You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Anadolu’nun Tarih (Yazı) Öncesi Dönemleri<br />
Buna karşılık, Fırat kıyısındaki Hassek Höyük, hammadde açısından yoksul Mezopotamya’ya<br />
Anadolu’dan mal aktarımı amacıyla kurulmuş Uruk kolonilerden biridir. Doğu Anadolu’nun dağlık yörelerindeki<br />
yerel merkezler, gelişkin tarım ve hayvancılığın yanı sıra yüksek teknolojik düzeyde madencilikle<br />
uğraşmaktadırlar. Doğada bulunup, çıkarıldıktan sonra yüksek hararetli fırında eritilen, işlenen, dövülerek<br />
ya da kalıplara dökülerek biçimlendirilen madencilik ürünleri Uruklu tüccarlarca Mezopotamya’ya götürülmektedir.<br />
Hassek Höyük, anıtsal Uruk mimarisini yansıtan yapı özellikleri, tipik Uruk çanak çömleği,<br />
silindir mühürleri, dokuma araçları ile Uruk kültürünü Anadolu’ya taşıyan küçük çaplı, savunmalı bir<br />
koloni yerleşmesidir.<br />
Şanlıurfa’daki Hacınebi’de ise yerel halkın sürdürdüğü yaşama, belli bir dönemde yabancı bir topluluğun<br />
dahil olduğu görülür.<br />
Öğrenme Çıktısı<br />
4 Köy toplumunun kentli yaşam biçimine geçişte geçirdiği değişimleri ve bunun örneklerini<br />
tanımlayabilme<br />
Araştır 4 İlişkilendir Anlat/Paylaş<br />
Kentlerin gelişimini hazırlayan<br />
belli başlı etkenleri maddeler<br />
halinde sıralayınız.<br />
Kent yaşam biçiminin köylü<br />
yaşam biçiminden farklarını<br />
tanımlayarak bunların<br />
günümüzdeki köy ve kentlerle<br />
karşılaştırın.<br />
İnsanların kentli yaşam biçimine<br />
geçişini sağlayan nedenleri<br />
tartışınız.<br />
KENTLEŞME - İLK TUNÇ ÇAĞ<br />
Öncü kentlerde giderek karmaşıklaşan toplumsal yapı, gücün ve yönetimin merkezileşmesi, yerleşme<br />
içi ilişkilerin belli kadrolar tarafından belirlenmesi, günümüzden 5000 yıl önceleri Anadolu’da kent alarak<br />
tanımlanabilecek yerleşmelerin ortaya çıkmasıyla sonuçlanmıştır. Politik bir gücün denetiminde olan<br />
kentlerde artı ürün bir merkezde toplanmakta, ihtiyaç duyulduğunda buradan dağıtılmaktaydı. Toplumsal<br />
ilişkiler akrabalık ya da iş grupları bağlamından çıkıp merkezi otorite tarafından belirlenmekteydi.<br />
Merkezi karar mekanizması, toplumsal kuralların tanımlanmasına, yasaların belirlenmesine, askerlik gibi<br />
kurumların ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Söz konusu dönem, teknolojik açıdan bakırın kalayla<br />
karıştırılması sonucu elde edilen tuncun kullanımı nedeniyle, İlk Tunç Çağ olarak adlandırılır. İlk Tunç<br />
Çağı üç evreye ayrılır.<br />
Göçer ve tüketici topluluklardan, kentlerin ve kent-devletlerinin kurulmasına kadar giden bu sürecin<br />
çizgisel bir gelişim izlediği düşünülmemelidir. Her bölge esas olarak içinde yer aldığı bölgenin çevresel<br />
koşulları, <strong>tarihi</strong> ve kültürel özellikleri bağlamında bir diğer bölgedeki gelişmelerden farklı bir süreç izler.<br />
Üstünde durulması gereken bir diğer nokta, sürecin inişler ve çıkışlarla yaşanmış olduğudur. Milyon<br />
yıllar öncesinden başlayarak tarih çağlarına kadar insanın kültürel evrimini özetlemek amacını taşıyan bu<br />
ünitede, her dönemde yaşanan yeniliklerin ve gelişmelerin ön plana çıkartılması, çatışmaların, çöküşlerin,<br />
krizlerin, istikrarsızlığın yaşanmadığı anlamına gelmemektedir. Örneğin İlk Tunç Çağ’ın hemen başında,<br />
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki gelişmeleri anlamamızda anahtar yerleşme konumundaki<br />
Arslantepe’de, olasılıkla Transkafkasya kökenli farklı etnik kökenli toplulukların gelişiyle merkezi ekonomi<br />
çökmüştür. Ancak, bölge için bir anlamda kurulu olan düzenin çöküşü anlamına gelen bu göç dalgasından<br />
sonra Anadolu’nun farklı bölgelerinde yeniden bağımsız politik birimler ortaya çıkmaya başlar.<br />
14
Change language