazlı<br />

hedeflemeler, dinamik ve deneyimsel<br />

reklam modelleri daha fazla kullanılıyor.<br />

NE/NASIL<br />

DEĞİŞİYOR?<br />

YETKİNLİK<br />

Ajanslar içerisinde teknolojiye hâkim olan<br />

yeteneklerin payı artıyor.<br />

İNSAN KAYNAKLARI<br />

Veri analistleri de ajanslardaki yetenek<br />

havuzlarında yerini alıyor.<br />

BÜTÇE<br />

LEVENT<br />

KASAPOĞLU<br />

MediaCom Türkiye<br />

Digital Director /<br />

Tech & Innovation<br />

Lead<br />

KREATİFİN OPTİMİZASYONUNUN<br />

ÖNEMİ<br />

Türkiye’de akıllı TV penetrasyonu<br />

özellikle pandemi sonrasında<br />

Adform verilerine göre 7 milyon<br />

haneyi aşan erişime ulaştı. Bu erişim<br />

Addressable TV’nin hedefleme ve<br />

interaksiyon yetenekleri, görsellerin<br />

yüzde 6 daha fazla hatırlanma<br />

oranına sahip olduğu gerçekleriyle<br />

de (University College London &<br />

Finecast araştırması) birleşince biz<br />

reklamverenlerin önünde yeni ve<br />

heyecan verici bir evren oluşuyor.<br />

Akıllı TV üzerinden evdeki cihazlara<br />

da (izinli olarak) erişebilmeniz,<br />

sırf bu hedefleme ile size yüzlerce<br />

farklı izleyici kümesi yaratabilme ve<br />

hedefleme imkânı verirken, appcheck<br />

datası ile daha sınırlı erişimli; ancak<br />

çok daha komplike hedeflemeler<br />

yapılabilme imkânı sunuyor.<br />

Temeldeki en büyük gelişim alanı<br />

datanın efektif kullanımı ve makine<br />

öğrenimi. Burada veri kaynağı olarak<br />

klasik anlamdaki medya interaksiyonunun<br />

yanında kreatifin de optimizasyon<br />

anlamında önemi öne çıkıyor.<br />

Kantar’ın geçtiğimiz yıl yayımladığı<br />

araştırmada da ortaya çıktığı üzere,<br />

kreatifin medya yatırımı üzerindeki<br />

etkisi neredeyse yüzde 50.<br />

Pandeminin dijital sektöre büyük<br />

bir pozitif etkisi olsa da en büyük artış,<br />

doğal bir refleks olarak e-ticaretti.<br />

Aynı ölçüde ilgi görmeyen fakat en<br />

az onun kadar büyük bir başka etkisi<br />

daha oldu: Oyun içeriğinin tüketimi.<br />

Oyun içeriği hem oyunun kendisi hem<br />

de sosyal medya platformlarında<br />

oluşturduğu izlenme olarak en çok<br />

tüketilen içerik türüne dönüştü. Bu<br />

büyük artış oyun içi reklam envanterlerinde,<br />

oyun influencer’larının<br />

bulunduğu platformlarda ve addressable<br />

TV üzerinden oynanan oyunlar<br />

anlamında hem artan programatik<br />

medya yatırımı hem de proje geliştirilmesi<br />

ile sonuçlandı.<br />

Akıllı TV’ler mass kampanyaların<br />

programatik bütçelerinden yüzde 30’a<br />

varan pay alabiliyor.<br />

KREATİFLER<br />

Kreatifin medya yatırımı üzerindeki etkisi<br />

neredeyse yüzde 50.<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 31

KÜLTÜR<br />

İnceleme<br />

Yapay zekâ<br />

çağında<br />

Don Draper<br />

nostaljisi<br />

Son 20 yılın baş döndürücü<br />

teknolojik değişimlerinden<br />

nasibini alan reklamcılık<br />

ve yaratıcılık, pastadaki<br />

payını yavaş yavaş “düşman<br />

kardeşleri” teknoloji<br />

platformlarına ve veri analizine<br />

kaptırıyor. Ken Auletta bu<br />

altüst oluşun hikâyesini, bizi<br />

o dünyanın içine çekerek<br />

anlatıyor.<br />

u BARIŞ CEZAR<br />

32 <strong>MediaCat</strong><br />

en Auletta çeyrek yüzyıl<br />

K<br />

boyunca The New Yorker’daki<br />

köşesinde, televizyon<br />

ve medya dünyasında<br />

yaşanan sarsıcı değişimleri<br />

anlattı; anlattıklarının arka planı da<br />

genellikle reklam dünyası üzerineydi.<br />

Yani kendisi reklamcıların, eski<br />

medyadan yeni medyaya -1990’ların<br />

sonlarında başlayıp yeni yüzyılda hız<br />

kazanan- göçüne çok yakından tanıklık<br />

etmiş bir isim.<br />

Auletta, <strong>MediaCat</strong> Kitapları’ndan<br />

çıkan Düşman Kardeşler: Reklamcılığın<br />

(ve Diğer Her Şeyin) Altüst Oluşu<br />

isimli kitabında, genellikle reklam ve<br />

pazarlama sözcüklerini birleştirerek<br />

kısaca “reklam” diyor, bunu da reklamın<br />

daha tanıdık bir terim ve iki<br />

sözcüğü birden kullanmanın biraz<br />

uzun olmasıyla açıklıyor. Ona göre<br />

reklamla pazarlama sözcükleri birbirinin<br />

yerine kullanılabilir çünkü ne<br />

de olsa her ikisinde de bir satış çabası<br />

var. 30 saniyelik bir TV spotu ya da bir<br />

gazeteye verilmiş tam sayfa ilan satış<br />

yapma amacını güdüyor, dolayısıyla<br />

aynı zamanda bir pazarlama sunumu<br />

teşkil ediyor. Diğer yandan evlere<br />

gönderilen broşürler, bir markanın<br />

yeniden tasarlanması, e-postayla tanıtım<br />

yapmak veya indirim kuponu<br />

gibi faaliyetler, pazarlama harcamaları<br />

kategorisine giriyor ama aynı zamanda<br />

reklam olarak da işlev görüyor.<br />

Kısacası, bu iki kategorinin aslında tek<br />

bir kavram altında toplanabileceğini<br />

söylüyor.<br />

ANCAK İŞLER DEĞİŞTİ…<br />

Günümüzde reklam ve pazarlama sektörü,<br />

tıpkı geçmişten bu yana beslediği<br />

medya endüstrisi gibi, hem ekonomi<br />

hem de teknoloji tarafında yaşanan<br />

değişimlerle altüst olmuş durumda.<br />

Tüketicileri fazla taciz etmeden mobil<br />

cihazlarda ürün satmanın, reklamlardan<br />

kaçınmakta ustalaşmış genç kuşağa<br />

ulaşmanın, seçeneklerin çoğaldığı<br />

ve hedef kitle diye bir şeyin neredeyse<br />

ortadan kaybolduğu bir çağda tüketicilerin<br />

dikkatini çekmenin yollarını<br />

bulmak için didinip duruyorlar.<br />

Bahsi geçen gelişmelerden ötürü,<br />

Ken Auletta’nın kitabındaki en önemli<br />

figürlerden birinin ünlü TV dizisi

Mad Men’in başkarakteri Don Draper<br />

olması çok mânidar. 1960’lı yılların<br />

New York Madison Caddesi’nin ikonik<br />

reklamcısı, olağanüstü yaratıcı fikirleriyle<br />

müşterileri büyüleyen kurgusal<br />

Draper karakteri; şirketlerin gazeteler,<br />

dergiler, reklam panoları ve o zaman<br />

için henüz yeni olan televizyon<br />

reklamlarıyla müşterilere ulaşmak<br />

için büyük ajanslara paralar akıttığı,<br />

daha basit ve nostaljiyle hatırlanan bir<br />

zamanı sembolize ediyor.<br />

Auletta’nın Düşman Kardeşler’de<br />

konuştuğu gerçek dünya, reklam ve pazarlama<br />

yöneticileri Draper’dan sanki<br />

gerçek biriymiş gibi bahsediyorlar.<br />

“Don Draper’ın döneminde üç büyük<br />

televizyon kanalı vardı” diyor eski GE<br />

yöneticisi Beth Comstock. “İnsanların<br />

dikkatini çekebiliyordunuz çünkü seçebilecekleri<br />

kanallar sınırlıydı.” Unilever’in<br />

eski CMO’su Keith Weed ise<br />

Auletta’ya “Don Draper’ın dönemiyle<br />

içinde yaşadığımız dönem arasındaki<br />

en büyük fark veri kullanımı” diyor.<br />

WPP’nin eski CEO’su Martin Sorrell,<br />

“Gelirimizin yüzde 75’i –20 milyar<br />

doların yaklaşık 15 milyar doları– Don<br />

Draper’ın ne olduğunu bilemeyeceği<br />

şeylerden geliyor” diye ekliyor.<br />

MANİPÜLASYON AVANTAJI<br />

Geleneksel reklamcıların ve müşterilerinin<br />

karşısındaki sorun, bu yeni<br />

dünyadaki yeni ortaklarının -Google,<br />

Facebook, Amazon ve Microsoft- tüketiciler<br />

hakkında ajanslar ve pazarlamacılardan<br />

çok daha fazla bilgiye<br />

ve manipülasyon gücüne sahip olmaları.<br />

Bir zamanlar Birleşik Krallık<br />

sınırları içinde en yüksek maaş alan<br />

yönetici olan Sorrell, pazarlamacılar<br />

ile teknoloji platformları arasındaki<br />

gergin ilişkiyi anlatırken, kitaba adını<br />

da veren “düşman kardeşler” kavramına<br />

başvuruyor. Üstelik bu düşman<br />

kardeşler arasındaki rekabette<br />

şu anda teknoloji devleri çok daha<br />

avantajlı görünüyorlar.<br />

Auletta, yaratıcılığın ön planda<br />

olduğu Mad Men dünyasından matematikçilerin<br />

kral oldukları bu yeni<br />

dünyaya geçişi anlatırken, sektördeki<br />

başlıca karakterlerin yaşam öykülerinden<br />

ve profillerinden yararlanıyor.<br />

Bunlar arasında başta MediaLink’in<br />

dümenindeki Michael Kassan olmak<br />

t<br />

Auletta reklam,<br />

pazarlama, medya<br />

ve teknolojinin<br />

kesişim<br />

noktasında,<br />

aşağı yukarı<br />

son 20 yılda<br />

yaşanan sarsıcı<br />

değişimleri;<br />

insani, magazinsel<br />

ve teknolojik olanı<br />

harmanlayarak<br />

anlatıyor.<br />

Mad Men dizisinin ikonik<br />

reklamcısı ve kreatif direktörü<br />

Don Draper pek çok reklamcı<br />

için sektörlerinin altın çağını<br />

sembolize ediyor.<br />

üzere, Martin Sorrell, FacebookKüresel<br />

Pazarlama Çözümleri’nin eski<br />

lideri Carolyn Everson, GE’nin eski<br />

başkanı Beth Comstock, Keith Weed,<br />

Bank of America Başkan Yardımcısı<br />

Anne Finucane, GroupM’den Irwin<br />

Gotlieb ve Publicis Denetim Kurulu<br />

Başkanı Maurice Lévy gibi üst düzey<br />

yöneticiler var. Auletta’nın sektördeki<br />

gelişmelere paralel olarak bu isimlerin<br />

yaşam öykülerini ve ayrıntılı portrelerini<br />

de vermesi, anlatının çok daha<br />

merak ve heyecanla takip edilmesinde<br />

büyük rol oynuyor.<br />

Dijital teknolojinin devlerinden<br />

bahsederken Auletta’nın esas olarak<br />

Facebook ve Amazon’a odaklandığını,<br />

dijital reklam pastasının en büyük<br />

kısmına sahip olan Google’a o kadar da<br />

yer vermediğini görüyoruz. Yazar bunun<br />

nedeni olarak kitabın sonundaki<br />

“Teşekkür” bölümünde daha önce The<br />

New Yorker’da Google üzerine yazdıklarını<br />

derleyerek 2009’da yayımladığı<br />

Googled: The End of the World as We<br />

Know It (Google’lanmak: Bildiğimiz<br />

Dünyanın Sonu) kitabından sonra<br />

kendini tekrar etmek istememesini<br />

Ken Auletta<br />

Gazeteci ve Yazar<br />

Günümüzde kontrol tüketicinin<br />

elinde ve reklamcıların aşmaları<br />

gereken sorun, insanların<br />

kendilerini zorunlu hissetmedikleri,<br />

gerçekten yaşamayı isteyecekleri<br />

deneyimler yaratabilmek.<br />

gösteriyor. Dolayısıyla, özellikle Google’ı<br />

merak eden okurlar Auletta’nın<br />

henüz Türkçeye çevrilmemiş bu kitabından<br />

yararlanabilirler.<br />

SKANDALDAN ÖNCE<br />

Kitapla ilgili akla gelebilecek nadir<br />

eleştirilerden biri özel hayatın ve kişisel<br />

verilerin gizliliği konusunun çok<br />

derinine inilmemesi olabilir. Bunu<br />

da, Facebook’un danışmanlık firması<br />

Cambridge Analytica’nın yaklaşık 90<br />

milyon kullanıcının verisine erişim<br />

sağladığını itiraf etmesiyle patlak<br />

veren skandaldan önce tamamlanmış<br />

olmasına bağlayabiliriz. Zira bu<br />

skandalı, özel hayatın ve kişisel bilgilerin<br />

gizliliği meselesi açısından hem<br />

ABD’de hem de Avrupa’da bir dönüm<br />

noktası sayabiliriz.<br />

Düşman Kardeşler son derece sürükleyici<br />

ve aydınlatıcı, okuyucunun<br />

çabasının karşılığını veren bir metin.<br />

Auletta reklam, pazarlama, medya ve<br />

teknolojinin kesişim noktasında, aşağı<br />

yukarı son 20 yılda yaşanan sarsıcı<br />

değişimleri; insani, magazinsel ve teknolojik<br />

olanı harmanlayarak anlatıyor.<br />

Sonuç olarak ortaya bu dünyanın<br />

kapalı kapıları ardında olanları merak<br />

edenleri ve sektör üzerine derinlikli<br />

bir okuma yapmak isteyenleri tatmin<br />

edecek dopdolu bir kitap çıkıyor. ■<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 33

KÜLTÜR<br />

Söyleşi<br />

Oyunculuk<br />

empatiyle<br />

başlar<br />

Yabancı Damat’ın<br />

Kadir’i, Bir Bulut<br />

Olsam’ın Mustafa’sı,<br />

Kader’in Cevat’ı...<br />

Oyuncu Engin<br />

Akyürek’i yıllar<br />

boyu pek çok farklı<br />

karakterle tanıdık.<br />

Geçtiğimiz aylarda<br />

ilk marka işbirliğini<br />

gerçekleştirerek<br />

Shell’in marka yüzü<br />

olan Akyürek ile<br />

hayatı, oyunculuğu<br />

ve disiplinler<br />

arası yolculuğunu<br />

konuştuk.<br />

Oyunculuk sizin için ne ifade<br />

ediyor; bu kimliğin size nasıl bir<br />

sorumluluk yüklediğini hissediyor,<br />

oyunculuğu hangi duyguyla<br />

bağdaştırıyorsunuz?<br />

Oyunculuk her şeyden önce benim mesleğim.<br />

Her mesleğin kendi içinde zorlukları<br />

ve sorumluluk alanları vardır.<br />

Kendinize, oynadığınız karaktere karşı<br />

bir sorumluluk duygusu hissedersiniz<br />

ama en büyük sorumluluğu projenin<br />

kendisine ve hikâyenin gücüne karşı<br />

hissetmeniz gerekir.<br />

Oyunculuk en basit haliyle empati<br />

kurmayla başlar; bu duyguyu büyüteu<br />

ARZU NİLAY KOCASU<br />

Bir nesil sizi Yabancı Damat, Bir<br />

Bulut Olsam gibi yapımlarla tanısa<br />

da kariyerinizin başında<br />

Kader gibi kült bir filmle beyazperdeye<br />

giriş yaptınız. Bu özel<br />

filmden ilhamla başlayalım:<br />

Herkesin inandığı bir şeyin olduğu<br />

bu hayatta, siz neye inanıyorsunuz?<br />

Bahsettiğiniz projeler benim için hem<br />

kıymetli hem de oyunculuk yolculuğumda<br />

bana çok şey katan projelerdi, dönüp<br />

geriye baktığımda hepsini inanarak<br />

yaptığımı düşünüyorum.<br />

İnanç çok derin ve kapsamlı bir<br />

konu, sorunun bir mahrem boyutu olsa<br />

da ben görünen kısmını konuşmayı tercih<br />

ederim; diğeri manevi dünyamla, iç<br />

dünyamla alakalı... Evet, hepimiz bu hayatta<br />

bir şeylere inanırız... Galiba en görünen,<br />

ele avuca aldığım inancım; beni<br />

besleyen, beni başka yerlere götüren<br />

durumlara karşı çocuksu bir merakımın<br />

ve inancımın olması...<br />

‘Oyunculuk en<br />

basit haliyle<br />

empati kurmayla<br />

başlar. Bir de,<br />

bence oyuncu<br />

biraz da üstüne<br />

vazife olmayan<br />

şeylere merak<br />

duyandır.’<br />

rek karakterleri, hikâyeleri, durumları<br />

anlayabilirsiniz. Bir de, bence oyuncu<br />

biraz da üstüne vazife olmayan şeylere<br />

merak duyandır.<br />

Tarih eğitimi almış, öyküler yazan<br />

hatta öykü kitabı yayımlanmış<br />

bir oyuncusunuz. Disiplinler<br />

arası bu yolculuğunuz yaptığınız<br />

işlerde, mesleğinizde ve uğraşlarınızda<br />

nasıl yankı buluyor?<br />

Bu disiplinler birbirinden farklı gibi de<br />

dursa birbirini besleyen ve birbirine<br />

değen özellikleri olan disiplinler. Tarih<br />

okumamın oyunculuk yolculuğuma<br />

çok şey kattığını biliyorum; oyunculuk<br />

yapmamın, başka karakterlerle ve<br />

hikâyelerle ilişki kurmamın da yazma<br />

durumuma katkısı olduğunu... Mesleki<br />

olarak tarihle ilgilenmesem de oyunculuk<br />

ve yazma eylemi hayatımda hep<br />

olsun istiyorum.<br />

2004 yılından bu yana sektöre<br />

emek veren, tanınmış bir oyuncu<br />

olmanıza rağmen ilk marka<br />

işbirliğinizi bu sene gerçekleştirdiniz.<br />

Bugüne kadar neden<br />

beklediniz, bugün Shell’i seçmenizin<br />

nedeni nedir?<br />

Güzel bir zamanda güzel bir reklam<br />

kampanyası yaptığımızı düşünüyorum.<br />

Reklam kampanyasının insan<br />

merkezli olup, duyarlı olması beni çok<br />

mutlu etti. İçinde rahat bir şekilde bulunabileceğim,<br />

beraber marka yolculuğuna<br />

çıkabileceğim bir yol arkadaşlığı<br />

oldu. Shell’in marka bilinirliği ve güvenilir<br />

bir marka olması da bunda çok<br />

büyük bir etken. ■<br />

34 <strong>MediaCat</strong>

GELECEK<br />

GERÇEK<br />

GERÇEK GELECEK<br />

TEKNOLOJİLERİ BURADA<br />

GELECEĞİ<br />

BUGÜNDEN YAŞA.<br />

Kuga’nın CO2 salımı 109-132 g/km, yakıt tüketimleri l/100 km: Şehir içi 4,7-6,8, şehir dışı 3,8-6,9, ortalama 4,2- 5,6’dır. Puma’nın CO2 salımı* 129-145 g/km, yakıt tüketimi* l/100km: 5,7-6,4’dir. İlanda gösterilen<br />

Mach-E ve E-Transit modelleri henüz Türkiye’de satışa sunulmamaktadır. Pazara sunulan araçlarda donanım farklılıkları olabilir. Ayrıntılı bilgi ford.com.tr’de.<br />

*Yakıt tüketimi ve CO2 emisyon değerleri 715/2007/EC güncel mevzuatına göre ölçülmüş WLTP verileridir.

