SANTRAL DERGİSİ 15. SAYI

Türkiye’de ilk güzellik
yarışmaları
Dönemin en popüler zamanlarında
1924 yılında tarihler şubat
ayını gösterirken Cumhuriyet
gazetesi kuruldu ve kuruluşundan
beş yıl sonra ilgi çekecek bir
gündem sundu. İlk kez Cumhuriyet
Gazetesi’nin 4 Şubat 1929
tarihli sayısında “Türkiye’nin en
güzel kadını acaba kimdir?” sorusu
ile gündeme getirdiği ve
Türk milletinin güzelliğini dünyaya
gösterme amacıyla katılımı
organize ettiği güzellik yarışmaları
ile Türkiye’de artık Batılı anlamda
bir yaşamın, tarzın, görüntünün
başlamış olduğunun
uygar dünyaya gösterilmiş olması
amaçlandı. Türkiye’nin ilk
güzellik yarışması, 1925-1926
yılları arasında İpek Film Şirketi
tarafından düzenlendi. Melek
(Bugünkü Emek Sineması) Sineması’nda
yapılan yarışmayı sinemanın
yer gösterici kızlarından
Matmazel Araksi Çetinyan kazandı.
Ancak basın, organizasyon
bozukluklarını sebep göstererek
yarışmayı geçersiz saydı.
Bar kadını olarak ayrım yapıldı
İlk güzellik yarışması 1929 yılında
Cumhuriyet Gazetesi tarafından
düzenlenmiş, ön elemelere 125
yarışmacı katılmıştı. 25 Şubat
1929’da Cumhuriyet’te yapılan
duyuruda katılma şartları şöyle
sıralanmıştı:
•Müsabakaya 16 ila 25 yaş arasındaki
her namuslu Türk kızı iştirak
edebilir.
•Irk, din ve mezhep farkı
aranmaz.
•Bar kadınları müsabakaya
katılamaz.
Güzelliğin kriterleri var mıydı?
TARİH
Güzelliğin kriterleri var mıydı? ‘Namuslu, bar kadını’ ifadeleri
döneminde yadırganmadı. Günlük olarak takım elbise giyen
erkekler ise ‘Bar erkeği, namuslu’ olarak ayrılıyor muydu? Güzellik
bakışının açısının değiştirileceği günler bekliyordu. Ancak
insanların yüzünden izden dahi güzellik tanımlaması yapıldı.
Edebiyatçılar jüri olarak seçimlerini yaptı
1 Ağustos’ta açıklanan sonuçlara göre, halk 1121 oyla Mualla
Suzan’ı birinci seçmişti. Gazete 400’ün üzerinde oy alan 48
yarışmacının büyük jüri önüne çıkmasına karar verdi.
Okuyucuların oyları ile belirlenen 48 aday büyük jürinin
önüne çıkmaya hak kazanmış, şimdiki TV izleyicileri gibi o
dönemin okuyucuları da yarışma sürecine dahil edilmişti. 60
kişiden oluşan jüri ise edebiyatçılardan, eserleri ile ünlü olan
yazarlardan meydana geliyordu. Final yarışması Cumhuriyet
Gazetesi’nin üst katında yapılmış, birinci olarak Hicran Hanım
seçilmiş ancak ama kısa süre önce nişanlanmış veya evlenmiş
olduğu ortaya çıkınca diskalifiye edilir. Bu kez 11 numaralı
Feriha Tevfik birinci seçilir. İkinciliği Semiye Hanım,
üçüncülüğü ise gayri resmi yarışmada birinci seçilen Araksi
Çetinyan kazanır. Günümüz çağında bulunan ‘Güzellik
yarışmalarında’ ekrana çıkarken kıyafetleri, duruşları farklılık
yaratıyordu.
İlk "Dünya güzeli" Türk kızı: Keriman Halis Ece
Güzellik yarışması Türk kadınının ne denli modernleştiğinin ve
batılı kadınlardan hiçbir farkının kalmadığı yolundaki
dönemin resmi görüşünü kanıtlamada misyonunu yerine
getirdi. Üstelik 1932 yılında Keriman Halis Ece’nin dünya
güzeli seçilmesi bu görüşün tasdiki anlamına geldi. Keriman
Halis’in Temmuz ayında Belçika’da yapılan yarışmada birinci
olması ulusal bir sevince dönüşmüş, Keriman Halis’e Atatürk
tarafından kendisine iltifatlar gelmişti. Atatürk, Keriman Halis
Hanım'a gönderdiği kutlama telgrafında kendisine kraliçe
TÜRKİYE’NİN İLK VE TEK DİJİTAL HABER DERGİSİ 21