ÇevirWomen Mayıs Sayısı

9 Dil 1 Eser
SÖYLEŞİ .SÜMEYYE TOPAL
Her ay birbirinden farklı sektörün önemli isimleri,
ünlü çevirmenlerimiz ve ilgili bölümlerden
mezun arkadaşlarımız ile sizlerle bir arada
olacağımız köşemizin bu ayki konuğu dokuz dil
bilen, Beyaz Show’un tercümanı Eser Tözüm
bizlerleydi. Gerçekleştirmiş olduğumuz bu
söyleşide kendisinin dil yolculuğundan ve bu
yolda nasıl bir yol izlediğine, eğitim hayatına
ve sektöre dair birçok konudan bahsettik. Eser
Hanım’a bizlerle bu güzel ve içten söyleşiyi
gerçekleştirdiği için çok teşekkür ediyor ve kendisine
başarılar diliyoruz. Dilersiniz söyleşimize
daha fazla sizleri bekletmeden geçelim.
KİMDİR?
21 Kasım 1979 İstanbul’da doğan,
eğitim hayatını ailesiyle birlikte Amsterdam’da
geçirmiş olan Eser Tözüm ulusal ve uluslararası
platformlarda konferans tercümanlığı ve sunuculuğu
yapmaktadır. Amsterdam Üniversitesi Sosyal ve
Davranış Bilimleri Fakültesi İletişim bilimleri mezunu
olan Tözüm, yüksek lisans eğitimini Amsterdam
Üniversitesinde tamamlamıştır ve kendisi Almanca,
Felemenkçe, Fransızca, İngilizce, İspanyolca, İtalyanca,
Latince, Portekizce ve Türkçe olmak üzere
dokuz dile hakimdir. UEFA Şampiyonlar Ligi basın
toplantılarında futbol çevirmenliği yapan Tözüm,
Kanal D’de canlı yayınlanan Beyaz Show’un 4 yıl
boyunca çevirmenliğini yapmıştır. Ülke çapında
üniversitelerde “Eser Tözüm ile Yabancı Dil ve Sözlü
Çevirinin Dinamikleri” başlıklı konferanslar vermiştir.
Çoğunlukla sosyal medya ve sitesinden almış olduğu
yoğun ilgiye karşılık 2015 yılında “Ben Öğrendim
Siz de Öğrenebilirsiniz” adlı kitabını
yayınlayarak birçok dil severle dil yolculuğunu paylaşmıştır.
Aynı zamanda son zamanlarda dünyanın
dört bir ucundan dil öğrenmek isteyenlere online bir
şekilde dil koçluğu yapmaktadır.
Mezun olduğunuz bölümün Tercümanlık
kariyerinizde size olumlu anlamda katkıları
olduğunu düşünüyor musunuz?
Kesinlikle, çünkü bir tercüman olarak aynı zamanda
iletişim becerilerimiz çok güçlü olmalı
dolayısıyla ben de iletişim bilimlerinden mezun
oldum ve okuduğum bölümün bana çok katkıda
bulunduğunu düşünüyorum.
Çift dilli büyüyen kişilerin dili sonradan öğrenenlere
nazaran daha şanslı olduklarını
düşünüyor musunuz, bu konudaki düşünceleriniz
nelerdir?
Evet, çift dilli büyümenin gerçekten bir avantaj
olduğunu düşünüyorum çünkü sonuçta beyin
iki dilde düşünmeyi öğreniyor, yani dil kası
gelişmiş oluyor ve sonrasında yeni dilleri öğrenmede
o becerilerin daha gelişmiş olduğu için
kolaylık sağladığını düşünüyorum.
İlk tercümanlık deneyiminize baktığımız
zaman çok büyük bir adım atmışsınız aslında
bu büyük adımı atmak sizi tedirgin etmedi
mi? Ben Öğrendim Siz de Öğrenebilirsiniz
adlı yazdığınız kitapta elbette tedirgin olduğunuzu
belirtmişsiniz fakat yine de tedirginliğinize
rağmen teklifi geri çevirmemişsiniz
bu çok büyük bir adım bu konudaki
düşüncelerinizi alabilir miyiz? İlk tercümanlık
deneyimi yaşayacak olanlara tavsiyeleriniz
nelerdir?