ADVERTORIAL<br />

Format C’den<br />

yeni projeler!<br />

Samsunspor ile<br />

gerçekleştirdiği Mor<br />

Forma projesiyle<br />

15 dilde “Kadına<br />

şiddete hayır!” diyen<br />

Format C reklam<br />

ajansı, kadına<br />

şiddete dur demek<br />

için geliştirdiği<br />

projelerine bir<br />

yenisini daha ekledi.<br />

ormat C reklam ajansı, ülkemizde<br />

gün geçtikçe ar-<br />

F<br />

tan şiddet olaylarına karşı<br />

sesini yükseltmeye devam<br />

ediyor.<br />

Geçtiğimiz günlerde Samsunspor<br />

ile gerçekleştirdikleri Mor Forma projesiyle<br />

kadına şiddete beklenmedik bir<br />

yerden dikkat çekmeyi başaran ajans,<br />

15 dilde “Kadına şiddete hayır!’’ dedikleri<br />

mor forma tasarımlarına “Dünyanın<br />

en ağır forması” adını vermişti.<br />

Sosyal medyada oldukça ses getiren<br />

bu projelerinden elde edilen gelirin kadın<br />

derneklerine bağışlanması için de<br />

gerekli tüm adımları atmışlardı.<br />

DEĞİŞİMİN ATEŞİNİ<br />

YAKMA ZAMANI<br />

Bu kez de Lierac markası ile yeni bir<br />

proje gerçekleştiren ajans, kadına şiddete<br />

dur demekle de kalmıyor; insan-<br />

ları değişimin ateşini kendi elleriyle<br />

yakmaya davet ediyor.<br />

Fransız şirketi Laboratoire Native<br />

bünyesinde yer alan ve dünyanın birçok<br />

ülkesinde hizmet veren dermokozmetik<br />

markası Lierac, bu projeyle hedef<br />

kitlesini harekete geçirmeyi hedefliyor.<br />

DEĞİŞİMİN RENGİ<br />

Projelerinde yapay zekâ teknolojilerinden<br />

faydalanan Format C, önce izlettikleri<br />

filmle kadınların ülkemizde yaşanmış<br />

gerçek şiddet haberlerine karşı<br />

hissettikleri duyguları topladı. SisaSoft<br />

ortaklığıyla geliştirilen bir yapay zekâ<br />

ile hissedilen bu duyguların renk karşılıklarını<br />

belirledi ve ortaya tek bir renk<br />

çıktı: Değişimin Rengi.<br />

Ortaya çıkan bu renkle de kadın girişimciler<br />

tarafından üretilen mumlar<br />

Trendyol mağazalarında satışa çıkarıldı.<br />

Mumlardan elde edilen gelirin tümü<br />

de kadına şiddetle mücadele eden Mor<br />

Çatı derneğine bağışlanacak. ■<br />

36 <strong>MediaCat</strong>

TÜRKIYE’NIN<br />

EN SEVILEN MARKALARI<br />

38 <strong>MediaCat</strong>

<strong>MediaCat</strong> önderliğinde<br />

Ipsos tarafından<br />

hazırlanan ve bu sene<br />

14’üncü yaşını kutlayan<br />

Türkiye’nin Lovemark’ları<br />

araştırması <strong>2021</strong><br />

sonuçlarıyla karşınızda.<br />

Bu yıl 12 ayrı kategoride<br />

tüketicilerin gönlündeki<br />

markaları belirleyen<br />

araştırmanın çıktıları<br />

gelecek yıllar için kıymetli<br />

içgörüler içeriyor.<br />

A<br />

ralık 2007’de başlayan yolculuğuna<br />

2008’de bir yıl<br />

mola vererek ve 2009’dan bu<br />

yana her sene farklı kategorilerde,<br />

Türkiye’nin en sevdiği markaları<br />

belirleyerek devam eden <strong>MediaCat</strong><br />

Lovemarks araştırması 14 yaşında.<br />

Türkiye’nin Lovemark’ları <strong>2021</strong><br />

sonuçları, Ipsos tarafından CATI yöntemiyle<br />

sorgulanan 9 kategoriye ek olarak<br />

veri derlemesini CAWI yöntemiyle<br />

FikriMühim’in gerçekleştirdiği 3 kategoride;<br />

markaların zihin payı, duygusal<br />

yakınlık derecesi, beklenti ve ihtiyaçları<br />

karşılama düzeyi ile asla bırakılamayacak<br />

kadar sevilip sevilmediği dikkate<br />

alınarak Ipsos tarafından hesaplandı.<br />

İlerleyen sayfalarda, kategorilerinin<br />

Lovemark’ı olan markaların 2020’de<br />

dünyayı daha iyi bir yer haline gelmek<br />

için neler yaptıklarını ve bu gayreti<br />

Lovemark olma başarısının neresinde<br />

gördüklerini okuyacaksınız. Pandemi<br />

ve küresel ısınma gibi felaketlerle sınanan<br />

hayatlarımızda, her zamankinden<br />

daha çok ihtiyaç duyduğumuz sevgiyi<br />

tüketicilerinden görebilme ayrıcalığına<br />

erişmiş Lovemark’ları tebrik ediyor, birincilerin<br />

başarı hikâyelerinin gelecek<br />

seneler için anlamlı birer içgörü teşkil<br />

etmesini diliyoruz. ■<br />

TÜRKİYE’NİN LOVEMARK’LARI <strong>2021</strong><br />

AKARYAKIT<br />

AMBALAJLI SU<br />

ATIŞTIRMALIK<br />

BANKA<br />

BEBEK BAKIM KREMI<br />

BEYAZ EŞYA<br />

BULAŞIK MAKINESI DETERJANI<br />

EL HIJYENI<br />

E-TICARET<br />

EV HIJYENI<br />

KAHVE<br />

ONLINE MARKET<br />

OPET<br />

ERIKLI<br />

ÜLKER<br />

ZIRAAT BANKASI<br />

BEPANTHOL<br />

ARÇELIK<br />

FAIRY<br />

DURU<br />

TRENDYOL<br />

DOMESTOS<br />

NESCAFÉ<br />

MIGROS<br />

METODOLOJİ<br />

Türkiye’nin Lovemark’ları <strong>2021</strong> araştırması<br />

<strong>MediaCat</strong> önderliğinde Ipsos tarafından<br />

hayata geçirilmiştir. Araştırma 15-55<br />

yaş aralığında, kadın erkek oranı eşit,<br />

Türkiye temsili 2 bin kişinin katılımıyla<br />

CATI ve CAWI yöntemleri kullanılarak<br />

gerçekleştirilmiştir.<br />

CATI yöntemiyle yapılan 9<br />

kategorinin sorgulaması Mart-Ağustos<br />

<strong>2021</strong> tarihlerinde yapılmıştır. Bayram ve<br />

resmî tatillerde çalışmaya ara verilmiştir.<br />

Online Market, Bebek Bakım Kremi ve<br />

Ambalajlı Su kategorileri için CAWI<br />

yöntemiyle online veri derleme FikriMühim<br />

tarafından yürütülmüş, veri toplama Eylül<br />

<strong>2021</strong> tarihinde gerçekleştirilmiştir. Bebek<br />

Bakım Kremi kategorisinde Türkiye geneli<br />

400 kişiyle, sadece 0-36 aylık bebeği<br />

olan eşit oranda anne ve babalarla<br />

görüşülmüştür.<br />

2016’da yenilenen Lovemark analiz<br />

yaklaşımında olduğu gibi bu yıl da<br />

markanın zihin payı, duygusal olarak<br />

yakınlık derecesi, beklenti ve ihtiyaçları<br />

karşılama düzeyi ile asla bırakılamayacak<br />

kadar sevilip sevilmediği dikkate alınıp<br />

Yapısal Eşitlik Modeli (SEM) yaklaşımı<br />

kullanılarak hesaplama yapılmıştır.<br />

ÖZLEM<br />

SÖNMEZYALÇIN<br />

Ipsos Marka Sağlığı<br />

Takibi ve Sosyal<br />

Dinleme Analizleri<br />

Hizmet Birimleri Lideri<br />

HATIRLANAN VE<br />

ARZULANAN MARKA OLMAK<br />

Markalarımızın gönüllerde taht<br />

kurmuş birer Lovemark olma yolculuğunu<br />

incelediğimizde, ilk adımın<br />

o markanın tüketicinin aklına<br />

girmesi (tabii olumlu taraflarıyla),<br />

yani bir tercih yarabilmesi olduğunu<br />

görüyoruz. Bir ürün, servis<br />

ya da hizmete dair ihtiyaç ânında<br />

kişinin aklında tercih edilen markalardan<br />

biri olarak yer almak çok<br />

önemli ancak bu sadece başlangıç.<br />

Olumlu çağrışımlarıyla tüketicinin<br />

aklında yer etmiş birkaç marka<br />

olabilir, işte burada ilk sırada<br />

olabilmek asıl farkı yaratan.<br />

Markanın müşterisi olsun ya da<br />

olmasın en fazla arzulanan marka<br />

olmayı başarabilmek şart. Burada<br />

kastettiğimiz ilklerden olmak da değil,<br />

tam olarak ilk sırada yer almak.<br />

Binlerce vakanın yer aldığı veritabanımızdan<br />

gördüğümüz, tüketicilerin<br />

tercih listesinde beş ya da daha<br />

fazla olsa bile, ilk sırada yer alan<br />

markaların satın alımlarda yüzde<br />

40’tan fazla paya sahip olduğu.<br />

Tercihte ilk olmak, elbette bilinirlikte<br />

de ilk akla gelen marka olmak<br />

demek. İşte bu nedenle de bu<br />

çalışmamızda kullandığımız metriklerden<br />

bilinirlik -ilk hatırlanan<br />

marka olmak- en kritik paya sahip.<br />

Sonuçları incelerken göreceksiniz;<br />

bazı kategorilerde müşteriyle kurulan<br />

yakınlık bazı ikinci, üçüncü<br />

markalarda daha yüksek olsa da ilk<br />

sırada hatırlanmak markayı Lovemark<br />

metrebesine taşıyabilen bir<br />

performans metriği.<br />

Markanın iletişim yoluyla söyledikleri,<br />

markayı kullananların<br />

aktardıkları deneyimler, değişen<br />

tüketici ihtiyaçlarına cevap verebilmek<br />

arzulanan marka olma yolunda<br />

atılan adımlar.<br />

Bu adımlar tüketicinin arzuladığı<br />

beklenti ve ihtiyaçlarıyla ne<br />

kadar örtüşüyorsa ve aynı zamanda<br />

ne kadar etkin bir şekilde duyurulabiliyorsa<br />

Lovemark olma yolunda<br />

da o kadar istikrarlı bir ilerleme<br />

sağlandığını söyleyebiliriz.<br />

YOLCULUĞU<br />

SÜRDÜREBİLMENİN ÖNEMİ<br />

Elbette Lovemark olmak kadar bu<br />

yolculuğu sürdürebilmek de ayrı bir<br />

disiplin gerektiriyor. Değişen tüketici<br />

tercihleri, beklentileri, ihtiyaçlarını<br />

ve rekabetteki konumu takip<br />

etmek daha da önem kazanıyor.<br />

Tüm bu süreci yönetirken; sade<br />

ve samimi bir dil kullanmanın, hayatımızın<br />

bir parçası ya da kendimizden<br />

olduğu hissini uyandırabilmenin;<br />

farklılaşmayı destekleyerek<br />

markaya karşı olumlu duyguları hareketlendirdiğini<br />

biliyoruz.<br />

<strong>2021</strong> Lovemark sonuçlarında<br />

geçen yıllarda ele almadığımız ancak<br />

Koronavirüs süreciyle bu yıl<br />

hayatımızdaki rolleri değişen, büyüyen<br />

kategorilere de yer verdik.<br />

Kalpleri kazanarak “Lovemark”<br />

olmayı başarmış tüm markaları<br />

biz de kutluyoruz.<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 39

Akaryakıt<br />

* Baz: 2000<br />

25<br />

SHELL 21<br />

PETROL OFISI 8<br />

BP 4<br />

TÜRK PETROLLERI 3<br />

Akaryakıt kategorisinde değişmeyen birinciliğin sahibi<br />

OPET. Özellikle AB SES ve genç yaş grubunda zihin payının<br />

daha yüksek olduğu görülen markanın ardından, 4 puanlık<br />

farkla en yakın rakibi Shell geliyor. 2019 yılına kıyasla<br />

skorunu 1 puan artıran Shell’i; Petrol Ofisi, BP ve listeye ilk<br />

kez katılan Türk Petrolleri takip ediyor.<br />

OPET ise duygusal yakınlıkta Ankara’ya kıyasla<br />

İstanbul, İzmir ve diğer illerde, 25 yaş üzeri tüketicilerde<br />

ve erkeklerde daha yüksek oranlara sahip. Markanın<br />

performansından en tatminkâr SES grubunun ise AB olduğu<br />

görülüyor.<br />

DÜNYAYA İÇTEN BİR<br />

SORUMLULUK DUYUYORUZ<br />

OPET olarak, ülkemiz ve sektörümüz için<br />

değer yaratmayı ve farkındalık oluşturmayı<br />

önemsiyoruz. Değişen ve gelişen teknoloji<br />

dışında aynı hızla şekillenen müşteri<br />

beklentilerini takip etmek ve buna paralel olarak<br />

sürekli yenilenmek markamızın temel bakış açısı.<br />

“OPET’se fark eder” derken de bu içgörüyle yola<br />

çıkıyoruz. Ülkemize ve dünyaya duyduğumuz bu<br />

içten sorumluluğun, Türk tüketicisinin gönlüne<br />

yerleşen bir marka olmamızda büyük etkisi<br />

olduğuna inanıyoruz.<br />

Çoğu Türkiye’de ilk olan öncü projelerimiz<br />

Temiz Tuvalet Kampanyası, Yeşil Yol, Örnek Köy,<br />

Tarihe Saygı, Trafik Dedektifleri, Kadın Gücü,<br />

Arkeo-Köy ve Etno-köy ile sosyal gelişim etkisi<br />

yüksek ve uzun soluklu çalışmalar yürütüyoruz.<br />

İşimiz Temiz Projesi'yle ise temizlik ve hijyen<br />

kavramlarını küçük ve orta ölçekli işletmelerde<br />

yaygınlaştırmayı ve kalıcı hale getirmeyi<br />

hedefliyoruz.<br />

Çanakkale Gelibolu Yarımadası’nda 15<br />

yıldan bu yana devam eden Tarihe Saygı Projesi<br />

ile Çanakkale Savaşları’nın geçtiği Eceabat<br />

bölgesindeki rehabilitasyon çalışmalarının<br />

ardından, Troya Ören Yeri’ne en yakın<br />

yerleşim yeri olan Tevfikiye Köyü’nü Arkeo-<br />

Köy'e dönüştürürken, Çıplak Köyü’ne Etnoköy<br />

kimliği kazandırdık. Öte yandan bu yıl<br />

tüm istasyonlarımızda “Opet Kart” ile yapılan<br />

akaryakıt işlemlerinde kazanılan yakıt puan<br />

veya harcama bilgilerine ait kağıt slip basımını<br />

durdurarak, elde edilecek tasarrufla Yeşil Yol<br />

projesi kapsamında ağaçlandırma çalışmalarına<br />

başladık.<br />

40 <strong>MediaCat</strong><br />

MURAT ZENGIN<br />

OPET Pazarlamadan<br />

Sorumlu Genel Müdür<br />

Yardımcısı<br />

İSTASYON SAYISI<br />

572<br />

EN DEĞERLI<br />

İLK 100 MARKA<br />

SIRALAMASINDA<br />

17’nci<br />

sırada<br />

Kaynak: Brand Finance <strong>2021</strong><br />

OPET<br />

ISTASYONLARDA<br />

KADIN GÜCÜ<br />

PROJESI<br />

KAPSAMINDA<br />

1214<br />

TÜRKIYE’DEKI EN<br />

GÜÇLÜ MARKALAR<br />

SIRALAMASINDA<br />

5’inci<br />

İSTASYONLARDAKI<br />

KADIN ÇALIŞAN<br />

SAYISINDA<br />

TOPLAMDA<br />

3 bine %92<br />

yaklaşan<br />

kadın çalışan<br />

sırada<br />

artış<br />

BRAND FINANCE’IN <strong>2021</strong><br />

ARAŞTIRMASINA GÖRE OPET,<br />

AKARYAKIT DAĞITIM<br />

SEKTÖRÜNDE “TÜRKIYE'NIN<br />

EN DEĞERLI VE EN GÜÇLÜ<br />

MARKASI”<br />

BUGÜNE<br />

KADAR SOSYAL<br />

SORUMLULUK<br />

PROJELERI VE<br />

AÇILIMLARIYLA<br />

6<br />

20<br />

Yürütülen<br />

sosyal<br />

sorumluluk<br />

kampanyası<br />

sayısı<br />

milyondan<br />

fazla kişinin<br />

hayatına<br />

dokundu.

opet’se<br />

fark eder<br />

Opet’i 6. kez akaryakıt sektörünün en sevilen markası yapan<br />

herkesin fark ettiği bir şey var: İşimiz en büyük aşkımız.<br />

Türkiye’nin Lovemark’ları <strong>2021</strong> araştırması, <strong>MediaCat</strong> ve Ipsos tarafından 15-55 yaş<br />

aralığında, kadın erkek oranı eşit, Türkiye temsili 2.000 kişiyle gerçekleştirilmiştir.<br />

Araştırma sonuçlarına göre Opet, akaryakıt kategorisinde birinci olarak kategorinin<br />

Lovemark’ı olmuştur.

Ambalajlı Su<br />

CAN EMCI<br />

Nestlé Waters Türkiye<br />

Pazarlama Direktörü<br />

DOĞAYA BORÇLUYUZ<br />

Türkiye’nin hem ambalajlı su pazarının lideri<br />

hem de kategorimizin lovemark’ı olarak<br />

tüketicilerimize suyun en doğal halini, en<br />

kaliteli şekilde ulaştırmak için çalışıyoruz. Üst<br />

üste lovemark seçilmemizin ardında elbette<br />

lezzetimiz çok önemli bir yer tutuyor. Bunun<br />

için de kendimizi, lezzetimizin kaynağı, doğal<br />

mirasımız Uludağ’ı korumaya adadık.<br />

Uludağ’da beş farklı iklimsel kuşağı<br />

görebiliyoruz ve Uludağ, 791 bitki, 30’dan fazla<br />

canlı türüne ev sahipliği yapıyor. Farklı iklimsel<br />

kuşaklara ait olan bu canlıların ekosistemi<br />

içerisinden çıkan Erikli lezzetini, bu binlerce<br />

yıllık doğaya borçluyuz. Bir markanın köklerine<br />

sahip çıkması, geldiği yeri koruması sosyal<br />

fayda açısından yapabileceği en gerçek<br />

hareketlerden biri.<br />

Erikli olarak, 2009 yılından beri<br />

faaliyetlerimizdeki çevresel etkileri en aza<br />

indirmek için sürdürülebilir adımlar atıyoruz.<br />

Suyun hızla tükendiği ve doğal kaynakların<br />

kısıtlı olduğu bir dönemde, sürdürülebilir bir<br />

gelecek ve biyolojik çeşitliliğin korunması<br />

için yenilenen ürünlerimizin çevresel<br />

etkilerini sistemli olarak değerlendiriyoruz ve<br />

iyileştiriyoruz.<br />

Bu sene marka amacımız doğrultusunda,<br />

“Korumamız Gerekli!” hareketini başlattık.<br />

Değişime, 1 litre sularımızda yüzde 50’si geri<br />

dönüştürülmüş malzemeden üretilen şişelerle<br />

devam ediyoruz. Bu aydan itibaren raflardayız.<br />

Çevresel etkileri en aza indirmek için<br />

sektörü geliştirmek için çalışıyoruz. Uludağ<br />

Üniversitesi ile Uludağ’ın biyoçeşitliliğini<br />

korumak için projeler geliştirmeye devam<br />

edeceğiz. 2050 itibarıyla sıfır emisyona<br />

ulaşmak amacımız.<br />

HAYAT SU 8<br />

SAKA 6<br />

PINAR 5<br />

DAMLA 5<br />

SIRMA 4<br />

ABANT 3<br />

HAMIDIYE 2<br />

* Baz: 2000<br />

Pet şişelerin<br />

%<br />

50’si<br />

geri<br />

dönüştürülmüş<br />

plastikten olacak.<br />

35<br />

%<br />

100<br />

Erikli, Ambalajlı Su kategorisinde, en yakın rakibine 27<br />

endeks puanı mesafeden fark atarak açık ara liderlik elde<br />

ediyor. Markanın özellikle genç yaş grubu ve erkeklerde<br />

daha yüksek bir zihin payına sahip olduğu dikkat çekiyor.<br />

İlk akla gelen marka olmada Erikli’nin performansı İzmir’e<br />

kıyasla İstanbul, Ankara ve diğer illerde daha yüksek.<br />

Markaya duyulan yakınlık ve asla vazgeçilemeyecek<br />

kadar sevilen marka olma kriterlerinde kadınların yüksek<br />

bir orana sahip oldukları görülüyor.<br />

İkinci sırada yer alan Hayat Su’nun zihin payında<br />

C1 ve C2 SES gruplarında öne çıktığı görülürken, aynı<br />

kriterde erkeklerde daha yüksek performansa sahip<br />

olduğu dikkat çekiyor.<br />

2009’dan itibaren yapılan<br />

çalışmalarla şişe başına;<br />

SU<br />

TÜKETIMINDE<br />

%<br />

30<br />

tasarruf<br />

edildi.<br />

%<br />

54<br />

ELEKTRIK TÜKETIMI<br />

%<br />

38<br />

azaltıldı.<br />

2025’e kadar, KARBON AYAK IZI<br />

AMBALAJ KULLANIMI<br />

Üretimde<br />

yenilenebilir<br />

enerji<br />

kullanılacak.<br />

√<br />

95 bin<br />

ton plastik ambalaj geri<br />

dönüştürüldü.<br />

azaltıldı.<br />

Damacanaların<br />

tamamı geri<br />

dönüştürülebilir oldu.<br />

√<br />

%<br />

24<br />

azaltıldı.<br />

2050 hedefi<br />

sıfır emisyona<br />

ulaşmak.<br />

42 <strong>MediaCat</strong>

ZMobil_(21x27).pdf 1 14.09.<strong>2021</strong> 17:49<br />

Banka<br />

EMRAH GÜNDÜZ<br />

Ziraat Bankası<br />

Bankacılık<br />

Operasyonları ve<br />

Kurumsal İletişim Genel<br />

Müdür Yardımcısı<br />

GARANTI BANKASI 12<br />

İŞ BANKASI 10<br />

AKBANK 7<br />

YAPIKREDI 7<br />

HALKBANK 6<br />

VAKIFBANK 5<br />

QNB FINANSBANK 3<br />

DENIZBANK 2<br />

* Baz: 2000<br />

26<br />

Lovemarks’ta Banka kategorisinin ilk üç oyuncusu bu yıl<br />

da değişmiyor. <strong>2021</strong>’de de kategori birincisi olan Ziraat<br />

Bankası’nı sırasıyla Garanti Bankası ve İş Bankası takip<br />

ediyor.<br />

Genç yaş grupta ilk akla gelen banka olarak daha<br />

fazla öne çıkan Ziraat Bankası’na en fazla duygusal<br />

yakınlık besleyen yaş grubu 45 yaş ve üstü tüketiciler.<br />

Beklenti ve ihtiyaçları karşılama konusundaysa markanın<br />

en mutlu ettiği SES grubu DE.<br />

2017 yılından bu yana Lovemarks’ın Banka kategorisinin<br />

değişmeyen ikincisi Garanti Bankası, İstanbul’da ilk<br />

akla gelen banka olarak diğer illere kıyasla daha fazla<br />

belirtiliyor. Garanti Bankası’yla arasında en büyük<br />

duygusal yakınlık kuran SES grubu C2, markadan asla<br />

vazgeçemeyeceğini söyleyenler ise ağırlıklı olarak<br />

kadınlar.<br />

GÖNÜLLERDE YİNE ZİRAAT<br />

Ziraat Bankası olarak marka vaadimizde olduğu<br />

gibi daha fazlasını yapmanın sorumluluğu<br />

içerisinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz.<br />

Müşterilerimizin finansal ihtiyaçlarının yanında<br />

sosyal, kültürel ve sportif mecralarda da<br />

toplumsal fayda gözeterek katkılar sunuyoruz.<br />

Banka olarak tüm çalışmalarımızın öznesinde<br />

insan olması, Lovemark seçilmemizin en büyük<br />

sebebi.<br />

İnsanların kalplerine, gönüllerine hitap<br />

edebilmek koşulsuz bir samimiyet gerektirir.<br />

Biz müşterilerimizle bu samimiyeti gönülden<br />

yakaladığımızı düşünüyoruz.<br />

Gelişen teknolojiye ayak uydurmanın çok<br />

ötesinde, yeni teknolojiler geliştiren, öncü banka<br />

olma iddiasındayız. Kullanıcı dostu ve kapsamlı<br />

bir mobil bankacılık yapımız var. 400’ün üzerinde<br />

işlem çeşitliliği bulunan dijital kanallarımızla,<br />

müşterimize, işlemlerini son derece hızlı, kolay<br />

ve düşük maliyetle gerçekleştirebilme imkânı<br />

sağlıyoruz. Her müşterimizle olduğu gibi 15<br />

milyonu aşan Ziraat Mobil kullanıcısıyla da<br />

aramızda samimi bir bağ var.<br />

Ziraat Bankası olarak tüm kazanımlarımızı<br />

ve enerjimizi bu topraklara vermenin her türlü<br />

finansal kazançtan daha önemli olduğuna<br />

inanıyoruz. Ülkemiz ve insanımız için bir<br />

bankadan daha fazlası olmak üzere çıktığımız<br />

bu yolda bizleri üst üste altıncı kez Lovemark<br />

yapan herkese teşekkür ediyoruz. Lovemark<br />

olduğumuz her yıl bu unvanı korumak adına<br />

motivasyonumuz katlanarak artıyor.<br />

ZIRAAT BANKASI<br />

17 114 1727<br />

ülke<br />

GÜNLÜK ORTALAMA<br />

TEKIL MÜŞTERI<br />

UYGULAMAYA GIRIŞ<br />

(LOGIN) SAYISI<br />

AKTİF MÜŞTERİ<br />

SAYISI<br />

noktada<br />

faaliyetlerini sürdürüyor.<br />

3,9<br />

milyon<br />

15<br />

milyon<br />

ZIRAAT BANKKART VOLEYBOL TAKIMI<br />

EFELER LIGI 2020-<strong>2021</strong> SEZONU<br />

ŞAMPIYONU OLDU.<br />

TÜRKİYE’DE FAALİYET<br />

GÖSTERDİĞİ ŞUBE SAYISI<br />

ZIRAAT MOBIL GÜNLÜK ORTALAMA<br />

FINANSAL IŞLEM ADEDI<br />

2 milyon<br />

ZIRAAT MOBIL SON BIR YIL TOPLAM<br />

IŞLEM ADEDI<br />

689 milyon<br />

44 <strong>MediaCat</strong>

PINAR SALTAT<br />

Bayer Tüketici Sağlığı<br />

Türkiye Pazarlama<br />

Direktörü<br />

Bebek Bakım Kremi<br />

MUSTELA 19<br />

SUDOCREM 11<br />

* Baz: 400<br />

38<br />

Bebek Bakım Kremi kategorisinde Türkiye’nin en sevilen<br />

markası Bepanthol. Açık ara farkla rakiplerini geride<br />

bırakarak birinciliği göğüsleyen marka, özellikle zihin<br />

payında rakiplerinin çok üzerinde bir performans<br />

sergiliyor. Öyle ki Bepanthol, tüketicinin zihin payından<br />

yüzde 42 pay alırken; Mustela’da bu oran yüzde 21,<br />

Sudocrem’de ise yüzde 13.<br />

Bepanthol, özellikle genç yaş grubu anne ve babalarda<br />

daha yüksek bir zihin payına sahip iken; Mustela’nın<br />

tüm illerde, SES ve yaş gruplarında dengeli bir dağılım<br />

yakaladığı görülüyor. Bununla birlikte Sudocrem’in ilk akla<br />

geldiği kitleyi İzmir ve Ankara hariç diğer illere kıyasla<br />

İstanbul ve ağırlıklı erkekler oluşturuyor.<br />

ÖYKÜ KARAYEL-CAN BONOMO<br />

PIŞIĞI BEKLEME, ÖNLE! KAMPANYASIYLA;<br />

SICAK VE SAMİMİ BİR TON<br />

BENİMSEDİK<br />

Bepanthol Baby’nin bu kadar sevilen bir marka<br />

olmasının sırrı hem ürünün kendisinde hem de<br />

hedef kitlemizle kurduğumuz ilişkide yatıyor.<br />

Bepanthol Baby olarak hayatına dokunduğumuz<br />

iki kitle var: ebeveynler ve bebekler. Ürünümüz<br />

fonksiyonel olarak pişiği önleyerek bebeklerin<br />

uyku kalitesi ve esenliğini artırıyor. Bir yandan<br />

bebeklerin büyüme yolculuklarına katkı<br />

sağlarken diğer yandan ebeveynler için de hayat<br />

kolaylaştırıcı bir rol oynayarak bebekleriyle<br />

keyifli zaman geçirmelerini sağlıyoruz.<br />

Ülkemizde ebeveyn profilinde köklü bir kuşak<br />

değişimi söz konusu. Yıllık doğum oranlarına<br />

baktığımızda yüzde 50’sinden fazlasının 25-<br />

35 yaş arasındaki Y Kuşağı’ndan oluştuğunu<br />

görüyoruz. Doğal olarak odağımıza bu kitleyi ve<br />

alışkanlıklarını alıyoruz. Pazar araştırmalarımız<br />

ile bu kuşağın da pişiğe karşı yeterince önlem<br />

almadığını, pişiği sadece tedavi edilen bir olgu<br />

olarak gördüğünü fark ettik. Pişiği tedavi etmek<br />

yerine önlemek hem ebeveynler hem de bebek için<br />

daha ideal bir çözüm olduğu için ebeveynlere bu<br />

alışkanlığını kısa sürede kazandırmak, davranış<br />

değişikliği yaratmak istedik.<br />

“Bebek bakımındaki tecrübesizliklerini”<br />

vurgulayarak sıcak ve samimi bir iletişim kurmak<br />

için ilk kez ebeveyn olan çiftleri marka yüzümüz<br />

olarak konumlandırdık ve bu yıl taze ebeveynler<br />

Öykü Karayel-Can Bonomo ile bir araya geldik.<br />

“Pişiği Bekleme, Önle!” mesajını olumlu duygularla<br />

ördüğümüz, sıcak ve samimi bir ton benimseyen<br />

bir reklamla aktardık. Y Kuşağı’nın içgörülerinden<br />

beslenerek toplumsal cinsiyet eşitliğini baz alan<br />

eşit ebeveynlik anlayışı doğrultusunda, kategoride<br />

alışılmışın dışına çıktık ve reklam filmimizde<br />

annenin yanı sıra babaya da yer verdik.<br />

Pediatristlerin<br />

1 numaralı<br />

tercihi*<br />

Nielsen Ağustos’21 YTD<br />

verilerine göre<br />

en çok<br />

satan pişik kremi<br />

REKLAM<br />

FİLMLERİNİ<br />

IZLEYEN<br />

TÜKETICILERIN<br />

%<br />

95’i<br />

reklamda<br />

kendi<br />

hayatlarından<br />

kesitler<br />

gördüğünü/<br />

hayatlarına<br />

benzettiğini<br />

belirtiyor.<br />

%<br />

31<br />

pazar<br />

büyümesi<br />

gerçekleşti.<br />

6,5<br />

*Bağımsız araştırma<br />

firmasının 287 pediatrist<br />

ile yaptığı Türkiye temsili<br />

araştırma sonuçlarına<br />

göre, dermo-kozmetik<br />

50<br />

markaları arasında.<br />

%<br />

76’lık<br />

%<br />

45<br />

Bepanthol<br />

büyümesi<br />

gerçekleşti.<br />

puan<br />

artışıyla<br />

ciro payı %65’e yükseldi.<br />

REKLAM IZLENME ORANLARI<br />

milyon<br />

üzeri<br />

puan ile hedef<br />

kitlenin bebek<br />

bakım markaları<br />

arasında<br />

kendisine en<br />

yakın bulduğu<br />

marka.<br />

10<br />

milyon<br />

üzeri<br />

46 <strong>MediaCat</strong>

Beyaz Eşya<br />

ZEYNEP YALIM UZUN<br />

Arçelik<br />

Pazarlamadan Sorumlu<br />

Genel Müdür Yardımcısı<br />

İYİLİĞİ AŞKLA TASARLIYORUZ<br />

Dünyadaki gelişmeler ve iklim krizi,<br />

sürdürülebilirlik ve fayda odaklılığı tüm<br />

kurum ve markalar için zorunlu hale<br />

getirdi. Gezegenimizin geleceği ve azalan<br />

doğal varlıklarımız bizleri önceliklerimiz ve<br />

markamızın gideceği yol üzerinde yeniden<br />

düşünmeye sevketti. Arçelik markamızla bu<br />

sorunlardan yola çıkarak kendimize “Ne<br />

yapabiliriz?” sorusunu yönelttik. Geçtiğimiz<br />

yıl, sürdürülebilirlik ve toplumsal faydayı<br />

odağımıza alarak, markamızın yaklaşımını<br />

yeniden tanımladık. Yeni yolculuğumuzda<br />

odağımıza BM Sürdürülebilir Kalkınma<br />

Hedefleri’nden sorumlu üretim ve sorumlu<br />

tüketimi yerleştirdik ve Yeniliği Aşkla<br />

Tasarlar sloganımızı İyiliği Aşkla Tasarlar’a<br />

dönüştürdük.<br />

Geleceği iyileştiren teknolojilerle<br />

sürdürülebilirliği yaşam tarzı haline<br />

getirebilmek için ürün portföyümüze de<br />

inovatif çözümler getirdik. Üretiminde yumurta<br />

kabukları kullanılan buzdolabı yumurtalıkları,<br />

geri dönüştürülmüş pet şişelerden tasarlanan<br />

çamaşır makinesi ve kurutucu kazanları, su<br />

ve enerji verimli bulaşık makinesi, karbon<br />

ayak izini azaltan biyo-kompozit teknolojisiyle<br />

ürettiğimiz telve serisi ürünlerimizi<br />

tüketicilerimizle buluşturduk.<br />

Doğaya zarar vermeyen üretim<br />

süreçleri, kaynakları verimli kullanan<br />

ürün ve teknojiler, fayda odaklı projelerle<br />

gezegenimizin geleceğine katkı sağlamak<br />

için tüm samimiyetimizle aşkla çalışıyoruz.<br />

13 yıldır beyaz eşya sektörünün en sevilen<br />

markası unvanını almanın verdiği mutluluk ve<br />

sorumlulukla hep bir adım ötesinde çalışmaya<br />

devam edeceğiz.<br />

BOSCH 19<br />

BEKO 10<br />

VESTEL 8<br />

SAMSUNG 4<br />

PROFILO 4<br />

SIEMENS 3<br />

* Baz: 2000<br />

DOW JONES<br />

SÜRDÜRÜLEBILIRLIK<br />

ENDEKSI DAYANIKLI<br />

EV ALETLERI<br />

KATEGORISINDE 2’NCI<br />

KEZ ENDÜSTRI LIDERI.<br />

39 bin<br />

GJ enerji<br />

tasarrufu elde<br />

edildi.<br />

33<br />

Dünyada 29 bin 196 ton<br />

kutuda yaklaşık %88 oranında<br />

geri dönüştürülmüş karton,<br />

Türkiye’de üretilen küçük<br />

ev aletlerinde 314,5 ton<br />

%100 geri dönüştürülmüş ve<br />

dönüştürülebilir karton kutu<br />

kullanıldı.<br />

KARBON<br />

EMISYONLARI<br />

1675 TON<br />

AZALTILDI.<br />

Lovemarks araştırmasında bugüne kadar Beyaz Eşya<br />

kategorisinin sorgulandığı tüm senelerde kategorisinin<br />

birincisi olmayı başaran Arçelik, geleneği bu yıl da<br />

bozmuyor ve 13’üncü kez Lovemark unvanına kavuşuyor. En<br />

yakın rakibi Bosch’a 14 puanlık üstünlük sağlayarak geçmiş<br />

yıllardaki başarısını koruyan Arçelik’in özellikle öne çıktığı<br />

SES grupları C2 ve DE. Daha çok erkeklerde ve 45 yaş<br />

üzerinde zihin payına sahip olan markaya kadınlar daha<br />

yüksek oranda duygusal yakınlık duyuyor.<br />

2017 yılından bu yana kategori ikinciliğini koruyan<br />

Bosch ise bu sene 2019’a kıyasla iki puanlık gelişim<br />

göstererek, bir puan gerilemeyle de olsa kategori<br />

üçüncülüğünü sürdüren Beko ile arasındaki farkı 9 puana<br />

çıkarıyor.<br />

ÇAMAŞIR<br />

MAKINESI<br />

VE YIKAYICI-<br />

KURUTUCU<br />

KAZANLARI<br />

ÜRETMEK IÇIN<br />

YAKLAŞIK<br />

2020'DE<br />

58<br />

geri dönüştürülmüş<br />

PET şişe kullanıldı.<br />

8 ton<br />

geri<br />

dönüştürülmüş<br />

balık ağı atığı<br />

HEDEFLER<br />

√<br />

√<br />

√<br />

2025 yılında<br />

Türkiye’de<br />

üretimde karbon<br />

nötr olmak.<br />

2030 yılına<br />

kadar<br />

ürünlerde<br />

kullanılan geri<br />

dönüştürülmüş<br />

plastik<br />

oranını %40’a<br />

yükseltmek.<br />

Global üretim<br />

tesislerinde<br />

√<br />

milyon<br />

111,7ton<br />

geri<br />

dönüştürülmüş<br />

endüstriyel<br />

iplik atığı<br />

kullanıldı.<br />

kullanılan<br />

elektriğin<br />

%100’ünü<br />

yenilenebilir<br />

enerji<br />

kaynaklarından<br />

sağlamak.<br />

2050 yılına<br />

kadar tüm<br />

küresel<br />

operasyonlarda<br />

net sıfır<br />

emisyon.*<br />

*Arçelik A.Ş. verileridir.<br />

48 <strong>MediaCat</strong>

Bulaşık Makinesi Deterjanı<br />

DR. ONUR YAPRAK<br />

P&G Türkiye, Kafkaslar ve Orta Asya<br />

Pazarlama Başkan Yardımcısı<br />

FINISH 25<br />

PRIL 6<br />

* Baz: 2000<br />

31<br />

Bulaşık Makinesi Deterjanı kategorisinin en sevilen<br />

markası Fairy oluyor. Onu, 6 puan geriden Finish takip<br />

ediyor. Her iki markanın da ağırlıklı olarak kadınlarda<br />

ve genç yaş grubunda yüksek zihin payına sahip olması<br />

ve özellikle C2 ve DE SES grupları için asla vazgeçilmez<br />

olması ise rekabetteki ortak noktayı oluşturuyor.<br />

Bununla birlikte Fairy'ye daha çok duygusal yakınlık<br />

besleyen, beklenti ve ihtiyaçlarını karşıladığını düşünen<br />

kitlede C2 ve DE SES grupları ile 25 yaş ve üzeri nüfus<br />

öne çıkıyor. Finish'te ise bu kırılımların dengeli bir dağılım<br />

izlediği görülüyor. Diğer taraftan, tüm kırılımlarda<br />

kadınların erkeklere kıyasla daha yüksek pay alması,<br />

kategorinin kadın hedef kitle tarafından domine<br />

edildiğinin göstergesi.<br />

DAHA KOLAY, ZAHMETSİZ<br />

VE SÜRDÜRÜLEBİLİR<br />

Fairy, ilk olarak 2010’da Türkiye’deki<br />

tüketicilerle buluştu ve çok sevilerek iki yılda<br />

liderliğe ulaştı. Türkiye’nin 1 numaralı bulaşık<br />

deterjanı olarak gelecek nesiller için büyük<br />

bir sorumluluğumuz olduğunun farkındayız.<br />

Tüketicilerimize sunduğumuz inovasyonlar<br />

ile üstün temizlik ve daha az çevresel etki<br />

sağlayabileceğimize inanıyoruz.<br />

Fairy olarak zorlu yemek kirlerinde en iyi<br />

performansa sahip ürünlerimizle üstün temizlik<br />

sağlıyor; bulaşık sürecini daha kolay, zahmetsiz<br />

ve sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlıyoruz.<br />

Fairy makine kapsülleri yüksek performansı<br />

ile ön yıkamaya, sudan geçirmeye veya<br />

ovalamaya gerek olmadan kusursuz temizlik<br />

sağlıyor ve bu sayede tüketicilerimizin enerji,<br />

su, zaman tasarrufu yapmalarına katkıda<br />

bulunuyoruz. Bu ürün eko-programlarda bile<br />

etkili olduğu için bir pakette 30 TL’ye varan<br />

elektrik tasarrufu sağlayarak hem bulaşıkta<br />

tutumlu hem de doğaya karşı sorumlu olmanıza<br />

yardımcı oluyor.<br />

Sadece ürün inovasyonlarımız değil, Boşa<br />

Harcama kampanyamız ile de mutfaktaki<br />

her türlü israfı azaltmak yönünde farkındalık<br />

yaratmayı amaç edindik. Gıda Kurtarma<br />

Derneği işbirliğimiz sayesinde Türkiye’deki<br />

gıdaları israf olmaktan kurtararak 660 bin<br />

ihtiyaç sahibine ulaştırıyoruz. Tüketicilerimizi<br />

de “Dolu tabaklara sahip çıkmak sizden, boş<br />

tabakları tertemiz yapmak bizden” diyerek<br />

“Boşa Harcama”maya davet ediyoruz.<br />

Tüketicinin gönlüne girmek, onun sevdiği ve<br />

bağlandığı bir Lovemark olmak kolay bir şey değil.<br />

Bu yolda bizimle birlikte olan tüketicilerimize<br />

teşekkür ederiz, sevgimiz karşılıklı.<br />

50 <strong>MediaCat</strong><br />

30<br />

FAIRY<br />

PLATINUM PLUS<br />

ILE BIR PAKETTE<br />

TL<br />

elektrik tasarrufu<br />

Türkiye’de 10 evin<br />

7’sinde Fairy var, elde<br />

ve makinede birlikte<br />

pazara bakıldığında<br />

1 numaralı deterjan<br />

markası Fairy.<br />

Kaynak: Ipsos<br />

BULAŞIK MAKINESI<br />

DETERJANI PAZARINDA<br />

%<br />

48 ile<br />

pazar payı lideri ve en yakın<br />

rakibine göre 15 puanla<br />

arayı açmaya devam ediyor.<br />

Kaynak: Ağustos 2020-Temmuz <strong>2021</strong>,<br />

12 aylık değer pazar payı, Nielsen<br />

BOŞA HARCAMA KAMPANYASIYLA<br />

7milyon TL<br />

değerinde gıdanın israf<br />

edilmesi önlendi. Çevreye<br />

katkı algısında Fairy 70 puan<br />

ile liderliğini sürdürüyor.<br />

Kaynak: GfK, Brand Health Tracking

TÜRKİYE’NİN EN SEVİLENİ<br />

BU YIL DA FAİRY<br />

Zorlu yemek kirlerinde Türkiye’nin<br />

1 Numarası Fairy, en sevilen bulaşık<br />

makinesi deterjanı oldu.<br />

Bizimle bu yolda birlikte olan<br />

tüketicilerimize teşekkür ederiz,<br />

sevgimiz karşılıklı.<br />

Türkiye’nin Lovemark’ları <strong>2021</strong> araştırması <strong>MediaCat</strong> ve Ipsos tarafından 15-55 yaş aralığında, kadın erkek oranı eşit, Türkiye temsili 2000 kişiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına<br />

göre Fairy, Bulaşık Makinesi Deterjanı kategorisinde birinci olarak kategorinin Lovemark’ı olmuştur.<br />

* Saf yemek yağı.

