İSLAM MEDENİYETİ VE FUAT SEZGİN PROJESİ

More documents

Recommendations

Info

İslam Medeniyeti ve Fuat Sezgin ProjesiİSLAM MEDENİYETİNİN TANITILMASI1. Eğitim-Öğretim ve Araştırma MekânlarıBaşlangıçtan itibaren İslam devletleri ilim, bilim,kültürel-sanatsal faaliyetleri ve benzeri çalışmalarıdesteklemişlerdir. İslam tarihinde açılan ilkeğitim-öğretim kurumu, Hz. Peygamber’in mescidininbitişiğine yapılan Ashab-ı Suffe’dir. Abbasilerzamanında Bağdat’ta kurulan ve içindekütüphane, rasathane gibi bölümler olan Beytü’lHikme’de Yunanca ve Farsçadan birçok kitapArapçaya çevrilmiştir. Astronomi, matematik, tıpgibi ilimlerle ilgili çalışmalar yapılmıştır.Büyük Selçuklu hükümdarı Alparslan’ın emriylevezir Nizamu’l Mülk tarafından 1066 yılındaBağdat’ta “Nizamiye Medresesi”nin kurulmasıönemli bir dönüm noktasıdır. Nizamiye Medreseleri,dönemin yükseköğretim düzeyinde derslerinverildiği bir eğitim kurumudur. Ardından İslamcoğrafyasında Basra, Belh, Nişabur, İsfahan, Heratve Musul’da açılan medreselerin yanında Konya’daaçılan Karatay Medresesi, Sırçalı Medreseve Sivas’ta açılan Gök Medrese dönemin önemlieğitim öğretim kurumları olmuşlardır.İspanya’da Endülüs Emevî Devleti’nde kurulanKurtuba Medresesi’nde ileri düzeyde eğitim verilmesinedeniyle Hıristiyan aileler de eğitim içinbu medreselere öğrenci göndermişlerdir. Bu eğitimkurumları Osmanlı Devleti döneminde de gelişerekdevam etmiş ve İstanbul’da Fatih SultanMehmet döneminde Sahn-ı Seman, Kanuni SultanSüleyman döneminde ise Süleymaniye medreseleribunlardan başında gelmektedir.İslam medeniyetinde bir eğitim kurumu olan kütüphaneleraynı zamanda araştırma merkezidir.İslam dünyasında kültürün en yüksek seviyeyeulaştığı XI. ve XII. yüzyıllarda pek çok şehirdekurulan çok sayıda kütüphane ve yüz binlercecilt yazma eserin bulunduğu bu mekânlar önemlibirer eğitim ve araştırma mekânlarıdır.2. Uzay-Gökyüzü-Rasathane-Astronomiİnsanlar tarih boyunca gökyüzü hareketlerini incelemişve bu hareketliliği anlamlandırmaya çalışmışlardır.Müslümanlar da kozmoloji hakkındailk bilgileri Kur’an-ı Kerim’den öğrenmişler veözellikle Hz. Muhammed’in ibadetleri yerinde vezamanında yapmak gerektiği konusunda tavsiye-12
İslam Medeniyeti ve Fuat Sezgin Projesilerde bulunması astronomi çalışmalarına önemverilmesine sebep olmuştur. Müslümanlar, günlükhayatta ve dini vecibelerin yerine getirilmesikonusunda gökyüzünden, astronomi bilimindenfaydalanmışlardır. Müslümanların bilimsel olarakastronomi ile ilgilenmeleri Emeviler Dönemi’ndetercüme faaliyetleri ile başlamıştır. MüslümanAraplar ibadet vakitlerini belirlemek amacıyla“Muvakkithaneler” açmışlardır. Astronomi eğitimiveren bu kurumlar araştırma içerikli bir gözlemevivazifesi de görmekteydi.Birçok araştırmacı ve Fuat SEZGİN de İslam tarihindeilk kurulan gözlemevlerinin Abbasi HalifesiMe’mûn