nsan Kaynakları Yönetim Uygulamaları
27b. Sınıflandırma yöntemi: Bu yöntemde işler, önem sırasına göre öncedenbelirlenmiş bazı sınıflamalara göre tasnif edilirler. Örneğin tam uzmanlıkisteyen işler, yarı uzmanlık isteyen ve hiç uzmanlık gerektirmeyen işler olaraküçlü bir sınıflandırma yapılabilir. Bazı işletmeler atölye işleri, büro işleri, teknikişler ya da üretim işleri, pazarlama ve finans işleri şeklinde bir sınıflamayapabilir. Daha sonra bu iş grupları katkı düzeylerine göre sıralınır. Busınıflamalar, işlerin temel özellikleri göz önüne alınarak, işleri iyi bilen bir ekiptarafından hazırlanır (Serinkan, 2010: 206).c. Puanlama yöntemi: Bu yöntemde diğer yöntemlerde olduğu gibi işlerbirbirleriyle mukayese edilerek değerlendirilmez. Her iş tek tek ele alınır veçeşitli faktörlere (beceri, zihinsel ve bedensel çaba, çalışma koşulları vesorumluluk vb.) göre puanlandırılır. Puan sistemi ile değerlendirilirken bir işinfaktörlerine ayrı ayrı puan verilir. Bu puanlama toplam işin sistemdeki yerinitespit eder (Ertürk, 2011: 273).ç. Faktör karşılaştırması yöntemi: Puanlama ve sıralama yöntemlerinin birbileşimidir. Bu yöntemde de puanlama yönteminde olduğu gibi anahtar işlerseçilir ve faktörler tanımlanır. Her faktör anahtar işlerle tek tekkarşılaştırılarak sıralanır. Ancak bu sıralama işlemi sıralama yöntemindeolduğu gibi işlerin bütün olarak bir defada sıralanması şeklinde değil, heranahtar işin tek tek her bir faktöre göre sıralanması şeklinde olur. Ayrıca buyöntem sadece anahtar işleri kullanması, işleri karşılaştırma şekli vefaktörlere parasal değerler vermesi açısından puanlama yöntemlerindenayrılır (Sherman ve Bohlander, 1992: 319).1.4.3.2. Ücret SistemleriÜcret sistemleri, çalışanlara ücretlerin nasıl ödeneceğine ilişkinkuralları ifade eder. Ücret sistemlerinin bir diğer özelliği de, ücret düzeyi ileücret yapısı arasında oluşturdukları bütünleyici niteliktir. Ücret düzeyi,
28ücretlerin miktarını dolayısıyla da çalışanların gelirlerini doğrudan etkiler.Ücret yapısı ise, çalışanlara ödenecek ücretin, işin ve çalışanlarınözelliklerine göre (diğer işler ve çalışanlarla karşılaştırarak) belirlenmesinisağlar; bu açıdan, ücret adaletini ve personelin tatminini hedef alır (Serinkan,2010: 217).Ücretin hesaplama ve ödeme biçimlerindeki farklılıklar çeşitli ücretsistemlerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur (Yüksel, 2004: 226). Bugünyaygın olarak zaman esasına dayalı ücret sistemleri kullanılmasına karşın,çalışanların performanslarını iyileştirme amacıyla performansa dayalı ücretveya ödül sistemleri kabul görmeye başlamıştır (Bingöl, 2010: 484).İşletmelerde kullanılmakta olan ücret sistemlerinden bazıları aşağıdabelirtilmiştir.a. Zamana dayalı ücret sistemi: Bu sistem en eski, hem işverenler hem depersonel tarafından anlaşılması ve uygulanması en kolay ücret sistemidir. Busistemde ücret ölçüsü zamandır; yapılan işin miktarı ve kalitesi dikkatealınmaksızın personelin işte geçirdiği zaman karşılığında önceden belirlenensabit bir ücret ödenir. Ücret düzeyi saatlik, günlük, haftalık ya da aylık olarakbelirlenebilir. Ülkemizde kamu personeli de dâhil pek çok çalışanın ücretlerizaman temeline dayalı ödenmektedir (Benligiray, 2013: 167).b. Beceriye dayalı ücret sistemi: Çalışanların edindikleri her yeni beceriyegöre veya öğrendikleri her ek işe ücret ödenmesini temel alan bir sistemdir.Bu model, çalışanların bireysel gelişimlerini ve işletmeye fayda sağlayan tümözelliklerini (çalışma yaşamında organizasyon yeteneğine sahip olma,mantıksal düşünebilme, kritik kararlar verebilme, planlama yapabilme, hedefbelirleyebilme, iletişim kurabilme, teknolojiye hâkimiyet, başkalarınıeğitebilme yeteneği vb.) ödüllendirmektedir (Serinkan, 2010: 219).c. Performansa dayalı ücret sistemi: Bu sistem, çalışanın performansdüzeyindeki artış ile ücret düzeyi arasında ilişki kurmaktadır. Sistem yüksek
- Page 1 and 2: iİNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM UYGULA
- Page 3 and 4: iiiT.C.ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜN
- Page 5 and 6: vÖZETİNSAN KAYNAKLARI YÖNETİM U
- Page 7 and 8: viiİÇİNDEKİLERÖZETvABSTRACTviT
- Page 9 and 10: ix3.3.1.1. Etzioni’nin Sınıflan
- Page 11 and 12: xiTABLOLAR LİSTESİTablo 1: Çalı
- Page 13 and 14: xiiiEKLER LİSTESİEk 1: Anket Form
- Page 15 and 16: xvÖNSÖZÖncelikle bu çalışman
- Page 17 and 18: 2Tezin üçüncü bölümünde; ör
- Page 19 and 20: 4İKY çok çeşitli faaliyet alan
- Page 21 and 22: 6Personel yönetiminin iş hayatın
- Page 23 and 24: 81.3. İNSAN KAYNAKLARI YÖNETİMİ
- Page 25 and 26: 10gelişime katkıda bulunmaktır.