El Hijyeni<br />

* Baz: 2000<br />

16<br />

ACTIVEX 12<br />

HACIŞAKIR 6<br />

DOVE 5<br />

Pandemi döneminde, market alışverişlerimizde önemli bir<br />

paya sahip olan El Hijyeni kategorisinin en sevilen markası<br />

Duru oldu. 35-44 ve 45+ yaş grubunda akla ilk gelen marka<br />

olan Duru’yu, kadınlar ve C2 SES grubu kendisine daha<br />

yakın buluyor. Yine markanın beklenti ve ihtiyaçlarını<br />

karşıladığını düşünen ve ondan asla vazgeçemeyeceğini<br />

düşünen kitlesini de ağırlıklı olarak kadınlar oluşturuyor.<br />

Duru’yu 4 puan farkla Activex takip ediyor. Activex’in<br />

ise özellikle yüksek SES grubu ve kadınlarda zihin payının<br />

daha yüksek olduğu görülüyor. Duru’nun ve Activex’in yanı<br />

sıra Hacışakir ve Dove markalarının da elde ettiği sonuçlar,<br />

El Hijyeni kategorisinin ağırlıkla kadınlar tarafından<br />

domine edildiğinin de bir göstergesi.<br />

OĞUZHAN ASLAN<br />

Evyap Pazarlama<br />

Başkanı<br />

ÜRÜNLERİNİ DİNAMİK<br />

TUTABİLEN BİR MARKA<br />

Duru markası 1967'de tüketicilerin el ve vücut<br />

temizliğine hassas bir bakım sunmak amacıyla<br />

lanse edildi. Duru markası olarak; yarım asırlık<br />

deneyimimiz ile yüksek kalitede katı sabun, sıvı<br />

sabun, duş jeli, kolonya ve saç bakım ürünleri<br />

üretiyoruz ve tüketicilerimize keyifli ve güvenilir<br />

el ve vücut temizliği tecrübesi sunuyoruz.<br />

Duru, kişisel temizlik kategorisinde sürekli<br />

olarak trendleri takip ederek kendini ve<br />

yelpazesindeki ürünleri dinamik tutabilen bir<br />

marka. Marka olarak stratejimiz, tüketicilerin<br />

ihtiyaç ve beklentilerini her zaman dinleyerek,<br />

onlara tutkuyla ve özenle yarattığımız en iyi ve<br />

en inovatif ürünlerle cevap vermek.<br />

Duru’nun samimi, dinamik, pozitif ve<br />

modern duruşunu tüm iletişim çalışmalarında<br />

tüketicimize hissettiriyoruz. Bunun sonucu<br />

olarak, geçtiğimiz yıl yaptığımız tüketici<br />

araştırmasında da Duru markası “akla ilk gelen<br />

ve en güvenilir kişisel temizlik markası” seçildi.<br />

Tüketicilerin Duru markasını bir Lovemark<br />

olarak benimsemelerinin ardında yatan en<br />

önemli sebeplerin, tüm iletişim stratejimizde<br />

tüketicimizi odak noktasına koymamız ve<br />

temizlik kategorisindeki deneyimimizle<br />

onlara beklentileri doğrultusunda en kaliteli<br />

ve inovatif ürünleri sunmamız olduğunu<br />

düşünüyoruz.<br />

2020 YILINDA<br />

Kişisel temizlik kategorisinde lider marka<br />

Toplam katı sabun pazarında ciroda lider<br />

marka<br />

Kaynak: Nielsen Perakende Raporu<br />

Temmuz 2020’de, Türkiye’de yaşayan<br />

ve sabun kullanan kadınların marka<br />

algısını anlamaya yönelik gerçekleştirilen<br />

araştırmaya göre “akla ilk gelen, en<br />

güvenilir kişisel temizlik ve sabun<br />

markası” seçildi.<br />

Kaynak: Bolt Insight<br />

2020 YILINDA<br />

TV iletişiminde yaklaşık 22<br />

milyon tüketici en az bir kere<br />

reklam filmlerini izledi.<br />

29,7 298<br />

milyon<br />

tekil erişim<br />

milyon<br />

gösterim<br />

52 <strong>MediaCat</strong>

E-ticaret<br />

ERDEM İNAN<br />

Trendyol Group<br />

CMO<br />

HEPSIBURADA 11<br />

N11 3<br />

GETIR 3<br />

YEMEKSEPETI 2<br />

* Baz: 2000<br />

40<br />

Geçen yıl Online Alışveriş Sitesi olarak sorguladığımız<br />

kategori, bu yıl E-ticaret olarak karşınızda. Trendyol ise<br />

yerini kimselere kaptırmadığı gibi geçen yılki Lovemark<br />

skorunu 9 puan artırarak tüketicinin gönlündeki yerini<br />

sağlamlaştırdı. Açık ara farkla Türkiye’nin en sevilen<br />

e-ticaret sitesi unvanını elde eden Trendyol’un tüketicinin<br />

zihin setinden aldığı skora baktığımızda, özellikle genç yaş<br />

grubunda önemli bir yere sahip olduğu ve -DE grubu daha<br />

geride olmakla birlikte- SES grupları arasında dengeli bir<br />

dağılım yakaladığı görülüyor.<br />

Trendyol’u 11 puanla ikinci sıradan takip eden<br />

Hepsiburada ise zihin payında en yüksek puanı AB<br />

grubundan elde ediyor. Bununla birlikte marka, yüksek SES<br />

grubu erkeklerde daha yüksek bir farkındalığa sahip.<br />

BİR İYİLİK HAREKETİ<br />

Ülkemize, toplumumuza ve ekosistemimize<br />

en büyük pozitif etkiyi yaratan şirket olmak<br />

en önemli hedefimiz ve sorumluluğumuz.<br />

Milyonlarca müşterimiz, Türkiye’nin dört<br />

bir yanındaki 180 bini aşkın satıcımızla<br />

kurduğumuz güçlü ve samimi bağın bir<br />

yansıması olarak iki yıldır üst üste Lovemark<br />

seçilmekten büyük mutluluk duyuyoruz.<br />

Pazaryeri sistemimiz ile esnaf ve KOBİ’leri<br />

dijitalleştirerek, onların işlerini büyütmelerine<br />

destek oluyoruz. KAGİDER işbirliğinde Gelecek<br />

Kadınların programını hayata geçirdik.<br />

Geçtiğimiz yıl başlattığımız Sepette İyilik<br />

Hareketi STK’lara ait ürünleri tek bir çatı<br />

altında toplayarak, satışlarının tüm gelirini<br />

komisyonsuz olarak STK’lara aktardık.<br />

Trendyol Sanat’ı hayata geçirerek<br />

150’den fazla sanatçının, bine yakın eserini<br />

sanatseverlerle buluşturduk. Türkiye’nin<br />

Müzeleri Trendyol’da projesi kapsamında Kültür<br />

ve Turizm Bakanlığı’na bağlı 180’den fazla<br />

müze ve özel müzenin ürünlerini müşterilerimize<br />

sunduk.<br />

Pandemiden etkilenen sahne emekçilerine<br />

destek olmak için Ahbap işbirliğinde Sahneye<br />

Ses Ver dijital destek kartlarını satışa sunduk.<br />

Trendyol olarak da ilk katkıyı biz yaptık.<br />

TOG işbirliği ile üniversite öğrencilerine burs<br />

olanağı sağlarken, TEV işbirliğinde Trendyol<br />

Kalpten Kalbe Bursu fonunu kurduk. Futbol<br />

Milli Takımlar resmî sponsoru olarak A Milli<br />

Futbol Takımı’nın yanı sıra Kadın ve eMilli<br />

takımlarımıza destek verdik. Yine Türkiye Milli<br />

Olimpiyat Komitesi’nin de resmî sponsorluğunu<br />

üstlendik.<br />

SEPETTE İYILIK HAREKETI<br />

33<br />

TRENDYOL KOBI<br />

DESTEK PAKETI<br />

750<br />

milyon TL<br />

finansman,<br />

pazarlama<br />

ve eğitim<br />

desteği<br />

(Nisan 2020-<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong>)<br />

1<br />

milyon TL<br />

TEV - Trendyol<br />

Kalpten Kalbe<br />

Burs Fonu<br />

sivil toplum<br />

kuruluşu<br />

1 YILDA<br />

2<br />

GELECEK KADINLARIN PROGRAMI KAPSAMINDA<br />

TEMA’YA<br />

100<br />

fidan<br />

HAYTAP’A<br />

30<br />

ton<br />

milyon TL<br />

kaynak<br />

bin<br />

köpek ve kedi<br />

maması<br />

3 3<br />

yılda<br />

bin<br />

kadına<br />

girişimcilik ve e-ticaret eğitimi<br />

MÜZISYEN VE SAHNE EMEKÇILERI IÇIN<br />

3 bin 500 adet “Ahbap Sahneye Ses<br />

Ver” Dijital Destek Kartı satışı<br />

56 <strong>MediaCat</strong>

Ev Hijyeni<br />

MİNE MAVİ<br />

Unilever Türkiye, İran ve<br />

Orta Asya'dan Sorumlu<br />

Ev Temizlik ve Hijyen<br />

Kategorisi Pazarlama<br />

Direktörü<br />

POZİTİF DEĞİŞİMLERİN ÖNCÜSÜ<br />

Unilever olarak, dünya çapında 190'dan fazla<br />

ülkede faaliyet gösteriyor, ürünlerimizle her gün<br />

2,5 milyar insanın yaşamına dokunuyoruz. Hem<br />

küresel hem de yerel ölçekte sahip olduğumuz<br />

etki gücüyle insanların ve gezegenimizin<br />

esenliği için çalışıyoruz.<br />

Unilever çatısı altında yer alan tüm<br />

markalar, toplum ve gezegen üzerinde pozitif<br />

bir değişime öncü olabilmek adına bir marka<br />

amacına sahip. Toplumun her kesiminin hijyen<br />

gereksinimleri için yanında olmak, Domestos’un<br />

marka amacını oluşturuyor. Domestos Türkiye<br />

olarak, uzun yıllardır insanların daha iyi hijyen<br />

ve temizlik standartlarına erişimine katkı<br />

sağlamak için çalışıyor; bu konuda sivil toplum<br />

örgütleri ve kamu kurumlarıyla işbirliği yaparak<br />

pek çok proje gerçekleştiriyoruz.<br />

2011 yılından bu yana, Domestos Okul Hijyen<br />

Programı ile okulların hijyen standartlarının<br />

iyileştirilmesine katkı sağlıyoruz. 2020 yılında<br />

başlayan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından<br />

okulların temizlik ve hijyenine yönelik yürütülen<br />

Okulum Temiz belgelendirme programına<br />

desteğimizi sürdürüyoruz. Bakanlığın<br />

yönlendirmeleri doğrultusunda okulların hijyen<br />

ihtiyaçlarını karşılıyor, öğretmen ve temizlik<br />

görevlilerine hijyen eğitimleri veriyoruz.<br />

Bu sene Domestos Okul Hijyen Programı’nın<br />

10’uncu yılını kutluyoruz. Projelerimizle bugüne<br />

kadar binlerce okulda, milyonlarca öğrencinin<br />

hayatına dokunduk. 10 yıldır büyük bir özveriyle<br />

gerçekleştirdiğimiz çalışmanın güzel sonuçlarını<br />

görmekten dolayı gururluyuz. Geçtiğimiz<br />

yıllarda olduğu gibi, bu sene de yolumuza<br />

durmadan devam ediyor, 10 bin okula daha<br />

Domestos bağışında bulunuyoruz.<br />

CIF 5<br />

ACE 4<br />

BINGO 4<br />

OMO 3<br />

FAIRY 2<br />

ARIEL 2<br />

ABC 2<br />

PRIL 2<br />

* Baz: 2000<br />

YAKLAŞIK<br />

OKULUM TEMIZ PROJESIYLE<br />

MILLI EĞITIM BAKANLIĞI<br />

TARAFINDAN VERILEN OKULUM<br />

TEMIZ BELGESİ IÇIN<br />

OKULUM TEMIZ PROJESI<br />

KAPSAMINDA<br />

29<br />

4<br />

Domestos<br />

10<br />

ürün bağışı<br />

milyon<br />

yapıldı.<br />

350<br />

okula katkı sağlanıyor.<br />

1872<br />

temizlik görevlisine<br />

ulaşılacak.<br />

Ev Hijyeni kategorisinde açık ara farkla en sevilen marka<br />

Domestos oluyor. Özellikle orta yaş grubu kadınların sadık<br />

kitlesini oluşturdukları marka, en yakın rakibine kıyasla<br />

24 puan farkla birinci sırada karşımıza çıkıyor. Endeks<br />

hesabına göre 29 puan alarak kategorinin gönüllerde yer<br />

eden markası olmayı başaran Domestos’un peşinden 5<br />

endeks puanıyla Cif geliyor.<br />

Domestos’un beklentileri ve ihtiyaçları karşılamada en<br />

çok memnun ettiği kitle 35-44 yaş grubu kadınlar olurken,<br />

yine kadınlar, markadan asla vazgeçemeyeceklerini<br />

söylüyor. Markanın zihin setine baktığımızda Ankara ve<br />

İstanbul’un İzmir ve diğer illere kıyasla daha yüksek orana<br />

sahip olduğu görülüyor.<br />

DOMESTOS OKUL HIJYEN<br />

PROGRAMI KAPSAMINDA<br />

72 ŞEHIRDE 14 BIN OKUL VE<br />

4,5<br />

milyon<br />

öğrenciye<br />

ulaşıldı.<br />

KAMPANYANIN 10’UNCU YILINDA<br />

bin<br />

okula daha<br />

ürün bağışı<br />

gerçekleştirilecek.<br />

7 bin 602<br />

öğretmene özel hijyen<br />

eğitim içerikleri<br />

hazırlandı.<br />

Her yıl<br />

60<br />

bin<br />

çocuğa ulaşılması<br />

hedefleniyor.<br />

Domestos,<br />

bugün her 3<br />

hanenin 2’si<br />

tarafından<br />

tercih<br />

ediliyor.<br />

EĞLEN, ÖĞREN,<br />

HIJYEN PROJESIYLE<br />

TOPLAM<br />

695<br />

çocuğa kişisel<br />

hijyen eğitimi<br />

verildi.<br />

58 <strong>MediaCat</strong>

Kahve<br />

HÜSEYİN NECDET<br />

KALKAN<br />

Nestlé Türkiye Nescafé<br />

İş Birimi Genel Müdürü<br />

KAHVEYİ GELECEK NESİLLERE<br />

AKTARMAK İÇİN…<br />

Türkiye’nin üst üste 7 yıldır en sevilen kahve<br />

markası seçilerek kahveseverlerin kalbinde yer<br />

bulmak bizim için çok değerli. Kahveseverleri<br />

anlamak için yürüttüğümüz yoğun araştırmalar,<br />

sosyal dinleme çalışmaları, geliştirdiğimiz<br />

ürün ve kampanyalarımızın etkisi başarımızın<br />

arkasında yatıyor. 1984 yılında ilk hazır kahveyi<br />

Türk tüketicilerimizle tanıştırdığımızdan beri<br />

gönül bağımız daima güçlü, hep ilklerin markası<br />

olmayı sürdürüyoruz.<br />

Nescafé’nin doğuşunu yeniden şekillendiren<br />

ve var olan bir değeri kurtarmaya dayanan<br />

uzun soluklu adımlar atıyoruz. Kahveyi<br />

gelecek nesillere aktarma hedefiyle 2010<br />

yılında üreticiye ve üretilene saygı esasıyla<br />

başlattığımız Saygıyla Üretilir projemiz<br />

sayesinde, ziraat mühendisleriyle 1 milyonu<br />

aşkın çiftçiye eğitim verdik. 235 milyon yeni<br />

kahve fidesi dikmeyi başardık. Şu anda ise her<br />

iki Nescafé fincanından biri sürdürülebilir kahve<br />

tarımından üretiliyor.<br />

Gençleri odağımıza alarak üretimden maddi<br />

manevi desteğe, bugünlerimizi ve yarınlarımızı<br />

sürdürülebilir kılmak için çabalıyoruz. İki yıl<br />

önce Türk Eğitim Vakfı (TEV) ile imza attığımız<br />

işbirliğine, bu yıl Uzaktan Eğitimde Eşit Fırsat<br />

Hareketi ile devam ettik. Öğrencilere yemek ve<br />

ulaşım bursu, staj imkânı ve yöneticilerimize<br />

mentorluk desteği sağladık. Pandemi dönemi 81<br />

ilde, gençlerin artan teknoloji ihtiyacına TEV’in<br />

Uzaktan Eğitimde Eşit Fırsat Hareketi’ne destek<br />

veren ilk gıda firması olduk. Yılbaşında paydaş<br />

ve iş ortaklarımız adına TEV bağışı yaptık.<br />

İletişim çalışmaları ile daha fazla bağışçı için<br />

destek sunmaya çalıştık.<br />

Baz: 2000<br />

28 29<br />

KURUKAHVECI<br />

MEHMET EFENDI 22<br />

JACOBS 3<br />

STARBUCKS 3<br />

MAHMOOD 2<br />

KAHVE DÜNYASI 2<br />

NESCAFÉ SON 7<br />

SENEDIR TÜRKIYE’NIN<br />

EN SEVILEN KAHVESI<br />

TÜRKIYE’DEKI HANE<br />

PENETRASYONU<br />

%<br />

HER SENE<br />

54,5<br />

72,5<br />

milyon<br />

kişiye dokunuyor.<br />

2020’DE DÜZENLENEN<br />

UZAKTAN EĞITIM /<br />

WEBINAR’LAR ILE 81 ILDEN<br />

1000+<br />

öğrenciye kişisel<br />

gelişim eğitimleri<br />

verildi.<br />

Nescafé, 2019 yılından bu yana sürdürdüğü istikrarlı<br />

yükselişini 1 puan daha taçlandırarak, Türkiye’nin en sevilen<br />

kahve markası oluyor. Özellikle genç yaş grubunda ilk akla<br />

gelen marka olarak zihin setinde daha fazla yer aldığı<br />

görülen Nescafé’yi, geçtiğimiz yıla göre 1 puanlık düşüş<br />

yaşayan Kurukahveci Mehmet Efendi takip ediyor.<br />

Nescafé’nin beklenti ve ihtiyaçları karşılamada en memnun<br />

ettiği yaş grubu 25-34. Yine bu kriterde kadınların daha<br />

önde olduğu görülüyor. Markadan asla vazgeçemem diyenler<br />

ise C2 ve DE ses gruplarında en yüksek yüzdelere sahip.<br />

Markaya en fazla duygusal yakınlık besleyen il, açık ara<br />

farkla İzmir. Son olarak kategori ikincisi Kurukahveci Mehmet<br />

Efendi’nin ise İzmir’de ve yüksek yaş grubunda daha fazla<br />

öne çıktığını ekleyelim.<br />

20 NESCAFÉ FABRIKASINDA,<br />

Biyoyakıt olarak kahve<br />

telvesini kullanımı<br />

555 bin varil petrole<br />

eşdeğer tasarruf<br />

FABRIKALARDA<br />

SU ÇEKIMINDE<br />

%<br />

53<br />

azalma<br />

SERA GAZI<br />

EMISYONLARINDA<br />

%<br />

46<br />

azalma<br />

60 <strong>MediaCat</strong>

Online Market<br />

* Baz: 2000<br />

30<br />

GETİR 19<br />

TRENDYOL 15<br />

HEPSİEXPRESS 10<br />

BANABİ 2<br />

İnternet ya da mobil uygulamadan market alışverişi<br />

denilince tüketicilerin gönüllerinde yer eden marka Migros.<br />

30 endeks puanıyla açık ara farkla birinci sıraya yerleşen<br />

Migros’un zihin payının en yüksek olduğu yaş grubu tüm<br />

yaş gruplarına kıyasla 15-24 olarak karşımıza çıkıyor.<br />

Markaya duygusal olarak kendini en yakın hisseden<br />

ve beklenti ve ihtiyaçları karşılamada kendisini tatmin<br />

ettiğini söyleyen kitle, C1 SES grubu. Markadan asla<br />

vazgeçemeyeceklerini belirten bölgeler arasında ağırlıklı<br />

payı İzmir alıyor. Kategorinin ikincisi olan Getir’de ise bu<br />

kırılım İstanbul olarak öne çıkıyor.<br />

ORÇUN ONAT<br />

Migros Ticaret A.Ş.<br />

E-Ticaret İş Birimi<br />

Direktörü<br />

BEKLENTİLERİ AŞMAYA<br />

ODAKLANIYORUZ<br />

Türkiye’nin 81 ilindeki mağazalarımız ve online<br />

kanallarımızla müşterilerimizin yaşamının<br />

her alanını kucaklayarak, hayat kalitesini<br />

yükselten ürün ve hizmetler sunuyoruz. Fark<br />

yarattığımız en önemli faktör “Yaşamın her<br />

alanında değer odaklı hizmet” anlayışıyla<br />

hareket etmemiz. Türkiye’deki hanelerin yüzde<br />

90’ına ulaşıyoruz. Müşterilerimizin ihtiyaç ve<br />

taleplerini karşılamanın bir adım ötesine geçerek<br />

beklentilerini aşmaya odaklanıyoruz.<br />

2020’de hızlanarak Migros Sanal Market’i 81<br />

ile, hızlı teslimat modelimiz Migros Hemen’i ise<br />

40 ile yaygınlaştırdık, yaklaşık 400 ilçede aynı<br />

operasyonumuzu başlattık.<br />

Migros Sanal Market’e “Tıkla Gel Al” ile<br />

mağazadan teslimat seçeneğini ekledik. 60<br />

yaş ve üzeri müşterilerimize ücretsiz teslimat<br />

sunduk. Pandemi ile birlikte filomuza yaklaşık<br />

bin adet araç kattık, artan talebi karşılamak<br />

ve çalışanlarımızın iş yükünü azaltmak<br />

için 10 bin kişiye ek istihdam sağladık.<br />

Olağanüstü, kompleks durumlarda önceden<br />

dijitalleşmeye yatırım yapma irademizin ne<br />

denli yerinde olduğunu çok daha fazla hissettik.<br />

Dijitalleşmeden faydalanarak ürünleri daha<br />

uygun fiyatlarla müşterilerimize ulaştırıyoruz. Bu<br />

sayede satınalmanın ilk adımından başlayarak,<br />

online kanallarda ve mağazalarımızda<br />

kullandığımız teknolojilere kadar dijitalleşmeyi<br />

artırarak maliyetlerimizi optimize ediyoruz.<br />

<strong>2021</strong> itibarıyla da kullanıcılarımıza daha kolay<br />

bir deneyim sunmak, farklı zaman dilimlerindeki<br />

farklı ihtiyaçlarına hızlıca cevap verebilmek<br />

amacıyla Migros Sanal Market, Migros Hemen,<br />

Migros Ekstra ve Money Pay platformlarımızı tek<br />

bir Migros uygulaması altında birleştirdik.<br />

AKTIF MONEY MÜŞTERI SAYISI<br />

14,6<br />

milyon<br />

MIGROS UYGULAMASI AKTIF<br />

KULLANICI SAYISI<br />

6<br />

milyon<br />

MIGROS UYGULAMASININ<br />

BULUNDUĞU İL SAYISI<br />

81<br />

62 <strong>MediaCat</strong>

Atıştırmalık<br />

31<br />

ETI 17<br />

TORKU 6<br />

DORITOS 4<br />

TADIM 3<br />

Atıştırmalık kategorisinde 31 endeks puanı alan Ülker, açık<br />

ara farkla kategorinin gönüllerde yer eden markası oluyor.<br />

Özellikle kadın tüketiciyle ve C2DE SES grubuyla çok<br />

kuvvetli bir bağ kuran markanın zihin payının en yüksek<br />

olduğu yaş kategorisi 15-24 olarak karşımıza çıkıyor.<br />

Beklenti ve ihtiyaçları karşılamada ise en memnun ettiği<br />

kitleyi yine C2DE SES grubu ve kadınlar oluşturuyor.<br />

Ülker’i ikinci sırada takip eden Eti ise daha çok genç<br />

yaş grubunun zihin payında öne çıkıyor.<br />

* Baz: 2000<br />

ASLI ÖZEN TURHAN<br />

Ülker CMO<br />

DOĞA BIZE EMANET VIDEO SERISI ERİŞİM SAYILARI<br />

AMAÇ ODAKLI FAYDA<br />

ÜRETMEK<br />

Türkiye’nin lider atıştırmalık markası<br />

olarak, “amaç odaklı fayda üreten marka”<br />

olma hedefiyle ilerliyor ve bunu Lovemark<br />

olmanın en önemli kriterlerinden biri<br />

olarak görüyoruz. Faaliyetlerimizle tüm<br />

paydaşlarımıza dokunacak somut projeler<br />

geliştirmek için çalışıyoruz.<br />

Sürdürülebilirlik alanında farkındalık<br />

yaratmada Türkiye’deki ilk projelerden biri<br />

olan ve bu konuyu tüketicilerimizin hayatına<br />

dokunacak şekilde ele alan Doğa Bize Emanet<br />

Projesi’ni hayata geçirdik.<br />

2020’de de TEMA Vakfı aracılığıyla farklı<br />

illerde fidan dikimi gerçekleştirmeye devam<br />

ettik. 23 Nisan’da ve 19 Mayıs’ta Instagram<br />

filtremizi kullanarak dijital bir ağaç diken her<br />

kullanıcımız için gerçek bir fidan dikerek Ülker<br />

Güzel Ülkem Ormanı’nı büyüttük.<br />

Pandemi döneminde sosyal medya<br />

iletişimleri ve farklı deneyim ve heyecan<br />

sunan yeni ürünlerimiz ile tüketicilerimizin<br />

yanında olduk. Çeşitli vesilelerle 2 milyon<br />

Ülker ürününü karantina yurtlarına,<br />

sağlık çalışanlarına ve ihtiyaç sahiplerine<br />

gönderdik. Mutlu Et Mutlu Ol Günü<br />

kapsamında fabrikalarımızın bulunduğu<br />

yerlerde yaşayan çocuklarımızı etkinlikler ve<br />

hediyelerle mutlu etmeye çalıştık.<br />

Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal<br />

Araştırma Enstitüsü’yle ortaklaşa hayata<br />

geçirdiğimiz Aliağa Bisküvilik Buğdayı<br />

projesiyle tarıma yerli, milli; kuraklık, hastalık<br />

ve iklim değişikliğine dayanıklı, yüksek<br />

verimli, kaliteli ve Türkiye’de ilk olan bir<br />

buğday türü kazandırdık.<br />

29 milyon 500 bin<br />

36 milyon 12 milyon<br />

SÜRDÜRÜLEBILIRLIK ALGI<br />

ARAŞTIRMASI’NDA;<br />

Üniversite öğrencilerinin gözünde<br />

FMCG’de sürdürülebilirlik<br />

denince akla ilk gelen marka,<br />

tüm sektörlerde ikinci marka.<br />

THE SUSTAINABILITY YEARBOOK <strong>2021</strong><br />

LISTESINE GIDA SEKTÖRÜNDEN GIRMEYI<br />

BAŞARAN ILK VE TEK TÜRK ŞIRKETI.<br />

ÜLKER GÜZEL ÜLKEM<br />

ORMANI’NDAKI FIDAN SAYISI<br />

79 bin 500<br />

TOPLAM FİDAN HEDEFİ<br />

129 bin 500<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 63

ADVERTORIAL<br />

Monroe’dan<br />

İstanbulkart’a<br />

yeni kimlik<br />

İstanbulkart’ın<br />

yeni marka imajı<br />

kampanyasını<br />

gerçekleştiren,<br />

İstanbul ve Londra<br />

merkezli Monroe’nun<br />

kurucu ortağı<br />

Onur Gökalp<br />

ile İstanbulkart<br />

kampanyasını ve<br />

Monroe’yu<br />

konuştuk.<br />

ONUR GÖKALP<br />

Monroe Kurucu Ortağı ve<br />

Kreatif Direktör<br />

Monroe’dan ve kuruluş hikâyesinden<br />

bahsedebilir misiniz?<br />

Monroe’yu, strateji ve tasarım odaklı<br />

yaratıcı bir iletişim ajansı olarak<br />

2011’de kurduk. Etkileyici marka hikâyeleri<br />

tasarlamak, akıllı iletişim stratejileri<br />

geliştirmek ve hedef kitlelerin<br />

ihtiyaçlarını insani ve yaratıcı bir bakış<br />

açısıyla hem görsel hem duygusal olarak<br />

karşılamayı amaçladık.<br />

Standardın dışında çalışmalara<br />

imza atarak hızla büyüdük.<br />

Monroe’nun ilk sekiz senesinde sadece<br />

İstanbul merkezli olarak çalıştık fakat<br />

yolumuz sürekli global ölçekli çalışmalarla<br />

da kesişti. Hem müşteri portföyü<br />

hem kreatif birlikteliklerimiz bakımından<br />

sürekli zenginleştik. Düzenli olarak<br />

üzerinde çalıştığımız global proje sayısı<br />

ikinci bir merkez açmayı anlamlı kıldığında<br />

Londra ofisimizi açma kararı<br />

aldık. Son 12 yıldır da çalışmalarımızın<br />

izleyicisinin hayatına, gününe, deneyimine<br />

değer katması için çalışan, tasarım<br />

gustosu ile stratejik içgörüye önem veren<br />

ve böyle bir kültürü destekleyecek<br />

işbirliklerinin peşinde koşan bir ekip<br />

olarak projeler üretmeye devam ettik.<br />

Şimdiye kadar Red Bull Music Festival,<br />

Bergama Tiyatro Festivali, Bozcaada<br />

Caz Festivali, One Love Festival,<br />

Babylon Soundgarden gibi etkinliklerin<br />

iletişimlerini üstlendik; Anadolu<br />

Efes, BELBİM, GarantiBBVA, Bosch,<br />

Geberit, Pozitif gibi büyük markalarla<br />

tasarım projeleri yürüttük; birçok yeni<br />

girişim için marka stratejileri ve kimlikler<br />

geliştirdik.<br />

İstanbulkart kampanyasıyla ilgili<br />

biraz bilgi verebilir misiniz?<br />

Nasıl kurgulandı, ne amaçlandı?<br />

