01.04.2020 Views

İSLAM MEDENİYETİ VE FUAT SEZGİN PROJESİ

Education

Education

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

İslam Medeniyeti ve Fuat Sezgin Projesi

İSLAM MEDENİYETİNİ HAZIRLAYAN AMİLLER

1. Medeniyet Tarihi: Yunan, İran, Hint, Mısır ve Mezopotamya Medeniyetleri

Bilim, tüm insanlığın ortak mirasıdır. İslam medeniyetinin

gelişmesinden önce İskenderiye,

Cündişapur ve Edessa (Harran) gibi üç büyük

kültür merkezi bulunmaktaydı. Bu bölgeler aynı

zamanda dönemin önemli birer tercüme merkezleriydi.

Roma İmparatorluğu’nun baskısı altında

olan bilim adamları ve filozoflar Suriye ve Irak

toprakları üzerinde bulunan Edessa’ya sığındılar.

Burada Nesturi ve Ya’kubi bilim adamlarının

Yunan felsefe ve tıp eserlerini önce Süryanice’ye

daha sonra da Arapça’ya çevirmeleriyle birlikte

büyük bir bilimsel atağa geçtiler. Bilim adamları

yine bölgedeki baskıdan kaçmak için Pers ülkesindeki

Cündişapur’a yerleştiler. Bizans imparatoru

Jüstinyen tarafından sürgün edilen bazı filozoflar

da bölgeye gelerek bu bilim adamlarına

katılmış ve İran’ın Ahvaz yakınlarında bulunan

Cündişapur şehri önemli bir entelektüel başkent

haline gelmiştir. Burada yaşanan hoşgörü ortamında

Yunan-Mısır, İran-Hint ve Yahudi-Hıristiyan

geleneksel kültürleri karşılaştılar ve önemli

eserleri tercüme ederek İslam bilim ve medeniyetinin

gelişmesine katkı sağladılar.

2. Farklı Medeniyet Dairelerinin Türk-İslam Medeniyetine Etkileri

İslam dünyası VII. yüzyılda fetihler yoluyla, sınırlarını

kuzeyde Anadolu ve Batı İran’a güneybatı

da ise Mısır’a kadar genişletmişlerdir. Müslümanlar

bu şehirlerde önce Roma ardından Bizans

hâkimiyeti altında yaşayan halka iyi davranmışlar

ve bu dönemde bilim ve teknik bilgilerini de

geliştirmişlerdir. Müslümanlar Kıbrıs, Rodos ve

Sicilya kıyılarını ele geçirerek fethettikleri bölge

halklarıyla (İran, Mısır, Yunan) işbirliği yapmışlar

ve bilimde ilerlemeye devam etmişlerdir. Tercüme

faaliyetleri de bu çalışmalarını geliştirmelerinde

önemli bir rol oynamıştır. Bu kültür bölgeleri

dışında Emeviler döneminde Horasan’ın fethi

ile de alanında önemli eserler Sasanilerden Araplara

geçmiştir. Ayrıca bu dönemde Maveraünnehir,

Sistan, Kuzey Afrika ve Anadolu’ya seferler

düzenlenmiştir. İslamiyet’in Türkler arasında yayılmaya

başlamasıyla birlikte Türk-İslam devletleri

de İslam bayrağının taşıyıcısı ve koruyucusu

olmuşlardır.

10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!