tarafından kurulan Şemmâsiye veKâsiyûn rasathaneleri olduğunu kabul eder. Burasathanelerin kurulmasıyla birlikte sistemli vedüzenli gözlemler başlamıştır. Gözlemevlerindeyapılan dakik gözlemler sayesinde elde edilen sonuçlarİslam Dünyası’nda ilk astronomi tablolarıolan “Zic’i” ortaya çıkarmıştır. Abbasiler dönemindede astronomi çalışmaları devam etmiştir.Müslümanların bu dönemde astronomi alanındayaptıkları tercümeler Hint ve İran astronomisininetkisi altındadır. Halife Harun Reşid dönemindetercüme faaliyetlerinde Yunan astronomisi etkiliolmuştur. Müslümanlar ilk iki asır içinde Süryani,Hind ve Yunanlılara ait temel astronomi eserlerinitercüme ederek Batlamyus astronomi sisteminibenimsemişlerdir.İslâm tarihinde kurulan rasathanelerin en önemlileriFahrüddevle (Rey), Melikşâh (İsfahan),Merâga, Semerkant ve İstanbul rasathaneleridir.İslâm astronomi bilimi bu rasathanelerde yapılangözlemler sonucunda gelişti ve Batı’da Rönesans’ıntemellerini oluşturdu. Batı devletlerindeise rasathane kurma çalışmaları İslâm dünyasındanyaklaşık beş yüz sene sonra başlamıştır.3. Tıp ve Eczacılıkİslâm tarihinde tıp bilimi Hz. Muhammed dönemindenitibaren önem verilen bir bilim dalı olmuştur.Bu dönemde görülen tıp anlayışı dahaçok tecrübeye ve geleneksel yöntemlere göreyapılsa da Emeviler döneminde tıp alanında çalışmalarhız kazanmaya başlamıştır. Muaviye’nintorunu olan Hâlid b. Yezîd’in tıp alanındaki bilgive çalışmaları özellikle de Hind tıbbına ait“el-Künnaş fi’t tıbb” adlı eserini Arapça’ya tercümeettirmesi Araplar arasında Hind tıp anlayışınıntanınması açısından önemlidir. Ömer b. Abdülaziz’deHarran’da bir Tıp Okulu kurdurmuşturancak İslâm tıbbının gelişmesinde M.350 yılındaSasanî hükümdarı II. Şâpûr tarafından kurulanCündişâpûr Tıp Okulu’nun etkisi büyük olmuştur.Müslümanlar tarafından yapılan ilk hastaneel-Velid bin Abdülmelik tarafından 706 yılındaDımaşk’da kurulmuştur. Ardından Mısır, Suriye,Irak ve Anadolu’da birçok hastane yapılmıştır. Fetihlernedeniyle geniş coğrafyalara ulaşan Müslümanlar,farklı medeniyet ve kültürlerle tanıştılar.Abbasîler döneminde Antik Yunan, Hind ve İranmedeniyetine ait tıp alanındaki eserlerin tercümeedilmesiyle bilimsel alanda atağa geçmişlerdir.Abbasî halifesi Mansur döneminde çevirifaaliyetleriyle tıbbi anlamda büyük bir ilerlemekaydedilmiştir. Halife Mansur döneminde çevirisiyapılan her kitabın ağırlığınca altın ödenerekhekimler ödüllendirilmiştir. Ayrıca bu dönemdeBağdat, Antakya ve Harran gibi şehirler tıp ilmi-13
Page 1: Prof. Dr.Fuat SezginMimar SinanAli
Page 4 and 5: İmtiyaz SahibiProje ve Büyükçek
Page 6 and 7: İslam Medeniyeti ve Fuat Sezgin Pr
Page 42 and 43: Sinan’ın Mimarlık Aşamaları:
Page 52: Projeyle İlgili Videolara QR Kodu

İSLAM MEDENİYETİ VE FUAT SEZGİN PROJESİ

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?