You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Eski Anadolu Tarihi<br />
GİRİŞ<br />
Milyon yılları kapsayan uzak geçmişimizi araştırarak,<br />
açıklayarak geleceğimizin yapılandırılmasına<br />
katkıda bulunma çabası, yaşam biçimlerinin, çevresel<br />
koşulların, insan-doğa ve insan-insan ilişkilerinin tüm<br />
ayrıntılarıyla ortaya konması, tarihöncesi arkeolojisinin<br />
amaçlarıdır. Arkeoloji, genel anlamda, insanlık<br />
<strong>tarihi</strong>ni, insanın geçmiş yaşamını günümüze kadar<br />
ulaşan kanıtlar ve maddi kültür kalıntıları yardımıyla<br />
inceleyerek açıklayan bilim dalıdır. Bu uzun zaman<br />
dilimi, her ne kadar kesintisiz bir süreç ise de belli dönemlerin<br />
ve gelişmelerin ayrıntılarıyla incelenebilmesi<br />
için çeşitli evrelere ayrılmaktadır. İnsanın günlük yaşamını<br />
kolaylaştırmak için ürettiği ilk aletlerden yazının<br />
keşfedilip kullanılmaya başlamasına kadar geçen<br />
süreç tarihöncesi (prehistorya) olarak adlandırılır.<br />
Tarihöncesi çağlar, bugünkü bilgiler ışığında<br />
Afrika’da Homo habilis olarak adlandırılan insan türünün<br />
iki buçuk milyon yıl öncesinde üretmeye başladığı<br />
taş aletler ile başlar. Tarih çağlarının başlangıcı<br />
ise yazı ile belirlenir. Yazının bulunması ve kullanımı<br />
farklı coğrafyalarda farklı tarihlerde gerçekleşmiştir.<br />
Dolayısıyla tarihöncesi çağların başlangıcı evrensel olmakla<br />
birlikte, bitişi bölgeseldir. Anadolu söz konusu<br />
olduğunda, tarihöncesi çağların günümüzden yaklaşık<br />
4000 yıl önce, Assur Ticaret Kolonileri Çağı’nda,<br />
Anadolu’ya yazının gelmesiyle sona erdiği kabul edilir.<br />
Bu tarih, Mezopotamya söz konusu olduğunda günümüzden<br />
5000 yıl öncesine kadar uzanır.<br />
Homo habilis<br />
Afrika’da saptanan, yaptığı aletleri günümüze<br />
ulaşmış ilk insana verilen Latince isim.<br />
KRONOLOJ‹K TABLO<br />
Günümüz<br />
-<br />
Son<br />
Orta<br />
İlk<br />
1.000<br />
2.000<br />
3.000<br />
4.000<br />
5.000<br />
6.000<br />
7.000<br />
8.000<br />
9.000<br />
10.000<br />
11.000<br />
12.000<br />
-<br />
1 milyon<br />
Son<br />
Orta<br />
İlk<br />
Çanak Çömlekli<br />
Çanak Çömleksiz<br />
Üst<br />
Orta<br />
Alt<br />
Demir Çağları<br />
Tunç Çağları<br />
Kalkolitik<br />
Neolitik<br />
Epipaleolitik - Mezolitik<br />
Paleolitik<br />
Resim 1.1 Anadolu için kronolojik tablo.<br />
TARİH ÇAĞLARI<br />
TARİH ÖNCESİ ÇAĞLAR<br />
Günümüzden iki buçuk milyon yıl öncesinden başlayan ve tarihöncesi çağlar olarak adlandırılan bu<br />
geniş zaman süreci, konuyu sınırlamak ve zaman çerçevesini daraltmak amacıyla farklı dönemlere ayrılarak<br />
incelenir. Söz konusu bölümlemeler, araştırmalarla ortaya çıkarılmış somut belgelere, kanıtlara bağlı olarak<br />
kültürel gelişmeler çerçevesinde yapılmıştır. Buna göre, Anadolu tarihöncesi çağları, sırasıyla Paleolitik<br />
(Eski taş), Epipaleolitik (Paleolitik’i izleyen) ya da Mezolitik (Orta taş), Neolitik (Yeni taş), Kalkolitik (Bakır<br />
taş), İlk Tunç Çağı (İTÇ) ana başlıkları altında incelenir. İlk Tunç Çağı izleyen Orta Tunç Çağı (OTÇ),<br />
Son Tunç Çağı (STÇ) ve Demir Çağı ise tarih çağlarıdır.<br />
Son yıllarda arkeoloji bilimi insanın uzak geçmişini anlama<br />
sürecinde, yeni geliştirilen yöntem ve yaklaşımlarla,<br />
maddesel kalıntıların ötesinde, insanın düşünme biçimini,<br />
inançlarını, davranışlarını, neyi nasıl öğrendiği sürecini<br />
de anlamaya çalışmaktadır.<br />
Maddesel Kalıntı<br />
insanın günlük yaşamını geçirdiğialanlarda<br />
konakladığı mekânlarda arkasında bıraktığı<br />
ve insanın varlığını gösteren somut izler.<br />
3
Change language