You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
devamını sağladı.<br />
Bu süreçte, doğal olarak, uçak sevkiyatlarına<br />
olan talep çok artmış ve firmalar<br />
aksayan tedarik zincirlerini hava kargo<br />
ile kapatmaya çalışmışlardı. Bu da uçak<br />
kargo fiyatlarının ciddi düzeyde artmasını<br />
beraberinde getirdi.<br />
Denizyoluna dönecek olursak, transit<br />
süre güvenilirliği, uzak doğudaki hava<br />
şartları ile de birleşince aksamaya başladır.<br />
Nisan-Mayıs aylarında Çin’deki üretim<br />
yavaş yavaş toparlanırken, Avrupa, Amerika<br />
ve diğer bölgelerin kapanmasıyla<br />
birlikte, global talepte düşüş yaşandı.<br />
Böylece arz ve talep, ikinci çeyrekte nispeten<br />
dengelendi. Özetle ikinci çeyrekte,<br />
navlun seviyeleri çok yükselmezken, Türkiye<br />
sanayisi seferlerde yaşanan iptaller<br />
sebebi ile girdi tedariğinde uygun çıkış<br />
gemileri bulmakta zorlandı ve transit sürelerde<br />
de gecikmeler yaşandı.<br />
İkinci çeyrekte iptal edilen gemi seferleri,<br />
armatörlerin tüm dünyadaki konteyner<br />
stok yönetimlerini aksatmış oldu.<br />
Türkiye’nin ihracat konteyner talebi, ağırlıkla<br />
uzakdoğu ithalat yüklerinin boş dönüşünden<br />
karşılandığından, yaz aylarında<br />
da zaman zaman yaşanan iptal seferler<br />
nedeniyle, boş konteyner tedariğinde<br />
aksamalar yaşandı. Ancak asıl problem,<br />
Temmuz ayı itibariyle normalleşen Avrupa<br />
ve Amerika pazarlarında düşen stok<br />
seviyelerin yenilenmesi ve tekrar kapanma<br />
endişeleri sebebiyle, normalin üstünde<br />
bir talep artışı oluşmasıdır. İptal sefer<br />
uygulamasına devam eden armatörler,<br />
kontrollü olaral kapasite arzı yapmış, sonucunda<br />
da, Ağustos-Eylül ayları itibariyle,<br />
başta İngiltere ve Amerika Birleşik<br />
Devletleri olmak üzere, normalin üzerine<br />
çıkan talep patlaması ile birlikte liman sıkışıklıkları<br />
yaşanmaya başladı.<br />
Ani artan ithal yükler ve korona kısıtlamaları<br />
sebebiyle, bu pazarlarda kamyon<br />
tedariğinde sıkıntılar oluştu. Bu da teslimat<br />
ve boş konteynerlerin ithal pazarlarda,<br />
normalden fazla beklemesine ve ihracat<br />
pazarlarına geri pozisyonlanmasında<br />
aksamalara sebebiyet verdi. Aynı şekilde<br />
ülkemizde de, armatörlerin yaptıkları boş<br />
ekipman pozisyonlamalarında ciddi aksamalar<br />
oldu. Bu da, yine başta Çin olmak<br />
üzere, Güney Asya ülkelerinden hem<br />
Amerika kıtasına hem de Avrupa-Türkiye<br />
hattında yapılan seferlerde ciddi navlun<br />
artışlarına sebebiyet verdi.<br />
Navlunların, diğer bölgelere kıyasla<br />
çok fazla artış gösterdiği bu pazarlara,<br />
armatörlerin iştahı kabarmış ve iptal seferlerini<br />
devreye sokmaya başladılar.<br />
Ağustos-Eylül ayları itibariyla armatörler,<br />
Türkiye dahil birçok bölgeden, dolu konteynerler<br />
ile ihracat yapmak yerine, ekipmanlarını,<br />
daha hızlı yüksek navlun avantajı<br />
yakalayacakları uzakdoğu bölgelerine<br />
boş göndermeyi tercih ettiler. Sonuç olarak<br />
Türkiye’de boş ekipman tedariğinde<br />
ciddi sıkıntılar yaşandı. Artan talep, arzın<br />
cok üstüne çıktı, bu da navlunların her<br />
ay düzenli olarak artmasına sebep oldu.<br />
Örneğin, Çin-Türkiye hattında, ikinci çeyrek<br />
USD 2000 seviyelerinde seyreden<br />
navlun, üçüncü çeyrek USD 3000’leri,<br />
son çeyrekte ise USD 6000 - USD 8000<br />
seviyelerini gördü. Bugün itibariyle, Ocak<br />
2021 navlunları USD 8000 - USD 10000<br />
seviyelerinde seyrediyor.<br />
Aşağıdaki tabloda, kırmızı çizgi ile<br />
Çin’den tüm dünyaya çıkan yüklerin ortalama<br />
navlun seyrini görebilirsiniz.<br />
Avrupa ülkeleri gibi Türkiye de sanayinin<br />
ana girdilerini çoğunlukla Çin’den<br />
ithal ediyor. Sektörden aldığımız bilgiler<br />
doğrultusunda son dönemlerde Çin’den<br />
tedarik konusunda sorunlar yaşandığını<br />
öğreniyoruz. Bunun nedeni pandemiden<br />
kaynaklı sıkı denetimler mi yoksa Çin’nin<br />
üretiminde mi sorunlar yaşanıyor?<br />
Sıkı denetimlerin, yaşanan sorunlarda sadece<br />
Nisan-Mayıs aylarındaki kapanmalarda<br />
etkili olduğunu söyleyebiliriz. Çin’de<br />
çalışanların iş yerlerine dönememesi, evden<br />
çalışmalar, dahili lojistikteki aksamaların<br />
hepsi birden üretim süreçlerini aksattı.<br />
Çin nispeten çok hızlı toparlandı. Tabii ki<br />
tahribatın yüzde 100 düzeldiğini söylemek<br />
güç. Batı ülkelerinde ve ülkemizde tam<br />
kapanma yaşadığımız dönemde, Çin’den<br />
tedarik süreçlerinde denetimler anlamında<br />
çok sorun yaşamadık. Daha ziyade,<br />
ihracat yaptığımız ülkelerdeki denetimler<br />
(Hindistan, Güney Afrika gibi), yüklerin<br />
teslimatında sorunlara sebep oldu. Bu da<br />
demoraj gibi bazı maliyetleri beraberinde<br />
getirmiş olabilir.<br />
Çin kaynaklı ithalat sorununu Türkiye dahil<br />
sadece Avrupa mı yaşıyor, yoksa diğer<br />
ülkeler de aynı problemi yaşıyor mu? Örneğin<br />
ABD…<br />
Türkiye’nin, İngiltere ve ABD gibi gelişmiş<br />
ülkelerle kıyaslandığında göreceli olarak<br />
daha az sorun yaşadığını söyleyebiliriz. İngiltere<br />
Felixstowe limanı, Eylül ayından bu<br />
yana yoğun ithalat hacmi sebebiyle sıkışmıştır.<br />
ABD’nin ana ticaret noktaları<br />
TÜRKDÖKÜM OCAK-ŞUBAT-MART'21 65
Change language