Evet, kesinlikle. İlk tercümanlık deneyimim çok
büyük bir şampiyonlar ligi basın toplantısının
çevirisiydi. Basın mensupları için Milan ve PSV
takımlarının Felemenkçe ve İtalyanca çevirisini
yapmam gerekiyordu. Kesinlikle çok tedirgindim
ancak bir şekilde evet dedim ve gerisi geldi.
İlk tercümanlık deneyimini yaşayacak olan
öğrencilere veya yeni mezunlara da korkularının
üzerine gitmelerini tavsiye ediyorum. Kendimizi
geliştirmemiz için konfor alanından çıkmamız
ve bizi biraz tedirgin eden durumlara bir şekilde
girmemiz gerekiyor, böylelikle anca bir şekilde
kendimizi geliştirebiliriz ve meslekte deneyim
sahibi olabiliriz. Hata yapmaktan da
korkmamak lazım. Hazırlık çok önemli ama
terminoloji anlamında ve deneme çevirileri anlamında
gerekli hazırlığı yaptıktan sonra heyecanlı
olsanız da bir çeviri için bir fırsat çıkarsa
karşınıza mutlaka o fırsatı yakalayın derim.
Hayatınızda ne zaman evet ben bu mesleği
yapmalıyım, ben bu mesleğe aitim hissiyatı
oluştu?
Bu ilk basın toplantısını yaptıktan sonra dil
aralığıyla değer katmanın yarattığı duygu beni
çok mutlu etti. Zaten sonrasında İtalyan basın
mensuplarından birkaç tanesi yanıma gelip “Ne
kadar güzel çeviri yaptınız!” dediler. Hollandalı
basın mensupları memnun kaldı. Dilin en güzel
avantajı bir köprü oluşturmak, insanların iletişim
kurmalarına katkıda bulunmak. Dolayısıyla ben
dil aracılığıyla değer katmayı çok değerli ve çok
tatmin edici buluyorum.
Lisede yabancı dil tercihi yaparken Fransızca,
Almanca ve Latince derslerinizi seçtiniz.
Peki, bu dilleri neye göre seçtiniz? Üç dili
aynı anda öğrenmeniz sizi zorlamadı mı?
Bu dilleri tamamen o anki müsaitlik durumuna
göre seçtim yani okuduğum okul, lise bu dilleri
seçme dersi olarak sunuyordu ve ben bunları
seçtim. Başka diller olsaydı ve daha fazla
dil öğrenme şansım olsaydı onları da mutlaka
seçerdim. Üç dili aynı anda öğrenmek beni zorlamadı
çünkü sonuçta belli bir, uzun bir zaman
dilimi esnasında öğrendim bu dilleri. Bazen
bana şu soru geliyor: “İki dili aynı anda öğrenebilir
miyiz?” Evet, öğrenebilirsiniz. Çünkü beyin
bir şekilde onu kategorilere ayırıyor. Yani iki dil
aynı anda öğrenilebilir ama çok fazla dil aynı
anda öğrenilecekse eğer bazen biraz zorlayıcı
olabiliyor, özellikle diller birbirine yakınsa.
Dil eğitimi alırken öğrendiğiniz dillerin
konuşulduğu ülkelere gittiniz ve yerinde
öğrendiniz. Sizce bir dili en iyi şekilde öğrenmenin
yolunun o dilin konuşulduğu ülkeye
gitmekten mi yana olduğunu düşünüyorsunuz?
Sizin için hırslı ve cesur biri olduğunuzu
söyleyebilir miyiz?
Eğer mümkünse yani bir dili öğrenirken aynı
anda o dilin konuşulduğu bir ülkeyi ziyaret edebilirseniz,
bu büyük bir avantaj sağlar. Ben bunu
aslında bütün diller için yaşadığımı söyleyemem,
örneğin; Almanca öğrenirken Almanya’ya
gitmedim veya Fransızcayı öğrenirken
Fransa’ya gitmedim. Ama İspanyolcayı öğrenirken
Meksika’da seyahat ettim, Portekizceyi
öğrenirken Brezilya’da seyahat ettim. Bunlar bir
ÇevirWomen | 18 ÇevirWomen | 19