Öncelikle bu, temelde bir rebranding<br />

projesiydi. Relansman kampanyasının<br />

kapsamı aslında İstanbulkart’a<br />

dair her şeyin yenilenmesi ve bu yeniliğin<br />

duyuru iletişiminin tasarlanmasıydı.<br />

Amacımız, İstanbulkart üzerinden<br />

İstanbul ile olan ilişkiye yeni<br />

bir katman kazandırabilmekti. İstanbul’un<br />

turistik çekiciliğinden daha<br />

farklı bir ilişki, daha derin bir duygu<br />

yakalamak; gerçek bir dünya şehri<br />

“citycard”ı tasarlamak istedik. Çıkış<br />

noktamız da “İstanbul seni seviyor”<br />

mesajı oldu.<br />

İstanbul çok hareketli, çok kalabalık,<br />

çok dinamik. İstanbul’un tüm bu<br />

hareketliliğinin içinde, bizi sevdiğini<br />

hatırlamaya ihtiyacımız oluyor. Bu<br />

hatırlatmayı yapmak için de İstan-<br />

64 <strong>MediaCat</strong>

ul’da hareket eden, yerlisinden misafirine<br />

herkesin cebinde yer etmiş<br />

İstanbulkart’tan daha uygun bir mecra<br />

yok. Bizim için tasarım sürecindeki<br />

öncelik, bu sevgi hikâyesini hem taze<br />

bir dil hem de güçlü bir grafik dünyayla<br />

anlatmak oldu. Odağımız hep bu<br />

sevgi mesajında kaldığı için tasarımımız<br />

da bu hikâyeyi taşıyacak şekilde<br />

gelişti. Hatta İstanbulkart logosundan<br />

“kart” kelimesini alıp bir “kalp” işaretiyle<br />

değiştirdik çünkü konumuz artık<br />

sadece bir kart tasarımı değil, İstanbul<br />

ile olan ilişkiye dokunmaktı. Kartların<br />

üzerindeki yarım kalpler de tam<br />

olarak bunu başarıyor, kalbin yarısı<br />

sende, yarısı onda. “O” da belki bir İstanbullu,<br />

belki İstanbul’un ta kendisi.<br />

Böyle davetkâr bir sevgi hikâyesi örülü<br />

burada.<br />

İkinci bir hassasiyetimiz ise İstanbulkart’ın<br />

artık bir fintech ürünü olacağının<br />

da hissedilmesiydi. Oldukça<br />

kapsamlı teknolojik altyapı çalışmaları<br />

yürütülüyor ve aslında hepimizin<br />

bir ulaşım kartı olarak tanıdığımız<br />

İstanbulkart hiç alışık olmadığımız<br />

özelliklerle hayatımıza yeni bir giriş<br />

yapıyordu. Bunun için de alıştığımız<br />

geleneksel görsel kodlamalar yerine<br />

daha evrensel, daha çağdaş, daha rafine<br />

bir tasarım dili benimsedik.<br />

Bu relansman kapsamında öncelikle<br />

yeni bir logo ve marka görsel<br />

dünyası hazırladık. Çatı stratejimiz<br />

ve görsel dünyamızın da gelişmesiyle<br />

biz de bu oluşan dünyayı daha iyi<br />

tanımaya başladık. Yeni İstanbulkartları<br />

tasarladık, hem “İstanbul<br />

seni seviyor” mesajımızı veren hem<br />

X<br />

‘İstanbulkart’ı<br />

yeniden<br />

tasarlamak tüm<br />

yaratıcı ekipleri<br />

heyecanlandıracak<br />

nitelikte bir iş,<br />

büyük keyif ve<br />

gurur kaynağı ama<br />

manevi sorumluluğu<br />

da bir o kadar<br />

yüksek.’<br />

de yeni kartları tanıtan bir iletişim<br />

kurguladık. İletişimi evrelere ayırdık,<br />

hem çatı duygusal hikâyemizi<br />

anlatan bir lansman filmi oluşturduk<br />

hem de İstanbulkart’ı yeni harcama<br />

noktalarında gördüğümüz bir video<br />

serisi üzerinde çalıştık.<br />

Kampanyamız İstanbul’u kucaklayan<br />

bir iletişime sahip olduğu için<br />

açıkhava mecralarında da üst geçitlerden<br />

bayrak direklerine, metro duraklarından<br />

billboard’lara ve Modyo TV<br />

ekranlarına geniş bir varlık gösterdik.<br />

Bir yandan da İstanbulkart için yeni<br />

dünyasına uygun bir ikon seti geliştirdik.<br />

Bu ikon setini birçok mecrada<br />

kullandık ve sosyal medya iletişiminde<br />

kullanmak üzere değerlendirdik. Bu<br />

ikon setinin grafik dilinden yola çıkarak<br />

bir Turist Kart Kiti geliştirdik. Bu<br />

kit ise önümüzdeki aylarda kullanıma<br />

açılacak.<br />

İstanbulkart projesiyle ilgili nasıl<br />

geri dönüşler aldınız, projenin<br />

etkisi nasıl oldu?<br />

İstanbulkart’ı yeniden tasarlamak tüm<br />

yaratıcı ekipleri heyecanlandıracak<br />

nitelikte bir iş, büyük keyif ve gurur<br />

kaynağı ama manevi sorumluluğu da<br />

bir o kadar yüksek. Sosyal medyadaki<br />

çeşitli mikro araştırmalar, Monroe olarak<br />

bunun altından kalkabildiğimizi<br />

gösteriyor; kartların beğenilme oranları<br />

yüzde 85 civarında. Yeni kartların<br />

tercih edilme ve kullanılma oranları<br />

ise beklentinin çok üzerinde oldu. İlk<br />

etapta üretilen 1 milyondan fazla kart<br />

bir buçuk ay içinde hızlıca tükendi. Bizim<br />

için, bu satış oranları da, başarılı<br />

bir şekilde bu yenilenmeyi yürütmüş<br />

olduğumuzun diğer bir göstergesi oluyor.<br />

■<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 65

MARKETING<br />

Neden Önemli:<br />

Eko-anksiyete<br />

İklim krizine yönelik<br />

gelecek kaygıları<br />

“eko-anksiyete”<br />

başlığında karşılık<br />

buluyor kendisine.<br />

Görece yeni olan bu<br />

kavramın psikolojik<br />

ve toplumsal<br />

boyutlarını “neden<br />

önemli” diyerek<br />

tartıştık.<br />

u TUĞBA ÖZÖĞRETMEN<br />

EVRİM KURAN<br />

Kuşak Araştırmacısı<br />

Eko-anksiyete nedir ve kadar zamandır<br />

literatürde?<br />

EJDER AKGÜN YILDIRIM: Halihazırda<br />

klinik literatürde ve tanı sistemlerinde<br />

bulunmayan, yaşamsal bir durumu<br />

tanımlaması bakımından daha çok<br />

2000’ler sonrasında kullanılmaya başlanan<br />

ancak son 5-10 senede kullanımı yoğunlaşan<br />

bir durum. Onun öncesinde ise<br />

iklim değişikliğine yönelik stres ve iklim<br />

kaygısı gibi farklı isimlerle adlandırılıyordu.<br />

Ancak bu durum tanım olarak;<br />

2.Dünya Savaşı’ndan sonra dünyanın<br />

bir nükleer felaketle ilgili değişiklikleri<br />

bilmesi, yaşadığımız yerkürenin iklim<br />

değişikliklerine yönelik birden fazla öyküsünün<br />

olduğunun görülmesi, Güneş<br />

sisteminin tanınması, endüstrileşmenin<br />

ilerlemesi gibi süreçlerle gelişti.<br />

Peki, biz bunu neden kaygı olarak<br />

tanımlıyoruz? Kaygı son derece olağan,<br />

insani bir durum. Kaygı; kaynağı belli<br />

olsun ya da olmasın bir kişinin yönetilemeyen<br />

ya da tehlike içeren belirsiz bir<br />

duruma karşı verdiği ruhsal, bedensel<br />

ve düşünsel yanıtlar bütünüdür. Ve bu<br />

yanıtlar, beklendik ya da patolojik kaygı<br />

gibi iki ana kategoride tanımlanabilir.<br />

İlki olağandışı bir olaya karşı verilen olağan<br />

(kendini korumaya çalışmak, afet<br />

sonrası uykusuzluk, iştahsızlık gibi) tepkilerdir.<br />

Eko-anksiyeteyi de bu kategoride,<br />

patolojize etmeden anlamak önemli.<br />

İkincisi ise kaygının yönetilemediği durumda<br />

ortaya çıkan patolojik tepkilerdir.<br />

Zihnimiz bu durumda kendini çok<br />

büyük bir tehlike altında hissettiğinden,<br />

bütün olağan aktiviteleri durdurur, tüm<br />

dikkat kaynaklarını aynı noktaya yönlendirir.<br />

Eko-anksiyetenin böylesi patolojik<br />

formlarını henüz görmüyoruz<br />

ancak yaşanan sel felaketleri, yangınlar,<br />

kuraklık ve hatta pandemide, dünyanın<br />

ve geleceğin sanıldığı kadar güvenli olmadığı<br />

gerçeğiyle karşılaşılması, ileride<br />

klinik başvurulara neden olabilir.<br />

Evrim Hanım sizin araştırma<br />

gündeminizde nasıl bir yer kaplıyor<br />

bu kavram?<br />

EVRİM KURAN: Farklı sosyo-ekonomik<br />

düzeylerdeki ailelerin çocuklarıyla<br />

yaptığımız araştırmalara baktığımızda,<br />

eko-anksiyetenin yeterince gündemde<br />

olduğunu düşünmüyorum. Global araştırmalar<br />

bilhassa 14-18 yaş grubunun<br />

daha fazla eko-anksiyete halinde olduğunu<br />

söylüyor ama ben Türkiye için<br />

böyle bir fotoğraf görmüyorum. Desteklediğim<br />

bazı gençlik hareketleri, çevreyle<br />

ve sürdürülebilirlikle ilgili ise birçok<br />

liseli ve üniversiteli grup var. Bunların<br />

tamamına baktığımda aynı şeyi görüyorum.<br />

Bu kaygı, yüksek sosyo-ekonomik<br />

seviyedeki ailelerin çocuklarında bir<br />

miktar var ama genel olarak Türkiye’nin<br />

gençlerinin ayakta kalmakla ilgili başka<br />

sorunları olduğu için sıra eko-anksiyeteye<br />

gelmiyor olabilir. Özellikle Türkiye’nin<br />

arka mahalleleri ve gettolarında<br />

yaptığımız araştırmalarda böyle bir<br />

farkındalığın oluştuğuna dahi inanmıyorum.<br />

Gelişmiş ekonomilerde bu konunun<br />

müfredatta olduğunu görüyorsunuz.<br />

Türkiye’de de çeşitli hareketlerde, bu<br />

PROF. DR. EJDER AKGÜN YILDIRIM<br />

Sağlık Bilimleri Üniversitesi<br />

Psikiyatri Uzmanı<br />

konunun Milli Eğitim’in müfredatına<br />

girmesine yönelik eylem planları yapılıyor.<br />

Kaygının toplumsal yansımalarından<br />

bahsedelim biraz Uygar<br />

Bey.<br />

UYGAR ÖZESMI: Ben kaygının olumlu,<br />

toplumu değiştirici ve ileri götürücü<br />

duygusal tepkilerden biri olduğunu düşünüyorum.<br />

Ancak korkum, bu kaygının<br />

kısa bir sürede patolojik seviyelere<br />

yükselmesi için gerekli olan koşulların<br />

ortaya çıkması. IPCC’nin son raporu<br />

bize diyor ki, 1,5 °C’nin altında kalmak<br />

istiyorsanız radikal olarak tüm insan<br />

ekonomik sistemini dönüştürmeniz gerekiyor.<br />

Keza petrol tüketimi günde 100<br />

milyon varil olarak ve artarak devam<br />

ediyor. Kömür üretimi trendleri yıllık 7<br />

milyar ton üzerinde artma eğiliminde.<br />

Bu rakamlarla kaygı duymamanın imkânı<br />

var mı? Bu bilgiler yayıldıkça belirli<br />

toplumsal yansımaları oluyor elbette.<br />

Girişimcilik dünyası hızlı bir şekilde<br />

sosyal girişimciliğe evriliyor. Baktığınızda<br />

girişimci olan gençlerin çoğunun, sosyal<br />

ve ekolojik faydaya yönelik kaygılarla<br />

yola çıktıklarını görüyoruz.<br />

Ben sosyo-ekonomik gücü daha yüksek<br />

kesimlerin bu konuda kaygısı olmasının,<br />

toplumu değiştirici yönde olumlu<br />

66 <strong>MediaCat</strong>

DR. UYGAR ÖZESMİ<br />

Çevre Bilimci ve Good4Trust<br />

Kurucusu<br />

etkisinin olduğunu düşünüyorum. Öte<br />

yandan insanlar mevcut tüketim alışkanlıklarını<br />

sorgulamaya başladılar.<br />

“Benim karbon salımım ne” sorusu, yaşam<br />

tarzı değişikliklerini beraberinde<br />

getiriyor. Bu da bizi sorumlu tüketici<br />

kavramına götürüyor. Sorumlu tüketici<br />

bir süre sonra örgütlenmeye başlıyor ve<br />

türetici ortaya çıkıyor. Bu kitle ise, ben<br />

sektörü kendi seçimlerimle güçbirliği<br />

yaparak şekillendiririm, tüketim yerine<br />

türetim yaparım diyor. Bunun ötesinde<br />

büyük şirketlerde de büyük değişimler<br />

görüyoruz. Çünkü şirket çalışanlarının<br />

da beklentisinin bu yönde olduğunu görüyorlar.<br />

Peki, bu değişimden kaynaklı<br />

sosyal girişimlerin/girişimcilerin<br />

sayısına dair bir bilgi var mı<br />

elimizde?<br />

UÖ: Katlanarak artıyor, 2019 Türkiye’de<br />

Sosyal Girişimler raporuna göre<br />

9 bin civarında sosyal girişim var. Benim<br />

tahminim bugün 30-40 bin civarı.<br />

Bugün kendini sosyal girişim olarak<br />

adlandırmayan pek çok çalışma da sosyal<br />

girişim mantığıyla işliyor. Ve bence<br />

en büyük etkilerden bir tanesi, mevcut<br />

şirketlerin, gezegene ve insana etkilerini<br />

değiştirme yönünde bir hareket içerisinde<br />

olmaları.<br />

N<br />

PROF. DR. EJDER<br />

AKGÜN YILDIRIM:<br />

Bilgi ile kaygı<br />

arasında<br />

paradoksal bir ilişki<br />

vardır. Bilmezseniz<br />

kaygılanmazsınız<br />

ama bilirseniz<br />

kaygınızı da<br />

yönetebilirsiniz.<br />

İklime yönelik<br />

kaygıların ortaya<br />

çıkması da büyük<br />

oranda bilgi sahibi<br />

olmakla ilgili.<br />

Z jenerasyonunun çevre hassasiyetlerinin<br />

hem kendi ebeveynlerini<br />

hem de toplumun genelini<br />

tetiklediği yönünde bir fikir<br />

birliği var. Yanlış mı düşünüyoruz<br />

Evrim Hanım?<br />

EK: Görece doğru ama hangi Z Kuşağı'ndan<br />

bahsettiğimiz önemli. Türkiye’de<br />

20 yaş altı 25 milyon Z Kuşağı birey<br />

var. Türkiye’yi bölge bölge, mahalle<br />

mahalle gezdiğimiz zaman görüyoruz<br />

ki, daha şans sahibi, prestijli okullarda<br />

okuyan çocuklarda böyle bir etki var.<br />

Asıl konu şu ki; öğretmek zorundayız.<br />

Aslına bakarsanız Türkiye’de yangınlar<br />

başlamasaydı bu konu bu denli<br />

konuşulmayacaktı. Zindelik hali için<br />

pandemi; iklimin, şirketlerin gündemine<br />

girmesi için ise bir hayli yangın<br />

gerekti. Benim tek derdim şu; toplumsal<br />

belleği kuvvetli kılmalıyız. Yangınları<br />

bile unuttuk çünkü her gün yeni<br />

krizlerimiz oluşuyor.<br />

Bu kaygının olumlu olduğundan<br />

bahsettik. Peki, onu beslemek<br />

ne kadar doğru?<br />

UÖ: Belirli bir tehdit karşısında iki<br />

davranış türü var. Biri harekete geçmek,<br />

diğeri de kepenk indirmek, yani<br />

onu yok saymak. O yüzden kaygıyı artırmanın<br />

ne derece doğru olduğu konusunda<br />

kararsızım. Belki de bizim yapmamız<br />

gereken şey kaygıyı artırmak<br />

yerine, toplumsal olarak bu kaygıyı<br />

pozitif eyleme dönüştürmektir.<br />

EAY: Bilgi ile kaygı arasında paradoksal<br />

bir ilişki vardır. Bilgi kaygıyı azaltabilir<br />

de, artırabilir de… Bilmezseniz<br />

kaygılanmazsınız ama bilirseniz kaygınızı<br />

yönetebilirsiniz. İklime yönelik<br />

kaygıların ortaya çıkması da büyük<br />

oranda bilgi sahibi olmakla ilgili. İnsan,<br />

bunu değiştirmek için kendi mikro<br />

kozmosunda bir şeyler yapıyor ama<br />

kolektif bir değişime ihtiyaç olduğunu<br />

da biliyor. Belirleyici başka bir şey<br />

de insanı merkeze alan düşüncenin<br />

1900’lü yılların sonunda yıkılmaya<br />

başlaması. “Dünyanın sahibi biziz”-<br />

den evrenin içindeki konumumuzu<br />

daha gerçekçi bir şekilde değerlendirdiğimiz<br />

noktaya geldik. Şu anda iklimi<br />

korumaya yönelik güçlü bir ahlaki<br />

norm oluşumuyla karşı karşıyayız. Bu<br />

da iklime yönelik kaygının diğer türlere<br />

göre daha yapıcı bir formda gittiğini<br />

gösteriyor. ■<br />

NEDENLER VE<br />

SONUÇLAR<br />

TANIM<br />

Klinik literatürde ve tanı sistemlerinde<br />

bulunmuyor.<br />

KULLANIM<br />

2000’ler sonrasında kullanılmaya<br />

başlanan ancak son 5-10 senede<br />

kullanımı yoğunlaşan bir durum.<br />

SOSYO-<br />

EKONOMİK<br />

ÇERÇEVE<br />

Yüksek sosyo-ekonomik seviyelerde<br />

görülen, Türkiye’nin arka mahalleleri ve<br />

gettolarında olmayan bir farkındalık.<br />

DAVRANIŞ<br />

DEĞİŞİKLİĞİ<br />

Sorumlu tüketicinin sektörü kendi<br />

seçimleriyle güçbirliği yaparak<br />

şekillendirdiği ve türetim yaptığı bir<br />

gidişat var.<br />

POZİTİF<br />

EYLEM<br />

Yapılması gereken, kaygıyı artırmak<br />

yerine onu toplumsal olarak pozitif<br />

eyleme dönüştürmek.<br />

EĞİTİM<br />

İklim krizinin eğitim müfredatında yer<br />

bulması çok kritik.<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 67

MARKETING<br />

Peki ya<br />

Ralph’ten<br />

sonra?<br />

Deney tavşanı Ralph’le<br />

Nisan ayında tanışmıştık.<br />

Aradan altı ay geçti.<br />

Bugünkü veriler,<br />

tüketicilerin yüzde<br />

84’ünün aldıkları ürünün<br />

hayvanlar üzerinde test<br />

edildiğini ya da herhangi<br />

bir hayvansal içerik<br />

barındırdığını bilseler, o<br />

ürünü almayacaklarını<br />

gösteriyor. Türkiye’de<br />

kanunlarla, hayvanların<br />

can statüsüne geçmesi<br />

tartışılırken, tüketiciler<br />

kozmetik sektöründe de<br />

aynı hassasiyeti bekliyor.<br />

u GÖNÜL HADIMLI<br />

68 <strong>MediaCat</strong><br />

ezegenin sürdürülebilirliğine<br />

ilişkin kaygıların sirayet<br />

G<br />

ettiği en güçlü konulardan<br />

biri, hayvanlar üzerinde<br />

test edilen ya da hayvansal içerik barındıran<br />

ürünler olarak karşımıza çıkıyor.<br />

Artık ürün ambalajlarına “Leaping<br />

Bunny” ya da “Cruelty-free” gibi sertifika<br />

logolarının yerleştirilmesi büyük<br />

önem taşıyor. Ancak bir ürünün vegan<br />

olup aynı zamanda hayvanlar üzerinde<br />

test edilmiş olabileceğini ya da hayvanlar<br />

üzerinde test edilmemesine rağmen<br />

hayvansal içerik barındırmasıyla vegan<br />

olamayacağını belirtmekte de fayda<br />

var. Şimdi biraz daha derine inelim.<br />

‘MAL’ STATÜSÜNDEN<br />

‘CAN’ STATÜSÜNE<br />

Avrupa Birliği Komisyonu tarafından<br />

Brüksel’den çıkan bir kararın neticesinde,<br />

AB sınırlarında hayvanlar üzerinde<br />

test edilen herhangi bir kozmetik<br />

ürünün pazara sürülemeyeceğinin kesinleştirildiği<br />

11 Mart 2013, kozmetik<br />

dünyasında bir dönüm noktası olarak<br />

karşımıza çıkıyor. Aynı şekilde Türkiye’nin<br />

de ülke sınırları içerisinde üretilen<br />

ürünler özelinde hayvanlar üzerinde<br />

test yapmanın yasak olduğu –her<br />

ne kadar kanun içerisinde “alternatif<br />

yöntemler kullanılabilir” söylemiyle<br />

bir açık barındırsa da- kanunu yürürlüğe<br />

koyması 2015’te gerçekleşmişti.<br />

Bilindiği üzere bu sene meclise sunulan<br />

hayvan hakları yasası kapsamında<br />

bugüne kadar kanun nezdinde “mal”<br />

kapsamında anılan hayvanların “can”<br />

statüsüne geçmesi ve böylelikle hayvanların<br />

maruz kaldıkları şiddetin her<br />

türlüsünün daha kuvvetli bir yaptırımı<br />

doğurması da gündemde.<br />

Markalar için hayvanlar üzerinde<br />

deney yapılmasının her zaman çok<br />

riskli bir alan olduğu aşikâr ama tüketicilerdeki<br />

satın alma bilincinin artması

da pazarı zorunlu bazı dönüşümlere<br />

itiyor. European Chemical Agency’nin<br />

2020’de yaptığı Animal Testing on<br />

REACH isimli araştırma tüketicilerin<br />

yüzde 84’ünün, kullandığı ürünlerde<br />

herhangi bir hayvansal içerik barındırdığını<br />

ya da hayvanlar üzerinde test<br />

edildiğini bildiği taktirde o ürünü satın<br />

almayacağını ortaya koyuyor.<br />

Son iki yıldır bu konudaki tartışmaların<br />

hukuksal boyuta taşındığı<br />

Meksika, Eylül ayında bu süreci bir karara<br />

bağladığını kamuoyuna duyurdu.<br />

Ülke, hayvanlar üzerinde test edilen<br />

ürünlerin üretimini ve globalden gelenlerin<br />

de Meksika sınırlarındaki<br />

satışını ve pazarlama faaliyetlerini<br />

tamamen durdurduğunu açıkladı. Bu<br />

hamlesiyle Meksika, Kuzey Amerika<br />

sınırları içerisinde hayvanlar üzerinde<br />

test edilmiş ürünlerin satışını durduran<br />

ilk, globalde de bu kararı alan<br />

41'inci ülke oldu.<br />

‘BİLGİLİ, AYDIN TÜKETİCİLER’<br />

2018’de Cruelty Free International ve<br />

The Body Shop işbirliğinde, kozmetik<br />

ürünlerde hayvanlar üzerinde test yapılmaması<br />

için başlatılan kampanya,<br />

8,3 milyon tüketiciye ulaşmıştı. Estee<br />

Lauder çatısı altındaki DECIEM’in<br />

başkan yardımcısı Dionne Lois Cullen,<br />

Nisan ayında Forbes’a verdiği bir demeçte<br />

tüketicilerin bu ürünlere bakışını<br />

şu şekilde özetliyordu: “Bugünün<br />

tüketicileri son derece bilgili, aydın<br />

müşteriler. Kendi değerleriyle uyumlu<br />

şirketlerle işbirliği yapmak istiyorlar<br />

ve çoğu, gezegene ya da hayvanlara zarar<br />

veren markalardan alışveriş yapmayı<br />

reddediyor.”<br />

Geçtiğimiz Nisan ayında günlerce<br />

gündemde kalan Save Ralph’i hatırlayanlarınız<br />

vardır. Neredeyse 50 milyon<br />

izlenme alarak, Twitter’da iki gün boyunca<br />

dünyanın en çok konuşulan konularından<br />

biri olan tavşan Ralph’in bu<br />

kadar ses getirmesi, hem tüketicilerin<br />

bu konudaki hassasiyetlerinin artmış<br />

olduğunu hem de Cullen’ın sözlerini<br />

kanıtlar nitelikte.<br />

e<br />

Hayvanlar<br />

üzerinde test<br />

yapmayan<br />

markaların<br />

oluşturduğu<br />

pazarın 2024’te<br />

10 milyar<br />

doları aşması<br />

bekleniyor.<br />

isimlerden biri, özellikle de Dove<br />

markasıyla birlikte Unilever. FMCG<br />

devinin 2019’da Türkiye pazarında da<br />

satışa sunulan Love Beauty & Planet<br />

markası çatısındaki ürünleri hem vegan<br />

hem de hayvanlar üzerinde test<br />

yapmayan ürünler olarak tüketicilere<br />

sunuluyor.<br />

Uzun yıllardır hayvanlar üzerinde<br />

test yapmayan The Body Shop ise bu<br />

sene yaptığı bir duyuruyla 2023’te hiçbir<br />

ürününde herhangi bir hayvansal<br />

içerik kullanmayarak yüzde 100 vegan<br />

bir marka olacağını belirtiyor. Garnier<br />

de bu yıl Leaping Bunny sertifikasını<br />

alan markalardan. Urban Decay, The<br />

Balm ve Essence gibi hayvanlar üzerinde<br />

test yapmayan çok sayıda marka<br />

mevcut. Pek tabii ünlüler de bu akıma<br />

katılmış vaziyette. 2017’de Rihanna’nın<br />

piyasaya sürdüğü Fenty Beauty<br />

ve bu sene Selena Gomez’in tüketiciyle<br />

buluşturduğu Rare Beauty markaları<br />

da hayvanlar üzerinde test yapmayan<br />

markalar olarak Türkiye pazarında da<br />

kendisine yer ediniyor.<br />

Market Research Future’un<br />

Şubat <strong>2021</strong>’de yayımlanan Global<br />

Cruelty-Free Cosmetics Market<br />

Research raporuna göre hayvanlar üzerinde<br />

test yapmayan markaların oluşturduğu<br />

pazarın 2024’te 10 milyar doları<br />

aşması bekleniyor. Statista verileri<br />

ise 2025’te vegan kozmetik ürün pazarı<br />

büyüklüğünün 20 milyar doların üzerinde<br />

gerçekleşeceğinin altını çiziyor.<br />

Veriler, pazardaki arz-talep dengesinin<br />

yakın gelecekte bu segmentin giderek<br />

daha da hareketli bir hâl alacağına ışık<br />

tutuyor. ■<br />

VEGAN VE CRUELTY-<br />

FREE ÜRÜN NEDIR?<br />

RESMÎ<br />

OLMAYAN<br />

TAVŞAN<br />

LOGOLARI<br />

Vegan ürün nedir?<br />

Ürün içeriğinde herhangi bir<br />

hayvansal madde içermeyen<br />

ürün.<br />

Cruelty – Free ürün nedir?<br />

Hayvanlar üzerinde test<br />

edilmeyen ürün.<br />

RESMÎ OLAN<br />

TAVŞAN<br />

LOGOLARI<br />

Selena Gomez-Rare Beauty<br />

The Body Shop<br />

AMBALAJLARDAKİ TAVŞANLAR<br />

11 Mart 2013’ten bu yana Avrupa Birliği’nin<br />

bu çağrısına en önde katılan<br />

Unilever: “Hayvanları değil, bilimi kullanın.”<br />

Dove<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 69

MARKETING<br />

EĞLENCE<br />

Lezzet<br />

meselesi,<br />

yeniden<br />

İHSAN ÖZÇITAK<br />

Deeper / Yönetici Ortak<br />

Pandemi nedeniyle evlerde<br />

geçirdiğimiz dönemde “comfort<br />

food” dediğimiz lezzetlerle ilişkimizin<br />

dönüşümünü incelememizin<br />

üzerinden yedi ay geçti. Yazla birlikte<br />

sokağa geri dönüşü takiben, sırada<br />

özlediklerimizin izini sürmek var.<br />

YAKINLARDAKİ KEYİF NOKTALARI<br />

İlk okazyonumuz evlerimizden çok da<br />

uzaklaşmadan, büyük planlar yapmadan teklifsiz<br />

gerçekleştirebildiğimiz küçük buluşmalar. Belki de<br />

sokakta olmaya alışmanın ilk adımları. Kebap dünyası<br />

ve döner tabii ki en ön planda. Hamburger, çıtır tavuk ve<br />

pizza ise ikinci tercihlerimiz.<br />