- Page 27 and 28: 121.4.1. Eğitim ve Geliştirmeİş
- Page 29 and 30: 14Zamandan tasarrufİş kazalarınd
- Page 31 and 32: 16Şekil 1: Eğitim ve Geliştirme
- Page 33 and 34: 18Tablo 2: Eğitim YöntemleriİŞ
- Page 35 and 36: 20 Çalışanların eğitim gereksi
- Page 37 and 38: 22Danışmanlar ve uzmanlar tarafı
- Page 39 and 40: 24değendirilirken bireysel davran
- Page 41: 26Ücretlemede izlenmesi gereken il
- Page 45 and 46: 30İKİNCİ BÖLÜMİŞ TATMİNİ2.
- Page 47 and 48: 32sonucu elde ettiği memnuniyet ya
- Page 49 and 50: 34çevrelerine karşı olumlu tutum
- Page 51 and 52: 362.3.1. Bireysel Faktörler2.3.1.1
- Page 53 and 54: 382.3.1.3. Kişilikİşgörenlerin
- Page 55 and 56: 40(Sarıkaya, 2002: 15). Yapılan i
- Page 57 and 58: 42ilişkiler, örgütsel iklim ve m
- Page 59 and 60: 442.3.2.6. Terfiİşgörenler çal
- Page 61 and 62: 46Yüksek iş tatmininin mutlaka d
- Page 63 and 64: 48Muhtemelen en iyi bilinen zihinse
- Page 65 and 66: 50Konu ilk olarak 1956 yılında Wh
- Page 67 and 68: 52Örgütsel amaç ve değerleri ka
- Page 69 and 70: 54amaçların benimsenmesi gibi ava
- Page 71 and 72: 56a. Ahlaki bağlılık: Örgütün
- Page 73 and 74: 58UyumÖzdeşleşmeİçselleştirme
- Page 75 and 76: 60sosyalleşme sürecinin, ailevi v
- Page 77 and 78: 62Becker’e göre bireyin bilinci
- Page 79 and 80: 64ç. İrade (volition) (davranış
- Page 81 and 82: 663.4.1.1. YaşLiteratürde yaşın
- Page 83 and 84: 68yüksek derecedeki bir örgütsel
- Page 85 and 86: 70derecelerini etkileyen en önemli
- Page 87 and 88: 72ilişkin mekanizmaların işleyi
- Page 89 and 90: 74küreselleşme ve ülkenin sosyo-
- Page 91 and 92: 76Araştırmaların bir kısmında
27
b. Sınıflandırma yöntemi: Bu yöntemde işler, önem sırasına göre önceden
belirlenmiş bazı sınıflamalara göre tasnif edilirler. Örneğin tam uzmanlık
isteyen işler, yarı uzmanlık isteyen ve hiç uzmanlık gerektirmeyen işler olarak
üçlü bir sınıflandırma yapılabilir. Bazı işletmeler atölye işleri, büro işleri, teknik
işler ya da üretim işleri, pazarlama ve finans işleri şeklinde bir sınıflama
yapabilir. Daha sonra bu iş grupları katkı düzeylerine göre sıralınır. Bu
sınıflamalar, işlerin temel özellikleri göz önüne alınarak, işleri iyi bilen bir ekip
tarafından hazırlanır (Serinkan, 2010: 206).
c. Puanlama yöntemi: Bu yöntemde diğer yöntemlerde olduğu gibi işler
birbirleriyle mukayese edilerek değerlendirilmez. Her iş tek tek ele alınır ve
çeşitli faktörlere (beceri, zihinsel ve bedensel çaba, çalışma koşulları ve
sorumluluk vb.) göre puanlandırılır. Puan sistemi ile değerlendirilirken bir işin
faktörlerine ayrı ayrı puan verilir. Bu puanlama toplam işin sistemdeki yerini
tespit eder (Ertürk, 2011: 273).
ç. Faktör karşılaştırması yöntemi: Puanlama ve sıralama yöntemlerinin bir
bileşimidir. Bu yöntemde de puanlama yönteminde olduğu gibi anahtar işler
seçilir ve faktörler tanımlanır. Her faktör anahtar işlerle tek tek
karşılaştırılarak sıralanır. Ancak bu sıralama işlemi sıralama yönteminde
olduğu gibi işlerin bütün olarak bir defada sıralanması şeklinde değil, her
anahtar işin tek tek her bir faktöre göre sıralanması şeklinde olur. Ayrıca bu
yöntem sadece anahtar işleri kullanması, işleri karşılaştırma şekli ve
faktörlere parasal değerler vermesi açısından puanlama yöntemlerinden
ayrılır (Sherman ve Bohlander, 1992: 319).
1.4.3.2. Ücret Sistemleri
Ücret sistemleri, çalışanlara ücretlerin nasıl ödeneceğine ilişkin
kuralları ifade eder. Ücret sistemlerinin bir diğer özelliği de, ücret düzeyi ile
ücret yapısı arasında oluşturdukları bütünleyici niteliktir. Ücret düzeyi,