HÜTBAT Bülten - Tıbbın Geleceği

araçlar sayesinde önceden standart
cerrahi malzemelerle ulaşılamayan
ya da inoperable olarak
geçen ameliyatları gerçekleştirmek
mümkün olabilir mi?
Inoparable olarak kabul ettiğimiz
bir ameliyatı robot sayesinde opere
ettiğimizi söyleyemem ancak
açık cerrahi ile çok zor gerçekleştirilecek
ameliyatı robotik cerrahi
ile çok daha kolay gerçekleştirebiliyoruz.
Açık cerrahide ulaşılması
zor alanlara robotik cerrahi sayesinde
rahatlıkla ulaşabiliyoruz.
Dar kesit alanlarında da robotik
cerrahi bize kolaylıklar sağlıyor. İyi
ki robot varmış dediğimiz ameliyatlarımız
oluyor.
Gelecekte tüm cerrahi işlemler
robotik cerrahi kullanımıyla gerçekleştirilebilecek
mi?
Hayır, açık cerrahinin gerekeceği
hastalar mutlaka olacaktır. Ama
robotik cerrahi gelişecektir. Mevcut
robotik platformlara ek yeni
platformlar çıkınca maliyet düşecek.
İleride daha farklı robot markaları
göreceğiz, böylece daha
fazla sayıda ameliyat daha ekonomik
şekilde yapılabilecek. Bundan
çok ileride ilaç sektörü ve görüntüleme
teknolojilerindeki gelişmelerle
cerrahiye olan ihtiyaç azalabilir
ancak açık cerrahi her zaman için
bir alternatif olarak kalacaktır.
Günümüzde uzaktan cerrahi operasyonların
(teleoperasyon) yapılması
mümkün mü? Mümkün
değilse yakın gelecekte yapılması
muhtemel mi?
İlk teleoperasyon 2001 yılında yapıldı.
Paris’teki bir hastayı New
York’taki bir cerrah robotik
cerrahi kullanarak ameliyat
etti. Bu operasyona
Atlantik okyanusunu ilk defa uçakla
geçen pilota hitaben “Lindbergh
Operasyonu” adı verilirken cerrahi
yönteme de “Transatlantik Cerrahi”
adı verildi. Teknolojik olarak
bu ameliyatın yapılabildiği 2001
yılında gösterilse de uygulamadaki
0.1-0.2 milisaniyelik gecikme ve
bazı etik sorunlardan dolayı rutin
olarak uygulanan bir yöntem değil.
Belki robotik platformların sayısının
artmasıyla hocalar kendi
kliniğinde kalıp eğitime yeni başlayanlara
uzaktan mentorluk yapabilirler.
Yani teknik olarak yapıldı, rutinde
kullanılmıyor ama eğitimde
kullanılabilir.
Yapay zekâ uygulamaları ve hibrit
sistemler cerrahinin gelişimine
farklı bir pencere açıyorlar. Gelecekte
yapay zekâ ve robotik cerrahi
birlikte kullanılarak cerrahi
işlemler cerraha bağlı olmadan
gerçekleştirilebilir mi?
Hayır, bence gerçekleştirilemez.
Anatomik varyasyonların bu kadar
çok olduğu ve hastalığın kişiden
kişiye farklı seyrettiği durumlarda
yapay zekâ tek başına karar verip
ameliyatı yapamaz; böyle bir durum
söz konusu olsa bile illaki bir
cerrahın gözetmenliğine ve kontrolüne
ihtiyaç olacak, cerraha olan
bağımlılık daima kalacaktır. Ancak
gelecekte robotun yapabileceği
bazı rutin işlemler olabilir. Mesela
damar anastomozu yapacaksınız,
damarın iki ucunu bir araya getirdikten
ve optimum koşulları sağladıktan
sonra robot operasyonu
gerçekleştirebilir.
Son olarak, robotik cerrahiyle ilgilenen
ya da cerrahi düşünen
öğrencilere bu alanda kendilerini
geliştirmeleri için ne önerirsiniz?
Öncelikle cerrahi bir branş seçmelerini
sonrasında da robotik
cerrahinin daha sık kullanıldığı genel
cerrahi, kadın doğum, üroloji,
kulak burun boğaz gibi branşları
tercih etmelerini öneririm. Asistanlık
eğitiminden sonra ülkemizde
ya da yurtdışında ilgili branşta
yüksek teknoloji robotik cerrahi
yapan bir merkezde belirli bir süre
geçirerek deneyim kazanmalarını,
özellikle yapabilirlerse yurt dışında
staj, eğitim ayarlayıp yurt dışı
tecrübesi edinmelerini kesinlikle
tavsiye ederim. Amerika’da çalışmayı
düşünüyorlarsa da mezun
olduktan hemen sonra bilgileri tazeyken
USMLE sınavına girmelerini
tavsiye ediyorum.
Bize zaman ayırdığınız ve sorularımızı
cevapladığınız için teşekkür
ederiz hocam.
Ben teşekkür ederim.
13