BİR ŞEYLER KUTLAYALIM!<br />

Sanırım en çok bunu özledik. Arkadaşlarla beraber bir<br />

doğum günü veya bir terfiyi kutlamak için bir araya<br />

gelmek, birikmiş stresten ve gelecek kaygılarından<br />

kurtulup günü yaşamak. Sokağa çıkınca ilk iş,<br />

kutlamalara geri döndük. Kutlamalarımızın lezzetleri<br />

olarak gurme lezzetler ve yabancı mutfaklara yerli ve<br />

milli kebap dünyası eşlik ediyor.<br />

KONSERLER VE CANLI ETKİNLİKLER<br />

Evet online’da tiyatro bile izledik ama bu birebir orada<br />

olmanın ve bir sanat aktivitesini kalabalıklarla birlikte<br />

deneyimlemenin yerini pek tutmuyor doğrusu. Yavaş<br />

yavaş kültürel faaliyetlere tekrar ısınmaya başladık.<br />

Eşlik eden lezzetlerde yabancı mutfakların yanı sıra<br />

pizza, döner ve çıtır tavuğu görüyoruz.<br />

art ayında -evlere kapanmamızın<br />

birinci yılında- KFC ile<br />

M ev içinde, özellikle “comfort<br />

food” dediğimiz keyifli lezzetlerle<br />

ilişkimizin nasıl dönüştüğünü araştırıp<br />

<strong>MediaCat</strong> okurlarıyla paylaşmıştık.<br />

Yaz aylarında sokağa geri döndüğümüzde<br />

ise aynı çalışmanın ev dışı versiyonunu<br />

gerçekleştirdik. Neleri özledik, hangi motivasyonla<br />

hangi buluşmaları gerçekleştiriyoruz<br />

ve bu buluşmalarda bize hangi keyifli<br />

lezzetler eşlik ediyor? Düzenli olarak<br />

analiz ettiğimiz Deeper davranışsal segmentlerinden<br />

hangileri bu okazyonlarda<br />

ön plana çıkıyor, sorularına cevap aradık.<br />

NELERİ ÖZLEDİK?<br />

Ev dışında gerçekleştirdiğimiz aktiviteleri<br />

dört büyük motivasyon öbeği altında inceledik:<br />

eğlence, uyum ve birliktelik, romantizm-öne<br />

çıkma ve canlılık-heyecan. ■<br />

SİNEMALAR DÖNÜYOR!<br />

Yazın bitmesiyle birlikte son iki yılın vizyona giremeyen<br />

hitleri birer birer salonlara geliyor. Hâlâ bir tedirginlik<br />

var. Bu da seçici olmamızı beraberinde getiriyor ama<br />

büyük salonları özlediğimiz de bir gerçek. Sinema<br />

öncesi ve sonrasında bu keyfe eşlik eden lezzetlerde<br />

çıtır tavuk ve pizza önde gözüküyor. Hamburger ve<br />

döner hemen arkadan takip ediyor.<br />

UYUM VE BİRLİKTELİK<br />

PARKTA PİKNİK VE DOĞAYLA BULUŞMA<br />

Parklarda buluşmak pandemi döneminde deyim yerindeyse<br />

hayat kurtaran bir aktivite oldu. Yapamadığımız<br />

birçok etkinliğin yerine geçti. Ve açılır kapanır sandalyelere<br />

altın çağını yaşattı, yaşatıyor. Park buluşmalarında<br />

pizza, hamburger ve çıtır tavuk gibi pratik lezzetler bize<br />

eşlik ediyor. Yaz aylarında dondurmanın da önemli bir<br />

yeri olduğunu belirtelim. Parkların dışında biraz daha<br />

şehirdışı doğa buluşmalarında ise mangal ile birlikte<br />

kebap dünyası bizi karşılıyor.<br />

70 <strong>MediaCat</strong>

BÜYÜK AİLE BULUŞMASI<br />

Uzunca bir süre sadece online olarak<br />

görüşebildiğimiz aile büyüklerimizle<br />

özellikle aşılar tamamlandıktan sonra<br />

öncelikle açıkhavada buluşmalar<br />

planladık, hasret giderdik. Bu birlikteliklere<br />

eşlik eden lezzetler kebaplar ve döner oldu,<br />

ardından gurme lezzetler geldi.<br />

ESKİ DOSTLAR<br />

Ertelenen büyük masalardan biri de lise,<br />

üniversite arkadaşları veya eski şirket<br />

grupları gibi nostaljik “eski dostlar”<br />

toplanmaları oldu. Bu buluşmalara gurme<br />

lezzetler ve yabancı mutfaklar öncelikli<br />

olarak eşlik ediyor.<br />

HEM ALIŞVERİŞ HEM EĞLENCE<br />

Kabul edelim ki alışverişe çıkmak<br />

rahatlamanın, sakinleşmenin bir yolu. Evet<br />

online alışveriş pandemi döneminde koptu<br />

gitti ama biraz dükkân gezmenin, yeni<br />

şeyler keşfetmenin tadı ayrı. Özlemişiz.<br />

Eşlikçi lezzetlere gelince neredeyse tüm<br />

lezzetler bir arada diyebiliriz. Pizza, çıtır<br />

tavuk, döner, hamburger ve makarna.<br />

ROMANTİZM-ÖNE ÇIKMA<br />

TANIŞALIM, KAYNAŞALIM<br />

Evet flört meselesi de artık online’da<br />

çözülüyor. İlk adımlar DM kutularında atılıyor<br />

ama fiziki mekânlarda tanışmak ve buluşmak<br />

için, ortak arkadaşların aracılığı gibi “eski”<br />

yöntemler hâlâ işe yarıyor. Bu heyecanlı<br />

aktivitelere pizza, paylaşmalık çıtır tavuk ve<br />

hamburger eşlik ediyor.<br />

ROMANTİK KUTLAMA<br />

Ev dışında gerçekleştirmeyi özlediğimiz<br />

aktivitelerden biri gerçekten romantik<br />

kutlamalar. Özenmek, ön hazırlık yapmak,<br />

belki bir sürpriz, en güzel kıyafetleri giymek…<br />

özleniyor. Bu özel günlerde bize yabancı<br />

mutfaklar, gurme lezzetler ve tabii makarna<br />

eşlik ediyor.<br />

KADINLAR BİR ARADA<br />

Kabul edelim ki sosyal hayat ancak ve ancak<br />

kadınların katılımıyla gelişip çeşitleniyor.<br />

Kadınların birlikte eğlendikleri masalar<br />

her mekâna değer katıyor. Şehirlerimizin<br />

gerçekten şehir olabilmesi o masaların hem<br />

adet hem de lokasyon olarak artmasıyla<br />

mümkün. Bu güzide masalarda yabancı<br />

mutfaklar ve gurme lezzetler görüyoruz.<br />

Hemen ardından çıtır tavuk ve hamburger<br />

geliyor.<br />

NETWORKING<br />

Evlerden çıktıktan sonra ihmal ettiğimiz<br />

networking buluşmalarına da geri dönmeye<br />

başladık. Sonuçta yeni müşteriler, yeni işler,<br />

kariyer fırsatları için en önemli yöntemlerden<br />

biri networking buluşmaları ve online’da<br />

bir karşılığı yok. Yabancı mutfaklar, gurme<br />

lezzetler ve pizza bu buluşmaların eşlikçisi.<br />

CANLILIK-HEYECAN<br />

MAÇ GÜNÜ<br />

Maç günü heyecanını çok özledik. Beraberce<br />

maça gitmeyi, bir yerlerde buluşup birlikte<br />

sevinip üzülmeyi çok özledik. Yavaş yavaş bu<br />

heyecan geri dönerken eşlikçi lezzetlerimizde<br />

kebap dünyası önde gözüküyor. Pizza ve çıtır<br />

tavuk takipte.<br />

ÖNE ÇIKAN SEGMENTLER<br />

Şehir hayatını daha çok yaşayan, sokağı<br />

daha iyi yaşamaya çalışan en ön plandaki<br />

segmentler şöyle gözüküyor: İstanbul<br />

kültür hayatı odaklı “İstanbul kazan ben<br />

kepçe”, sosyal konulara duyarlılığıyla öne<br />

çıkan “Empatik Gen-Z”, gösteriş sever genç<br />

erkeklerden oluşan “Toys for big boys”. Bu<br />

kitleleri görece yüksek alım gücüyle “Tuzu<br />

kuru Gen-Z”, giderek sıkışsalar da deneyim<br />

odaklı yaşamaya çalışan “Kariyer peşindeki<br />

gençler”, enerjik “Hardcore oyuncular”, şehrin<br />

kültürel mekânlarını deneyimlemeyi seven<br />

“Muhafazakar romantikler”, spiritüel tarafı<br />

güçlü “Evren-Enerji” ve yüksek empatiye sahip<br />

“Hayvanseverler” takip ediyor.<br />

LEZZETLE İLİŞKİMİZ<br />

Psikografik ve davranışsal<br />

segmentasyon bakış<br />

açısıyla ev içinde değişen<br />

lezzet ilişkimizi Mart <strong>2021</strong>’de<br />

mercek altına almıştık. Şimdi<br />

de çalışmamızı ev dışına<br />

taşıyarak ona yeni bir derinlik<br />

kazandırmayı hedefledik.<br />

Hasret kaldıklarımıza<br />

kavuştuğumuz bir yaz<br />

dönemini geride bıraktığımız<br />

bugünlerde, özlediğimiz<br />

anlar ve lezzet bağlantılarını<br />

okazyonlar özelinde inceledik.<br />

Bu farklılıklar bizi bir kere<br />

daha şaşırtsa da davranışsal<br />

ekonomi konusunda öğrenme<br />

iştahımızı fazlasıyla kabarttı.<br />

Kutlamalar ve keyif<br />

noktaları, doğayla buluşma ve<br />

alışveriş, uzun ilişki ve flört gibi<br />

başlıkların lezzetle olan ilişkisi,<br />

potansiyeline inandığımız<br />

kitlelere, okazyonlara ve<br />

davranışlara yatırım yaparken<br />

kuzey yıldızımız olmaya devam<br />

edecek. Değişen davranışları<br />

daha iyi anlamlandırmak<br />

için hazırladığımız lezzet<br />

haritamızın ikinci bölümünün<br />

herkes için ilgi çekici<br />

bir çalışma olacağını<br />

düşünüyorum.<br />

NASIL YAPILDI?<br />

ÖZKAN<br />

ÖZYAVUZ<br />

KFC Türkiye<br />

CMO<br />

Lezzet Haritası çalışmasında<br />

Deeper’ın ODTÜ ile beraber<br />

geliştirdiği, yaklaşık 100 bin<br />

kişiyle görüşülerek hazırlanan<br />

Türkiye Psikografik Haritası<br />

ve bu harita kapsamında<br />

takip edilen 160 davranışsal<br />

segmentin sosyal medya<br />

ayak izleri üzerinden yapılan<br />

analizler kullanılmıştır.<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 71

MARKETING<br />

Ta-dum!<br />

Markaların yıllar içerisinde geliştirdiği,<br />

kolayca tanınan ve zihinlere kazınmış görsel<br />

kimlikler, sesli mecralarda kaçınılmaz olarak<br />

boşa düşüyor. Gittikçe büyüyen, sadece sesli<br />

etkileşime müsait ortamlarda ise işitsel kimliğin<br />

önemi ön plana çıkıyor.<br />

u DOĞAN TERZİ<br />

John Cage, Sessiz Parça<br />

952’nin Ağustos ayında,<br />

1<br />

New York’taki bir konser<br />

salonunda izleyiciler,<br />

sahneye çıkıp piyanonun<br />

başına geçen ve 4 dakika 33 saniye boyunca<br />

hiçbir notaya basmayıp hiçbir<br />

ses çıkarmayan piyanisti şaşkınlıkla<br />

karşıladılar. Eser, 4 dakika 33 saniyede<br />

“sessizce” icra edilmişti. John Cage’in<br />

Sessiz Parça olarak da bilenen<br />

4’33’’ isimli eseri salondakileri, “artık<br />

bir tuşa basacak mı?” beklentisine düşürüp<br />

daha çok dinlemeye ve dikkat<br />

kesilmeye sevk etmişti. Bir yandan<br />

da bu cüreti oldukça patavatsız bulan<br />

geleneksel izleyiciler, can sıkıntısıyla<br />

ve ayıplarcasına homurdanıyordu. Bu<br />

eser salonda öyle bir dinleme zemini<br />

oluşturmuştu ki, homurdanmalar daha<br />

çok dikkat çekiyordu. Ancak avant-garde<br />

besteci ve müzik teorisyeni John Cage’e<br />

göre sessizlik diye bir şey yoktur,<br />

ses her yerdedir.<br />

İŞİTSEL MARKA KİMLİĞİ ÜZERİNE<br />

Sessizlik, bir başka deyişle sesin duraksaması,<br />

işitsel kompozisyonda<br />

önemli bir yer tutuyor ve markalar ve<br />

yaratıcıların sesli kimlik inşa ederken<br />

kullandıkları sesli logo, cingıl<br />

gibi birçok temel tasarımda karşımıza<br />

çıkıyor. Çok rastlanan ve üzerine<br />

oldukça konuşulan sesli logo örneklerinin<br />

başında Netflix’in ikonik açılışı<br />

var: Ta-Dum! Netflix bazı reklam<br />

videolarında mesajını ekrana metinle<br />

verip sonuna sesli logosunu ekliyor,<br />

Çok rastlanan ve<br />

üzerine oldukça<br />

konuşulan sesli<br />

logo örneklerinin<br />

başında Netflix’in<br />

ikonik açılışı var:<br />

Ta-Dum!<br />

bu sloganı bir seslendirene gereksinimi<br />

yok.<br />

Tek bir enstrümandan çıkmamış,<br />

bir melodiye benzemeyen bu sesler<br />

bütünü Netflix’in marka kimliğinde,<br />

görsel öğelerden daha önemli bir yer<br />

tutuyor olabilir mi? Yazılı sloganlarda<br />

olduğu gibi yayın yapılan ülkenin diline<br />

çevrilmesine gerek yok çünkü evrensel<br />

ve içeriğin, yayınlanan ülkenin<br />

kültürel yapısından ötürü çıkarılmasına<br />

ya da uyarlanmasına da gerek yok.<br />

Statista’nın <strong>2021</strong>’in ilk çeyreğindeki<br />

verilerine göre üye sayısı 200 milyonu<br />

geçen Netflix’in kırmızı N’sini görünce<br />

beynimizde o ses yankılanıyor ve<br />

Netflix için marka kimliğinin “kırmızı<br />

çizgisini” görüp duyuyoruz; Ta-Dum!<br />

RADYO, PODCAST<br />

VE ÇEVRİMİÇİ MÜZİK<br />

Sadece ürün açısından değil, tüketiciye<br />

ulaşma yolları açısından da<br />

72 <strong>MediaCat</strong>

Biz enerjimizi paylaşmaktan alıyoruz.<br />

60 yıldır her mutlu anı paylaştığımız için de<br />

hep genç kalıyoruz.<br />

60 YAŞINDAYIZ<br />

AMA HiÇ<br />

GÖSTERMiYORUZ

MARKETING<br />

birçok farklı mecra türüyor ve yaygınlaşıyor.<br />

Nörobilim temelli araştırmalarla<br />

tüketici davranışları üzerine<br />

çalışan ARN Neuro Lab, Görülebilen<br />

Ses isimli araştırmasında radyo, podcast<br />

ve çevrimiçi müzik içeriğinden<br />

oluşan üç farklı mecrada yayınlanan<br />

işitsel içeriklerin ve reklamların, tüketicinin<br />

beyninde, mecraya göre<br />

nasıl tepki doğurduğunu ölçmek için<br />

binlerce veri analiz ediyor. Araştırmaya<br />

göre radyo, diğer iki mecraya<br />

göre dinleyicilerle daha güçlü bir etkileşim<br />

kurabiliyorken, podcast’ler<br />

hafızada yer edinme açısından daha<br />

başarılı. Çevrimiçi müzik içerikleriyse<br />

markalara yönelik olumlu bir bakış<br />

açısı geliştirilmesine imkân sağlayabiliyor.<br />

Araştırmanın başındaki Dr.<br />

Bosshard’a göre bu üç mecranın, özünde<br />

birbirlerinden farklı oluşu, markalara<br />

kendilerini ifade etmeleri için özgün<br />

fırsatlar sunuyor.<br />

a<br />

İşitsel marka<br />

kimliğinin<br />

mümkün olan tüm<br />

tüketici temas<br />

noktalarına<br />

konuşlandırılması<br />

gerek.<br />

SES VE YAPAY ZEKÂ BİRLİKTELİĞİ<br />

Hâlihazırda kullanımda olan 320<br />

milyondan fazla akıllı speaker var ve<br />

Statista verilerine göre 2024 için öngörülen<br />

rakam 640 milyon. Buna ek<br />

olarak akıllı speaker’lar ve sesli asistanlar<br />

kullanılarak sesli komutla alışveriş<br />

yapma eğilimi de her geçen gün<br />

artıyor. Markaların yıllar içerisinde<br />

geliştirdiği, kolayca tanınan ve zihinlere<br />

kazınmış görsel kimlikler, sesli<br />

mecralarda kaçınılmaz olarak boşa<br />

düşüyor. Gittikçe büyüyen, sadece<br />

sesli etkileşime müsait ortamlarda<br />

ise işitsel kimliğin ehemmiyeti gelecekte.<br />

Brand Week Istanbul <strong>2021</strong>’de<br />

konuşmacı olarak dinleme fırsatına<br />

erişeceğimiz MasterCard CMO’su<br />

Raja Rajamannar için işitsel marka<br />

çalışmaları sadece akıllı speaker’larla<br />

sınırlı değil. Buna göre işitsel marka<br />

kimliğinin mümkün olan tüm tüketici<br />

temas noktalarına konuşlandırılması<br />

gerek. Buna ulaşmak için de teknolojinin<br />

işlevsel niteliği öne çıkıyor.<br />

Teknoloji, doğru mecrada o mecraya<br />

uygun içeriğin hedef kitleye iletilmesine<br />

önayak olduğu kadar, sıkça<br />

tartışılan yapay zekâ yaratıcılığı sayesinde,<br />

içeriğin üretilmesine de yardımcı<br />

oluyor. Stanford Üniversitesi<br />

tarafından Mart <strong>2021</strong>’de yayımlanan<br />

Artificial Intelligence Index Report’ta<br />

belirtildiği gibi, yapay zekâ sistemleri<br />

insanların sentetik ile sentetik olmayanı<br />

fark etmekte zorlanacakları<br />

bir benzerlikte metin, ses ve görüntü<br />

oluşturabiliyor. Yapay zekâ uygulamaları<br />

sayesinde markalar, herhangi bir<br />

aracıya ihtiyaç duymadan sadece bir<br />

arayüz kullanarak sesli içeriğin janr,<br />

tempo ve enstrümantasyonuna varıncaya<br />

dek birçok noktada kontrol sahibi<br />

olabiliyor ve kendi öncelikleri doğrultusunda<br />

kendi işitsel ürünlerini üretebiliyor.<br />

Bununla beraber markaların<br />

kimliklerini şekillendiren özellikler<br />

ile müzik ve sesin insanlar üzerindeki<br />

duygusal etkilerini anlatan datayı<br />

eşleştiren ve bu eşleştirmeden markanın<br />

işitsel DNA’sını çıkaran yapay<br />

zekâ uygulamaları da mevcut. Tüm<br />

bu yenilikçi teknolojiler iletilmek istenen<br />

mesajı da iletişim yollarını da<br />

baştan sona dönüştürüyor ve gelecekte,<br />

bahse değer tartışmaların hangi<br />

düzeyde ve kapsamda ele alınacağına<br />

ışık tutuyor. ■<br />

Dünyada kullanımda olan akıllı<br />

speaker sayısı<br />

320<br />

milyondan fazla.<br />

2024 öngörüsü 640 milyon<br />

Kaynak: Statista<br />

74 <strong>MediaCat</strong>

Biz tam 60 yıldır hayatı paylaşıyor,<br />

her zaman daha iyinin daha yeninin<br />

peşinde koşuyoruz.<br />

Bu ülkenin bitmeyen enerjisi<br />

olduğumuz için de<br />

hep genç kalıyoruz.<br />

60 YAŞINDAYIZ<br />

AMA HiÇ<br />

GÖSTERMiYORUZ<br />

Reklam f ilmimizi<br />

izlemek için:

ADVERTORIAL<br />

Mükemmel<br />

müşteri<br />

deneyiminde<br />

lider<br />

Yakın dönemde odağını, daha<br />

önce olduğundan çok daha<br />

yoğun bir biçimde, yarattığı<br />

ekosisteme ve paydaşlarına<br />

değer katacak projelere<br />

çeviren Royal Canin, Türkiye’de<br />

gerçekleştirdiği Perfect Store<br />

petshop dönüşüm hikâyesiyle<br />

evcil hayvan sahiplerinin<br />

petshop alışveriş deneyimlerini<br />

bambaşka bir boyuta taşımayı<br />

hedeflerken mama sektörüne de<br />

liderlik ediyor.<br />

76 <strong>MediaCat</strong><br />

SEVİL SÖZEN<br />

Royal Canin Türkiye Perakende Kanalı<br />

Satış ve Pazarlama Direktörü<br />

5<br />

0 yılı aşkın süredir kedi ve<br />

köpeklerin sağlığını beslenme<br />

yoluyla iyileştirerek<br />

dünyayı onlar için daha iyi<br />

bir yer yapmak amacıyla çalışan Royal<br />

Canin, Türkiye’de hayata geçirdiği<br />

Perfect Store projesiyle sektörde örnek<br />

işlere imza atıyor. Markanın, değişen<br />

müşteri ihtiyaçları doğrultusunda var<br />

olan operasyonlarını daha etkin ve verimli<br />

kullanmak adına hayata geçirdiği<br />

bu projeyle evcil hayvan sahiplerinin<br />

petshop alışverişlerinden optimum<br />

fayda sağlamaları amaçlanıyor.<br />

Perfect Store uygulamalarının olduğu<br />

mağazalarda, hayvan sahiplerinin<br />

petshop ziyaretlerinde mağazaya<br />

girdikleri andan itibaren Royal Canin<br />

marka deneyimi onlara eşlik edecek.<br />

Ayrıca evcil hayvan sahiplerinin alışveriş<br />

deneyimine artı değer katacak<br />

mağaza içi düzen-raf uygulamaları ve<br />

görsel uygulamalarla kedi ve köpeklerinin<br />

benzersiz doğalarına ve sağlık ih-<br />

tiyaçlarına göre hazırlanmış hassas ve<br />

etkili beslenme ürünlerine ulaşım da<br />

kolaylaşacak.<br />

SEKTÖRDE DEĞER YARATMAYA<br />

LİDERLİK EDECEĞİZ<br />

Alışveriş deneyiminin karar alma süreçlerini<br />

etkilediği günümüzde Perfect<br />

Store projesiyle amaçlarının müşteri<br />

ihtiyaçlarına cevap verirken aynı zamanda<br />

evcil hayvan mama sektöründe<br />

dönüşüme ve değer yaratmaya da liderlik<br />

etmek olduğunun altını çizen Royal<br />

Canin Türkiye Perakende Kanalı Satış<br />

ve Pazarlama Direktörü Sevil Sözen;<br />

“Artan hayvan nüfusu, hayvan hakları<br />

konusundaki farkındalığın gelişimi,<br />

sorumlu hayvan sahipliği kavramının<br />

farkındalığının artması ve evcil hayvan<br />

sahiplenme oranlarındaki artış<br />

eğilimleri pet sektörünün ‘hızlı tüketim<br />

ürünleri’ kategorisinde en hızlı<br />

büyümeyi gerçekleştirmesine olanak<br />

sağlıyor. Biz de en önemli satış kanal-

larımızdan petshop’lar üzerinden son<br />

tüketiciyle kurduğumuz anlamlı ilişkiyi<br />

onlara özel kişiselleştirilmiş, çok<br />

daha etkin bir pazarlama anlayışıyla<br />

sunmaya odaklanıyoruz ve mağaza içi<br />

uygulamaların kalitesini güçlendiriyoruz”<br />

dedi.<br />

“Her kedi ve köpeğin yaşına, kilosuna,<br />

ırkına göre daha yavruluk döneminden<br />

başlamak üzere farklı yaşam<br />

evrelerinde farklı beslenme ihtiyaçları<br />

bulunuyor. Royal Canin olarak biz,<br />

hayvanların doğru ve sağlıklı beslenmesinin<br />

refahını da birebir etkileyen<br />

önemli bir unsur olduğunu düşünüyoruz.<br />

Bu anlayışı da petshop’lar ile hayvan<br />

sahiplerine aktarmak istiyoruz.<br />

Perfect Store projemiz de beslenmenin<br />

kedi ve köpeklerin sağlığını korumanın<br />

ve geliştirmenin önemli olduğunu, yaşamlarının<br />

her evresinde farklılaşan<br />

ihtiyaçlarının karşılanmasının yaşam<br />

boyu birliktelikler için kilit bir rolde<br />

olduğunu hayvan sahiplerine aktarma<br />

K<br />

Perfect Store<br />

uygulamalarının<br />

olduğu<br />

mağazalarda,<br />

hayvan sahiplerinin<br />

petshop<br />

ziyaretlerinde<br />

mağazaya girdikleri<br />

andan itibaren<br />

Royal Canin marka<br />

deneyimi onlara<br />

eşlik edecek.<br />

çabamızın bir sonucu. Beslenme aracılığıyla<br />

sağlık hedefimiz doğrultusunda<br />

yenilikçi çözümlerimizi ve rol model<br />

uygulamalar yaratmayı sağlayacak çalışmalarımızı<br />

yaygınlaştıracağız. Global<br />

ağımız ve global gücümüz sayesinde<br />

kazandığımız deneyimi paydaşlarımıza<br />

aktarmaya devam edeceğiz” açıklamasında<br />

bulunan Sözen, sözlerine şöyle<br />

devam etti:<br />

“Her zamankinden çok daha fazla<br />

bir şekilde odağımızı, yarattığımız<br />

ekosisteme ve dolayısıyla paydaşlarımıza<br />

değer katacak projelere çevirdik.<br />

Marka olarak paydaşlarımız ve hayvan<br />

sahiplerine deneyimlettiğimiz<br />

mükemmel müşteri memnuniyetini<br />

artırarak sürdürme hedefindeyiz. Bu<br />

sebeple değer odaklı iş modelimizi geliştirerek<br />

tüm paydaşlarımız nezdinde<br />

katma değerli işler yapmaya ve kategori<br />

büyümesini hızlandırmaya devam<br />

edeceğiz.”<br />

ROYAL CANIN TÜRKİYE<br />

AİLESİ GELECEĞİ BİRLİKTE<br />

ŞEKİLLENDİRİYOR<br />

Evcil hayvan mama sektörü, küresel<br />

büyümeye giderek artan oranda katkı<br />

sunan ve aynı zamanda da en hızlı büyümeyi<br />

gerçekleştiren pazar segmentleri<br />

arasında yer alıyor. Çift haneli büyüyen<br />

evcil hayvan beslenmesi pazarı<br />

pandemide de büyüme trendini korumaya<br />

devam etti.<br />

Hayvan sağlık ve bakımına ilişkin<br />

kategori, özellikle pandemi süresince<br />

ciddi bir ivme yakaladı. 2019 yılı rakamları<br />

değerlendirildiğinde, sektörün<br />

dünyada 102,7 milyar dolar değerinde<br />

bir hacme sahip olduğunu ve evcil hayvan<br />

beslenmesinin bu büyümenin itici<br />

gücünü oluşturarak yüzde 80 gibi bir<br />

oranda katkı sunduğunu belirten Sevil<br />

Sözen şu açıklamada bulundu: “Royal<br />

Canin olarak temel sorumluluğumuzun<br />

‘Hayvanlar için Daha İyi Bir Dünya’<br />

oluşturmak olduğuna inanıyoruz.<br />

Bu kapsamda hayvan sahipliğinin artmasını<br />

önemsiyor, değer yaratarak tüm<br />

yaşam evrelerinde hem sahipleri hem<br />

de hayvanları için yaşam boyu sürecek<br />

bir birlikteliği mümkün kılmaya odaklanıyoruz.<br />

Hayata geçirdiğimiz Sorumlu<br />

Hayvan Sahipliği rehberleri, dijital<br />

platformlarımız, bilgi paylaşımı odaklı<br />

tüm aksiyonlarımız bu odağımızın birer<br />

parçası.<br />

“Royal Canin olarak sadece ürünlerimizle<br />

değil, tüm bilgi ve tecrübemizle<br />

onların yanında olduğumuzu göstermek<br />

istiyoruz. Bu kapsamda odağımızı<br />

herkese değer katacak bir Royal Canin<br />

ekosistemi oluşturmak üzerine şekillendiriyoruz.<br />

Bu ekosistem içerisinde<br />

beslenme aracılığıyla sağlık anlayışımızı<br />

gerçekleştirme noktasında en büyük<br />

paydaşlarımızdan biri olan petshop’lar<br />

için müşteri deneyimini yeniden tasarlama<br />

süreci bizim için çok değerli.<br />

Ürünlerimizin ardında yatan beslenme<br />

felsefemizi tüm hayvan sahipleri<br />

ve diğer paydaşlarımızla paylaşmak<br />

ve ürünlerimizi tüm kedi ve köpeklere<br />

ulaştırmak için, her geçen gün büyüyen<br />

ekibimiz sayesinde, tüm adanmışlığımızla<br />

çalışmaya devam edeceğiz.” ■<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 77

