Enerji Panorama Mayıs 2021

ve tedarik kesintileri
risklerini önemli ölçüde
azaltabiliriz” yorumunu
yaptı.
Tüm bunların aşılmayacak
zorluklar
olmadığını ancak hükümetlerin
iklim taahhütlerini
nasıl aksiyona
dönüştürecekleri konusunda
açık sinyaller
vermesi gerektiğini belirten
Birol, açıklamalarını
şöyle sürdürdü: Şu anda ve birlikte hareket ederek
hükümetler, fiyat oynaklığı ve tedarik sıkıntılarına yönelik
riskleri önemli ölçüde azaltabilir. Bu kırılganlıklar
dikkate alınmazsa, temiz enerji geleceğine doğru olan
küresel gelişimi yavaşlatabilir ve daha maliyetli hale
getirerek iklim değişikliğini önlemeye yönelik küresel
çabaları da sekteye uğratabilir. 21. yüzyılda enerji güvenliği
bu parametrelerden oluşuyor.
Stabil bir tedarik zinciri oluşturmak ve temiz enerji
dönüşümünün hızlanmasına destek sağlamak için politika
yapıcılara sunulan 6 temel öneri şöyle:
1. Çeşitlendirilmiş yeni arz kaynaklarına yeterli yatırımın
sağlanması.
2. Değer zinciri boyunca tüm noktalarda teknolojik
yeniliklerin teşvik edilmesi.
3. Geri dönüşümü artırılması.
4. Tedarik zinciri dayanıklılığının ve pazar şeffaflığının
artırılması.
5. Daha yüksek çevresel, sosyal ve yönetişim standartlarının
yaygınlaştırılması.
6. Üreticiler ve tüketiciler arasındaki uluslararası
işbirliğinin güçlendirilmesi.
“2040’A KADAR KRİTİK MİNERAL
İHTİYACI 6 KAT ARTACAK”
IEA’nın Dünya Enerji Görünümü serisinin bir parçası
olan özel rapor, temiz enerji teknolojileriyle çalışan
bir enerji sisteminin gereksinimlerinin fosil yakıtlarla
çalışanlardan önemli ölçüde farklı olduğunun altını
çiziyor: Tipik bir elektrikli araba, geleneksel bir arabanın
mineral girdisinin altı katı minerale ihtiyaç duyarken
kara tipi rüzgar santrali, benzer büyüklükteki
gazla çalışan bir elektrik santralinden dokuz kat daha
fazla mineral kaynağı gerektiriyor.
Rapor, enerji sektörünün kritik minerallere olan ihtiyacının
hükümetlerin emisyonları azaltmak için ne
kadar hızlı hareket ettiğine bağlı olarak 2040 yılına
kadar altı kat artabileceğini gösteriyor. Talep görünümleri
ve arz kırılganlıkları madene göre büyük ölçüde
değişiklik gösteren kritik minerallerin ticari önemi
hızla artıyor. Bugünün kömür üretiminden elde
edilen gelir, kritik minerallerden elde edilen gelirden
10 kat daha fazla. Ancak iklim kaynaklı senaryolarda,
bu pozisyonlar 2040’tan çok önce tersine dönecek.
Aynı zamanda teknolojilerin maliyetleri düştükçe,
temel bileşenlerin değerinin giderek daha önemli bir
bölümünü mineral girdileri oluşturacak. Bu durum,
genel maliyetleri potansiyel minerallerin fiyat dalgalanmalarına
karşı daha da savunmasız hale getirecek.
Karmaşık ve bazen şeffaf olmayan tedarik zincirleri,
büyük üretici ülkelerdeki fiziksel kesintiler, ticaret
kısıtlamaları veya diğer gelişmelerden kaynaklanabilecek
riskleri de artırıyor. Dünyanın farklı bölgelerinde
üretilen petrolün aksine lityum, kobalt ve bazı
nadir toprak elementlerinin yaklaşık yüzde 75’i Çin,
Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Şili başta olmak
üzere sınırlı sayıda ülkeden tedarik ediliyor.
İklime dayalı senaryolarda, elektrikli araçlar ve yenilenebilir
enerjiden üretilen elektriğin depolaması
için pillerde kullanılan mineral talebi, 2040’a kadar
en az 30 kat büyüyecek. İklim hedeflerini karşılamak
için düşük karbonlu enerji üretiminin artması,
aynı zamanda mineral talebinin de üç katına çıkması
anlamına geliyor. Kritik mineral kullanımında rüzgar
enerjisi başı çekerken, güneş enerjisi ve elektrik
ağlarının genişletilmesi de büyük miktarda bakır ve
alüminyum gibi kaynakların kullanımını gerektiriyor.
ENERJİ PANORAMA • Mayıs 2021 • 49