TÜZE HUKUK DERGİSİ / 6.SAYI (GÜZ 2020-2021)

Güncel Durum
Birçok hukukçu hukuk kurallarının oluşumuna doğrudan
katkıda bulunmak istemektedir. Fakat günümüzde
hukukçularımızın hukuka olan etkileri istenen miktarlarda
değildir. Bunun sebebi ise hukukçuların değişiklik yapma
gücüne sahip olmamalarıdır. Ulusal hukuk sistemimizde
hukukun kaynakları mahkeme kararları, parlamento,
Cumhurbaşkanı, oluşması için uzun süre geçmesi gereken
örf ve adet hukuku, doktrin ve idaredir.
Mahkemelerin hukuk yaratması çok sınırlı durumlarda ortaya
çıkar. Bunun için uygulanabilecek yazılı hukuk kuralının
yokluğu ve örf ve adette de ilgili konuda herhangi bir hukuk
kuralının bulunmaması gerekmektedir. Ancak bu şartlar
sağlandığında mahkemenin ilgili olayla sınırlı olmak üzere
hukuk kuralı yaratması mümkün olmaktadır. Bu kuralın
herhangi bir bağlayıcılığı yoktur. Hukuk kuralını yaratan
mahkeme bile gelecekte gerekçesini açıklamak koşuluyla bu
kararından ayrılıp aksi bir karar verebilir. Diğer mahkemeler
bu kararlardan TMK m. 1/3 uyarınca karar verirken
yararlanabilirler.
Parlamentoda ise milletvekilleri hukuk kuralı yaratma
konusunda asli yetkilidir. Anayasada bu durum “Yasama
yetkisi Türk Milleti adına Türkiye Büyük Millet Meclisinindir.
Bu yetki devredilemez” denilerek hüküm altına alınmıştır.
Dolayısıyla milletvekilleri değişmesini gerekli gördükleri
hukuk kurallarını değiştirebilme, oluşmasını istedikleri hukuk
kurallarını ise oluşturabilme yetkisini haizdirler.
Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda
Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Anayasa m.
104/17’de Cumhurbaşkanının kararname çıkarma yetkisi
konu bakımından sınırlandırılmıştır(1). Bu sınırların
içerisinde kalmak kaydıyla Cumhurbaşkanı da hukuk kuralı
yaratabilmektedir.
Örf ve adet hukukunu bireyler tek başlarına oluşturamazlar.
Bu hukuk geçmişten beri süregelen bir şekilde uygulanmakla
ve buna ek olarak kendisine uygun davranılması inancı
geliştikçe ortaya çıkar. Hal böyleyken kişilerin tek başına örf
ve adet hukukunun oluşumunu sağlaması mümkün değildir.
Doktrin hukukun asli kaynakları arasında sayılmaz, aksine
tali kaynakları arasındadır. Bundan dolayı doktrinden hukuk
kurallarının yorumlanması amacıyla yararlanılmaktadır. TMK
m. 1/3te de buna paralel bir düzenlemeyle hâkimlerin karar
verirken bilimsel görüşlerden yararlanabileceği ifade
edilmiştir.
İdarenin Anayasa, kanunlar ve Cumhurbaşkanlığı
kararnamelerinden aldığı yetki itibariyle düzenleme yetkisi
bulunmaktadır(2). Bunun sonucu olarak idareler de hukuk
kuralları yaratabilmektedirler. Fakat hukukumuzu geliştirip
ideal olana ulaştıracak araçlar bunlarla sınırlıdır.
Avukatlarımız, akademisyenlerimiz hatta hâkimlerimiz bile
doğrudan hukuk kurallarının gelişimine katkıda
bulunamamaktadır. Bu çalışmada geliştirilecek sistem bu
durumun çözümüne hizmet edecektir.
KANUN YAPIMINA YENİ BİR YÖNTEM:
HUKUKUYUCELT.ORG
Tanımlar
Bu sistemin uygulanmasında;
a) Denetleyiciler: Sisteme iletilen talepleri üslup ve içerik
yönünden denetleyen kişileri,
b) Rapor: Rapor sorumluları tarafından tutulan raporları,
c) Rapor Sorumluları: Sistemdeki talepleri katılıyorum
seçeneği en çok işaretlenmiş olanlardan başlamak suretiyle
rapor tutmakla ve tutulan raporları ilgililerine iletmekle
görevli olan kişileri,
d) Rapor Sorumluları Başkanı: Yasama dönemi içerisindeki
her bir aylık dönemde kaç tane talebin tutulan raporda yer
alacağını belirleme yetkisini ve rapor sorumluları üzerinde
emir, talimat verme yetkisini haiz gerçek kişiyi,
e) Sistem: Bu çalışmada kurgulanan internet sitesini,
f) Talep muhatabı: Sisteme girilen taleplerin hükümet
sistemine göre iletilmesinin öngörüldüğü gerçek kişi ve/veya
siyasi parti grubunu ve varsa bakanlar kurulunu,
g) Üyeler: Üyelik Şartları bölümündeki şartları sağlayan her
gerçek kişiyi,
h) Yöneticiler: Sisteme erişim sağlamaya ve raporları talep
etmeye yetkili her gerçek kişiyi, siyasi parti grubunu ve
varsa bakanlar kurulunu, ifade eder.
Sistemin Özellikleri
Bu çalışmada geliştirilecek sistem hukukçularımızın mesleki
hayatlarında karşılaştıkları, uygulanması halinde adalete ve
hakkaniyete aykırı sonuçlar doğuran hukuk kurallarını dile
getirmelerine ve diledikleri takdirde bu sorunların
çözümlerine yönelik önerilerini de taleplerine ekleme
olanaklarına sahip olacakları bir internet sitesidir. Bu
internet sitesine girilen talepler ülkemizin dört bir yanındaki
hukukçularımızın onayına sunulacaktır. Hukukçularımız
tarafından kabul gören talepler ise rapor tutulmak suretiyle
talep muhataplarına ulaştırılacak ve ardından da bu talepler
yasama organında dile getirilecektir. Yasama organının
takdirine bağlı olarak bu talepler kanunlaşacaktır. Böylece
her bir hukukçumuzun hukuk kurallarının oluşumuna aktif bir
katkıda bulunma olanağı olacaktır.
a)Üyelik şartları
Üyelerden aranacak ilk şart hukuk fakültesi mezunu
olmaktır. Çünkü hukuk bir bütündür,
Furkan KILINÇER
öğrencilik hayatı
boyunca fakültede öğrenilen şeyler birbirinin
tamamlayıcısıdır ve nihai olarak mezun olunduğunda
TÜZE
13
KAYNAKLAR:
1*Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez
düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.
2*Bahtiyar Akyılmaz, Murat Sezginer, ve Cemil Kaya, Türk İdare Hukuku,2020.