DİJİTAL<br />

Trend Analizi<br />

Gündem<br />

okula dönüş<br />

Somera’nın ülke gündemini meşgul eden<br />

gelişmelerle birlikte, markalar ve celebrityinfluencer<br />

dünyasının sosyal medyadaki<br />

yansımalarını <strong>MediaCat</strong> için derlediği Trend<br />

Analizi, Eylül sonuçlarıyla karşınızda.<br />

omera’nın ülke gündemini<br />

S<br />

meşgul eden gelişmelerin,<br />

markalar ve celebrity -<br />

influencer dünyasının sosyal<br />

medyadaki yansımalarını derlediği<br />

Trend Analizi’nin 27 Ağustos – 17<br />

Eylül tarih aralığındaki sonuçlarıyla<br />

başlıyoruz. Eylül ayında sosyal medyada<br />

en çok konuşulanlara, futbol ile<br />

birlikte orman yangınları ve okula<br />

dönüş konuları damga vurdu. Öyle ki<br />

LeMan dergisi, Ovacık ve Marmaris<br />

orman yangınlarını kapağına taşıdığı<br />

yeni sayısı hakkındaki paylaşımıyla<br />

Twitter’da en çok konuşulan yayınlardan<br />

oldu.<br />

Covid-19 pandemisi devam ettikçe<br />

eğitim-öğretimdeki uygulamalara<br />

yönelik eleştirilerde de tansiyon<br />

düşmedi. #NePcrNeAşı ve #MebOnlineDevam<br />

ile birlikte Anadolu Üniversitesi<br />

açıköğretim sınavlarının<br />

4 Eylül’de yüz yüze yapılacağı haberinin<br />

öğrenciler tarafından büyük<br />

tepki toplamasının ardından, #4eylulcovidbayramı<br />

ve #bilimkuruluonlineyapacak<br />

ayın öne çıkan etiketleri<br />

oldu. Üniversite öğrencilerinin ders<br />

başı yaptıkları ayda gündeme gelen<br />

bir diğer konu ise barınma sorunuydu.<br />

Koronavirüs gündemine ilişkin<br />

konuşmalar ise #HerYerMaltepeHer-<br />

YerDireniş ve #KöleOlmayacağız etiketleri<br />

altında toplandı.<br />

YEMEKSEPETİ BİRİNCİLİĞİ<br />

KAPTIRMADI<br />

Sosyal medyada ayın en çok konuşulan<br />

markalarına baktığımızda Yemeksepeti’nin<br />

e-ticaret sektörü markaları<br />

arasında istikrarlı bir başarı<br />

sürdürdüğü görülüyor. Onu, Trendyol<br />

ve Hepsiburada takip ediyor. Getir<br />

ise gerek İstanbul Esenyurt’taki<br />

bir bayisine bağlı çalışan kuryelerin<br />

sosyal medyaya yansıyan görüntülerine<br />

ilişkin gerçekleştirdiği kamuoyu<br />

açıklaması iletisi gerekse de Tottenham<br />

Hotspur’un antrenman forması<br />

sponsorluğunu duyurduğu paylaşımıyla<br />

öne çıkıyor.<br />

İŞBİRLİĞİ ÇARPANI<br />

Trend Analizi, ünlüler ve influencer’larla<br />

yapılan işbirliğinin markaların<br />

sosyal medyadaki performansı<br />

m<br />

Eylül ayında sosyal<br />

medyada en çok<br />

konuşulanlara<br />

futbolla birlikte,<br />

orman yangınları<br />

ve okula dönüş<br />

konuları damga<br />

vurdu.<br />

üzerinde ne denli etkili olduğunu da<br />

ortaya koyuyor. Buna göre, Türkiye<br />

İş Bankası, Maksimum Kart’ın Çağlar<br />

Çorumlu’nun Zeki Müren’i canlandırdığı<br />

20’nci yıl reklam filmiyle;<br />

BMW, Kerem Bürsin’in yol modelini<br />

anlattığı serisiyle; ING Türkiye, Ezgi<br />

Mola’nın rol aldığı #senhayatınıyaşa<br />

etiketiyle yaptığı paylaşımla finans<br />

sektörünün en yüksek konuşulmaya<br />

ulaşan markaları oldu.<br />

Ekranın en çok konuşulan ünlüleri<br />

ise Kerem Bürsin ve Hande Erçel’di.<br />

Erçel, reklam yüzü olduğu Nocturne<br />

markasından bahsettiği paylaşımı ve<br />

Signal Türkiye işbirliğiyle gerçekleştirdiği<br />

paylaşımıyla en yüksek etkileşim<br />

alan oyuncu unvanını elde etti.<br />

Alp Navruz ise Yves Rocher’nin global<br />

marka yüzü olduğunu duyurduğu<br />

haberiyle kendinden söz ettirdi. ■<br />

78 <strong>MediaCat</strong>

DİJİTAL<br />

Dijital,<br />

emlakçıları<br />

sevmez<br />

KAYHAN DURAL<br />

4129Grey, Chief Digital Officer<br />

Dijital, aracıları<br />

sevmiyor ve<br />

onları tekrar<br />

tekrar etkisiz<br />

hale getirmeye<br />

çalışıyor. Tek<br />

otoriteden<br />

uzaklaşan,<br />

aracıyı ortadan<br />

kaldıran her<br />

yenilik, bu devrim<br />

içerisindeki her<br />

bir teknoloji<br />

seviyesinde<br />

kıymet görüyor.<br />

eçtiğimiz günlerde bir dostum:<br />

“Reklamın dijitali ta-<br />

G<br />

mamen ayrı düşünülmeli.<br />

Sonuçta dijitalin kendisi<br />

zaten bir devrim. TV’deki reklam filmlerinin<br />

dijitalde çalışmamasının sebeplerini<br />

niye açıklamaya çalışıyoruz ki?<br />

Çalışması zaten mucize olurdu” dedi.<br />

Ne kadar haklı bi bakış açısı yorum sizin<br />

ancak ben bu “dijital devrim” lafını<br />

sevdim. Bu yazımda biraz bunu irdeleyebilirim.<br />

Değil mi?<br />

(Uyarı: Makale bu noktadan itibaren<br />

birazcık nerd’leşiyor.)<br />

İKİ RAKAM<br />

Dijital terimi, Latince digitus (parmak)<br />

kelimesinden gelir.<br />

Parmaklarımızla sayarız, bu yüzden<br />

dijital aşağı yukarı “sayısal” anlamına<br />

gelir. Bizim bağlamımızda bu<br />

terim, herhangi bir bilgiyi bir sayıya<br />

dönüştürecek şekilde tasarlanmış, oldukça<br />

parlak belirli bir sistemi nitelemek<br />

için kullanılıyor. Açmak gerekirse,<br />

iki rakamın, 0 ile 1’in sıralanmasıyla<br />

oluşan sayılar bunlar. 7 ile 8’i de kullanabilirdik<br />

ama sonuçta önemli olan, iki<br />

rakamın, yalnızca iki rakamın olması…<br />

Az çok “açık ile kapalı”ya da “evet ile hayır”a<br />

denk gelen iki rakamın. Dünyayı<br />

değiştiren devrimler sayıca çoktur ve<br />

bunlar çoğu zaman teknolojik niteliklidir.<br />

Ama insanları değiştiren ve bunu<br />

radikal şekilde yapan devrimler sayıca<br />

azdır. Bunları zihinsel devrimler şeklinde<br />

adlandırabiliriz. Yüzyıllar boyu<br />

insanlığın davranışına yön verirler.<br />

Dijital devrim tam da buraya oturuyor.<br />

Teknolojinin bir sonucu olarak ortaya<br />

çıkan bir dünya değil, demokratizas-<br />

yon ihtiyacında, özgürlük peşinde zihinlerin<br />

ortaya çıkardığı bir zihinsel<br />

devrim… En yalın haliyle “her şey”i 0<br />

ve 1’e indirgeyerek geliştiren bir zihinsel<br />

devrim yani…<br />

Peh.<br />

İşin ilginç kısmı da şu, bu devrimde<br />

de doğrusal olarak gelişerek bir yere<br />

doğru gitmiyoruz. Teknolojisini çok<br />

hızlı geliştirsek de birçok konuda bir<br />

döngü içerisinde tekrarlayıp duruyoruz,<br />

defalarca deniyoruz ve keşfediyoruz.<br />

(Söz, reklama girmeyeceğim.)<br />

Şu anki ön blockchain ortamı, hayatımızın<br />

göbeğindeki dijital servislerin<br />

(Facebook, Google, Wiki, LinkedIn vb.)<br />

1990’ların sonundaki ilk denemelerine<br />

fena halde benzemiyor mu?<br />

GERİYE DÖNÜŞ<br />

Araştırmak için 2001’de Amerika'da<br />

patlayan ve bir Amazon hissesini birkaç<br />

günde 87 değil de 7-8 dolardan almanızı<br />

sağlayan dot.com balonundan bahsetmeye<br />

var mısınız? Birazcık eğlenelim:<br />

• kozmo.com. Merkezleri New<br />

York’taydı. Siparişlerini bir saat<br />

içinde ücretsiz teslim etmeyi vaat<br />

ediyorlardı. Siparişi bisikletleri,<br />

hatta metro ve otobüsü kullanarak<br />

getiriyorlardı. Üç yıl ayakta kaldılar.<br />

• Inktomi. İsmi Lakota, (Amerikan<br />

yerlileri) dilindeki bir kelimeden<br />

geliyordu. Bir arama motoruydu.<br />

Google’ı kuran Brin ile Page’in biyografisini<br />

okurken Inktomi’den<br />

söz edildiğini duymuştum. İkilinin<br />

arama motoru oluşturmaya koyulmalarının<br />

nedenlerinden biri Inktomi'nin<br />

search edildiğinde kendini<br />

bile bulamıyor oluşuydu.<br />

• pets.com. İnternet üzerinden köpek<br />

maması satıyordu. Site iki yıl<br />

devam etti.<br />

• ritmoteca.com. İnternette ilk<br />

müzik satan kişilerdi. Napster’lar,<br />

Kazaa’lar ile herkes korsan müzik<br />

indirebilince bu güzel fikir çok hızlı<br />

öldü.<br />

• Excite. 1995’te faaliyete geçen, 4<br />

milyon dolarlık yatırım için sermayedar<br />

bulan birkaç öğrencinin<br />

kurduğu bir portaldı. İyi yapılmıştı,<br />

ünlüydü ama para kazanmıyordu.<br />

2001’de iflas etmeden birkaç yıl<br />

önce, ofislerine, buldukları arama<br />

motoruna 1 milyon dolar teklif etmek<br />

üzere iki öğrenci gelmişti. Bu<br />

budala isimli şirkete (Google), Excite’takiler<br />

kahkahalarla gülüp iki<br />

öğrenciyi ofisten kovmuşlardı.<br />

TEK OTORİTEDEN UZAK<br />

Bu zihinsel devrim içerisinde aynı baza<br />

sahip fikirler, farklı teknolojilerle hayat<br />

buluyor ve her defasında yepyeni bir<br />

şeymiş gibi çok büyük ses getirebiliyor.<br />

Dijital, aracıları sevmiyor ve onları<br />

tekrar tekrar etkisiz hale getirmeye<br />

çalışıyor. Tek otoriteden uzaklaşan,<br />

aracıyı ortadan kaldıran her yenilik,<br />

bu devrim içerisindeki her bir teknoloji<br />

seviyesinde kıymet görüyor.<br />

Ultima Online ile Roblox metaverse’leri,<br />

World Wide Web ile Ethereum<br />

Network’ü, Bitclout ile Twitter,<br />

mIRC ile Twitter, blockchain ile internet<br />

fena halde birbirine benziyor.<br />

Reklamcılar olarak ipucunu aldıysak,<br />

ajanslarla developer’ları tekrar barıştırabilir<br />

miyiz? (!) ■<br />

80 <strong>MediaCat</strong>

DİJİTAL<br />

Yorum<br />

Sahadaki yeni<br />

oyuncular<br />

CHRISTIAN FACEY<br />

AudioMob Kurucu ve CEO<br />

B<br />

ugün 2,7 milyar insan, yani<br />

dünya nüfusunun yaklaşık<br />

3’te 1’i video oyun oynuyor.<br />

Bu, reklamverenlere etkileşimi<br />

yüksek, geniş bir oyuncu kitlesine<br />

erişebilmek için eşsiz bir fırsat sunuyor.<br />

E-spor endüstrisi 159,3 milyar dolarlık<br />

bir endüstri. Bunun 2023’e kadar<br />

200,8 milyar dolara erişmesi; yüzde<br />

77’sinin, yani 154,6 milyar dolarlık gelirinin<br />

ise oyun içi reklamlardan elde<br />

edilmesi bekleniyor.<br />

OYUNLARDA ÇEŞİTLİLİK<br />

Yeni nesil oyuncular genelde yanlış anlaşılıyor.<br />

Oyuncu kitlesinin çoğunlukla ergen<br />

erkeklerden oluştuğu inancı yaygın.<br />

2,7 milyar oyuncunun demografik çeşitliliğini<br />

bir nefeste anlamak mümkün<br />

olmasa da birkaç içgörü bize yardımcı<br />

olabilir:<br />

• Dünya çapında mobil oyun oyuncularının<br />

yüzde 63’ü kadınlardan oluşuyor.<br />

• ABD’de 50 yaş üstü yetişkinlerin yüzde<br />

44’ü düzenli olarak video oyun<br />

oynadıklarını belirtiyor. Kadınların<br />

yüzde 49’u, erkeklerin yüzde 40’ı düzenli<br />

olarak video oyun oynuyor.<br />

• Annelerin yüzde 71’i video oyun oynuyor.<br />

• Birleşik Krallık’ta 16-69 yaş arası kişilerin<br />

yüzden 86’sı son bir sene içerisinde<br />

video oyun oynadığını, yüzde<br />

54’ü “çoğu zaman” video oyun oynadığını<br />

belirtiyor.<br />

E-spora en düşkün olanlar kendilerini<br />

“oyuncu” olarak tanımlamıyorlar.<br />

Birleşik Krallık’ta çoğu zaman video<br />

oyun oynadığını belirten kadınların<br />

sadece 3’te 1’i kendini oyuncu olarak<br />

tanımlıyor. Oyuncuların genç erkekler<br />

82 <strong>MediaCat</strong><br />

g<br />

Yeni nesil oyuncular<br />

genelde yanlış<br />

anlaşılıyor.<br />

Oyuncu kitlesinin<br />

çoğunlukla ergen<br />

erkeklerden<br />

oluştuğu inancı<br />

yaygın. 2,7 milyar<br />

oyuncunun<br />

demografik<br />

çeşitliliğini bir<br />

nefeste anlamak<br />

mümkün olmasa da<br />

birkaç içgörü bize<br />

yardımcı olabilir.<br />

olduğu klişesi göz önünde bulundurulunca<br />

bu çok şaşırtıcı değil.<br />

OYUNCULAR VE REKLAMLAR<br />

ETKİLEŞİM İÇİNDE<br />

Mobil, en büyük ve çeşitli oyuncu kitlesinin<br />

bulunduğu mecra. Çoğu tüketici için<br />

mobil oyunların bedava olması şaşırtıcı<br />

değil -ki mobil oyunların reklamlar sayesinde<br />

bedava olduğunun farkındalar. Bu<br />

nedenle mobil oyuncu kitlesi reklamlarla<br />

daha yüksek etkileşim içinde.<br />

Tapjoy’un araştırmalarına göre, mobil<br />

oyunlardaki reklamlara dikkatini verenler<br />

yüzde 41 iken; tüketicilerin yüzde<br />

17’si daha geleneksel online reklamlara<br />

dikkatini veriyor, yüzde 15’i dergilerdeki<br />

reklamlara, diğer yüzde 15’i ise billboard’lara<br />

dikkat ediyor.<br />

Peki, markalar milyarlarca insan arasından<br />

kendilerine dikkat kesilecek tüketicilere<br />

nasıl ulaşabilir? Her şey doğru<br />

ortağı ve teknolojiyi seçebilmeye bağlı.<br />

Günümüz tüketicilerinin reklam ve teknolojiyi<br />

iyi anladıklarını, az zamanlarının<br />

olduğunu, dikkatlerinin çabuk dağıldığını<br />

ve gizlilik hakkında hassas olduklarını<br />

biliyoruz. Bu nedenle reklamın etkili<br />

olabilmesi için mobil oyunlara deneyimi<br />

bozmayacak ama oyuncunun dikkatini<br />

çekecek şekilde entegre edilmesi gerekiyor.<br />

Reklamın aynı zamanda ölçülebilir<br />

olması ve eylem çağrısı içermesi gerekiyor.<br />

Kullanıcıların kişisel bilgilerini ihlal<br />

etmeden, bağlamsal verilerin toplanması<br />

gerekiyor. Böylelikle reklamlar kişisel bilgilerden<br />

ziyade davranışa göre hedeflenebiliyor.<br />

Akıllı seçimler yaparsanız, mobil<br />

oyunlar aracılığıyla markanız uygun ve<br />

büyük bir kitleyle anlamlı bir bağlantı<br />

kurabilir. ■<br />

Dünyada video oyunu oynayan<br />

2,7<br />

Bu rakam dünya nüfusunun yaklaşık 3’te 1’i.<br />

milyar<br />

insan var.

ADVERTORIAL<br />

İkonik<br />

marka Visa<br />

yenileniyor<br />

Birim Gönülşen<br />

VISA GÜNEYDOĞU AVRUPA<br />

PAZARLAMA BAŞKANI<br />

Dünyanın en değerli<br />

markalarından Visa,<br />

yeni bir marka dönüşüm<br />

süreci başlattı ve bu<br />

yenilenme kampanyasını<br />

Visa’yla Tanış sloganıyla<br />

Türkiye’de ve tüm<br />

dünyada duyurdu. İkonik<br />

markanın bu heyecanlı<br />

evrim sürecini Visa<br />

Güneydoğu Avrupa<br />

Pazarlama Başkanı Birim<br />

Gönülşen’den dinledik.<br />

84 <strong>MediaCat</strong>

Visa ikonik bir marka ve yakın<br />

zamanda Visa’yla Tanış sloganıyla<br />

bir marka dönüşümüne<br />

gittiniz. Visa’yla zaten daha<br />

önceden tanışıyorduk, neden<br />

yeniden tanıştırma ihtiyacı hissedildi?<br />

Evet, ne güzel söylediniz… Aslında<br />

herkes Visa’nın ne olduğunu bildiğini<br />

düşünüyor. Visa markası hepimizin<br />

hayatında yer eden ikonik bir marka.<br />

Cüzdanınızı açtığınızda, bir dükkâna<br />

girdiğinizde, ödeme yaptığınızda sürekli<br />

karşılaşıyorsunuz. Diğer yandan<br />

birçoğumuz markanın arkasında global<br />

ölçekte sayısız insan, iş ortakları<br />

ve ürünlerden oluşan dinamik bir ağın<br />

bulunduğunun farkında değiliz. Sahip<br />

olduğu geniş ağla insanları birbirine<br />

bağlayan, hayatımızı kolaylaştıran, hayalini<br />

kurduğumuz olasılıklar hakkında<br />

tüm dünyanın kapılarını açarak ilham<br />

veren, her an her yerde yanımızda<br />

olan bir şirket. Bugün dünyanın en ücra<br />

köyünde üretim yapan bir zanaatkârla<br />

bizi buluşturabilen, onun ürünlerini<br />

satın alabilmemizi sağlayan bir marka.<br />

Bunun değeri hem o zanaatkâr hem de<br />

tüketiciler için müthiş!<br />

Visa’yla Tanış marka dönüşümünde<br />

sadece bir başlangıç, dünya genelinde<br />

faaliyet gösterdiğimiz 200’den fazla<br />

pazarda zamana yayılarak devam edecek.<br />

Visa’yla Tanış diyerek markanın<br />

sunduğu tüm değerleri anımsatmayı<br />

sürdüreceğiz.<br />

Yeni marka kimliğini oluştururken<br />

bir araştırma yapıldı mı;<br />

öne çıkan sonuçlar neler oldu?<br />

Aslında tüm Visa kampanyalarının ortak<br />

noktası veri odaklı, tüketiciyi iyi<br />

anlama odaklı olmaları. Hemen her<br />

kampanya öncesinde anket çalışmaları<br />

gerçekleştiriyoruz. Visa’yla Tanış<br />

öncesinde de önemli anket çalışmaları,<br />

bizim deyişimizle dokuz aylık bir keşif<br />

çalışması gerçekleşti. 10 ülkede 10<br />

binin üzerinde katılımcının görüşleri<br />

alındı, dünyanın dört bir yanındaki<br />

farklı pazarlarda kilit paydaşlarla nicel,<br />

nitel görüşmeler yapıldı.<br />

Gördük ki, tüketiciler karar verme<br />

ânında genellikle rasyonel olmaktan<br />

çok duygusal davranıyorlar. Tüketicilerin<br />

markalardan önemli bir beklentisi<br />

var ve bu sadece ürün ve müşteri<br />

deneyimi hakkında değil! Mesela<br />

küresel tüketicilerin yüzde 75’i satın<br />

alma kararlarının bir markanın sosyal<br />

H<br />

‘Visa gibi ikonik<br />

bir markanın<br />

60 yıl sonra<br />

kendini yeniden<br />

tanımladığı,<br />

izleyicilere nerede<br />

durduğunu ve ne<br />

için çabaladığını<br />

açıkça gösterdiği<br />

ânın bir parçası<br />

olmak bir<br />

pazarlama<br />

yöneticisi için az<br />

bulunur bir şans.’<br />

konulara katılımından etkilendiğini<br />

söylüyor, 30 yaşın altındakilerin yüzde<br />

80’inden fazlası, şirketlerin ve markaların<br />

insanlığın karşılaştığı zorlukların<br />

çözümünün önemli bir parçası olduğuna<br />

inanıyor.<br />

Net bir şekilde biliyoruz ki, artık<br />

tüketiciler sunulan ürün kadar şirketin<br />

değerlerine, niyetine, amacına da<br />

değer veriyor. İşte bu noktada Visa’nın<br />

değerlerini iyi yansıtabilen bir kampanya<br />

tasarlama önceliği daha da önem<br />

kazanıyor.<br />

Yeni marka imajınızda eşittir<br />

işaretine benzeyen iki çizgi görüyoruz.<br />

Bunun hikâyesi nedir?<br />

Çok güzel bir benzetme yaptınız. Çünkü<br />

gerçekten de öyle. Visa’nın özünü<br />

anlatan bir marka sembolü. Değerlerimizin<br />

güzel bir özeti; eşitliğe, fırsata<br />

olan bağlılığımızın bir hatırlatıcısı.<br />

Aynı zamanda daha iyi bir geleceğe<br />

doğru bir hareket de içeriyor.<br />

Yenilenen marka kimliğinizin<br />

öne çıkan özellikleri ve dayanakları<br />

neler? Mesela yeni logonuz<br />

neleri ifade ediyor?<br />

Başta da söylediğim gibi şirketin değerlerini,<br />

niyetini, amacını en iyi şekilde<br />

yansıtmak çok önemliydi. Bence Visa<br />

bu açıdan çok şanslı bir yerde. Visa<br />

olarak her yerde herkesi kapsayan ekonomilerin<br />

herkesi her yerde yükseltebildiğine<br />

inanıyoruz. Bu inanç, yaptığımız<br />

her şeyin temelini oluşturuyor<br />

ve sunduğumuz ürünleri ve çözümleri<br />

tanımlıyor.<br />

Mesela, Visa küresel olarak, dijital<br />

ekonomiye girebilmeleri ve ilerleyebilmeleri<br />

için daha önce banka hesabı<br />

olmayan veya yetersiz hizmet alan 500<br />

milyon kişiye, dijital ödemelere erişim<br />

sağladık. 30 ülkede finansal okuryazarlık<br />

programları sunarak bu çabalarla<br />

milyonları eğittik. Türkiye’de de Paramı<br />

Yönetebiliyorum projemizle eğitimlerimize<br />

devam ediyoruz. Ayrıca, dünya<br />

çapında 50 milyon küçük ve mikro<br />

işletmeyi dijital olarak etkinleştirmek<br />

için taahhütlerimiz var.<br />

Küreselleşmeyi, dünyanın en<br />

ücra köşelerine bile nasıl da<br />

bağlı olduğumuzu çok güzel<br />

anlatan bir kampanya filminiz<br />

var. Kampanyanın arkasındaki<br />

fikirden, yaratıcı ekipten bahseder<br />

misiniz?<br />

Dünyanın önde gelen yaratıcı yetenekleri<br />

tarafından hazırlanan ve Türkiye’de<br />

de yayına giren Visa’yla Tanış<br />

kampanya filmi Visa’nın global ağının<br />

gücünü gözler önüne başarıyla seriyor.<br />

Filmde yer alan küçük işletmelerin ve<br />

esnafın hepsi gerçek. Mesela filmdeki<br />

İspanyol anne kız gerçekten de o tapas<br />

restoranının sahipleri… Halı tüccarı<br />

Fas’tan Medine kentinin hareketli sokaklarından;<br />

halı dokumacıları, Atlas<br />

Dağları arasındaki Berberi köyünden...<br />

Hepsi gerçek kişiler ve gerçek meslekleriyle<br />

filmimizdeler. Filmin yönetmeni<br />

çağımızın önemli yeteneklerinden Malik<br />

Hassan Sayeed. Kampanya Visa’nın<br />

küresel kreatif ajansı Wieden+Kennedy<br />

tarafından tasarlandı. Biz de burada,<br />

Publicis’le uyum içinde çalışarak bu<br />

muhteşem filmi Türkçeleştirdik…<br />

Bu arada yaşanan dönüşümün<br />

önemli bir unsuru olan yeni logomuzun<br />

da küresel çapta hizmet veren ama<br />

aynı zamanda butik bir tasarım firması<br />

Mucho ile ortaklaşa tasarlandığını söylemek<br />

isterim.<br />

Size göre Visa’yla yeniden tanışmamız<br />

için hayata geçirdiğiniz<br />

marka evriminin en heyecan<br />

verici kısmı ne oldu?<br />

Birkaç açıdan çok heyecan verici. İlk<br />

olarak Visa gibi ikonik bir markanın 60<br />

yıl sonra kendini yeniden tanımladığı,<br />

izleyicilere nerede durduğunu ve ne<br />

için çabaladığını açıkça gösterdiği ânın<br />

bir parçası olmak bir pazarlama yöneticisi<br />

için az bulunur bir şans.<br />

Bir de Visa’yla Tanış çağrısının çok<br />

ötesinde, artık gerçek manada globalleşen<br />

dünyada herkesin küresel ekonomiye<br />

katılması için erişimin kilidini<br />

açma amacımızı ve çabalarımızı çok<br />

güzel bir şekilde ifade eden bir kampanya<br />

oldu. İnsanlara “Olmak istediğin<br />

her yerde” olabilirsin diyoruz. Bu gerçekten<br />

de ufuk açan bir vizyon, yeni bir<br />

perspektif sunuyor. Bu mesajı inanarak<br />

verebilmek de heyecan verici! ■<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 85

TASARIM<br />

Markanın aşkına,<br />

tasarımın şerefine!<br />

OZAN KARAKOÇ<br />

Marka Tasarımcısı<br />

ovemark olan markaları<br />

L<br />

incelediğimizde, çoğunun<br />

temelinde tasarımın olduğunu<br />

görüyoruz. Apple,<br />

teknolojiye erişimi ve maddi gücü<br />

itibarıyla rakiplerinin bir hayli gerisinden<br />

yola çıktı. Bugün Apple kadar<br />

iyi hatta ondan daha hızlı bilgisayarlar<br />

üretebilen birçok şirket var. Ancak<br />

hâlâ hiçbiri, onun gibi aşkla sahiplenilen<br />

bir markaya dönüşebilmiş değil.<br />

Steve Jobs’un tasarım odaklı düşünme<br />

şekli, detaylara verdiği önem ve “Farklı<br />

Düşün” anlayışı, Apple’ı bir “düşünce<br />

tarzına” dönüştürdü. Üzerinde<br />

elma logosu olan bir ürün aldığımızda,<br />

o ürünü var eden vizyonu da alıyoruz.<br />

Bugün sektördeki tüm eğilimleri<br />

Apple’ın tasarımları belirliyor. Bütün<br />

dizüstü bilgisayarlar MacBook’a, bütün<br />

telefonlar iPhone’a benziyor. Dev<br />

teknoloji şirketleri, Apple’ın ambalaj<br />

tasarımlarını birebir kopyalamakta,<br />

filmlerinin benzerlerini çekmekte,<br />

mağazalarını Apple mağazalarına<br />

benzetmekte sakınca görmüyor. Bir<br />

markanın tasarım vizyonu, bütün bir<br />

sektörü peşinden sürüklüyor.<br />

TASARIMLA AŞK MARKASINA<br />

DÖNÜŞÜM<br />

Odak noktasına tasarımı koyarak “aşk<br />

markası”na dönüşen bir diğer isim<br />

IKEA. Ingvar Kamprad, dünyayı kasıp<br />

kavuran markasını yaratmadan önce<br />

kendine şu soruyu soruyor; "Neden<br />

güzel tasarımlı ürünleri sadece belli<br />

bir gelir seviyesinin üstündeki insanlar<br />

alabiliyor?" Aşk markalarının<br />

reçetelerinde yazan önemli maddelerden<br />

biri de bu, arkasındaki vizyonerin<br />

bir “derdinin” olması...<br />

Kamprad, derdine deva bulamayınca<br />

kolları sıvıyor ve IKEA’yı ya-<br />

i<br />

Markalar, tüketici<br />

zihninde bir<br />

duyguyu harekete<br />

geçirebildikleri<br />

ölçüde başarılı<br />

oluyorlar. O<br />

duyguyu bir de<br />

sahiplenebiliyorlarsa,<br />

başka bir mertebeye<br />

erişiyorlar. O<br />

mertebenin İngilizce<br />

ismi “lovemark”, bir<br />

nevi “aşk markası”...<br />

ratıyor. IKEA, her fırsatta tasarımı<br />

ön plana çıkaran, bu yönüyle farklılaşıp<br />

tüketici zihninde yer edinmiş<br />

bir marka. Mağazalarında, 20 TL’lik<br />

bir süzgeci elinize alıyorsunuz, karşınızda<br />

bir afiş beliriyor. O da kim!<br />

Süzgeci tasarlayan tasarımcı! IKEA,<br />

birçok ürününün tasarımcısını, ismi<br />

ve fotoğrafıyla onurlandırıyor. Bu<br />

yolla sadece onları değil, tasarımı da<br />

onurlandırmış oluyor. Tıpkı Apple’ın<br />

yaptığı gibi.<br />

Bir başka örnek, Harley Davidson...<br />

Motosiklet kültürünün âdeta<br />

tanımını yapan, bir şirketten çok bir<br />

kulüp gibi yaşayan; bir yaşam tarzını,<br />

“asi ruhu” sahiplenen eşsiz bir marka.<br />

İnsanlar; Harley Davidson’ın tasarladığı<br />

motosikletleri, sadece bir yerden<br />

bir yere gitmek için değil; bir topluluğun,<br />

bir vizyonun parçası olmak için<br />

de alıyor. Logosunu bazen montlarına,<br />

bazen vücutlarına kazıtıyor.<br />

AŞK MARKALARININ REÇETESİ<br />

Özgün deneyim tasarımlarıyla kahve<br />

kültürünü bütünüyle dönüştüren<br />

Starbucks, yarattığı renkli bloklarla<br />

çocukların hayal güçlerinin gelişmesine<br />

katkı yapan LEGO, 1965'ten beri<br />

hiç değişmeyen sembolleşmiş kavanozu<br />

ve logosuyla Nutella, üçgen tasarımıyla<br />

bütün rakiplerinden ayrışarak<br />

bambaşka bir yere konumlanan Toblerone,<br />

önce çirkinlikte sonra sıradanlıkta<br />

birbirleriyle yarışan elektrikli<br />

arabaların arasına güneş gibi doğan<br />

Tesla, sıradışı ambalaj ve afiş tasarımlarıyla<br />

Oatly, sigorta gibi bir sektörde<br />

bile aşk markası olabilmeyi başaran<br />

Oscar ve niceleri...<br />

Tasarım; aşk markalarının reçetesinde<br />

en üst sıralardan bize bakıyor.<br />

Görüyor musunuz? ■<br />

Ingvar Kamprad, IKEA’yı yaratmadan<br />

önce kendine şu soruyu soruyor;<br />

“Neden güzel tasarımlı ürünleri<br />

sadece belli bir gelir seviyesinin<br />

üstündeki insanlar alabiliyor?”<br />

Foto: INGKA Foundation.<br />

86 <strong>MediaCat</strong>

TASARIM<br />

Kreatifin<br />

Keşfi<br />

Geçtiğimiz ay TBWA\Istanbul’dan<br />

Tribal Worldwide İstanbul’a Kreatif<br />

Grup Yöneticisi olarak transfer olan<br />

Ali Harun Sevinç, ayağının tozuyla<br />

Kreatifin Keşfi sayfamızda.<br />

ALi H RUN SEViNÇ<br />

Tribal Worldwide İstanbul<br />

Creative Group Head<br />

SEVDiĞi DiZi FiLMLE<br />

West World<br />

Love Death Robots<br />

Snow Piercer<br />

Black Mirror<br />

EN S N<br />

GiTTiĞiM YE<br />

LER<br />

Adrasan<br />

Yüzerken sadece denizi<br />

düşündüğüm tek yer.<br />

Olympos<br />

Dalmayı abartıp sinüslerimi<br />

patlattığım canım yer.<br />

Phasalis<br />

İlhamı, denizin derinliklerindeki<br />

antik kalıntılarda bulduğum yer.<br />

OMM Müzesi<br />

Elbette bir Eskişehirli<br />

olarak...<br />

Pacific Rim<br />

Parasite<br />

The Platform<br />

Edge of Tomorrow<br />

EN S N<br />

OKUDUKLARI<br />

Yabancı (Albert Camus)<br />

Hayvan Çiftliği (George Orwell)<br />

Dünya Sanat Tarihi (Adnan Turani)<br />

Bitirene kadar canım çıktı. Ama değdi.<br />

Sanki güzel sanatlar fakültesini<br />

bir kere daha bitirdim.<br />

Sapiens (Yuval Noah Harari)<br />

Okumayanı dövüyorlarmış zaten.<br />

Outliers (Malcolm Gladwell)<br />

88 <strong>MediaCat</strong>

HER G<br />

N DiNLEDiKLERi<br />

The Voice hayranıyım.<br />

Sanırım kült parçaları iyi şekilde cover’layan<br />

sanatçılar / gruplar aşırı hoşuma gidiyor.<br />

Lose yourself - Come together<br />

(Max Milner - The Voice UK)<br />

Another brick in the wall<br />

(Will Barber - The Voice)<br />

Maybe I, maybe you<br />

(Scorpions - The Voice)<br />

Talking heads (Psycho Killer)<br />

I can’t go on without you (Kaleo)<br />

Oxia (Domino - Remix)<br />

Tadow (FKJ & Masego)<br />

GEDiKLiSi<br />

SiTELE<br />

behance.net<br />

aleksandrakingo.com<br />

dixonbaxi.com<br />

pentagram.com<br />

LDUĞUM<br />

INSTAGRAM’DA HER G N<br />

BAK LARIM<br />

MalikaFavre<br />

sascha_lobe<br />

contemporarytype<br />

antonitudisco<br />

remi_mdettee<br />

YAPMAKTAN H<br />

ŞLANDIĞIM ŞE<br />

*Kafam eserse arkadaşlarımın illüstrasyonlarını yaparım.<br />

*Çalışırken dinlediğim şarkılardan biri beni dürtünce<br />

işi gücü bırakıp gitarla eşlik ederim.<br />

*Her gün mutlaka bi’ doz ameliyat videosu izlerim.<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 89

