dergi

kırsal kesimde güç buldukları mal ve hizmetlerden daha kolay yararlanma
imkânına sahiptir. Farklı ekonomik etkinlikleri gerçekleştiren birimlerin belli
bir mekânda bir arada olma nedenleriyle sağladıkları yararlardır.
Siyasal (Politik) Nedenler
Bir ülkede çeşitli düzeylerde verilen kararlar, yönetim yapısının özellikleri ve
hukuk kurumlarından bazıları ve uluslararası ilişkiler de şehirleşmeyi özendirici
nitelik taşıyabilir. Ülkemizde Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana çeşitli
dönemlerde özellikle sanayileşme, ulaşım, eğitim ve dış ilişkiler konularında
benimsenen ve uygulanan politikaların şehirleşme üzerinde önemli etkileri
olduğu bir gerçektir. Atatürk döneminde devletin kurduğu sanayi kuruluşlarının
ülkenin çeşitli yörelerine dağılmış olması ve izlenen demiryolu politikası, göç
eden nüfusun belli kentlere aşırı yığılmasını önlemiştir. 1950’lerden sonra
izlenen liberal ekonomi politikası ve sanayi kuruluşlarının daha büyük kentlere
ve onların çevresine yerleşmesi ülkedeki nüfus hareketlerinin yönünü belirleyen
önemli etkenler olmuştur. Demiryollarının ihmal edilerek ülkeyi her bakımdan
dışa bağımlı yapan karayolu ulaşımına ağırlık verilmesi, kentleşmenin yönünü
ve hızını önemli bir biçimde etkilemiştir.
Teknolojik Nedenler
Sanayi Devrimi'nin getirdiği değişikliklerle birlikte kentleşmenin hızlanması
teknolojik gelişmelerle mümkün olmaktadır. Artan üretimin kentleşmede rol
oynaması, ürünün kolay ve ucuz taşınmasını sağlayacak teknolojik araçların
gelişmesine bağlıdır. 17. yüzyılın sonunda buhar makinesinin bulunması, bir
yandan her türlü üretim etkinliklerini, bir yandan da yönetim hizmetinin ve
dağıtım etkinliklerinin yoğunlaştırıcı etkisine koşut olarak, elektrik enerjisi
köylerden kentlere akın eden nüfusu, kent özeğinden çevresine doğru dağıtıcı
bir rol oynamıştır. Bir yandan da elektrik enerjisinin sanayide artan oranda
kullanılması nüfusun ve sanayinin belli noktalarda toplanmasına sebep
olmuştur. Nükleer enerjinin kentlerin kuruluş yerleri, biçimleri ve işlevleri,
kentsel nüfusun dağılımında önemli etkiler yapması kaçınılmazdır (R. Keleş,
2017).