Journo Almanak 2020

41
* Siva Vaidhyanathan
imzalı bu yazının
orijinali ilk kez
The Guardian’da
18 Ekim 2019’da
yayımlandı.
Bu iki klişe cümlenin reklamının
yapılmasını amaçlayan
Zuckerberg misyonuna hizmet
eden konuşma, büyük ölçüde
onun son dönemdeki diğer konuşmalarının
ısıtılıp sunulmasından
ibaretti. Yeni olan kısımlar
ilginç değildi. İlginç kısımlarsa
yeni değildi.
Konuşma öylesine zayıftı ve
fena yapılandırılmıştı ki ifade
özgürlüğünün değerine dair bir
tartışmada bundan daha kötü
bir delil bulunamaz.
Konuşmacı ile dinleyenler
yer değiştirse ve Georgetown
kamu yönetimi öğrencileri Zuckerberg’e
ifade özgürlüğünün
tarihiyle ve değeriyle ilgili bir
ders verse bu etkinlik çok daha
kıymetli olurdu. Sonuçta öğrenciler
bu konuyu biliyorlar ve
ayrıca net bir şekilde düşünüp
yazmak için eğitim almışlar.
DÜNYA IFADE
ÖZGÜRLÜĞÜ
SAYESINDE DAHA IYI
Ama buraya dikkat: Zuckerberg
yanılmıyor. Sadece işin
nedenini açıklayamıyor. Dünya
bugün iki yüz yıl önce olduğundan
iyi durumda. Bunun temel
nedenlerinden biri, daha fazla
insanın ölüm ve işkence korkusu
olmadan kendilerini etkin bir
şekilde ifade edebilmesi. Dünya,
bilim insanları ve avukatlar gibi
söylemsel topluluklar neyin doğru
ve önemli olduğu hakkında
argümanlarını dürüstçe ortaya
koyabildikleri için artık daha
iyi bir yer. Geliştirilen güçlü
teknolojiler insanların birbirini
bulma, motive etme ve örgütlenmelerini,
dolayısıyla yeni ve
şaşırtıcı (sık sık da rahatsız edici
ve şiddetli) yollarla birbirlerine
nüfuz edebilmelerini sağladı.
Zuckerberg son dönemde
şirketinin uygulamalarının yarattığı
tartışmalara dolaylı da
olsa değindi.
ABD’de yanıltıcı olduğu bariz
siyasi reklamları Facebook’tan
kaldırmama kararı nedeniyle en
şiddetlisi başkan adayı Elizabeth
Warren’dan gelen eleştiri yağmuru
altında bu adımı sahte bir
alçakgönüllülükle savundu. “Özel
bir şirketin bir demokrasideki
siyasetçileri sansür etmesinin
doğru olduğuna inanmıyorum”
dedi.
Bu kötü bir tavır değil ancak
iki önemli gerçeği gizliyor: Facebook
dünyada benzersiz güce sahip
bir platform olarak yaklaşık
2.5 milyar insanın sosyal ve bilgisel
dünyalarını yapılandırıyor.
Ayrıca şirket, kendi politikalarını
uygulama konusunda bugüne
kadar tutarsız (hatta beceriksiz)
olageldi.
Zuckerberg Facebook’un yönetmek
için çok büyük olduğunu