YARATICILIK<br />

Söyleşi Brand Week Istanbul <strong>2021</strong><br />

Toplumun<br />

yeni etik<br />

aktörleri<br />

Olivier Sibai<br />

AKADEMISYEN,<br />

UNIVERSITY OF LONDON<br />

University of London<br />

akademisyenlerinden<br />

Olivier Sibai, yakın<br />

gelecekte tüm markaların<br />

toplumun yeni etik<br />

aktörlerine dönüşeceğinden<br />

ve ifade özgürlüklerinin<br />

sınırlarını zorlayarak<br />

daha iyi bir toplum için<br />

çabalamaları gerektiğinden<br />

bahsediyor. Kasım’da Brand<br />

Week Istanbul sahnesinde<br />

katılımcılarla buluşacak<br />

Sibai ile marka aktivizminin<br />

evrimini ve 21’inci yüzyılda<br />

marka olmayı konuştuk.<br />

u GÖNÜL HADIMLI<br />

90 <strong>MediaCat</strong><br />

Marka aktivizmi yakın gelecekte nereye<br />

evrilecek? Marka davranışlarını, ifade özgürlüğünün<br />

sınırlarını zorlama konusunda<br />

kritik edecek olursanız neler söylersiniz?<br />

Aktivist markalar tüketicilerine ilham vererek toplumu<br />

değiştirmeye çabalıyorlar. Ancak bugün öne çıkan<br />

trendlerden birisi, aktivist markaların katıldıkları<br />

tartışmalar yoluyla toplumu iyi yönde değiştirme<br />

çabaları. Hijyenik ped markası Nana’nın kadın cinsel<br />

organı tabusunu yıkan feminist kampanyası “Viva la<br />

Vulva” (Çok Yaşa Vulva); Lush’ın etik olmayan gizli<br />

polis soruşturmalarını ihbar ettiği kampanyası; Ben<br />

& Jerry’s’in ABD hükümeti tarafından yok edilmeye<br />

çalışılan azınlıklar hakkında sesini yükseltmesi ya<br />

da Starbucks’ın Müslümanlar ve göçmenler hakkında<br />

nefret söyleminde bulunan Donald Trump’ı<br />

kınaması bu tartışmaların çeşitli örnekleri olarak<br />

gösterilebilir.<br />

Aktivist markalar, hangi görüşlerin ve fikirlerin<br />

kamuoyu nezdinde kabul edilebilir olduğunu belirleyen<br />

normlara meydan okuyarak ifade özgürlüğünün<br />

sınırlarını zorluyorlar. Bu, onların “duyarlı olma ve<br />

iyiliği teşvik etme” konumlarını güçlendirmeleri adına<br />

harika bir fırsat. Aynı zamanda sınırları zorlamak,<br />

markaların sosyal problemler hakkında farkındalık<br />

yaratmasına ve toplumda dile getirilemeyen sorunlar<br />

hakkında seslerini yükseltmelerine olanak tanıyor.<br />

Ancak yine de toplumda bir olumsuzluğa sebep<br />

olmadan sorumlu hareket etmek için üç ahlaki yetkinlik<br />

geliştirmeliler: Zarar vermeyeceklerini garantileyerek<br />

ahlaki olarak hassas olduklarını göstermeliler,<br />

tüm koşullarda ahlaki standartlarını koruyarak<br />

etik düzlemde çizgilerini koruduklarını yansıtmalılar<br />

ve toplumsal sorunlara yeniden parmak basmaktan<br />

ziyade, o sorunlara çözüm sunan alternatiflerin<br />

arkasında duran bir ahlaki vizyon sergilemeliler.<br />

21’inci yüzyılda marka olmak sizce ne ifade<br />

ediyor?<br />

Markalar gün geçtikçe insanlaşıyor. Pazarlamacılar<br />

markalara kişilikler aşılıyor ve karakterler çiziyor.<br />

Yine de markaların sorumluluk bilinci tüketicilerin<br />

belirli ihtiyaçlarını karşılamakla sınırlı kalıyor.<br />

Markaların insanlaşmasında bir sonraki adım,<br />

ahlaki bilinçlerinin gelişmesiyle toplumun etik aktörleri<br />

rolünü üstlenmeleri olacak. Bunu kabul etmek<br />

ise pazarlamacıların perspektifinden çok büyük<br />

bir değişikliği temsil ediyor. Etik aktörler olarak<br />

sosyal amaçlar edinmek zorundalar, aksiyonlarının<br />

sosyal etkilerini kârlılık ve popülerlik metriklerinden<br />

önde tutmalılar. Tüketicilerin yaklaşık 3’te 2’si<br />

markaların, toplumu iyileştirmeye yönelik çalışmasını<br />

bekliyor. Ancak esas sormamız gereken soru etik<br />

marka inşası hakkında değil; esas soru, bunu nasıl<br />

yapacağımız. ■

YAŞAMIN<br />

SAHNESİ

YARATICILIK<br />

Söyleşi Brand Week Istanbul <strong>2021</strong><br />

Beşinci<br />

Paradigma<br />

dönemi<br />

Raja Rajamannar<br />

MASTERCARD CMO<br />

Bu yıl 8-12 Kasım<br />

tarihlerinde gerçekleşecek<br />

Brand Week Istanbul’un<br />

konuşmacılarından<br />

MasterCard CMO’su Raja<br />

Rajamannar’a göre sektör<br />

“Beşinci Paradigma”ya<br />

doğru hızlı bir yolculukta.<br />

Rajamannar, bu göz korkutucu<br />

çağda iş yapmak isteyenlerin<br />

yeni teknolojilere, halkla<br />

ilişkilere, büyük veriye<br />

ve yeni finansal araçlara<br />

başvurmaları gerekeceği<br />

görüşünde.<br />

u BARIŞ CEZAR<br />

92 <strong>MediaCat</strong><br />

asterCard’ın CMO’su ve sağlık sektöründeki<br />

yeni iş alanlarını keşfedip geliştirme<br />

M<br />

amacıyla kurulan MasterCard Sağlık Hizmeti<br />

Departmanı’nın başkanı Raja Rajamannar,<br />

bu sene Brand Week Istanbul sahnesinden<br />

izleyicilere seslenmeye hazırlanıyor.<br />

Özellikle inovasyon, satış & iş geliştirme, kurumsal<br />

büyüme, veri analitiği ve dijital gibi alanlara odaklanan<br />

ve kâr amacı gütmeyen pek çok kurumun yönetiminde<br />

de yer alan Rajamannar, deneyim ve öngörülerinden<br />

hareketle kaleme aldığı –yakında <strong>MediaCat</strong><br />

Kitapları etiketiyle raflardaki yerini alacak- Quantum<br />

Marketing adlı kitabında dört tarihsel paradigma belirliyor<br />

ve artık sektörün hızla “Beşinci Paradigma”ya<br />

geçmekte olduğunu anlatıyor. Rajamannar, gelişmelerin<br />

çılgın bir hızda gerçekleştiği bu göz korkutucu<br />

çağda iş yapmak isteyenlerin yeni teknolojilere, halkla<br />

ilişkilere, büyük veriye ve yeni finansal araçlara başvurmaları<br />

gerekeceğini söylüyor. Deneyimli CMO’ya<br />

göre bu yeni gelecekte artık marka sadakati demode<br />

olacak ve bizzat marka kavramının kendisinin sıfırdan<br />

gözden geçirilmesi gerekecek.<br />

Rajamannar’ın gördüğü gelecekte pazarlama, artık<br />

hiper kişiselleşmiş ve onu çevreleyen sanal deneyimlerden<br />

sessel markalamaya, birden fazla duyuya<br />

dayanan bir yaklaşıma dayanacak. Dünyamızın yapay<br />

zekâ, artırılmış gerçeklik, blokzinciri, sürücüsüz<br />

araçlar, nesnelerin interneti, giyilebilir teknoloji, üç<br />

boyutlu baskı, 5G gibi onlarca yeni teknoloji tarafından<br />

altüst edilmek üzere olduğunu ilan eden Raja Rajamannar,<br />

bizi bekleyen dünyayı Yıldız Savaşları’na<br />

benzetiyor.<br />

Quantum Marketing adlı kitabınızda yeni pazarlama<br />

çağını tanımlarken “Beşinci Paradigma”<br />

kavramına başvuruyorsunuz. Bu yeni<br />

paradigma daha öncekilerden neden farklı?<br />

Pazarlamacıları bekleyen “aynı tas aynı hamam”<br />

mı yoksa keşfedilmemiş topraklar mı?<br />

Emniyet kemerlerinizi takın! Beşinci Paradigma bol<br />

miktarda yeni teknolojiyi, olağanüstü düzeylerde veriyi<br />

ve teknolojik kültürel değişimleri, gerçek zamanlı<br />

pazarlama yapmak için gerçek fırsatları, pazarlama<br />

hunisi gibi diğer klasik kuram ve çerçevelerin çöküşünü<br />

ve daha pek çok yeniliği beraberinde getiriyor.<br />

Bu yeni ortam pazarlamanın coğrafyasını değiştirecek,<br />

bilimsel ve teknolojik açıdan daha ustalıklı<br />

yaklaşımlar için yeni çerçevelere ihtiyacımız olacak.<br />

Bu yeni paradigmada başarılı olmak için pazarlama<br />

stratejilerinin ve yapılarının en baştan gözden geçirilmesi<br />

gerekecek.<br />

Bir “quantum” CMO’su veya lideri için,<br />

teknolojik bilgi ve kavrayış ile empati, iletişim,<br />

sezgi gibi insani beceriler arasındaki<br />

ideal denge nasıl olmalı? İdeal "quantum"<br />

CMO’su nasıl biridir?<br />

Quantum CMO’ları Leonardo da Vinci gibidir: çokyönlü,<br />

çok farklı alanlarda yeteneklere sahip, aynı<br />

anda pazarlamanın hem sanatı hem bilimi hem de teknolojisinde<br />

mükemmelliğe erişmiş. Hem sağ beyinlerini<br />

hem sol beyinlerini kullanırlar, yaratıcı ve analitiktirler.<br />

Aynı zamanda saf pazarlamada uzmanlaşmış<br />

yöneticiler yerine derin pazarlama uzmanlığına sahip<br />

deneyimli genel yöneticiler de olan iş liderleridir. ■

YARATICILIK Felis Ödülleri <strong>2021</strong><br />

Felis jüri<br />

başkanlarından<br />

notlar<br />

Bu yıl 14 bölüme liderlik edecek<br />

olan Felis jürileriyle, kendi<br />

alanlarındaki yenilikleri ve Felis’e<br />

giden yolda olmazsa olmazları<br />

konuştuk.<br />

Ayşe Aydın<br />

Publicis Groupe Türkiye CCO<br />

Out of Home-Basın ve Yayın-<br />

Radyo ve Audio Bölümleri Jüri<br />

Başkanı<br />

İŞİTSEL YARATICILIK ŞEKİL<br />

DEĞİŞTİRİYOR<br />

İşitsel mecralar benim ezelden<br />

beri önem verdiğim bir alan.<br />

Nasıl ki bir basın ilanında bir şey<br />

anlatmak zordur, radyo spotunda<br />

daha da zordur. Dolayısıyla<br />

yaratıcılığın gelişmesi için önemli<br />

kategorilerden biri burası. İşitsel<br />

yaratıcılık dediğimiz kategoriler<br />

şekil değiştirerek hayatlarına<br />

devam ediyor. Bu yüzden bu yıl<br />

Felis’te kategori genişlemeleri<br />

yaptık. Zaten bu değişimleri<br />

yarışmalar başlatıyor. Belki ilk<br />

yıllarda büyük katılımlar olmuyor<br />

ama zamanla motive olan sektör,<br />

bu kategorilere de iyi iş üretmenin<br />

peşine düşüyor.<br />

Ayşenur Aydın<br />

OPET Kurumsal İletişim Müdürü<br />

Sosyal Sorumluluk ve<br />

Sürdürülebilirlik Jüri Başkanı<br />

GÜÇLÜ SORUN TESPİTLERİ<br />

GEREKİYOR<br />

Bölümden ödülle dönmek için,<br />

özellikle projelerin sorun tespitinin<br />

güçlü olması ve dayanakların<br />

veriyle tespit edilmiş olması önemli.<br />

Yaratıcı fikrin ardındaki içgörünün<br />

ve bu çerçevede geliştirilen<br />

stratejinin gücü de büyük önem<br />

taşıyor. Ödül hedefleyen projelerin<br />

birey, aile, topluluklar ya da<br />

gezegenimiz için farkındalık ve<br />

fayda üretecek projeler olduğunu<br />

biliyorum; bunun daha iyi<br />

anlatılması, başarıyla iletişime<br />

taşınması önemli. Felis’e amacı<br />

ve anlamı olan güzel projeler<br />

geleceğini düşünüyorum.<br />

Banun Erkıran<br />

PC İletişim Grubu CEO<br />

Medya Jüri Başkanı<br />

94 <strong>MediaCat</strong><br />

EN ZORLU ÜÇLÜ: FMCG, SAĞLIK,<br />

PERAKENDE<br />

Kendilerine bir amaç<br />

belirleyen markaların daha<br />

çok önemsendiğini ve takdir<br />

edildiğini düşünüyorum. Ek<br />

olarak dijitalle harmanlanmış ve<br />

sonuca ulaşmış kampanyaların<br />

da öne çıktığını görüyoruz.<br />

İyi işlenmiş, doğru metotlarla<br />

kullanılan verilerden üretilen<br />

kampanyalar dikkat çekiyor. Genel<br />

perspektiften baktığımızdaysa<br />

bence başarıya giden yolda ana<br />

nokta işlerin yaratıcı bir bakış<br />

açısıyla hikâyeleşmesi. Bu yıl da<br />

Felis’e her sektörden iyi işlerin<br />

katılacağına eminim fakat jüriyi<br />

en çok zorlayacağını düşündüğüm<br />

kategoriler FMCG, sağlık ve<br />

perakende.<br />

Berna Sağlam<br />

Naipoğlu<br />

Bernaylafem İletişim ve Marka<br />

Danışmanlığı Ajans Başkanı<br />

PR Bölümü Jüri Başkanı<br />

İYİLİK İÇİN ÖRNEK TEŞKİL ETMEK<br />

Geçmişle kıyasladığımızda<br />

farklılık gösteren birçok özel<br />

durum yaşadık. Dayanışmanın<br />

sergilenmesi bunlardan en<br />

önemlisiydi. İyiliği hangi tonla<br />

anlatacağımız konusu karşımıza<br />

çıktı. “Yaptığın iyiliği göstermeden<br />

yap”, “Bir elin verdiğini öbürü<br />

görmemeli” bakış açısı değişti.<br />

İyilik için örnek teşkil etmenin ne<br />

kadar değerli ve bütünleştirici<br />

hissettirdiğine şahit olduk. Tüm bu<br />

sebeplerden ötürü bu yıl toplumsal<br />

dayanışmayı teşvik eden işleri<br />

yarışmada görmeyi arzu ediyorum.

Çağanur Atay Uçtu<br />

MediaMarkt Türkiye Pazarlama,<br />

Kurumsal İletişim ve E-ticaret<br />

Direktörü<br />

Marka Deneyimi ve Aktivasyon<br />

Jüri Başkanı<br />

MÜŞTERİ DENEYİMİNİ<br />

ÖNCELİKLENDİRENLER<br />

Bugünün müşterisi; veriye kolay<br />

ulaşan, deneyim anlamında<br />

beklentileri yükselmiş ve her<br />

zaman müşteri kraldır dediğimiz<br />

bakış açısı içinde bu rolünü daha<br />

da perçinlemiş durumda. Her<br />

şeyden önce, uçtan uca müşteri<br />

deneyimi anlamında kendilerini<br />

ispatlayan projelerin bölümden<br />

ödülle döneceğini düşünüyorum.<br />

Müşteri deneyimini önceliklendiren<br />

ve gerçekten tam anlamıyla<br />

müşterinin sesini duyup, gücünü<br />

ve hareketini oradan alan her<br />

projenin Felis’te de kuvvetli bir<br />

aday olacağına eminim.<br />

Görkem Yeğin Mert<br />

Facebook Creative Strategist<br />

Sosyal Medya Jüri Başkanı<br />

SAĞLAM VE GERÇEK<br />

RAKAMLARIN GÜCÜ<br />

Türkiye’de sosyal medyanın<br />

ulaştığı kitle genişliyor. Hatta<br />

bu erişimin, nüfusa orana göre<br />

Avrupa’daki ülkeleri geride<br />

bıraktığını gözlemliyoruz.<br />

Teknolojinin ve sosyal medya<br />

platformlarının ürünlerinin<br />

gelişmesiyle sosyal medyadaki<br />

reklamların çeşitliliği de arttı.<br />

Buradaki yaratıcı kanvas da<br />

genişledi.<br />

Bu kategoride zamanın ruhunu<br />

yakalayan işler her zaman öne<br />

çıkıyor. Etkileşime, insanları<br />

harekete geçirmeye yönelik<br />

işler etki yaratıyor. En önemli<br />

kriterlerden biri, işlerin sağlam ve<br />

gerçek rakamlarla gelmesi.<br />

Haluk Erkmen<br />

Puck Global,<br />

Ajans Başkanı & ECD<br />

Üretimde Ustalık ve Tasarım<br />

Jüri Başkanı<br />

GEÇMİŞ İLE BUGÜNÜ<br />

HARMANLAMAK<br />

Üretimde Ustalık ve Tasarım<br />

Bölümü’nde başarılı bir iş ortaya<br />

koymak dünyadaki trendleri takip<br />

etmekle çok alakalı. Dünyada<br />

çok fazla mecra var; buralardaki<br />

yeniliklerin reklama entegre<br />

edilmesi, çağdaş reklamcılığı<br />

yansıtması ve bunu çok büyük<br />

beceriyle yapmak işin önemli<br />

kısımlarından biri.<br />

Bazen yeninin çok eski bir yerde<br />

de olabileceğini düşünüyorum;<br />

yani 60’lardan bir tekniği<br />

günümüze uyarlayıp bir markayla<br />

eşdeşleştirmek de zanaat ister.<br />

Dolayısıyla, bu bölüm için,<br />

geçmiş ile günümüzü iyi araştırıp<br />

harmanlamak lazım.<br />

Işıl Heves<br />

Google Türkiye Pazarlama Lideri<br />

Veri Kullanımı Jüri Başkanı<br />

MEKANİKLEŞME<br />

TEHLİKESİNE DİKKAT<br />

Veriyi işleme konusunda<br />

başarılı olan kampanyalar üç<br />

şeyi çok doğru yapıyor: veriyi<br />

anlamlandırmak, tüketiciye saygılı<br />

olmak ve veriyi kampanyanın<br />

tüm sürecine entegre edebilmek.<br />

Stratejiden veri toplamaya ve<br />

iletişime taşımaya kadar değişik<br />

noktalarda veriyi kullanabilen<br />

kampanyalar sonuçta başarılı<br />

oluyor. Şunu da söylemek gerek<br />

ki, verinin daha fazla hayatımızda<br />

olmasıyla beraber kampanyaların<br />

mekanikleşme tehlikesi de<br />

var. Başarılı kampanyalarda<br />

pazarlamacı içgüdüsü veriyi<br />

kullanırken markanın ruhunu<br />

korumada, özüne sahip çıkmada<br />

çok değerli.<br />

Kayhan Dural<br />

4129Grey Chief Digital Officer<br />

Dijital ve Mobil Jüri Başkanı<br />

DİJİTALDEKİ İŞÇİLİK AYRIŞACAK<br />

Pandemiden sonra dijital işlerdeki<br />

en büyük artış, satış odaklı dijital<br />

kreatif işlerin tarafında oldu.<br />

Özellikle e-ticaret sitelerinin ya<br />

da online’ı kullanan markaların,<br />

bir şey satmaya çalışırken<br />

yaratıcı olmaya çalıştıklarını<br />

da gördük ki bu çok önemli bir<br />

metrik. Bu anlamda Felis’ten çok<br />

şey bekliyorum. Bu sene Sosyal<br />

Medya’yı ayrı bir kategori olarak<br />

ayırdık. Bölüme Craft kategorisini<br />

ekledik, böylece dijitaldeki işçiliğin,<br />

büyük prodüksiyonlu işlerin<br />

arasında kaynamasını engelledik.<br />

Sevdiğim yeniliklerden biri de Viral<br />

Fikirler kategorisi.<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 95

YARATICILIK<br />

Kerem Kanık<br />

Titrifikir, Kurucu Ortak<br />

Markalı İçerik Bölümü Jüri<br />

Başkanı<br />

ORTAK DERDİMİZ SAMİMİYET<br />

Son 1,5 yılda markalı içerik<br />

yağmuruna tutulduk. Bu trafikte<br />

en sık karşılaştığımız kavram<br />

samimiyet oldu. Reklamcıların<br />

ortak derdi, markanın pazarlama<br />

problemini insanlara samimi<br />

hislerle geçirmek. Markaya bu<br />

samimiyeti kazandırabilenler ve<br />

içeriklere markayı en organik<br />

şekilde entegre etmeyi başaranlar,<br />

markalı içerik yarışında ön plana<br />

çıktı.<br />

Felis'teki işlerde içgörüyü<br />

çalışmaların merkezinde tutmak,<br />

bir fikrin cazibesine kapılıp<br />

içgörüyü dışlamamak ve içgörü<br />

etrafına örülü bir iletişim<br />

geliştirmek önemli kriterler olacak.<br />

Levent Erden<br />

E-Ticaret Bölümü Jüri Başkanı<br />

ESKİ USULÜN ÖTESİNE GEÇMEK<br />

Ben hâlâ reklamcılığın nasıl<br />

söylendiği değil ne söylendiğinin<br />

ödüllendirilebileceği bir iş<br />

olduğuna inanan taraftayım.<br />

E-Ticaret Bölümü’nden ödülle<br />

dönmek isteyenler, her yerde<br />

yapılan iletişimin e-ticaret için “de”<br />

yapılmasının anlamsız olacağından<br />

emin olmalılar. “Bakkallarda,<br />

marketlerde… Şimdi de e-ticarette”<br />

şeklindeki bir işin pek başarı<br />

gösterebileceğini sanmıyorum.<br />

Eski usül adres göstermenin<br />

ötesinde bir şeyler<br />

söylenebileceğini varsayıyorum.<br />

E-ticaretin kendisinin de bir mecra<br />

olduğu unutulmamalı.<br />

Pınar Saltat<br />

Bayer, Tüketici Sağlığı<br />

Pazarlama Direktörü<br />

Sağlık İletişimi Bölümü<br />

Jüri Başkanı<br />

ÖNCELİK DOĞRU VE GÜVENİLİR<br />

İLETİŞİM<br />

Ipsos ile yaptığımız araştırmaya<br />

göre, Türkiye'deki katılımcıların<br />

yüzde 65’i kendini sağlık<br />

okuryazarlığı konusunda yetersiz<br />

ve bilgisiz buluyor. Bununla<br />

birlikte bilgi kirliliğini düşününce,<br />

markalar için en önemli öncelik,<br />

doğru ve güvenilir iletişim yapmak.<br />

Tüketicinin beklentilerine uyum<br />

sağlarken, marka sorumluluğunu<br />

yerine getirmek ve sağlıklı yaşam<br />

için yol gösterici olmak çok önemli.<br />

Bu sene Felis'te Sağlık İletişimi<br />

Bölümü'nde, amaca ve sonuca<br />

hizmet ederken güçlü stratejilerle<br />

kurgulanmış ve yaratıcı bir şekilde<br />

ortaya konulmuş işler öne çıkacak.<br />

Tarık Bayar<br />

Reckitt Hijyen İş Birimi,<br />

Pazarlama Direktörü & Yönetim<br />

Kurulu Üyesi<br />

Dönüştüren Pazarlama Etkisi<br />

Bölümü Jüri Başkanı<br />

BÜTÜNLÜK, BAŞARIDAKİ EN<br />

ÖNEMLİ KRİTER<br />

Bu sene özellikle e-ticaretin çok<br />

önemli bir atılım içinde olduğunu<br />

düşünüyorum. Bununla beraber<br />

sadece e-ticaret platformlarının<br />

değil, tüm markaların da<br />

tüketicilerine bu yönde inovatif<br />

çözümler sunduğunu görüyoruz.<br />

Ben daha iyi ürünü nasıl sağlarım<br />

değil, daha iyi hizmeti nasıl<br />

sağlarım meselesi öne çıkıyor.<br />

Bu zamana kadarki başarılı<br />

işlere baktığımızda ortak yön<br />

olarak söyleyebileceğim şey<br />

entegre işler olması. İşin strateji<br />

aşamasından fikre geçmesi,<br />

sonrasında uygulama ve<br />

sonuçlar… Bu bütünlüğün olması<br />

bence başarıya giden yolda en<br />

önemli kriter.<br />

Yaşar Akbaş<br />

Happy People Project,<br />

Kurucu Ortak<br />

Film ve Entegre Kampanyalar<br />

Jüri Başkanı<br />

'YARATICILIK ETKİ YARATIR'<br />

Felis, etkili yaratıcılığı<br />

ödüllendiriyor. Yaratıcılık ne<br />

dediğinizde, ben de kendi adıma<br />

bu cevabı veririm, yaratıcılık<br />

etki yaratır, derim. Yapılan işin<br />

pazara dair de bir başarısının<br />

olması gerekiyor. Bu yarışmanın<br />

çıktıları sektörün standartlarını<br />

belirliyor. Biz sadece yaratıcılığı<br />

değerlendirmiyoruz, etkililiği de<br />

değerlendiriyoruz. Son yıllarda<br />

artık daha özenli yazılmış<br />

başvurularla karşılaşıyoruz<br />

ancakdeğerlendirme aşamasında<br />

notların çok büyük bir bölümü<br />

sonuç kısmından geldiği için,<br />

katılımcıların sonuç bölümünü<br />

doğru, gerçekçi ve etkili bir şekilde<br />

doldurmuş olmaları çok önemli.<br />

96 <strong>MediaCat</strong>

YARATICILIK<br />

Söyleşi<br />

Daha yeni<br />

başlıyoruz<br />

Ümit Taşlı<br />

WUNDERMAN THOMPSON TÜRKIYE<br />

KREATIF DIREKTÖRÜ<br />

Ender Buruk<br />

WUNDERMAN THOMPSON TÜRKIYE<br />

GENEL MÜDÜRÜ<br />

Wunderman Thompson,<br />

birleşmenin hemen ardından<br />

girdiği pandemi döneminde<br />

güçlü bir başlangıç yapmıştı.<br />

Ancak yaratıcılık ve datanın<br />

girdiği kuvvetli etkileşimin<br />

sağladıkları, ajansa her<br />

defasında “daha büyük<br />

düşünme” şansı tanıyor.<br />

u TUĞBA ÖZÖĞRETMEN<br />

98 <strong>MediaCat</strong>

Wunderman Thompson Cat<br />

Report’ta 20 sıra birden yükselmiş,<br />

Yılın Çıkış Yapan Ajansı<br />

olmuştu. Uncancelled Cup, Bepanthol<br />

işleri, Yumoş deterjan<br />

için yapılan kampanya… Hepsinde<br />

de gelenekselin dışında<br />

bir bakış hâkim. Bu bakış açısının<br />

ardında neler var?<br />

Ender Buruk: Kariyerime P&G’nin<br />

pazarlama departmanında başladığım<br />

yıllarda, hedefleme dediğimizde<br />

sadece sosyo-demografik grupları<br />

düşünürdük. O zaman hayatımız ne<br />

kadar basitmiş. Bugün baktığınızda<br />

segmentler büyük oranda bölündü ve<br />

son derece detaylı mikro segmentler<br />

ortaya çıkmaya başladı. Mecralar ve<br />

multi-channel iletişimler arttı. Tüm bunların<br />

üzerine Covid gelince iş yapış biçimleri,<br />

reklam ve iletişim de çok değişti.<br />

Böyle bir dünyada birkaç şey gerekiyor.<br />

Bunlardan ilki mikro segmentlere<br />

ve mecralara hâkim olmak. İletişim<br />

kanallarının kullanımı çok hızlı şekilde<br />

dijitale kayıyor. Günümüz ajanslarının<br />

bu değişime cevap verebilmesi ve yaratıcı<br />

işlerini, tüm bunları düşünerek hazırlaması<br />

lazım. WPP’nin Wunderman<br />

Thompson’ı oluşturma amacı da bu<br />

aslında. Müşterilerimizle konuşurken<br />

ve geniş kapsamlı düşünürken, tüm bu<br />

değişimi ince ayrıntılarıyla düşünebilen<br />

bir ajans olarak ortaya çıkıyoruz.<br />

Ümit Taşlı: Bu birleşmenin ardından<br />

hızlı bir şekilde yaratıcı tarafımızı<br />

göstermemiz gerekiyordu. O sırada<br />

pandemi başladı. Elimizde datayı ve<br />

CRM’i bize enteresan biçimde verebilen<br />

bir yapı olunca, bunu yaratıcılığa<br />

nasıl dökebileceğimizi konuşmaya başladık.<br />

Örneğin, Uncancelled Cup gibi<br />

bir işi yapmak için normalde birkaç yıl<br />

beklersiniz çünkü altyapısını nasıl kuracağınızı<br />

bilemezsiniz. Tam da burada<br />

Wunderman-Thompson birleşmesi<br />

devreye girdi. Havuzumuzdaki tüm<br />

yeteneklerden faydalanmaya başladık.<br />

Yıllardır yeni medya işleri yapıyorduk<br />

ama bu birleşme benim için de çok deneyimsel<br />

oldu. Çünkü datayı alıp fikir<br />

haline getirme işi çok heyecan verici.<br />

Bu durum ekip için de besleyici<br />

olsa gerek. Kendi ajansının,<br />

“Acaba böyle bir şey yapmak<br />

mümkün mü?” sorgulamasına<br />

X<br />

ENDER BURUK:<br />

Bizim bir işin olup<br />

olmadığına karar<br />

vermemiz için ilk<br />

adımda yaratıcı<br />

cesaret var. İkincisi<br />

ise müşterinin işine<br />

ne kadar katkısı<br />

olduğundan geçiyor.<br />

Bepanthol, adidas,<br />

Yumoş, Fener ve<br />

Beşiktaş işlerine<br />

baktığınız zaman,<br />

bunlarda cesaret<br />

muhakkak var ama<br />

ödüllere yansımayan<br />

şekilde, müşterinin<br />

işlerini ne kadar<br />

büyüttüklerini de<br />

biliyoruz.<br />

yanıt verebilecek güce sahip<br />

olduğunu görmek, bir sonraki<br />

fikri bulurken de ona daha büyük<br />

düşünme kozu ve cesareti<br />

veriyor.<br />

EB: Bu söylediğiniz çok doğru. İletişim<br />

her zaman, ilgili müşteri segmentine<br />

hitap eden güçlü fikirleri bulup<br />

bunları hayata geçirmekten geçiyor.<br />

Bu, bizim ve birçok kreatif ajansın da<br />

yapabildiğimiz bir şey. Ancak bu cesur<br />

fikirleri günümüzün hedeflemeleri ve<br />

teknolojileriyle hayata geçirme kısmı<br />

zor oluyor. Bunun tersi de söz konusu.<br />

Birçok ajans var ki, teknoloji tarafında<br />

çok güçlüler ama yaratıcılıkları zayıf.<br />

Piyasaya baktığınızda, yanına iki datacı<br />

ve teknolojici alan yaratıcı ajanslar<br />

için de, böyle bir modelin çalışmadığını<br />

görüyoruz. Biz ise hem sağ hem de sol<br />

beyniz diyoruz.<br />

ÜT: Birçok genç yetenek var, uçuk fikirler<br />

de bulunabiliyor ama Türkiye<br />

olarak sıkıntımız, bunları hayata geçirebilmek.<br />

Son iki yıla baktığımda, istediğimiz<br />

her şeyi hayata geçirebildik.<br />

Geçenlerde ajansın global konseyine<br />

katıldık. Fikirlerimizi duyduklarında,<br />

“Bunu nasıl hayata geçiririz?” demiyorlar,<br />

“Sana nasıl yardımcı olabiliriz?”<br />

diyorlar. Bu çok değerli bir şey. O<br />

yüzden Wunderman Thompson olarak<br />

daha yeni başlıyoruz diyebilirim.<br />

Konuştuğumuz değişimlerden<br />

hareketle, size “bu iş oldu” dedirten<br />

kriterler nasıl dönüştü?<br />

ÜT: Aslında hiçbir zaman “bu iş oldu”<br />

dememek lazım, her zaman bir adım<br />

ötesi var. Ama olduğunu kalpten hissetmek<br />

gerekiyor. Biz kapalı bir kutuda<br />

yaşamıyoruz, insanlara hitap ediyoruz.<br />

O yüzden onların dönüşlerine göre karar<br />

vermek gerekiyor buna. Yaptığın<br />

işin yaratıcı ödül tarafında karşılığı<br />

oluyorsa ve Effie’de de marka sonuçlarına<br />

yansıyorsa, doğru işi yapmanın<br />

zevkini yaşıyorsun.<br />

EB: Wunderman Thompson burada iki<br />

şeye bakıyor. Bizim bir işin olup olmadığına<br />

karar vermemiz için ilk adımda<br />

yaratıcı cesaret var. İkincisi ise müşterinin<br />

işine ne kadar katkısı olduğundan<br />

geçiyor. Biz ajans olarak da bu kafadayız.<br />

Bepanthol, adidas, Yumoş, Fener<br />

ve Beşiktaş işlerine baktığınız zaman,<br />

bunlarda cesaret muhakkak var ama<br />

ödüllere yansımayan şekilde, müşterinin<br />

işlerini ne kadar büyüttüğünü de<br />

biliyoruz.<br />

O halde “etkili yaratıcılık” kavramını<br />

biraz daha irdeleyelim.<br />

Neden bu kavram bu kadar<br />

gündemimizde?<br />

ÜT: Sektör sadece reklam yapmaktan<br />

ziyade, sorunlara çözüm bulmaya<br />

başladı. Reklamla her şey değişir mi<br />

diye sorarsanız, değişemeyebilir ama<br />

deniyoruz. Denemekten de vazgeçmeyeceğiz.<br />

Markalar gitmek istedikleri<br />

yöne doğru, televizyonda da bir tavır<br />

koymaya başladılar. Bunun olumlu<br />

ve olumsuz tarafları var. Televizyona<br />

baktığınızda, bu işin reklamlardaki eğlencesi<br />

biraz kaçmaya başladı. Televizyonda<br />

sürekli karamsarlık gösterirsek,<br />

insanları daha fazla karamsarlığa sürükleyebiliriz.<br />

Öte yandan proje kısmı<br />

farklı, daha derinlikli. Engelli bir vatandaşa<br />

inovasyon fikri bulmak artık<br />

markanın değil, ajansın işi oldu. Artık<br />

yaralara merhem olmaya çalışıyoruz<br />

ki etkili yaratıcılık kavramı da buralara<br />

kaymaya başladı.<br />

Biz kampanya sunarken, sonunda da<br />

360 fikirler sunuyoruz. Ve baktığınızda<br />

çok ödüllü işler, o 360’taki küçük kareler.<br />

Zaten bunu fark edip alan markalar<br />

yolunda ilerliyor. Ancak bu şekilde uçtan<br />

uca etkili bir yaratıcılık ortaya çıkabiliyor.<br />

Ender Bey marka tarafından<br />

ajans tarafına geçmiş biri olarak<br />

“etki” meselesini nasıl değerlendiriyorsunuz?<br />

Bu taraf<br />

değişiminin size kazandırdığı<br />

bir bakış açısı farklılığı oldu<br />

mu?<br />

EB: Bizim derdimiz iletişim yapmak<br />

değil, müşteri sorununu çözmek. Bunu<br />

doğru yapabilmek için markanın iş<br />

stratejisine çok hâkim olmak lazım.<br />

Aksi halde yaptığınız iletişimle, umduğunuz<br />

etkiyi yaratmanız zor oluyor. Bu<br />

şekilde belki sadece hakkında çok konuşulan<br />

bir iş yapabilirsiniz.<br />

Ben masanın diğer tarafında çok vakit<br />

geçirdiğim için, müşterinin işle ilgili<br />

strateji ve planlarını iyi anlayabiliyorum<br />

hatta müşteriyi challenge edebiliyorum.<br />

Daha sonra bunu süzüp bir strateji<br />

haline getirdiğinizde yaratıcı işlere<br />

çevirmek de çok daha kolay oluyor. ■<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 99

