İSLAM MEDENİYETİ VE FUAT SEZGİN PROJESİ

Education Education

01.04.2020 Views

İslam Medeniyeti ve Fuat Sezgin Projesiolayı perspektif, ışığın kırılması ve fotoğraf makinesininatası olan, “karanlık oda” dan söz etmekteve böyle bir delikli kamera ile ters görüntüelde edilebileceğini belirtmektedir. İbn-i Heysemayrıca kendine ait bir gezegenler teorisi de geliştirmiştir.Keşifler: Batı dillerinde adı Alberuni veya Aliboronolarak geçen Biruni, 17 yaşında bilimsel çalışmalarabaşlamıştır. Dünyanın boyutu, yarıçapıve çevresini bugünkü değerlere çok yakın olarakhesaplamıştır. Dünyanın eksen eğikliği ile ilgiliyaptığı çalışmayla da 23 27’ eğiklik durumunugerçek değere en yakın şekilde hesaplamayıbaşarmıştır. Biruni, dünyanın döndüğünü, ÜmitBurnu, Amerika ve Japonya’nın varlığından ilkbahseden bilim insanıdır. Biruni, Amerika kıtasındanise Kristof Kolomb’un keşfinden 500 seneönce bahsetmiştir. Matematik, Tıp, Felsefe, Coğrafya,Fizik, Jeoloji ve Astronomi gibi birçok farklıalanda eserler yazmıştır. Biruni, trigonometriyikullanarak bir dağın yüksekliğini ölçmüş ayrıcailk defa meridyen yayının uzunluğunu da hesaplamıştır.Kimyanın Gelişimi: Modern kimyanın kurucusuolarak kabul edilen Câbir bin Hayyân, araştırmalarınıdeney ve matematik temelleri üzerineoturtmuştur. O’na göre insan bilgisinin bütüngerçeklikleri, kendisinin “ölçüler öğretisi” (ilm-elmizan) adını verdiği denge ilişkileri prensibinegötüren bir nicelik ve ölçü sistemine bağlanabilir.Sıvıları değişik kaynama noktalarına göre birbirindenayırma işlemini ilk kez Cabir bin Hayyanbulmuştur. Bilinmeyen birçok kimyasal bileşiğikeşfetmiştir. Cabir’in keşiflerinden biri de, hidroklorikasit ve nitrik asitin karışımıyla hazırlanan“Kral Suyu”dur. Altını bile eritebilen bu keşif,uzun yıllar boyunca simyada önemli bir yeredinmiştir. Hayyan’ın çalışmaları buharlaştırma,süzme, eritme, damıtma ve kristalleştirme gibiyöntemler üzerinde toplanmıştır. “İmbik” Cabirb. Hayyan tarafından geliştirilmiş ve ortaya attığı“baz” kavramıyla Kimya’nın gelişmesine katkıdabulunmuştur. Eserlerinden Kitab al-Kimya, XII.yüzyılda Latince’ye tercüme edilmiştir. Bu eserSimya ve Kimya kelimelerinin kökeni olmuştur.Câbir bin Hayyân, eczacılık, fizik, gökbilim, coğrafya,felsefe gibi farklı bilim dallarıyla ilgili çalışmalaryapmış ve önemli eserler yazmıştır.Kubbe ve Kemer: Eski Roma ve Doğu Romauygarlıklarında kubbe ve kemerli yapı örnekleribulunmaktadır. Örneğin “Ayasofya” kubbeli birmimari örneğidir ve 537 yılında yapımı bitmiştirancak Avrupa’nın birçok yerinde bulunan gotikkatedrallerin kemerlerinin, İslam mimarisindenesinlenilerek yapıldığı belirtilmektedir. İslammimari anlayışının oluşumunda Greko-Romen,Sasani ve Hindu mimari teknik ve yapılarındanesinlenilmiş ve ilk defa minare, mihrap ve min-18

İslam Medeniyeti ve Fuat Sezgin Projesiber inşası bu dönemde görülmüştür. Özelliklekubbe mimarisi konusundaki teknikler Avrupa’yaİslam bilginleri aracılığıyla taşınmıştır.Mil Sistemi: Diyarbakır’da Artuklular Beyliğidöneminde yaşamış Cizreli büyük mucit Cezeri’dir.Bilgisayarın temelini atmıştır. Dünya bilimtarihi açısından bakıldığında bugünkü sibernetikve robot biliminde çalışmalar yapan ilk bilimadamı ve “sibernetik biliminin asıl kurucusu” dur.Bu alanının en büyük dâhisi olarak kabul edilmektedir.Yapmış olduğu robotlar, saatler, sumakineleri, şifreli kilitler, şifreli kasalar gibi 60’ayakın makinenin mucididir. El-Cezerî’nin Artukluhükümdarına takdim ettiği otomatik olarak çalışanve ilk robotu yapıp çalıştırdığı kabul edilenCezeri’nin Leonardo da Vinci’ye de ilham kaynağıolduğu düşünülmektedir.Roma’da sabun benzeri temizlik maddeleri vardı.Özellikle Roma’da hamam kültürüne özel birönem verilmekteydi. Fenikeliler ve Galyalılar içinsabun ticarette önemli bir takas aracıydı. AncakBatı Roma’nın 476’da yıkılmasıyla birlikte hamamlarda tarihe karışmıştı. Roma da yaşananbu zengin banyo kültürü, dini açıdan kiliseninde uygun görmemesi gibi nedenlerle insanlararasında giderek kişisel temizliğin de ihmal edilmesinesebep olmuştu. Kimi tarihçiler, Avrupa’yıkasıp kavuran veba salgınlarının başlıca sebepleriarasında kişisel temizlikte gözlenen bu gerilemeve sağlıksız yaşam şartlarını göstermekteydi.Yaklaşık XVII. yüzyıla kadar bu karanlık dönemdevam etmiştir. Ancak bugünkü sabunun ilk haliyine ilk çağlarda Araplar tarafından kullanılmıştır.Osmanlı Devleti’nde de çok çeşitli sabun imalatıve tüketiminin oldukça yaygın olduğu bilinmektedir.Sabun: Araştırmacılara göre, sabunun tarihibinlerce yıl öncesine dayanmaktadır. Tarih boyuncainsanlar gerek kişisel bakımlarını yapmak,gerekse kıyafetlerini ve çevrelerini temizlemekamacıyla toprak, kil, kül,çeşitli bitkiler ve hayvanyağlarından yararlanmışlardır. Eski Mısır’da,Uçmak: Endülüslü astronomi ve kimya bilginiolan Abbas Kasım İbn Firnas, 852 yılında Cordoba’dakiUlu caminin minaresinden tahtadanyaptığı kanatlarla atlayarak uçmayı denedi ancakuçamadı. Ama tahta kanatların yarattığı paraşütetkisi sayesinde yere inmeyi başardı. İbn Firnas,yapmış olduğu uzun çalışmalar sonunda yeni birkeşifte bulunarak bir cihaz tasarladı. Bu cihazınüzerine de kumaş geçirip, büyük kuş kanatları takarakbir uçurumdan havalanmış ve yaklaşık 10dakika kadar havada kalmayı başarmış, sonrasındaise yavaşça yere inmiştir. Bu başarılı uçuş denemesiBatı’da uçak yapıp uçmayı başaran WrightKardeşler’den 1023 yıl öncesine dayanmaktadır.19

