Journo Almanak 2020

Recommendations

Info

16Haberler dışında, siyasetkonulu “evergreen” (çabuk eskimeyeniçerikler) aramalardada durum vahim.Mesela Google’ın “Kanalİstanbul maliyeti” aramasındaöne çıkarmayı uygun gördüğü“bilgi parçacığı” (snippet)…Birkaç hafta öncesine kadarmobilde yapılan aramalardaGoogle, kanalın “maliyetini”sorgulayanlara, Pendik merkezlirastgele bir sitede yer alan sonderece spekülatif bu “gelir”verilerini sunuyordu.Bir örnek de partiler üzerindenvereyim.“AK Parti tarihi” diye dearatsanız, “AKP tarihi” diye dearatsanız Google’da ilk sıralardapartinin resmi sitesi dışındaSabah ve Akşam’ın sayfalarıgeliyor.GÜNCEL VE TARAFSIZKAYNAKLARDA ÇIFTESTANDARTAma “CHP tarihi” diye arattığınızda,Google’ın ne hikmetse“otorite” olarak gördüğü kim olduğubelirsiz bir kişi tarafındanyazılmış “Bir tükenişin tarihi:CHP” başlıklı yazı ilk sonuçlararasında çıkıyor.Normalde sonuçları sıralarkeniçeriğin güncelliğini çokönemseyen Google, 2008 yılındayazılmış ve “CHP’nin yaşadığıson kurultay, Baykal’ın ömrününde çok fazla uzun olmayacağınıgöstermiştir” gibi ifadelerin yeraldığı bu metni neden en üstsıralarda önümüze getiriyoracaba?2. GOOGLE HABERLER,DEMIRÖREN VETURKUVAZ’AÇALIŞIYORGoogle’ın arama motorundanayrı olarak, bir de medyasitelerine önemli miktarda trafiksağlayan Haberler (GoogleNews) uygulaması var.Google son günlerde bu uygulamayıda tamamen Demirörenve Turkuvaz gazetelerineteslim etmiş durumda. Bu sitelersalgının başladığı günden beriGoogle Haberler üzerinden onmilyonlarca tık almış olmalı.Kim bilir, belki de Wikipediagibi yasaklanmaktan korkanGoogle Haberler, milyonlarcainternet kullanıcısına bir haberve fikir çeşitliliği sunmuyor vesadece iktidara yakın kaynaklarıonlara dayatıyor.Geleneksel medyada zatenneredeyse tekel olan iktidarınsesini, dijitalde de Google gürleştiriyor.Örneğin alttaki video, hergün yüz binlerce okurun yaptığı“son dakika” aramasında 15 Nisan2020 tarihinde gelen habersonuçlarını gösteriyor. Neredeysehepsi Demirören ve Turkuvaz’ınhaber siteleri… Üstüne üstlükGoogle, Milliyet’in ajans haberlerininderlemesinden ibaretolan içeriğini “Kapsamlı” diyeokurlara öneriyor.Şu da 30 Mart 2020’de GoogleHaberler uygulamasınınana sayfasından bir ekran görüntüsü:
173. GOOGLEREKLAMLARI, YALANVE IFTIRAYI FINANSEEDIYORBelki de arama sonuçlarındanbile önemli bir konu bu…Çünkü hem şeffaflık, hem dekullanıcının denetim gücü buradaçok daha az.Türkiye’deki haber sitelerininneredeyse tamamı, dijital reklamgelirleriyle kendilerini finanseediyor.Dijital reklam alıp vermeninbirçok farklı yöntemi var. Gösterim(display) temelli envantersatışı ve programatik reklamlarbunların en popülerlerinden.Hangi yöntemi seçerse seçsin,reklam gelirine dayalı çalışanher haber sitesi, büyük orandaGoogle’a mâhkum.Çünkü envanter diye anılantıklanmış sayfalarındaki reklamalanlarını, Google’ın AdSenseve Ad Exchange gibi araçlarıüstünden markalara satıyorlar.Sistemi kuran Google da komisyoncuolarak en yüksek kârmarjlı geliri elde etmiş oluyor.İKTIDARA YAKINSITELER NE YAPARSAYAPSIN GOOGLE’INKARA LISTESINEGIRMIYORReklamverenler, markalarınınrahatsız edici, zararlı içerik veyamecralarda görüntülenmesiniistemez. O yüzden bu sistemlerinbazılarında uygulanan karalistelere güvenirler.Örneğin bir terör haberindekolay kolay reklam göremezsiniz.Çünkü ya haber sitesi editörlerimarkaların istediği üzerine butür haberlerde reklam alanlarınıkendileri kapatır veya Googlegibi servis sağlayıcıların karalisteleri ve yapay zekâları aynıamaçla otomatik olarak çalışır.Ama nedense Türkiye’debazı siteler (bugünlerde İngilizcekara listelere giren koronavirüsanahtar sözcüğü de dâhil herkonuda) ne kadar yalan ve iftirayayımlarsa yayımlasın, bu karalistelere girmiyor.Bu siteler, Google üzerindenmarkalar tarafından finanseedilmeye devam ediyor.Peki markalar dijital reklamlarınınnerelerde çıktığınıdenetliyor mu?Mesela gazetecilerin hakkındabir mahkeme kararı olmamasınarağmen terörist olaraksunulduğu Sabah haberlerinereklam verdiğinden Trendyol’unveya Huawei’nin haberi var mı?Ya da Bershka’nın İspanya’dakimerkezi, Türkiye şubelerininreklam yöneticilerinin, yineGoogle üzerinden Akit gibi birdezenformasyon merkezini finanseettiğini biliyor mu acaba?A Haber’in “koronavirüsüyok eden milli cihaz” başlıklıasparagasında, Google’dangelen reklamlarının farkında mıRenault yöneticileri?Ya Yeni Şafak’ın İngilizceyebile çevirdiği koronavirüs konulusayısız komplo teorisi içeriğindekiİş Bankası, THY ve TRTWorld reklamları?Devamı journo.com.tr’de
Page 1 and 2: GAZETECİLER İÇİN BİR DERGİARA
Page 3 and 4: 3İÇİNDEKİLER4Gerçeklerin tsuna
Page 5 and 6: 5haberle” anlaşılır. Yani deme
Page 7 and 8: 7Tüm yazı dizisi:https://journo.c
Page 9 and 10: 9Kerem, kendisini ve ailesinikısac
Page 11 and 12: 11Canan Karatay haberiportakal tük
Page 13 and 14: 13ülkede ise bu yetki doğrudan sa
Page 15: 15BILGIYE ERIŞIMDE BIRNUMARALI KAN
Page 19 and 20: 19TGC Gazetecilik Başarı Ödülle
Page 21 and 22: 21Türkiye Gazeteciler Sendikası
Page 23 and 24: 2320 MADDEDE RAPORDAKI SAYISAL VERI
Page 25 and 26: 25ihmali sonucu korunmayarakgöz g
Page 27 and 28: 27deney kapsamında. Acaba gazeteci
Page 29 and 30: 29ması konusunda) “Aile içinde
Page 31 and 32: 31
Page 33 and 34: 33sundukları ve bunu da sorulması
Page 35 and 36: 35tecilik için gelir kaynakları
Page 37 and 38: 374. SABAH:KARADENIZ’DE PETROLAĞ
Page 39 and 40: 39Bu haberde hata yoktu.• Ancak B
Page 41 and 42: 41* Siva Vaidhyanathanimzalı bu ya
Page 43: ULUSLARARASI BASIN KARTI4311Kapıla

Journo Almanak 2020

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?