YARATICILIK<br />

Yorum<br />

Bay K. Pandora’nın<br />

Kutusu diyarında!<br />

SAİT AYTEMUR<br />

Reklamcı, Yazar<br />

ay K.’nın ATM olarak bildiği<br />

cihaz meğerse Pando-<br />

B<br />

ra’nın Kutusu’ymuş. Bankasının<br />

kendisine verdiği<br />

kart meğerse Pandora’nın Kutusu’nun<br />

anahtarıymış. Kartı bilişim çağının Al<br />

Capone’ları tarafından kopyalanıp hesabı<br />

havalelerle ve doğrudan çekilerek<br />

talan edilince, Bay K.’nın Pandora’nın<br />

Kutusu ile imtihanı başladı. Bay K.<br />

hesabı havale yoluyla talan edilmekle<br />

kalmadı; hiç tanımadığı, görmediği,<br />

duymadığı insanlar tarafından çeşitli<br />

savcılıklara şikâyet edildi. O savcılıklar<br />

da hiç tereddüt etmeden Bay K.’yı<br />

polis sorgusuna davet ettiler. Artık Bay<br />

K. için yeni bir hayat başlamıştı; artık o<br />

Pandora’nın Kutusu’nun içindeydi.<br />

POLİS SORGUSU<br />

Bay K.’nın ilk polis sorgusu “mağdur”<br />

sıfatıyla yapıldı. Fakat hemen sonrasında<br />

“şüpheli” sıfatına terfi edildi. Son<br />

derece iyi niyetli polisler, görevleri gereği<br />

Bay K.’yı sorguya davet ettiler. Bay<br />

K. şikâyet edenleri hiç tanımadığını,<br />

sadece bankasının ATM’sinden para<br />

çektiğini ifade etti. Sonrası Pandora’nın<br />

Kutusu’ydu! Bay K. sert tartışmalar ve<br />

uğraşlar sonucu bankasından alabildiği<br />

açıklama mektubuyla birlikte polis<br />

merkezlerini ziyaret etmeye başladı.<br />

Açıklama mektubu Bay K.’nın bankanın<br />

müşterisi olduğunu, ATM’den para çekerken<br />

kartının kopyalandığını ve maddi<br />

mağduriyetinin banka tarafından<br />

giderildiği anlatılıyordu. Bay K. aslında<br />

olacakları öngörmüş ve bankasını ikaz<br />

etmişti. Belki mesleki deformasyon gereği<br />

düşüncelerini frenleyemiyordu.<br />

•İster kamu ister devlet tüm kurumlar<br />

insan odaklı olsaydı.<br />

•Yapay zekâ kadar akıl hâkim olsaydı<br />

süreçlere.<br />

S<br />

Artık Bay K. için<br />

yeni bir hayat<br />

başlamıştı; o<br />

artık Pandora’nın<br />

Kutusu’nun<br />

içindeydi...<br />

Pandora’nın Kutusu’nun<br />

yaratacağı ortam kaçınılmaz<br />

olarak totaliter<br />

olacaktı. Bay K.’nın bir<br />

sabah böcek olarak<br />

uyanacağı totaliter yapı.<br />

Bu işe Gregor Samsa ne<br />

derdi? Daha önemlisi<br />

Kafka ne derdi?<br />

•Teknoloji kadar güven duygusuna<br />

önem ve ihtimam gösterilseydi.<br />

•Adaletin sloganı “gerçek insanlar<br />

gerçek adalet” olsaydı.<br />

•Bankaların sloganı “gerçek müşteri<br />

gerçek bankacı” olsaydı.<br />

•Liderler vizyonlarını çalışanların<br />

benimsemeleri için uğraşsalardı.<br />

•Krizler ortaya çıktığında organizasyonların<br />

farklı kademeleri ve<br />

uzman bölümleri zamanında devreye<br />

girseydi.<br />

•İmaj denilen kavramın, hayatın<br />

gerçeklerinin müşterinin beynindeki<br />

izdüşümü olduğu anlaşılabilseydi.<br />

•Liderler yolculuk yapacakları yoldaşlarını<br />

liyakat esasına göre seç-<br />

selerdi; tarikat, cemaat veya kulüp<br />

esasına göre değil.<br />

•Liderler en iyi olmayı bir onur meselesi<br />

olarak görselerdi; sadece bir<br />

iddia veya zihinleri eğlendirerek<br />

baştan çıkarma aracı olarak değil.<br />

•Bütün bunlar köşedeki dükkân<br />

için de geçerliydi; ormanları yanan,<br />

dere yataklarına inşaatlar yapıldığı<br />

için sellerde boğulanların katlandığı,<br />

salgında ölenlerin bitmediği<br />

ülkeler için de.<br />

•Ve her sorunu fırsata çevirecek<br />

olan, samimiyet ve doğru iletişimdi.<br />

•Doğru iletişimin olabilmesi doğru<br />

medya olmasına bağlıydı; yani gerçeklerle<br />

bağını koparmamış bağımsız<br />

medya.<br />

100 <strong>MediaCat</strong>

PARADİGMA DEĞİŞİKLİĞİ<br />

Bay K. bir yandan bu konularda geçmişte<br />

yazıp çizdiklerini hatırlarken<br />

(Acaba suya mı yazdım?), bir yandan<br />

da bunların olabilmesi için bir paradigma<br />

değişikliği gerekiyor diye düşündü.<br />

Yani odak noktasına insanı ve<br />

insan onurunu koymak gerekiyordu.<br />

İnsanın güvenini sağlamak ve güvenini<br />

kazanmak. Örneğin, bir savcı için öncelik<br />

“insanların lekelenmeme hakkını<br />

gözetmek” olmalıydı. Bir banka içinse<br />

en kutsal misyon, müşterinin güvenini<br />

kazanmak olmalıydı. Bunlar otomasyonla<br />

veya otomatik prosedürlerle<br />

sağlanamazdı. Otomasyon anlayış ve<br />

paradigma, hayatı Pandora’nın Kutusu<br />

yapardı. Bu kutunun yaratacağı ortam<br />

da kaçınılmaz olarak totaliter olacaktı.<br />

Bay K.’nın bir sabah böcek olarak uyanacağı<br />

totaliter yapı.<br />

Bu işe Gregor Samsa ne derdi?<br />

Daha da önemlisi Kafka ne derdi?<br />

Ve Bay K.’nın böcek olarak uyanmaması<br />

için neler yapılabilirdi?<br />

Bankası müşterilerini kesimlere ayırırken<br />

bunu sözde değil özde yapabilirdi.<br />

Örneğin, bazı özel güvenlik önlemleri<br />

alabilirdi. Müşterisini ATM güvenliği<br />

konusunda ikaz edebilirdi. En azından<br />

ATM’leri ana caddeye bakan, aydınlık<br />

cephelere koyardı. Kart kopyalandıktan<br />

sonra Bay K.’nın öngörülerini dikkate<br />

alıp hukuki önlemler alabilirdi. Havale<br />

işlemlerinden başka birileri olumsuz<br />

etkilendiyse bu şahısların mağduriyetlerini<br />

giderebilirdi. Ve Bay K.’ya olup bitenleri<br />

şeffaf biçimde anlatabilirdi. Bay<br />

K. hâlâ neden savcılıklara şikâyet edildiğini<br />

anlayamamıştı. O sadece kartıyla<br />

ATM’den para çekmişti.<br />

Nihayet bankası gerilimler ve gelişmeler<br />

sonrasında bir avukat görevlendirdi<br />

Bay K. için; ancak bu konuda da<br />

epey iniş çıkıştan, iletişim sorunlarından<br />

sonra bir yere gelindi.<br />

Bay K. sokaklarda yürürken sağından<br />

solundan maskesiz bir insan seli<br />

akıyordu. Gerçek akıl AWOL olmuştu;<br />

kaçaktı. İnsanlar çağın en büyük salgınının<br />

ortasında maskesiz birbirlerinin<br />

burnunun içindeydi. Bay K. çareyi bir<br />

kafeye girmekte buldu. Orada da birisi<br />

eşikte dikilip sigara dumanını Bay<br />

K.’nın yüzüne üfledi. O semtte ayakta<br />

kalan sayılı düzgün kafelerden birinin<br />

sahibi “Bankamızın sistemi çöktü, birkaç<br />

gündür işlem yapamıyoruz, felç olduk”<br />

dedi.<br />

Bay K. acı acı gülümsedi… ■<br />

d<br />

Bir banka için en<br />

kutsal misyon,<br />

müşterinin<br />

güvenini kazanmak<br />

olmalıydı. Bunlar<br />

otomasyonla<br />

veya otomatik<br />

prosedürlerle<br />

sağlanamazdı.<br />

Otomasyon anlayış<br />

ve paradigma,<br />

hayatı Pandora’nın<br />

Kutusu yapardı.<br />

Dipnot: Bu hikâyenin gerçekle hiç ilgisi yok;<br />

hepsi hayalden ibaret. Bay K. kahvesini<br />

yudumlarken daha derin hayallere daldı ve<br />

“Ben bir holding olsam” dedi içinden. “Yenilenebilir<br />

enerji sektörüne girerim. Üstelik<br />

Ar-Ge, tasarım, üretim, KOBİ ve bireysel<br />

finansman, üniversite ayaklarıyla kendimi<br />

dönüştürürüm. Dünyada yenilenebilir enerji<br />

alanında bir numara olmayı hedeflerim.<br />

İklim değişikliğinden kaynaklanan felaketlere<br />

Don Kişot gibi meydan okurum.” Bay<br />

K. halüsinasyon gördüğünü düşündü. Zaten<br />

şizofrenler bu dünyanın ikiyüzlülüğüne<br />

dayanamayan insanlardır. Normal denilen<br />

insanlar ise dayanırlar hatta bu dünya<br />

yaşanabilecek dünyaların en iyisi derler.<br />

Bay K. bilgisayarının kayıt tuşuna bastı.<br />

Sonra da kapattı. Karşı kaldırımda duran<br />

Kafka olabilir miydi?<br />

<strong>Ekim</strong> <strong>2021</strong> 101

YARATICILIK<br />

Ad*Watch<br />

İyilik yapan markalar<br />

Vodafone #BirlikteMümkün’ü diğer birçok sosyal sorumluluk<br />

kampanyasından ayıran en önemli nokta, Bager’in sahici ve<br />

dokunaklı hikâyesi. Doğru ünlü kullanımı, başarıyı sağlayan bir<br />

diğer önemli faktör. Üstelik reklam toplumdaki engelli bireylere<br />

dikkat çekmekle kalmıyor, hayal kuran herkese hitap ederek<br />

“katlanan” bir duygusal etki yaratıyor.<br />

HATIRLANMA SKORU<br />

TRENDYOL<br />

ONLINE ALIŞVERİŞ<br />

KAMPANYA BAZINDA<br />

BEĞENİ SKORU<br />

TRENDYOL<br />

ONLINE<br />

ALIŞVERİŞ<br />

GETİR.COM<br />

GENEL<br />

%49,9<br />

%62,5<br />

GETİR.COM<br />

GENEL<br />

%6,3 %2,7<br />

ARAŞTIRMA ÖRNEKLEMİNİN<br />

SES DAĞILIMI<br />

AB %13<br />

C1C2 %57<br />

KAMPANYA BAZINDA<br />

WOMM SKORU<br />

D %29<br />

TRENDYOL<br />

ONLINE ALIŞVERİŞ<br />

%26,8<br />

GETİR.COM<br />

GENEL<br />

%27,8<br />

AKLA, KALBE, RUHA DOKUNMAK<br />

Tarih aralığı:<br />

2-29 Ağustos <strong>2021</strong><br />

Özge Sönmez<br />

Ipsos / Research Director<br />

Ağustos ayıyla birlikte,<br />

diğer sektörlerdeki durağanlığa<br />

rağmen, içecek<br />

ve telekomünikasyonun<br />

reklam hatırlanma trendindeki iyileşme<br />

belirgin hale geldi. Sezonsallığın da etkisiyle,<br />

içecek sektöründe bu trendin dinamosunun<br />

Fuse Tea ve Lipton Ice Tea reklamları<br />

olduğunu söyleyebiliriz.<br />

Telekomünikasyon reklamlarında<br />

ise dikkat çekici hatırlanma artışı tek<br />

başına Vodafone #BirlikteMümkün<br />

kampanyasına atfedilebilir. Sektörün<br />

son iki yıldaki en düşük GRP yatırımına<br />

rağmen, sektörel reklam hatırlanmanın<br />

en yüksek seviyede gerçekleştiğini atlamayalım.<br />

Bu da reklamın başarılı bir<br />

yaratıcı tarz uygulamasına iyi bir örnek<br />

olduğuna işaret ediyor.<br />

Vodafone, yeni teknolojisini bir sosyal<br />

sorumluluk projesi üzerinden duyurup,<br />

sosyal sorumluluğuysa gerçek bir hikâyeyle<br />

izleyiciye aktararak akıllara, kalplere<br />

ve ruhlara dokunan bir reklam filmiyle<br />

izleyicinin dikkatini çekiyor.<br />

Son yıllarda, iklim krizi ve pandemi<br />

gibi küresel koşulların yükselttiği toplumsal<br />

bilinç sonucunda “iyilik yapan<br />

markalar” tüketici sadakatini sağlamada<br />

bir adım öne çıkıyor. Marka amacı ve değerlerini<br />

anlatırken doğru kreatifle doğru<br />

notalara basan reklamlar kısa zamanda<br />

tüketicinin zihninde sempatik bir yer<br />

edindiği gibi, güçlü marka-tüketici ilişkisine<br />

de zemin oluşturuyor.<br />

102 <strong>MediaCat</strong>

YARATICILIK<br />

Felis Kampanyalar<br />

İŞTE BENİM MAXIMUM’UM – Maximum Kart<br />

REKLAMVEREN: Türkiye İş Bankası<br />

STRATEJI DIREKTÖRÜ: Selin Aktaş<br />

REKLAM AJANSI: PUB1924<br />

STRATEJI: Asena Çelik<br />

CCO: Ayşe Aydın<br />

PRODÜKSIYON LIDERI: Arzu Köksal<br />

YÖNETICI KREATIF DIREKTÖR: Mehmet Güney<br />

PRODÜKSIYON EKIBI: Eren Bakırcı, Ayten Güneş, Özlem Uzun<br />

AJANS LIDERI: Ezgi Ataseven<br />

İÇERIK LIDERI: Ergün Erdem<br />

KREATIF DIREKTÖR: Can Yıldız<br />

SOSYAL MEDYA EKIBI: İpek Başbuğ, Servil Emre, Selin Akbay,<br />

KREATIF GRUP DIREKTÖRÜ: Cüneyt Özalp<br />

Selen Özay<br />

DIJITAL KREATIF GRUP DIREKTÖRÜ: Serhat Varan<br />

ATÖLYE: MEHMET Hasılcıoğulları<br />

KREATIF EKIP: Emirhan Dilege, Hasan Çalışkan,<br />

REDAKTÖR: Çağrı Sığırcı<br />

Cemre Pekşen, Asya Aydın, Kardelen Fulya Okumuş<br />

YÖNETMEN: Can Pehlivanlı<br />

MÜŞTERI İLIŞKILERI EKIBI: Çiğdem Uyar, Gamze Kaplan, Sıla PRODÜKSIYON ŞIRKETI: Norr Film<br />

Menteşoğlu<br />

MÜZIK ŞIRKETI: 3K1A<br />

DEDİM OLABİLİR – Elidor<br />

REKLAMVEREN: Unilever<br />

REKLAMVEREN YETKILILERI: Alper Eroğlu, Gizem Erbaş,<br />

Kerem Diramca, Ahmet Adıyaman, Ebru Seyhan<br />

REKLAM AJANSI: Medina Turgul DDB<br />

YÖNETICI KREATIF DIREKTÖR: Ertuğ Tuğalan<br />

KREATIF GRUP LIDERI: Fatih Yılmaz<br />

KREATIF EKIP: Cem Erguvan, Özberk Baz, Seray Samancı,<br />

Gözde Bayraktar, Hande Matban<br />

YÖNETICI STRATEJI DIREKTÖRÜ: Berkant Avcı<br />

STRATEJIST: Beste Atasoy<br />

MÜŞTERI DIREKTÖRÜ: Azize Civanbay<br />

MÜŞTERI EKIBI: Dilge Yıldırım, Viket Rodrig, Ezgi Bitmiş<br />

AJANS PRODÜKTÖRLERI: Gülengül Soytürk, Ümit Bak,<br />

Can Taşkın<br />

YÖNETMEN: Sedat Dündar, Umut Dizdar<br />

PRODÜKSIYON AJANSI: Yapar İstanbul<br />

PR AJANSI: Sobraz<br />

MEDYA AJANSI: Mindshare<br />

ÜNLÜ YÖNETIM AJANSI: Portal Rights Management<br />

BAŞKALAŞMAYA HAZIR MISINIZ? – DeFacto<br />

REKLAMVEREN: DeFacto<br />

KREATIF GRUP LIDERI: Tuğkan Cabbar<br />

REKLAMVEREN YETKILISI: Handem Çelenkler<br />

KREATIF EKIP: Sinem Kaya, Tuğçe Erdönmez, Can Çakmakçı<br />

REKLAMVEREN TEMSILCILERI: Valya Allovi, Tuğba Ansen,<br />

STRATEJI DIREKTÖRÜ: Eren Alphan<br />

Elif Çiçek<br />

MARKA DIREKTÖRÜ: Melis Erduran<br />

REKLAM AJANSI: 4129Grey<br />

AJANS PRODÜKSIYON EKIBI: Gülşah Batıbeki, Kasım Bektaş<br />

CEO: Alemşah Öztürk<br />

PRODÜKSIYON ŞIRKETI: Norr Production<br />

GENEL MÜDÜR YARDIMCISI: Leslie Krespin<br />

YÖNETMEN: Ali Demirel<br />

GRUP YÖNETICI KREATIF DIREKTÖRÜ: Sami Basut<br />

MÜZIK: Rahman Altın<br />

TASARIM DIREKTÖRÜ: Koray Doyran<br />

FOTOĞRAF: Burcu Karademir<br />

SİZ HEPİNİZ, ARZUM ROBOTEK – Arzum<br />

REKLAMVEREN: Arzum<br />

REKLAMVEREN YETKILILERI: Mehtap Yıldız, Özlem Zülal,<br />

Neslihan Demir, Ayşe Savran, Mahir Sümen,<br />

Gökhan Kapıcı, Eda Özgül, Buket Onaran<br />

REKLAM AJANSI: TBWA\Istanbul<br />

CCO: İlkay Gürpınar<br />

YÖNETICI KREATIF DIREKTÖR: Volkan Karakaşoğlu<br />

GENEL MÜDÜR YARDIMCISI: Tuğyan Çelik<br />

KREATIF DIREKTÖRLER: Mesut Koçarslan, Serdar Güngör<br />

KREATIF EKIP: Sungun Çalışkan, Selin Saygın<br />

MARKA EKIBI: Ender Orfanlı, Çağla Yalçınkaya,<br />

Selcen Kurtuldu, Ayşe Hocaoğlu<br />

SOSYAL MEDYA EKIBI: Berivan Akmanoğlu, Seçil Özener<br />

CSO: Toygun Yılmazer<br />

STRATEJIK PLANLAMA EKIBI: Özgün Özkalay,<br />

Yunuscan Hısımcıl, Başak Runa<br />

PRODÜKSIYON EKIBI: Neslihan Gücüm, Efe Koçdağ<br />

PRODÜKSIYON ŞIRKETI: Shortcut<br />

YÖNETMEN: İsmet Kurtuluş<br />

MÜZIK: Onur Cumalıoğlu<br />

104 <strong>MediaCat</strong>

Curious Felis için<br />

son başvuru tarihi 5 <strong>Ekim</strong>!<br />

Yepyeni bir yarışma, yepyeni ödüller, yepyeni sevinçler…<br />

Etkisi kanıtlanmış kampanyaların ardındaki stratejileri ve stratejistleri<br />

ödüllendiren yarışma Curious Felis’e başvurular sona ermek üzere.<br />

Toplam 6 kategoride dağıtılacak Curious Felis Ödülleri sizi bekliyor.<br />

Kategori #1: İçgörü ile Heyecanlandıranlar<br />

Kategori #2: Ezber Bozanlar<br />

Kategori #3: Markayı Yeniden Konumlandıranlar<br />

Kategori #4: Markayı Sıfırdan Yazanlar<br />

Kategori #5: Marka Amacı ile Harekete Geçirenler<br />

Kategori #6: Global Düşünenler<br />

Ayrıntılı bilgi ve başvuru için:<br />

curious.felisodulleri.com<br />

curiousfelis@kapital.com.tr #curiousfelis

YARATICILIK<br />

60 YILDIR MUTLULUKLA – ETİ<br />

REKLAMVEREN: ETİ<br />

REKLAMVEREN YETKILILERI: Alper Yoldaş, Ebru Özgökalp Türker,<br />

Hazal Duygu Akın<br />

REKLAM AJANSI: Güzel Sanatlar<br />

KREATIF DIREKTÖR: Emrah Kural<br />

YARATICI EKIP: Emre Demirtaş, Mertcan Karpınar,<br />

Kemal Hayit, İlker Salcan<br />

STRATEJI: Ronin<br />

MÜŞTERI İLIŞKILERI: Gözde Şengüler, Ceysun Giritli,<br />

Sıla Gözüm, Cemre Arıkan, Ezgi Karakuş<br />

AJANS PRODÜKTÖRLERI: Melis Bircan, Beray Sarı, İdil Yalçınöz<br />

PRODÜKSIYON ŞIRKETI: Kala Film<br />

YÖNETMEN: Turgut Akaçık<br />

MEDYA PLANLAMA / SATINALMA: Mg Media<br />

YENİDEN HAYAT – meyhanedeyiz.biz<br />

REKLAMVEREN: meyhanedeyiz.biz<br />

REKLAMVEREN YETKILILERI: Dumrul Sabuncu<br />

REKLAM AJANSI: Brand The Bliss<br />

KREATIF STRATEJIST: Erhan Güven<br />

KREATIF EKIP: Ceren Öz, Koray Cengiz, Bedrettin Bayaslan<br />

MÜŞTERI İLIŞKILERI: Esra Mutlu, Caner Selçuk<br />

PRODÜKSIYON ŞIRKETI: Depo Film<br />

YÖNETMEN: Umut Aral<br />

SESLENDIRME: Fatma Turgut<br />

KOREOGRAFI: Ömer Yeşilbaş<br />

UYARLAMA MÜZIK: Jingle Jungle<br />

UYARLAMA SÖZ: Erhan Güven<br />

ORIJINAL MÜZIK: “I Will Survive” Söz-Beste: Dino Fekaris,<br />

Frederick J. Perren / Universal Music Publishing Turkey<br />

ORIJINAL SÖZ: “Bambaşka Biri” Söz: Fikret Şeneş (Ossi<br />

Müzik)<br />

GÖRMEYE DEĞER NE ÇOK RENK VAR – Arçelik<br />

REKLAMVEREN: Arçelik<br />

REKLAMVEREN TEMSILCILERI: Mehmet Tüfekçi, Pınar Gedik,<br />

Özdem İkizer Yüken, Sevinçnaz Erol<br />

REKLAM AJANSI: Havas İstanbul<br />

CCO: Ergin Binyıldız<br />

YÖNETICI KREATIF DIREKTÖR: Volkan Dalkılıç<br />

KREATIF EKIP: Mustafa Gülsen, Eray Hökelek, Burak Gürses,<br />

Eren Altuniş, Güney Taşcıoğlu, Rana Duran,<br />

Hasan Yıldırım, Barış Köprülü<br />

STRATEJI: Canan Pehlivanoğlu, Ersan Avcı, Emir Baykut<br />

MÜŞTERI İLIŞKILERI EKIBI: Berk Yılmaz, Birol Ecevit, Yiğit Uysal,<br />

Ecenur Karaarslan, Beril Ermeral, Erkin Yüksel<br />

AJANS PRODÜKTÖRLERI: Sıla Salgın, Uğur Egemen İres,<br />

İdil Yalçınöz<br />

PRODÜKSIYON ŞIRKETI: Gogo Project<br />

YÖNETMEN: Cem Adıyaman<br />

MÜZIK YAPIM: Mert Tünay<br />

POST PRODÜKSIYON: Tonic Effects<br />

HAYAT SANA FESTİVAL – COLIN’S<br />

REKLAMVEREN: COLIN’S<br />

REKLAMVEREN TEMSILCILERI: Önder Ön, Mustafa Ceylan<br />

Aksak, Anıl Güneş, Enginalp Erkısa,<br />

Melike Erhan, Fatih Köse<br />

MARKA DANIŞMANI: Hakan Senbir<br />

REKLAM AJANSI: KARPAT Independent Advertising Agency<br />

KREATIF AJANS BAŞKANI: Karpat Polat<br />

GENEL MÜDÜR: Melda Tarlan<br />

KREATIF DIREKTÖR: Oktar Akın, Tolga Akyüz<br />

KREATIF EKIP: Aydın Gürer, Gülhan Kaçar, Ferhat Çelik<br />

MÜŞTERI DIREKTÖRÜ: Ayşegül Dinç<br />

MÜŞTERI TEMSILCISI: Dicle Doğan<br />

PRODÜKSIYON ŞIRKETI: PANDA<br />

YÖNETMEN: Kemixiz<br />

FOTOĞRAF: FABRİKA / Jiyan Kızılboğa<br />

106 <strong>MediaCat</strong>

YARATICILIK<br />

#ofotoğrafınhikâyesi<br />

BOB’un arşivinden<br />

Uğurcan Ataoğlu<br />

ALAMETİFARİKA KURUCU ORTAK, TASARIM DİREKTÖRÜ<br />

Sektörün geçmişe açılan kapısı<br />

#ofotoğrafınhikâyesi’nde bu ay Uğurcan<br />

Ataoğlu’nun hatıralarına davetlisiniz.<br />

Ataoğlu’nun 1996-2020 yıllarında çekilmiş<br />

fotoğraflarından oluşan nadide seçki,<br />

sonbaharın soğuğunu tanıdık simalar ve<br />

eskimeyen dostluklarla ısıtıyor.<br />

Y&R Reklamevi döneminde, bir Kristal Elma<br />

töreninde. Serdar Erener ve Gülin Üstün.<br />

Alametifarika art direktörleriyle Londra’daki bir<br />

tasarım festivaline gidebildiğimiz yıllarda. Hüseyin<br />

Sandık, Handan Tepe, Taner Ardalı, Gizem Hız,<br />

Arkın Kahyaoğlu, Kenan Ünsal.<br />

Hazır Kart kampanyasının ilk setinde. Rebekka<br />

Haas, Sıla Sayın, Arzu Ünal, Sinan Çetin, Mine<br />

Alpar, Serdar Erener, Nil Karaibrahimgil.<br />

Cola Turka çekimleri için New York’ta. Sinan Çetin<br />

ve Serdar Erener.<br />

Ender Merter’in Reklamarkası programında,<br />

yönetim kuruluna girdiğim Orduspor formasıyla.<br />

Nesteren Davutoğlu ve Faruk Bil.<br />

Kristal Elma töreninde. Serdar Erener ve Fahir<br />

Atakoğlu.<br />

Alametifarika bahçe kostüm partisinde. Beste<br />

Zeybel ve Kenan Ünsal.<br />

Süleyman Nazif Sokak’taki Reklamevi binasında.<br />

Gökhan Özgün ve Serdar Erener.<br />

Alametifarika’daki mesai arkadaşımla öğle<br />

uykusunda.<br />

108 <strong>MediaCat</strong>

www.dpodulleri.org

logo

Ürünler

Kaynaklar

Şirketler

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!