İslam Medeniyeti ve Fuat Sezgin Projesi

olayı perspektif, ışığın kırılması ve fotoğraf makinesinin

atası olan, “karanlık oda” dan söz etmekte

ve böyle bir delikli kamera ile ters görüntü

elde edilebileceğini belirtmektedir. İbn-i Heysem

ayrıca kendine ait bir gezegenler teorisi de geliştirmiştir.

Keşifler: Batı dillerinde adı Alberuni veya Aliboron

olarak geçen Biruni, 17 yaşında bilimsel çalışmalara

başlamıştır. Dünyanın boyutu, yarıçapı

ve çevresini bugünkü değerlere çok yakın olarak

hesaplamıştır. Dünyanın eksen eğikliği ile ilgili

yaptığı çalışmayla da 23 27’ eğiklik durumunu

gerçek değere en yakın şekilde hesaplamayı

başarmıştır. Biruni, dünyanın döndüğünü, Ümit

Burnu, Amerika ve Japonya’nın varlığından ilk

bahseden bilim insanıdır. Biruni, Amerika kıtasından

ise Kristof Kolomb’un keşfinden 500 sene

önce bahsetmiştir. Matematik, Tıp, Felsefe, Coğrafya,

Fizik, Jeoloji ve Astronomi gibi birçok farklı

alanda eserler yazmıştır. Biruni, trigonometriyi

kullanarak bir dağın yüksekliğini ölçmüş ayrıca

ilk defa meridyen yayının uzunluğunu da hesaplamıştır.

Kimyanın Gelişimi: Modern kimyanın kurucusu

olarak kabul edilen Câbir bin Hayyân, araştırmalarını

deney ve matematik temelleri üzerine

oturtmuştur. O’na göre insan bilgisinin bütün

gerçeklikleri, kendisinin “ölçüler öğretisi” (ilm-el

mizan) adını verdiği denge ilişkileri prensibine

götüren bir nicelik ve ölçü sistemine bağlanabilir.

Sıvıları değişik kaynama noktalarına göre birbirinden

ayırma işlemini ilk kez Cabir bin Hayyan

bulmuştur. Bilinmeyen birçok kimyasal bileşiği

keşfetmiştir. Cabir’in keşiflerinden biri de, hidroklorik

asit ve nitrik asitin karışımıyla hazırlanan

“Kral Suyu”dur. Altını bile eritebilen bu keşif,

uzun yıllar boyunca simyada önemli bir yer

edinmiştir. Hayyan’ın çalışmaları buharlaştırma,

süzme, eritme, damıtma ve kristalleştirme gibi

yöntemler üzerinde toplanmıştır. “İmbik” Cabir

b. Hayyan tarafından geliştirilmiş ve ortaya attığı

“baz” kavramıyla Kimya’nın gelişmesine katkıda

bulunmuştur. Eserlerinden Kitab al-Kimya, XII.

yüzyılda Latince’ye tercüme edilmiştir. Bu eser

Simya ve Kimya kelimelerinin kökeni olmuştur.

Câbir bin Hayyân, eczacılık, fizik, gökbilim, coğrafya,

felsefe gibi farklı bilim dallarıyla ilgili çalışmalar

yapmış ve önemli eserler yazmıştır.

Kubbe ve Kemer: Eski Roma ve Doğu Roma

uygarlıklarında kubbe ve kemerli yapı örnekleri

bulunmaktadır. Örneğin “Ayasofya” kubbeli bir

mimari örneğidir ve 537 yılında yapımı bitmiştir

ancak Avrupa’nın birçok yerinde bulunan gotik

katedrallerin kemerlerinin, İslam mimarisinden

esinlenilerek yapıldığı belirtilmektedir. İslam

mimari anlayışının oluşumunda Greko-Romen,

Sasani ve Hindu mimari teknik ve yapılarından

esinlenilmiş ve ilk defa minare, mihrap ve min-

18

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!