KAPSÜL SAYI 1

Cal forn a Polytechn c Eyalet Ün vers tes 'ndek b r ek b n Nature derg s nde 11 Kasım'da
yayınlanan yen araștırmasına göre, nsan kaynaklı gürültü ve ıșık k rl l ğ , kuș komșularımız ç n
sorun yaratıyor. Araștırmacılar, NASA uydu ver ler n kullanarak, gürültü ve ıșığın Kuzey
Amer ka'dak kuș üremes n nasıl olumsuz etk led ğ ne da r kușbakıșı b r görüntü elde ett ler.
Ek p ayrıca, bu faktörler n kușların kl m değ ș kl ğ n n etk ler ne verd ğ tepk yle etk leș me
g reb leceğ n ve hatta bunları maskeleyeb leceğ n keșfett . Kuș popülasyonları, son b rkaç on
yılda yaklașık yüzde 30 azaldı . Düșüșe ney n sebep olduğunu anlamaya çalıșan b l m
adamları ve araz yönet c ler , son araștırmalar bu stresörler n bel rl kuș türler ne zarar
vereb leceğ n öne sürene kadar gürültü ve ıșık k rl l ğ n n etk ler n büyük ölçüde gözden
kaçırdılar.
Araștırma ek b , ıșık ve gürültünün Kuzey Amer ka'dak 142 kuș türünden 58.506 yuvanın
üreme bașarısını nasıl etk led ğ n değerlend rmek ç n , NestWatch Programı aracılığıyla
vatandaș b l m adamları tarafından toplananlar da dâh l olmak üzere gen ș b r ver kümeler
koleks yonunu nceled . Her yuva ç n, üremen n gerçekleșt ğ yılın zamanı ve en az b r c vc v n
yuvadan çıkıp çıkmadığı - veya uçup g tmed ğ dâh l olmak üzere çeș tl faktörler göz önünde
bulundurur.
Gün ıșığı puçları her yıl yaklașık aynı saatte üremeye șaret ett ğ nden, kușların üremes
yavrularını beslemek ç n en yüksek gıda mevcud yet yle çakıșmaktadır. Araștırmacılar, ıșık
k rl l ğ n n, kușların otlaklar veya sulak alanlar g b açık ortamlarda normalden b r ay kadar
önce ve ormanlık ortamlarda 18 gün önce yuvalanmaya bașlamasına neden olduğunu buldu.
Sonuç, zamanlamadak b r uyumsuzluk olab l r - örneğ n, aç c vc vler, y yecekler hazır olmadan
yumurtadan çıkab l r. Böyle b r durumda, bu erken sezon yuvaları en az b r c vc v yet șt rmede
daha az bașarılı olab l r, ancak durum kl m değ ș kl ğ neden yle karmașık hale gel r.Gezegen
ısındıkça, daha sıcak hava neden yle kușların y yecekler daha erken mevcuttur. Tar hsel üreme
zamanlarını gün uzunluğundak değ ș kl klere göre ayarladıkları ç n sürdüren kușlar,
güvend kler bes n kaynağı çoktan gel p g tt ğ ç n daha az c vc v hayatta kalab l r.
Franc s, "Artan ıșık k rl l ğ ne tepk olarak üreme zamanlamasını lerleten kușların aslında
daha y üreme bașarılarına sah p olduklarını keșfett k" ded . "Bu tepk n n olası b r yorumu, ıșık
k rl l ğ n n aslında bu kușların kl m değ ș kl ğ neden yle daha erken y yecek bulunab l rl ğ ne
doğru geç ș " yakalamasına " z n vermes d r."
Bu bulgular, kușların kl m değ ș kl ğ ne tepk ler hakkında k sonuç ortaya koyuyor. B r nc s ,
en azından geç c olarak, aydınlık koșullarda yașayan kușlar, kl m değ ș kl ğ n karanlık
alanlardak lerden daha y zl yor olab l rler. İk nc s , b l m adamları kușların üreme
zamanlamalarını kl m değ ș kl ğ ne göre ayarladıklarını düșündükler nde, bazı ıșık k rl l ğ ne
maruz kalan alanlarda b rçok çalıșma yapıldığı ç n kușlar aslında ıșık puçlarına yanıt ver yor
olab l rler.
26