Çarçuba 2.Sayı

18
Bir başka yöntem de size öncesinde küçük bir iyilik yapmak veya size karşı bir fedakârlıkta
bulunduğunu size hissettirmektir. Fakat bu fedakârlık onlar için önemli değildir çünkü sizi birazdan
aslında istemeyeceğiniz bir duruma ikna ederek karşılığını alacaklardır. Ona karşı borçlu hissederek
‘Benim için yaptığı fedakârlık karşısında bende bu tavizi verebilirim.’ diye düşünmenizi sağlar. Ben de
geçtiğimiz günlerde böyle bir durumun içinde olduğumu fark ettim. Devlet hastanesinde diş doktoru
için randevu olmadığından dolayı önceden annemin de gittiği ve bu tanışıklık sebebiyle daha uygun
fiyata işlem yapan bir diş kliniğine gitmiştim. Birkaç kere daha gittim artık kendi aramızda da bir bağ
oluşmuştu. Daha sonra devlet hastanesinde diş randevuları açıldığında çok arada kaldığımı ve
şimdiye kadar gittiğim kliniği aldatacakmışım gibi hissettiğimi fark ettim. Dişçim indirim yaparak bana
karşı bir adım atıyordu. Benim de sanki cevap olarak ondan başka bir yere gitmemem gerekiyordu.
Buna karşılıkta bulunma ilkesi dendiğini sonradan öğrendim. Halbuki en başta o kliniğe gitmemdeki
en büyük sebep daha uygun fiyata tedavi görmekken, devlet hastanesinde ücretsiz tedavi görmeye
bile tercih edecek hale gelmiştim. Tabii aklımı ‘Daha sonra tekrar karşılaşır mıyız, ondan başkasına
gittiğimi anlar mı?’ gibi sorular da kurcalıyordu. Buradan da daha sonra karşılaşma olasılığının da etkili
olduğu çıkarımını yapabilirim.
Bir başka yöntemde kişinin dış görünüşünü istediğimiz şekilde yönlendirmektir. Çünkü
söylediğimiz sözlerle, düşüncelerimizle ve yaptığımız davranışlarla bilişsel çelişki yaşamak istemeyiz.
Bu yüzden dışarıya yansıttığımız düşünce ve davranışlarla tutarlı bir şekilde davranmaya çalışırız.
Herhangi bir denge bozucu unsur olduğunda onu hemen ortadan kaldırmak isteriz. Bu bizim otomatik
kararlar vermemizde de yardımcı olur. Eğer bir konuyla ilgili tutumumuz kesinse kararlarımızı o tutuma