sektorum-dergisi-aralik-2018-95.sayi-compressed

Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
Savaş KONCA
savas@savaskonca.com / www.savaskonca.com
Şirkette İşçi Çalıştırma Kural ve
Maliyetleri
Şirketinizde İşçi Çalıştırma Konusunda Bilinmesi Gereken
Kurallar
Türkiye yasalarına göre bir işletmede işçi çalıştırılması gerektiğinde
işçi ve işveren arasında çalışma düzeni, zamanı ve şekline göre değişlik
gösteren sözleşme yapılması gerekmektedir.
İş Sözleşmesi Nedir?
İş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın
(işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir.
İş Sözleşmesinin Türleri
2.1-Belirli Süreli / Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri
İş sözleşmeleri belirli veya belirsiz süreli olabilir. Eğer işçi – işveren
arasındaki iş ilişkisi belirli bir süreye bağlanmamışsa iş ilişkisinin
sona ereceği süre belirtilmemişse, burada belirsiz süreli iş sözleşmesi
söz konusudur. Belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması
ya da belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı
olarak işveren ile işçi arasında yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesi
ise belirli süreli iş sözleşmesidir. Belirli süreli iş sözleşmesi, esaslı bir
neden olmadıkça, birden fazla üst üste (zincirleme) yapılamaz. Aksi
halde iş sözleşmesi başlangıçtan itibaren belirsiz süreli kabul edilir.
2.2-Tam Süreli / Kısmi Süreli İş Sözleşmeleri
A-Tam Süreli İş Sözleşmesi
İşçinin normal haftalık çalışma süresinin (45 saat) tamamında çalışacağı
belirtilen iş sözleşmesi tam süreli iş sözleşmesidir.
B-Kısmi Süreli İş Sözleşmesi
İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle
çalışan işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumundaki
iş sözleşmesi ise kısmi süreli iş sözleşmesidir. Kısmi süreli çalışan işçinin
ücret ve paraya ilişkin bölünebilir menfaatleri, tam süreli emsal
işçiye göre çalıştığı süreye orantılı olarak ödenir.
I-Çağrı Üzerine Çalışmaya Dayalı İş Sözleşmesi
İşçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması
halinde iş görme görevini yerine getireceğinin kararlaştırıldığı
kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. Yazılı yapılması gerekir. Hafta, ay
veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını
taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi
saat kararlaştırılmış sayılır. Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen
sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır.
II-Part-Time Çalışmaya Dayalı İş Sözleşmesi
İşçinin işyerinde hangi gün, hangi saatler arasında çalışacağının
belirtildiği kısmi süreli iş sözleşmesidir. Çalışma süresi tam çalışma
süresinin üçte ikisini geçemez.
2.3-Deneme Süreli İş Sözleşmesi
Deneme kaydı konulmuş olan iş sözleşmesidir. Sözleşmeye konulan
deneme süresi en çok iki ay olabilir. Ancak deneme süresi toplu iş
sözleşmeleriyle dört aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi içinde
taraflar iş sözleşmesini bildirim süresine gerek olmaksızın ve tazminatsız
feshedebilirler. İşçinin çalıştığı günler için ücret ve diğer
hakları saklıdır. Deneme süreli denildiği zaman işe alınan işçinin
sigortasız çalış gibi anlaşılan çok büyük bir yanlış anlaşılma vardır.
Hiç kimse bir gün dahi sigortasız çalıştırılamaz bu sözleşme türü 2 ay
içerisinde taraflardan birinin sözleşmeyi tek taraflı fesih etmesi halinde
birbirlerine tazminat ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırır.
16 www.sektorumdergisi.com
Aralık December 2018